Zadania typu maturalnego Hormony NM G 2019 1

Zadania typu maturalnego Hormony NM G 2019 1

• W tabeli przedstawiono wyniki badań stężenia progesteronu we krwi pewnej kobiety podczas prawidłowo przebiegającej ciąży. formułuj wniosek na podstawie analizy danych przedstawionych w tabeli. Wraz z upływem kolejnych tygodni ciąży wzrasta poziom progesteronu. Podczas ciąży stężenie progesteronu we krwi kobiety sukcesywnie wzrasta. NM G 2019 tydzień ciąży Stężenie progesteronu we krwi [ng/ml] 4 22 10 30 16 48 22 65 28 91 34 135 40 166 2

Badanie poziomu progesteronu wykonane w drugim trymestrze ciąży pozwala ocenić funkcjonowanie A) ciałka żółtego. B) jajnika. c) łożyska. D) ciałka białawego. Podaj jeden przykład znaczenia odpowiedniego poziomu progesteronu w organizmie matki dla prawidłowego przebiegu ciąży. Progesteron wpływa na rozwój błony śluzowej macicy, co umożliwia zagnieżdżenie się zarodka. Pod wpływem progesteronu błona śluzowa zaczyna wydzielać płyn bogaty w substancje odżywcze, które mają odżywiać zarodek przed jego zagnieżdżeniem w błonie śluzowej macicy. Podczas trwania ciąży progesteron hamuje skurcze komórek mięśniowych macicy, co zabezpiecza ciążę przed poronieniem. NM G 2019 3

Jedną z chorób kości jest osteoporoza, należąca do grupy chorób, w których duże znaczenie ma stosowana przez człowieka dieta. Na rysunkach przedstawiono przekrój przez kość kobiet w różnym wieku. Jasnym kolorem oznaczono beleczki kostne, ciemnym – przestrzeń pomiędzy beleczkami kostnymi. Na podstawie rysunków określ, na czym polega zmiana struktury kości spowodowana osteoporozą i podaj tego przyczynę Kości dotknięte osteoporozą ulegają demineralizacji i dlatego mają cieńsze beleczki kostne. W kościach zanika tkanki kostna wskutek zmniejszania się ilości wapnia i beleczki kostne są w nich cieńsze. Beleczki kostne ulegają odwapnieniu i stają się cieńsze. NM G 2019 4

Wyjaśnij, dlaczego zagrożenie osteoporozą u kobiet wzrasta wraz z ich wiekiem. W odpowiedzi uwzględnij nazwę i rolę hormonów zmniejszających ryzyko wystąpienia choroby. Wraz z wiekiem u kobiet (i przejściem do okresu menopauzy) zmniejsza się poziom estrogenów, które pobudzają osteoblasty (komórki kościotwórcze) i dlatego szybsza jest resorpcja kości niż ich odbudowa. NM G 2019 5

Rozkład glikogenu do glukozy jest katalizowany m. in. przez enzym fosforylazę glikogenową. Ten enzym występuje w formie nieaktywnej w komórkach, w których jest magazynowany glikogen. Jednym z czynników wpływających na przejście enzymu w postać aktywną jest adrenalina. Zwiększone stężenie cyklicznego AMP (c. AMP) w cytozolu uruchamia kaskadę reakcji, której końcowym efektem jest aktywacja fosforylazy glikogenowej. Na schemacie przedstawiono wpływ adrenaliny na aktywację fosforylazy glikogenowej. NM G 2019 6

Podkreśl poniżej nazwy dwóch narządów w organizmie człowieka, w których komórkach zachodzi proces aktywacji fosforylazy glikogenowej przedstawiony na schemacie. jelito cienkie wątroba mózg mięsień szkieletowy naczynie krwionośne Uzupełnij poniższe zdania – wpisz w wyznaczone miejsca nazwy odpowiednich hormonów oraz narządów z nimi związanych w organizmie człowieka. Hormonem, innym niż adrenalina, który także wywołuje rozkład glikogenu do glukozy, jest…………………. . glukagon (alfa) trzustki Powstaje on w komórkach ………………… i przenoszony jest z krwią do ………… wątroby Ten hormon insuliny. działa antagonistycznie do …………………… NM G 2019 7

Spośród poniższych reakcji wybierz i zaznacz dwie, które są skutkiem działania adrenaliny. a) Zwężanie się źrenicy oka. b) Przyśpieszenie bicia serca. c) Wzrost ilości erytrocytów we krwi. d) Zwężenie naczyń krwionośnych w skórze. e) Przyśpieszenie wydzielania enzymów trawiennych. Wyjaśnij, w jaki sposób wzrost poziomu adrenaliny we krwi wpływa na intensywniejszą pracę mięśni w sytuacji zagrożenia. Wzrost poziomu adrenaliny zwiększa ilość rozkładanego glikogenu, co skutkuje podniesieniem poziomu glukozy we krwi, która jest substratem do przemian energetycznych w mięśniach, dzięki czemu mięśnie mogą pracować intensywniej. NM. G 2019 8

Na schemacie, w sposób ogólny, przedstawiono mechanizm regulacji stężenia glukozy we krwi człowieka. Uzupełnij powyższy schemat tak, aby ilustrował zaburzenie homeostazy glukozowej, które zostało spowodowane pominięciem posiłku. W tym celu spośród odpowiedzi zamieszczonych w każdej ramce 1. – 4. wybierz i zaznacz w kwadraciku znakiem X NM G 2019 odpowiedź właściwą 9

Spośród procesów zachodzących w wątrobie (punkt 3. na schemacie) wybierz i zapisz nazwę tego, który będzie stymulowany przez długotrwałą głodówkę. glukoneogeneza NM G 2019 10