Gzel Sanatlar Eitimi Mzik Eitimi Yksek Lisans MZ

Güzel Sanatlar Eğitimi Müzik Eğitimi (Yüksek Lisans) MÜZ 601 - MÜZİKAL ANALİZ I DR. Öğr. Üyesi MURAT GÖK

MÜZ 601 -MÜZİKAL ANALİZ Hafta-8 Müzikte Referans (Gönderimsel) Analizi (Referential Analysis)

REFERANS ANALIZI Referans Analizi temelde karşılaştırmalı bir analiz yöntemidir. Referans Analizinde, analiz edilen eser kendi bağlamı dışında ikinci bir olgu, olay, kavram ile ilişkisi bakımından analiz edilir. Bu bağlamlar araştırılırken diğer sanat dallarına yönelebileceğimiz gibi bestecinin üslubunu kavramak adına bestecinin çağdaşı diğer bestecilerin yapıtları da ipucu verebilmektedir. Kimi zaman da Shostakovich’in «DSCH» motifinde kendisinden yüz yıllarca önce yaşamış olan Bach’a referans gönderişi gibi bestecilerin birbirlerine yaptığı göndermeler de karşımıza çıkacaktır. Tchaikovski’nin 4 numaralı Orkestra Suiti’nde Mozart’a gönderme yapması gibi.

REFERANS ANALIZI A) Müzik eseri ile başka bir müzik eserinin gönderimsel (referans) ilişkisi: Beethoven Haendel Teması ve 12 Varyasyonları vb. B) Müzik eseri ile başka bir sanat dalının ya da üslubunun gönderimsel (referans) ilişkisi (İzlenimci Besteciler ve resim/ Barok müzik ve Barok Mimari vb. ) C) Müzik eseri ile ilişkili olduğu edebi metin arasındaki referans ilişkisi (programlı müzik) D) Müzik eseri ile ilişkili olduğu olay, kişi, olgu, kavram, mit, arasındaki referans ilişkisi (programlı müzik) (Saint Saens/ Hayvanlar Karnavalı, Grieg Holberg Suiti vb. ) E) Müzik eserinin semantik (anlam bilim) analizi F) Müzik eserinin disiplinler arası analizi

REFERANS ANALIZI A) Müzik eseri ile başka bir müzik eseri arasındaki gönderimsel (referans) ilişkisi: 1 -Variations (Bir Bestecinin Teması Üzerine Varyasyonlar) 2 -Works with other titles (Eser isminde referans gönderme) Use of composer's name or an associated name (Besteci isminde referans gönderme) 3 -Transcription or adaptation (Bir bestecinin bir eserini başka bir çalgıya uyarlamak) 4 -Quotation (Alıntılama) 5 -Transformation (Daha önce yazılmış bir esere değiştirerek yeni bir biçim vermek) 6 -Synthesis (Sentezlemek) 7 -Completion (Özellikle bitirilmemiş eserlerin tamamlanması) 8 -Imitation (Taklit Etmek) 9 -Dedication (İthaf Etmek/Adamak) 10 -Cryptogram (Motif imzası/Motif Şifresi)

1 -Variations (Bir Bestecinin Teması Üzerine Varyasyonlar) • Ludwig van Beethoven's Diabelli Variations • Johannes Brahms's Variations on a Theme by Haydn 2 -Works with other titles/Use of composer's name or an associated name (Eser veya besteci isminde başlıkta referans gönderme) • Pyotr Ilyich Tchaikovsky's tribute to Wolfgang Amadeus Mozart by subtitling his Orchestral Suite No. 4 Mozartiana • Ottorino Respighi's tribute to Gioachino Rossini, titled Rossiniana • Robert Gerhard's Hommage (takdir) to Felip Pedrell, titled ‘Pedrelliana’ • Manuel de Falla's Pedrelliana, to Pedrell too, fourth part of his Hommages Suite • Joaquín Rodrigo's Soleriana (1953), on eight pieces by Antoni Soler • Alfred Schnittke's opera Gesualdo (1995), based on Carlo Gesualdo's life. • Nikolai Rimsky-Korsakov's opera Mozart and Salieri (1897) was based on fictional events supposedly involving Mozart and Antonio Salieri

3 -Transcription or adaptation (Bir bestecinin bir eserini başka bir çalgıya uyarlamak) • Maurice Ravel's orchestration of Modest Mussorgsky's piano work ‘Pictures at an Exhibition’ • Franz Liszt's transcription for solo piano or two pianos of the nine symphonies of Beethoven 4 -Quotation (Alıntılama) • Richard Strauss quoted the funeral march from Beethoven's Eroica Symphony (No. 3) in his Metamorphosen for 23 solo strings • Igor Stravinsky quoted a theme from Franz Schubert's Marche Militaire No. 1 in D in his Circus Polka 5 -Transformation (Değiştirerek yeni bir biçim vermek) • Charles Gounod took the melody line from Bach's Prelude No. 1 in C major from Book I of The Well-Tempered Clavier, and added his own harmonies, setting it to the words of the prayer Hail Mary (in Latin, Ave Maria). His setting was called Ave Maria • Grieg added an additional (ilave) part for a second piano to existing solo piano sonatas by Mozart

6 -Synthesis (Sentezlemek) Parçalı notaların varsayımsal bir bütüne sentezi • Luciano Berio's ‘Rendering’ (1989) eserinde Franz Schubert'in bitmemiş bir senfonisinin parçalarını eserine yerleştirir. 7 -Completion (Özellikle bitirilmemiş eserlerin tamamlanması) • Franz Xaver Süssmayr completing Mozart's Requiem in accordance with the outline sketched by the composer • Franco Alfano completing Giacomo Puccini's opera Turandot • Deryck Cooke's completion of Gustav Mahler's Tenth Symphony 8 -Imitation (Taklit Etmek) • Heitor Villa-Lobos wrote a series of works called Bachianas Brasileiras, imitating the style of Bach • Sergei Prokofiev imitated Joseph Haydn in his Symphony No. 1 in D

9 -Dedication (İthaf Etmek) • Pierre Boulez's Rituel in memoriam Bruno Maderna • Anton Bruckner's Symphony No. 3 is dedicated to Richard Wagner • Igor Stravinsky's Symphonies of Wind Instruments (1920) is dedicated to the memory of Claude Debussy 10 -Cryptogram (Motif imzası/Motif Şifresi)

J. S. Bach İmza Motifi • MOTIF (B♭-A-C-H) «B harfi» Almancada (si natürel sesi için kullanılmaktadır). BACH motif in the last fugue of The Art of Fugue (BWV 1080) BWV (Almanca: Bach-Werke-Verzeichnis), (Türkçe: Bach Eserleri Kataloğu) Bknz: Vivaldi için RV / Peter Ryom / Ryom Verzeichnis.

BACH Motif Followed By Transposed Version From Schumann's Sechs Fugen Über Den Namen B-A-CH, Op. 60, No. 4 Sinfonia in F minor BWV 795 eserindeki ilk ölçü de motifin transpoze edilmiş biçimidir (a♭'-g'-b♭'-a') (followed by the original in measure 17. ) The motif was used as a fugue subject by Bach's son Johann Christian, and by his pupil Johann Ludwig Krebs. It also appears in a work by Georg Philipp Telemann.

• 1926– 28 – Arnold Schoenberg: Variations For Orchestra, Op. 31 • 1937– 38 – Anton Webern: String Quartet (The Tone Row İs Based On The BACH Motif) • Luigi Dallapiccola: 1951– 55: "Canti Di Liberazione 1952: Quaderno Musicale Di Annalibera For Piano 1954: Variazioni ("Variations", Orchestral Version Of Quaderno Musicale Di Annalibera) • Alfred Schnittke: 1968: Quasi Una Sonata (Repeated Motif, One Reviewer, "Noting That B-A-C-H İs The Victor Of The Composition" 1981: Symphony No. 3

DSCH is a musical motif used by the composer Dmitri Shostakovich to represent himself. It is a musical cryptogram in the manner of the BACH motif, consisting of the notes D, E flat, C, B natural, or in German musical notation D, Es, C, H (pronounced as "De-Es-Ce-Ha"), thus standing for the composer's initials in German transliteration: D. Sch. (Dmitri Schostakowitsch).

DSCH The motif occurs in many of his works, including: Symphony No. 8 in C minor, Op. 65 Violin Concerto No. 1 in A minor, Op. 77 Fugue No. 15 in D-flat major, Op. 87 (only once, in the stretto) String Quartet No. 5 in B-flat major, Op. 92 Symphony No. 10 in E minor, Op. 93 String Quartet No. 6 in G major, Op. 101 (Played all at once by the four instruments at the end of each movement) Cello Concerto No. 1 in E flat major, Op. 107 String Quartet No. 8 in C minor, Op. 110 (appears in every single movement) Symphony No. 15 in A major, Op. 141. Piano Sonata No. 2 in B minor, Op. 61

B) Müzik Eseri ile Başka Bir Sanat Dalının Ya Da Üslubunun Gönderimsel (Referans) İlişkisi (İzlenimci Besteciler ve Resim/ Barok Müzik ve Barok Mimari Vb. ) CLAUDE MONET (1840 -1926)

C) Müzik eseri ile ilişkili olduğu olay, kişi, olgu, kavram, mit, arasındaki referans ilişkisi (Programlı Müzik) Programlı müzik; edebiyat, tarih, coğrafya gibi konularda gerçek ya da gerçek dışı olayları, doğayı, duyguların safhalarını ve yoğunluğunu, masal ya da efsaneleri az çok yansıtmayı amaçlayan bestecinin kendi açıklaması veya eser başlığıyla da belirlediği parça ya da eserlere verilen isimdir. Bir hikaye anlatan veya resmi betimleyen enstrümantal müzik eserlerine topyekûn programlı müzik denir. Senfonik şiir çok temel bir alt başlığıdır. • Vivaldi-Mevsimler • Krzysztof Penderecki -Hiroşima Kurbanları İçin Ağıt (Threnody to the Victims of Hiroshima) • György Ligeti -Atmospheres • M. Fatih Turan - Pasifik Cephesi • Fazıl Say- İstanbul Senfonisi • Saint Saens- Hayvanlar Karnavalı • Edward Grieg- Holberg Suiti

D) Müzik Eseri İle İlişkili Olduğu Edebi Metin Arasındaki Referans İlişkisi (Programlı Müzik) • Rimsky Korsakov –Şehrazat • Jean Sibelius- Lemminkäinen Suite (Kalevala efsanesini betimler) • Prokofiev-Romeo and Juliet • Richard Strauss- Don Quixote, Op. 35

REFERANS ANALIZI E) Müzik eserinin semantik (anlam bilim) analizi • Farklı referans çerçeveleri arasındaki bir bağlantıdan ortaya çıkan anlam (örneğin, akan su gibi nesnelerin özelliklerine benzeyen perde, dinamik, tempo, tını vb. açısından ses modellerinin oluşturulması) • Belirli bir ruh halinin tanımlanmaya çalışılması ile oluşan anlam • Müzik dışı çağrışımlardan kaynaklanan anlam (örneğin film ve müzik ilişkisi) • Metaforik anlam (sembol, imge, simge)

REFERANS ANALIZI F) Müzikle ilgili disiplinler arası Referans Analizi • Müzik Eseri ve Kent İlişkisi (caz vb. ) • Müzik Eseri ve Sanayi • Müzik Eseri ve Dijital Devrim • Müzik Eseri ve Sosyoloji • Müzik Eseri ve Psikoloji • Müzik Eseri ve Plastik Sanatlar • Müzik Eseri ve Mimari • Müzik Eseri ve Edebiyat

…Teşekkürler…