Viyana evresi ve Mantksal Pozitivizm Pozitivizmin olgunluk evresi

Viyana Çevresi ve Mantıksal Pozitivizm: Pozitivizmin olgunluk evresi mi, ötesi mi? n Viyana Çevresi (Vienna Circle), 1. Dünya Savaşının ardından çeşitli ülkelerden fizikçi, matematikçi ve filozofun "bilimin birliği" sorunsalıyla Viyana’da biraraya gelerek Moritz Schlick'in etrafında oluşturdukları bir gruptur. 1

Viyana Çevresi n n Viyana çevresi, pozitivist bilim-felsefesindeki geleneksel hiyerarşiyi tersine çevirmiştir: Buna göre; felsefe bilimin değil, tersine bilim felsefenin temeli olmalıdır Bu iddianın içerdiği ön-kabullerin başında, bilimsel bilginin kendi temellerini ancak gerçek bilimde (yani, kendinde) bulabileceği, savı gelmektedir. Mantıksal pozitivistlere, temelciler, “foundationalist” de denmes, bundandır. 2

Viyana Çevresi n n Viyana Çevresi'nin kurucu ismi Moritz Schlick Epistemology & Modern Physics adlı çalışmasında fizik bilimlerinin ayırt ediciliğini, onun yaslarının hem nicel belirlenime sahip olması (tarihten farklı olarak) hem de konusunu gerçek dünyadan alması (matematikten farklı olarak) ile açıklar. Çevrenin diğer bir kurucu ismi Rudolph Carnap Philosophical Foundation of Physics adlı eserinde, Schlick’in sözünü ettiği özelliği, şöyle tanımlar: Fizik kuramları (Viyana Çevresi fizikten söz ederken, Newton fiziğinden değil, Einstein’ın görelilik kuramından ve kuantum fiziğinin öncüllerinden söz eder!), duyu nesnesi (ampirik) ile mantıksal işlemin (kuramsal) birbirine bir fermuar gibi bağlandığı kuramlardır. Dr. Deryck D. Pattron, Ph. D. 3

n Mantıksal pozitivistlerin temel ilkeleri şöyledir: q q Teorik terimlerle gözlemsel terimler ayrımı Analitik ve sentetik önerme ayrımı Teorik axiomla (ilk savla) denkleştirme kuralı ayrımı Sonuç: Gözlemsel olgulara doğrudan ve dolaylı referans vermeyen düzeydeki kavramsal önermeler (teorik axiomlar), denkleştirme kuralı ile gözlem diline (teoreme/ hipoteze) tercüme edilirler; bu yolla denkleştirilmiş söz konusu önermeler seti, geçerliliği ve güvenirliği sınanabilen ve dolayısıyla doğrulanabilen önermeler setidir ve ancak bünyesinde bu nitelikte önermeler barındıran bilimler, (ki bu durum metafizik öğelerden arınmış olmak demektir) gerçek bilimlerdir. Dr. Deryck D. Pattron, Ph. D. 4