KED YETTRCL IRKLAR Kedi Irklar n n n

KEDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ (IRKLAR)

Kedi Irkları n n n n Abyssinian American Bobtail American Curl n American Keuda n American n Shorthair American Wirehair n Ankara Kedisi n (Angora) Australian Mist n n Balinese n Bengal Birman n Bombay Brazilian n Shorthair n British Shorthair n Burmese n Burmilla (Silver n Burmese) n Japon Bobtail n Californian n Javanese n Spangled n Kashmir n Chartreux (Keşmir) n Chinchilla n Korat n Colorpoint n Laperm n Shorthair n Maine Coon n Cornish Rex n Manx n n Mavi Rus n Cymric n Mojave n Devon Rex Spotted Egyptian Maular (Mojave çöl n European Kedisi) n Burmese n Munchkin n European n Nebelung Shorthair n n Norwegian Exotic Shorthair Forest n Havana Brownn Ocicat n Himalayan n Oriental n Honey Bear Longhair n İran Kedisi n Oriental (Persian) n Shorthair Pixie Bob Ragamuffin Ragdoll Savannah Scottish Fold Selkirk Rex Sibirya Kedisi Singapura Siyam Kedisi Snowshoe (Karayak) Sokoke Somali Sphynx Tekir Kedi Tiffanie Tiffany/Chantill y Tonkinese Van Kedisi York Chocolate

Ankara Kedisi (Angora) n Kökeni • Uzun tüylü kedilerin atası olarak kabul edilen ve Avrupa'da Angora olarak tanınan Ankara kedisi çoğu zaman İran kedileri ile karıştırılmış ve Amerika’da İran kedisi olarak tanınmıştır. • Türkiye’de üretilen ve saf Türk kedisi olan bu ırkın anavatanı ve kökeni Ankara yöresidir. İlk kez 1620 -1625 yılları arasında bir Fransız bilim adamının ülkesine götürdüğü bir kaç beyaz Ankara kedisinin üretilerek dağıtılması ile Avrupa’da tanınmış ve büyük ilgi görmüştür. 17. yy. da İtalya’da tanınan Ankara kedisi için özel dernekler kurulmuştur.

• Bu derneklerden en önemlisi olarak sayılabilecek ve halen çalışmalarını sürdüren Club Angora Turco Pietro Della Valle isimli dernek Ankara kedilerinin üretimi ve gelişimi için çalışmakta ve yarışmalar düzenleyerek ırkın gelişimine katkıda bulunmaktadır. • 18. yüzyılda Marie Antoniette ve 14. Louis gibi pek çok asil Ankara kedisinin hayranı olmuş ve Avrupa’da üretimi devam ettirilmiştir. 1962 yılında Amerikan askeri personeli tarafından bir çift Ankara kedisi Amerika’ya götürülerek bu ırkın Amerika’da da tanınmasını sağlamıştır. • Günümüzde Amerika ve Avrupa'da saf Ankara kedisi olarak üretimi yapılmaktadır. Ankara kedileri uzun yıllar boyunca İran kedisi ile melezlenmiş ve farklı renklerde uzun tüylü kediler elde edilmiştir. Bu nedenle soyu tükenme tehlikesi yaşayan Ankara kedilerinin saf ırk özelliği olan beyaz rengin korunması ve neslinin tükenmemesi için son yıllarda üretimine özen gösterilmiştir.

Ankara Kedisi (Angora) Temel Özellikleri • Ankara kedisi enerjik, oyuncu, zeki ve meraklı bir kedidir. Evine oldukça düşkün olan Ankara kedileri insanlar ile ilişkilerinde oldukça yakın ve uyumludur. • Bunun yanında kararlı bir yapısı olması da meraklı kimliğinin bir sonucu olarak görülebilir. Evde mobilyalar veya yumak parçaları ile oyun kurabilmektedirler. Görünüş ve Vücut Yapısı • Keskin hatlarla belirlenmiş orta büyüklükte bir kafaya sahip olan Ankara kedilerinde burun oldukça uzun ve üçgenimsi bir yapıdadır. Kulaklar uzun sayılabilecek bir büyüklükte dik ve birbirine yakın olarak başın üst tarafına doğru yerleşmiştir. Kulak uçları dik ve tüylüdür.

• Gözler iri ve yuvarlak yapıda göz bebekleri ise dikey badem şeklindedir. Çoğunlukla mavi göz rengi ile karşılaşılmakla birlikte kehribar sarı, yeşil-sarı tonları ve sarı-mavi göz gibi iki farklı renkte olabilir. • Tüyler tek tabakadan oluşan bol uzun ipeksi ve beyaz yapıdadır. Alt tüyler denilen ikinci bir tabaka yoktur. Kuyruk bol tüylü, kabarık ve uzundur. Yürürken kuyruğunu sırtına doğru yatay olarak kıvrık tutan Ankara kedileri bu özellikleri ile spesifik bir görünüm ve tek olma özelliği kazanmıştır. Ankara kedilerinin kalıtsal olan en karakteristik özelliği sağırlıktır fakat bazı Ankara kedilerinde gözlenmeyebilir. n Tüy Bakımı • Uzun ve ipeksi tüyleri sık tarama gereksinimini doğurmaktadır. Düzenli olarak taranması gerekmektedir

İran Kedisi(Persian) n Kökeni • İran kedilerinin uzun tüylü Ankara kedilerinden köken aldığı sanılmaktadır. Her iki ırkta doğulu kediler olarak tanınır. Eski İran kedilerinin Ankara kedileriyle daha yoğun ve yünsü tüylü olmalarının dışında çok az farklılıkları vardır. • İran kedisinin yetiştirilmesinin tercih edilmesi sonucunda İngiliz ve Amerikan yetiştiricilerin tercih ettikleri Shorthair'ler bile kendi ana vatanlarında daha az tercih edilir hale gelmişlerdir.

İran Kedisi (Persian) n Temel Özellikleri • İran kedisi ev kedisi olarak tercih edilen bir ırktır. • Aileye ve dostluğa olan düşkünlüğü ve zekası ile tanınır. Ancak bakımı oldukça dikkat gerektirir. • İran kedileri Avrupalılar tarafından tüylerinden ötürü beğenilerek yetiştirilmiştir. • Tüm uzun tüylü kedi yarışmalarında seçilen ırk özelliğini taşımaktadır. Görünüş ve Vücut Yapısı • Yüzünün etkileyici geniş ve yuvarlak kafasının kemik yapısı tamamen yuvarlaktır. Belirgin bir girintisi olan basık burnu kısa ve kalkıktır. Gözler iri, yuvarlak ve kabarıktır. • Kulak uçları yuvarlak hafifçe öne eğik ve kulakları ufaktır. • Kulaklarının kısa ve ufak oluşu kafasının yuvarlaklığını bozmaz.

• Bedeni alçak ve güçlü, asla kaba sayılmayacak bir tıknazlıktadır. Kemikleri ve kasları kuvvetli yapıdadır. • Dört ayağı da kısa ve kalındır, ön ayakları yere düz basmaktadır. Sırt bölgesi düzgün, iri patileri yuvarlak ve sıkıdır. Parmakları birbirine yakındır. Kuyruk uzun olmamakla beraber gövdenin uzunluğuna uygundur. Uzun, sık ve canlı tüyleri gövdeden aşağıya akıyormuş gibi kabarık durur. • Omuzlar dahil tüm beden, boyun bölgesinde yeleyi andıran ve oradan aşağı göğüs kısmını ve ön ayakları kaplayan uzun kürk gibi tüylerle kaplıdır. Pati altlarında ve kulak içlerinde aşırı tüylenme görülmektedir.

n Tüy Bakımı • Her gün düzenli fırçalanması şarttır. Yumuşak bir fırçayla ve yumuşak hareketlerle fırçalanmalıdır.

Siyam Kedisi n Kökeni • Siyam kedileri eski Siyam'da (Thailand) yıllarca saray mensuplarının ve kutsal tapınakların bekçiliğini yaptılar. • Siyam kedilerinin İngitere'ye ilk geçişi Siyam kralı tarafından 1880'lerin başında İngiltere başkonsolosu Owen Gould'a hediye edilmesiyle olmuştur. • Amerika'ya giden ilk Siyam kedisi benzer bir şekilde konsolos David Stickles vasıtasıyla Siyam kralının dönemin Amerika Cumhurbaşkanının eşine hediye göndermesiyle 1878’de gerçekleşmiştir. • Değişik renkler elde etmek için yetiştiricilerin yaptığı çalışmalar sonucunda bazı Siyam kökenli yan ırklar ortaya çıkmıştır. Bunlardan bazıları Colorpoint, Shorthair, Javanese ve Ocicat'tir.

Görünüş ve Vücut Yapısı • Kafası yukarı kısımda geniş aşağı doğru incelerek inmektedir. • Kafası orta boyda olup beden ölçülerine uyumludur. Burundan başlayarak kulaklara doğru tam bir üçgen oluşturur. Bıyık bölgesi fazla çıkıntılı değildir ama erkek kedilerin çeneleri daha belirgindir. • Boynu zariftir. Ağız kısmı narin, uzun ve üçgendir. • Sivri uçlu kulakları altta geniştir ve birbirlerinden ayrıktır.

n • Badem biçimli gözleri burnuna doğru daha da çekikleşir. • İnce kemikli ve orta boy gövdesi sıkı kaslıdır. Vücut hatlarında hep kalından inceye doğru akış vardır. Omuzları ve kalçaları göğüs kafesiyle aynı kalınlıktadır. • Bacakları incedir ve arka ayakları önlerden daha uzundur. Küçük ve oval patileri zariftir. Uzun ve ince kuyruğu ucuna doğru daha da incelir. Bedenine doğru yatık duran tüyleri ince, parlak ve kısadır. Tüy Bakımı • Mevsiminde bolca tüy dökme eğilimleri olduğundan her gün ölü tüyleri temizlemek için fırçalanmaları gerekir. Bunun dışında fazla tüy bakımı gerektirmez.

Tekir Kedi n Kökeni • Bugün, dünyanın hemen her köşesinde çok yaygın olarak rastlanan, çeşitli renk tonlarındaki evcil tekir kediler, Eski Mısır'ın, Afrika Vahşi Kedisi, (Felis Sylvestris Lybica) ile Avrupa'nın Vahşi Kedisi (Felis Sylvestris Sylverstris)’nin karışımından ortaya çıkmıştır. • Yurdumuzda, pek çok evde beslenen tekir kedilere Tekir adı verilmektedir. Tekir, yaygın bir kedi ismi haline gelmiştir. Evlerde beslenen kedilerin büyük kısmı tekir kedi guruplarından birine aittir.

• Tekir sözcüğü aslında bir post desenini ifade etmektedir. Türkçe'deki Tekir sözcüğünün etimolojik kökeni Eski Yunan ve Latin dillerindeki kaplan anlamındaki tigris sözcüğüne dayanmaktadır. Bugün tekir, kaplan gibi sırtı çizgili ve benekli olan anlamında kullanılmaktadır. İtalyanca'da, gatto tigrato, Almanca'da tiger katze denilmektedir.

n Temel Özellikleri • Tekir kedilerin ortak özellikleri bir başlık altında toplanabilecek kadar benzer görünüş ve kişilik özellikleri sergilemektedir. • Adını postunun deseninden alan bu çok yaygın melez kedi ırkının, Van Kedisi veya Siyam Kedisinde olduğu gibi, karakter özelliklerini açık seçik bir şekilde ortaya koyup tarif etmek olanağı yoktur. Hemen hepsi tüm evcil kedilerin genel karakterini ve yapısını taşıyabilirler.

n Görünüş ve Vücut Yapısı • Bugünkü şekilleri ile, tekir kedilerin postundaki çizgili desenler genel olarak çok bariz ve canlıdır. • Oysa, arkeologların, mağara duvarlarındaki resimlerden çıkarttıkları sonuçlara göre, bundan üç dört bin yıl öncesinde Mısır kedilerinde görülen desenler çok soluk renkli ve kırık hatlar halinde idi. Benzer gözlemler, o tarihlerde Avrupa kedilerindeki desenlerin ve hatların da belli belirsiz olduğuna işaret etmektedir.

• Zaman içerisinde Mısır ve Avrupa kedi türleri birleştirilip melez ırk geliştirildikçe desenlerin daha bariz ve canlı bir hal aldığı görülmüştür. Sonuçta bugünkü cazip renkli tekir postu ortaya çıkmıştır. • Tekir kedilere, postlarının desen, renk ve renk tonlarına göre değişik isimler verilmektedir.

n Desen şekillerine Göre İsimlendirme • 1) Mackerel Tabby/Classic Tabby (Uskumru Desenli/Klasik Desenli Tekir) Ülkemizde ve dünyada en yaygın olan post desenidir. Uskumru balığının renk ve sırt desenini andıran koyu renk çizgilere sahiptir. Desenler çok barizdir. Bacaklarda ve kuyrukta eşit aralıklı bilezikler vardır. Boyun bölgesinde kırıksız, kesiksiz şekilde halkalar mevcuttur. Gözlerinin iki tarafında dışa doğru kesiksiz çizgiler uzanır. Sırttan karına doğru vücudun iki tarafında uzanan düzgün çizgiler mevcuttur. Yine vücudun iki yanında, karına yakın bölgede irice birer leke bulunmaktadır. Bu lekeler sırttan karına doğru uzanan çizgiler ile çevrilmiştir.

• 2) Blotched Tabby (Lekeli Tekir) Lekeler, yama şeklinde irili ufaklı toz veya is lekelerine benzer. • 3) Spotted Tabby (Benekli Tekir) Büyük lekelerin küçük benekler haline dönüştüğü bir posta sahiptir. • 4) Ticked Tabby (Alaca Tekir) Genelde tekir hatları muhafaza edilmekle beraber Habeş ve Somali kedilerinde olduğu gibi postun her bir tüyü siyah, kahverengi ve sarı çizgilerle süslenmiş gibidir. • 5) Patched Tabby (Yamalı Tekir) Post rengi çift tonlu olup adeta kaplumbağa rengini andırır, bundan dolayı tortoise = kaplumbağa sözcüğünden köken alan olarak İngilizce’de Torbie’de denilmektedir.

Van Kedisi n Kökeni • Türkiye'de üretilen ve saf Türk kedisi olan bu ırkın anavatanı ve kökeni Van yöresidir. • Van kedisi korkmadan suya girip yüzen tek kedi ırkıdır ve 1969 yılında saf kan kedi ırkı olarak kabul edilmiştir. • Dünya üzerindeki kedi ırkları arasında en doğal olanlardan biri olarak tanınmaktadır. İlk kez bir İngiliz çift tarafından İngiltere'ye götürülmüş ve çoğaltılmış daha sonrada Avrupa'ya yayılmıştır.

Van Kedisi n Görünüş ve Vücut Yapısı • Uzun olmayan orta büyüklükte bir başı olan Van kedilerinin yüzü üçgen şeklinde ve çevresi belirlenmiştir. Elmacık kemikleri de çıkıktır. Boynu güçlü ve kısadır. Gözler hafif şekilde basık badem şeklinde ve eğik olarak yüze yerleşmiştir. Göz bebekleri yuvarlak ve belirgindir. Van kedisini çekici kılan özelliklerden birisi de onun gözlerinin rengidir. Her iki gözü mavi, kehribar sarı renk ve tonlarında olabileceği gibi bir gözü mavi diğer gözü kehribar renkte de olabilir.

• Kulakları büyük ve geniş, dibe doğru bir yuvarlaklık söz konusudur. Burun ucu, patiler ve kulak içleri pembe renktedir. Van kedilerinde sağırlığın yaygın olduğu kanaati varsa da her iki gözü farklı renkteki kedilerde ve mavi gözlülerde ancak %2 -3 civarında sağırlık vardır. • Vücudu uzun, kaslı ve iri kemiklidir. Arka patileri öndekilerden daha uzundur. Bacaklar kaslıdır ve birbirlerinden iyice ayrılabilir. Parmakları da o derece sıktır. Tüyleri uzun ve diplere doğru ipeksi bir yapıdadır. Kuyruğu tilki kuyruğu gibi uzun ve tüylüdür.

n Tüy Bakımı • Van kedisinin tüyleri Ankara kedisine oranla daha kısadır. Günlük olarak yapılan fırçalamalar yeterlidir. Yazın diğer kediler gibi tüy değişimi yaşar ve o dönemde tüyleri azalır. Tüyler kışın yeniden eski rengini ve şeklini alır.