Koo Socjolingwistw ILS UW 3 grudnia 2012 r

Koło Socjolingwistów ILS UW 3 grudnia 2012 r. Od kultury słowa do kultury obrazu: multimodalność w codziennych dyskursach Grzegorz Kowalski

Multimodalność jako cecha współczesnych dyskursów Þ konieczność stworzenia / adaptacji narzędzi analizy dyskursu Powszechność multimodalności? Marshall Mc. Luhan Medium is the message - rewolucja technologiczna: możliwości techniczne - oczekiwania społeczne?

Resemiotyzacja • zjawisko powiązane z multimodalnością • resmiotyzacja: współwystępowanie treści wyrażonych w różnych systemach semiotycznych - zastępowanie treści obrazem - kultura słowa => kultura obrazu ? - kultura multisemiotyczna?

Pozytywne / negatywne skutki resemiotyzacji + skuteczność przekazu łatwość odbioru atrakcyjność przekazu ograniczenia w przekazie treści nielinearnych, abstrakcyjnych kryzys kultury słowa

Studium przypadku: polskie banknoty Tezy: • objętość tekstu zależna od kontekstu historyczno-gospodarczego (słaba waluta – więcej tekstu) • obrazy – realistyczne w okresie stabilizacji historycznej, politycznej, gospodarczej • obrazy – symboliczne w okresie destabilizacji historycznej, politycznej, gospodarczej

1 marka polska: Generalne Gubernatorstwo Warszawskie (1916 -1917) W obiegu: 04. 1917 – 02. 1919 Okres przejściowy: * Duża objętość tekstu (klauzula prawna dot. wykupu; klauzula karna dot. fałszowania) Okres przejściowy: * elementy graficzne symboliczne

5 złotych polskich: Generalne Gubernatorstwo Warszawskie (1919) W obiegu: 1919 -1924 Okres przejściowy: * duża objętość tekstu (klauzula karna dot. fałszowania) Stabilizacja polityczna: realistyczne elementy graficzne (ks. Józef Poniatowski)

5 marek polskich: 1919 -1923 W obiegu: 19191923 Stabilizacja polityczna: Okres przejściowy: * duża objętość tekstu (klauzula prawna dot. wykupu; klauzula karna dot. fałszowania) realistyczne elementy graficzne (Tadeusz Kościuszko)

50 groszy polskich: 1924 -1925 W obiegu: 19241925 Stabilizacja polityczna: Okres przejściowy: reforma walutowa (50 gr = 900 000 mkp) • klauzula prawna dot. wymiany • klauzula prawna dot. użycia realistyczne elementy graficzne (pomnik ks. Józefa Poniatowskiego)

20 złotych polskich: 1925 -1929 (1940) W obiegu: 19251929 (10 zł i 50 zł – do 1940 r. ) Niestabilna sytuacja finansowa (inflacja): klauzula karna dot. fałszowania wizerunki symboliczne: Fortuna i Hermes wizerunki realistyczne: budynki Banku Polskiego (pl. Bankowy; ul. Bielańska)

20 złotych polskich: 1936 -1940 Stabilna, silna waluta: W obiegu: 19361940 wizerunki symboliczne: kobieta z dziećmi, personifikacje Wiedzy wizerunki realistyczne: Emilia Plater, Wawel, Nieduża objętość tekstu

500 złotych polskich: Generalne Gubernatorstwo 1940 -1945 W obiegu: 19401945 Utrata niepodleglości: wizerunki symboliczne: góral, Morskie Oko

5 złotych polskich: 1944 W obiegu: 1944 Słaby system finansowy: klauzula o obiegu; klauzula karna dot. fałszowania Niestabilny system polityczny: grafika symboliczna

100 złotych polskich: 1947 Słaby system finansowy: grafika symboliczna (socrealizm) W obiegu: 1947

500 złotych polskich: 1948 -1965 Słaby system finansowy: denominacja (100: 3; 100: 1) grafika symboliczna (socrealizm) W obiegu: 19501965

5000 złotych polskich: 1982 -1994 Stabilizacja państwowa i finansowa: grafika realistyczna (Fryderyk Chopin, zapis nutowy poloneza

100 złotych polskich: 1995 - Stabilizacja państwowa i finansowa: grafika realistyczna: Władysław Jagiełło

Dla porównania …. .

1000 CHF: 1998 Orientacja pionowa Warstwa tekstowa zredukowana do minimum Elementy graficzne: realistyczne – Jacob Burckhardt, ołtarz pergamoński, Pantheon, Palazzo Strozzi (Florencja) => wizerunki budowli nakładają się na siebie

EUR: 50 EUR (1999 -) Elementy graficzne: fikcyjne na awersie zawsze portal; na rewersie zawsze most Budowle nie istnieją w rzeczywistości Warstwa tekstowa ograniczona do minimum - skrót nazwy EBC w 5 wersjach (nie wszystkie języki reprezentowane)

Bibliografia Iedema, R. (2003) ‘Multimodality, resemiotization: Extending the analysis of discourse as multi-semiotic practice’, Visual Communication 2, 29 -57. Mc. Luhan, M. ([1964] 1994) Understanding Media: The Extensions of Man, Cambridge, Massachusetts: MIT Press.