NANTAI NVERSTES ILETIIM BECERILERI ETKILI LETIIMIN BIR UNSURU

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ILETIŞIM BECERILERI ETKILI İLETIŞIMIN BIR UNSURU OLARAK ELEŞTIRI Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

ETKILI İLETIŞIMIN BIR UNSURU OLARAK ELEŞTIRI • Etkili İletişim • Eleştiri Kavramı, İşlevi, Özellikleri ve Türleri • Algı ve Tutum NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ETKILI İLETIŞIM • Hem sözel hem de beden dili ile yönelttiğimiz anlamların; kaynağın ve alıcının beklenen hedeflerini karşılayabilmesi; • İleti sahibinin yani kaynağın sahip olduğu sözel ve bedensel beceriler, alıcının beklentileri ve hazır bulunmasıyla birlikte, doğru noktalarda buluşabilmesi; • İletişimin asıl hedefi duygu ve düşüncelerin ortaklaşması yoluyla, inandıklarımıza diğerlerini inandırmak, bunun için ikna edebilmeyi gerektiriyor. Bu nedenle etkili bir iletişim için etkili konuşmak kadar etkili bir dinleyici olmak da önemli. Doğru anlaşılabilmek, doğru zamanda ve ancak doğru kişilere iletiler yöneltebilmekle sağlanabilir. • Etkili iletişim becerilerinin sergilenebilmesi, iletişimin devamının sağlanabilmesi ve hedeflerimize ulaşmak anlamına gelir; • Hem dinleyenlerin hem de konuşmayı yapanların aynı çizgide buluşmaları önemlidir; NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ETKILI İLETIŞIM • İletişim sürecinde bireyler aralarında yalnızca sözel etkileşim kurulmaz. İletişimin sözel yanının önemli olduğu kadar bedensel hareketler olarak tanımlayabileceğimiz beden dilini de önemlidir. • Diksiyon sözel ve bedensel ifadelerin doğru hedeflere ulaşmasında kullanılan araçların tamamını oluşturur. İletişimde sözcüklerin doğru seçilmesi kadar doğru şekilde seslendirilmesi ve beden dili ile desteklenmesi de gerekiyor. • Konuşurken vurgu ve tonlamadan ses tonuna, sözcüklerin doğru telaffuzundan akıcı bir üsluba sahip olmaya kadar pek çok beceriyi gerektiren diksiyon da iletişimin en önemli unsurlarından biri. • Hitabet, iletişimin sözel yanının sanata dönüştürülmesidir (Aynı duyguları paylaşan topluluklara kapalı ya da açık alanlarda yapılan etkili ve güzel konuşma). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ELEŞTIRI-ÖVGÜ DENGESI -ETKILI ELEŞTIRI • Bir şey hakkında eleştirimizi yapmadan önce o konuyu teferruatlı bir şekilde araştırmalıyız. Bilgi sahibi olmadığımız her eleştiride mutlaka hata payı olacaktır; • Eleştiriler, sadece kişinin yaptığı hata ile sınırlı kalmalı. Bu hatayı kişinin kişiliğine mal ederek onu rencide etmek çok kötü bir davranıştır. Özellikle hatanın ‘sen hep böylesin’ şeklinde yorumlanması gibi; • Eleştiri yapmadan önce ‘öz eleştiri’ yapın. Kendisini hatasız kabul eden biri, herkeste hata görmeyi vazife sayar. Karşı tarafı mutlaka dinleyin. Gerçekleşen olayın faillerinin söyleyeceklerini dinlemek ve mantık çerçevesinden çıkmamak peşin hükümle hareket edilmesini engeller. Karşılaştığınız birbirine benzer olayların sebeplerinin farklı olabileceğini aklınızdan çıkarmayın; • Eleştiri dozunu kaçırmayın ve kimseyi yargılarcasına, ‘insanlık öğretircesine’ eleştirmeyin; • Soru tekniğini kullanın. Neden, nasıl sorularını sorarak eleştiri öncesi değerlendirmeyi şekillendirebilirsiniz. • Birini eleştirirken sonraları beklemeyin. Zamanında hatırlatılan olumsuz davranışlar, yarma başkasının eleştirmesine gerek bıraktırmayacak ve önemli bir problem ortadan kalkacaktır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ETKILI ELEŞTIRI • Konuşmak anlaşılmış olmak demek değildir. • Eleştiri yaparken tarafsız davranmaya çalışın. Ben-sen yerine, hatayı düzeltme eksenli hareket edin. • Siz eleştiri aldığınızda, bunun yersiz olmadığını düşünün ve faydalanmaya bakın. Bu olaydan rahatsızlık duymayın ve kendiniz için faydalanabileceğiniz bir hamle olarak görün. • Durduk yerde önümüze çıkan her şeyi eleştirmekten kaçının. Bazı küçük şeyler vardır ki eleştiri yapmaya gerek bırakmadan halledilebilir. Gördüğünüz her şeyi eleştirirseniz normal bir bakış açınız olmaz. Artık eleştiri bir saplantı haline gelir ve bundan kurtuluş da kolaylıkla gerçekleşmez. • Bize doğru gelen bir davranışın başka birine yanlış gelmesi çok doğaldır. Hayatınızda ve eleştiride herkesin sizin gibi düşünmek zorunda olmadığını unutmayın. • Eleştiri yaparken eleştireceğimiz kişiyle başa kalmaya gayret gösterin. Zira başkalarının yanında eleştirilen birinin hatasınız düzeltme ihtimali zayıftır. Ayrıca sizi başkasının yanında eleştirecek. NİŞANTAŞI biri olursa uygun ©bir yerde konuşmayı teklif edin. ÜNİVERSİTESİ

ETKILI ELEŞTIRI • Eleştireceğimiz kişiye çocuk muamelesi yapmadan, rencide etmeden, medeni bir şekilde eleştiri yapılmalı. • Sonuç odaklı hareket edin. Eleştirinin amacı, karşıdaki insanı iyiye yönlendirme ise sonucu olumlu yapmak adına eleştiriler yapılıp değerlendirilmeli; • Karşınızdakinin anladığından emin değilseniz teknik terimler kullanmayınız. Zira ‘ne kadar bilirseniz bilin, karşıdakinin anladığıdır anlattığınız. ’ • Eleştiride en çok yapılan hata, ‘geçmiş merkezli yargılama’ dır. Diyelim ki, kişi geçmişte size soğuk bir şaka yapıp kalbinizi kırmıştır. Şimdi ise zamanında ödemesi gereken parayı ödeyememiştir. Bugünkü olay ile geçmişteki olay arasında bağlantı kurarak, eleştirdiğiniz şahsı yerden yere vurmanız buna bir örnektir. • Eleştiride ‘üç övgü, bir yergi kuralım’ kullanın. Örneğin sabahları işe geç gelen bir personelinizi şu şeklide eleştirebilirsiniz; ^Çalışkanlığını, gayretini takdir ediyorum. Kurumumuz içerisinde çok özel bir yerin var. Bunu reddetmek haddimiz değil. Bununla birlikte, sabahları geç gelmen işlerimizin seninle alakalı bölümlerinin aksamasına sebep oluyor. İşindeki başarını, sabah mesailerinde de göstermeni diliyorum. ’ Buna benzer durumlarda eleştirdiğimiz kişinin güzel özellikleri başta anlatılır ve sonraya da eleştiri eklenir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ETKILI ELEŞTIRI • Eleştirmenin kötüleme olmadığını unutmayın. Eleştirmenin tartışmaya dönüşmesine izin vermeyin. • Hiç kimse fevkalade özelliklere sahip değildir. Herkesin kusuru ya da kusurları vardır. Eleştirdiğimiz insana bu gözle de bakmamız gereklidir. Hatalarının farkında olan biri, diğer kişilere karşı daha da medeni bir şekilde yaklaşmasını bilir. • Eleştiriyi kabul etmeyenler olsa bile normal görmeli, onun da özel sebeplerinin olduğu hatırlanmalıdır. Zira bir olayın, görünen sebepleri olduğu gibi görünmeyen ve bilinmeyen sebepleri de olabilir. • Eleştirilerinizi biriktirmeyin. Biriktirilen eleştiri tohumları çok acı bir meyve ile ağzınızı acıtabilir. Elinizden geldiğince insanların problemli davranışlarını düzeltmede zamanında konuşarak düzeltmelerine yardımcı olun. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TUTUM • En geniş anlamda bireyin belirli bir objeye veya bir kimseye karşı zihinsel açıdan hazır oluş durumu veya belirli bir biçimdeki vaziyet alışıdır. • Bireylerin belirli objelere karşı, geçirdiği çeşitli deneyimler sonucu düzenli bir tavır alışları, davranış biçimleridir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ALGI • İçten ve dıştan gelen uyarıcıların duyumlar aracılığıyla anlamlı hale getirilmesi; • Psikoloji ile bilişsel bilimlerde duyusal bilgi alımı, yorumlanması, seçilmesi ve düzenlenmesi. • Duyum ve algı • Duyu organları dışarıdaki uyarımları alarak, bunları sinirler aracılığıyla beyindeki merkeze iletir. Bu sayede duyum oluşur. • Duyum ses, ışık, koku ya da basınç olabilir. Algılamada duyum oldukça önemlidir. • Algının meydana gelmesi için duyum, duyumun meydana gelmesi için uyarım, uyarım için uyarıcının olması gerekir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KAYNAKLAR NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©