ENFLASYON ORTAMINDA YATIRIM PROJELERNN DEERLENDRLMES 2018 Enflasyonun Tanm

ENFLASYON ORTAMINDA YATIRIM PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ -2018 -

Enflasyonun Tanımı ve Türleri Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin etkili bir şekilde sürekli yükselmesi nedeniyle paranın sürekli olarak değer kaybetmesi, bunun sonucu olarak da tüketicilerin satın alma gücünün yitirilmesidir. Enflasyon, sadece belirli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatlar genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir. Bir ekonomideki fiyatlar genel düzeyi, paranın satın alma gücünü, diğer bir ifadeyle, değerini belirleyen önemli bir ölçüttür.

Enflasyonun Tanımı ve Türleri Fiyatlar genel düzeyinin artış hızına göre enflasyon tipleri; Ilımlı Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin yavaş yükseldiği veya enflasyon oranının tek haneli rakamlarda dolaştığı durumu ifade eder. Kronik (Yüksek oranlı) Enflasyon, yıllık fiyat artışlarının %10 ile %200 arasında olması durumudur. Hiperenflasyon, aylık fiyat artışlarının %50 ve üzerine çıkması durumunu ifade etmektedir.

Enflasyonun Tanımı ve Türleri Kaynağına veya nedenine göre üç tür enflasyon vardır; Talep Enflasyonu, genellikle para arzının artmasının tüketimi artırması sonucu ortaya çıkar. Ekonomideki toplam arzın toplam talebi karşılayamaması sonucu fiyatlar yükselir. Maliyet Enflasyonu, üretimde kullanılan her türlü maddenin ve işgücünün maliyetinin artması sonucunda, üreticiler kendi kar marjlarını korumak amacıyla, girdi fiyatlarındaki bu artışı, ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarına yansıtırlar. Artan mal ve hizmet fiyatları, ücretlilerin satın alma gücünü azaltır. Bunun üzerine, ücret sahipleri, daha yüksek zam talep ederler. Ücretlere yapılacak yeni zamlar, yeni fiyat artışlarına yol açar. İşçi ücretlerindeki ve hammadde fiyatlarındaki bu sürekli artışlar, maliyet enflasyonuna yol açar. Fiyat Enflasyonu, bazı koşullarda fiyatlar, arz ve talep koşullarına göre değil, bu malları üreten sektörlerin özelliklerine veya devletin izlediği politikalar sonucu yapay olarak yükselebilir. Bu durum fiyat enflasyonunu ifade etmektedir.

Tekdüze Fiyat Değişikliği Enflasyonun bütün malların fiyatlarını aynı oranda yükselteceği varsayımı altında, gelir ve giderler, meydana gelecekleri dönemlerde cari beklenen fiyatlarla veya sabit fiyatlarla tahmin edilmektedir. Eğer nakit akışları cari fiyatlarla tahmin ediliyorsa, nakit akışları enflasyon oranını içeren nominal faiz oranıyla bugüne indirgenmektedir. Eğer nakit akışları sabit fiyatlarla tahmin ediliyorsa, nakit akışları enflasyonu içermeyen reel faiz oranı kullanılarak bugüne indirgenmektedir. Her iki hesaplamada da iç verim oranı ve net bugünkü değer aynı olacaktır.

ÖRNEK 1 A yatırım projesinin gerçek fiyatlarla beklenen net nakit akışları aşağıdaki gibidir. Gelecek iki yıl boyunca her yıl fiyatların %5 artacağı tahmin edilmektedir. Piyasa faiz oranı %15’tir. Yatırım projesinin NBD’sini hesaplayınız. Yıl 0 1 2 NNA -10. 000 8. 000 6. 000

ÖRNEK 2 İlk yatırım tutarı 150. 000 TL olan yatırım projesinden gelecek dört yıl boyunca sabit fiyatlarla beklenen nakit akışları aşağıdaki gibidir: Yıl NNG t 1 t 2 40. 000 60. 000 t 3 60. 000 t 4 20. 000 Enflasyonu içermeyen iskonto oranı (reel faiz oranı) %10’dur. Enflasyonun dört yıl boyunca her yıl %15 olacağı ve enflasyonun bütün fiyatları aynı etkileyeceği varsayımı altında, yatırım projesi NBD karar kriterine göre kabul edilmeli midir?

Tekdüze Olmayan Fiyat Değişikliği Enflasyonun farklı malların ve üretim faktörlerinin fiyatlarını farklı oranlarda etkileyeceği varsayımı altında, nakit akışlarını oluşturan her değişken için farklı enflasyon oranları dikkate alınarak cari fiyatlarla net nakit akışları hesaplanabilir ve enflasyonu içeren iskonto oranı kullanılarak NNA’ların bugünkü değerleri hesaplanabilir.

ÖRNEK 3 Yatırım tutarı 80. 000 TL olan B yatırım projesinden dört yıl boyunca cari fiyatlarla beklenen nakit girişleri ve nakit çıkışları aşağıdaki gibidir: Nakit Girişleri Nakit Çıkışları a) b) t 1 80. 000 50. 000 t 2 90. 000 40. 000 t 3 t 4 105. 000 118. 000 55. 000 62. 000 Kur. vergisi oranı %20’dir. Toplam yatırım tutarı üzerinden normal amort. Ayrılmaktadır. Enflasyonun nakit girişlerini %10, nakit çıkışlarını %12 arttıracağı tahmin edilmektedir. Reel faiz oranı %7’dir. Nakit giriş ve çıkışlarını enflasyon etkisinden arındırınız ve NNA’ları bulunuz. Reel nakit akışlarını kullanarak projenin NBD’sini hesaplayınız.