PUNOI EDISON MAKOLLI Ars Hasime Gajtani Data 18

PUNOI: EDISON MAKOLLI Ars: Hasime Gajtani Data: 18. 05. 2015

AKIL KOCI Akil Mark Koci ka lindur në vitin 1936 në Prizren. Atje ai u diplomua nga shkolla Josip Slavenski e muzikës. Ai shkoi për të studiuar në Akademinë e Muzikës në Sarajevë, u diplomua në vitin 1962 dhe i specializuar në teori muzikë. Koci gjithashtu studioi nën Toma Prosev në Akademinë e Muzikës në Shkup dhe u dha zotërisë së tij të artit nga Zija Kucukalic në Sarajevë. Si një mbajtës gjerman bursave DAAD qeveria ai vazhdoi specializimin e tij në Hochschule për Musik Hanns Eisler në Berlin në fushën e tij kryesore të interesit, muzikë instrumentale. Vetëm pas studimet e tij, Koçi ka punuar në një studio elektronike running tre programe për Radio Beograd, me kompozitor Vladan Radovanoviç.

ZEQIRJA BALLATA Zeqirja Ballata (23 prill 1943, Gjakovë) është kompozitor dhe akademik. Mësimet i bëri në Prizren dhe në Lubjanë, ku pati mundësi të mëdha t'i zgjeroj dituritë muzikore. Krahas kësaj, ai ka pasur specializime në disa qendra të Italisë. Eshtë ndër kompozitorët që ka veprimtari të gjerë dhe të shumëllojshme muzikore. Puna krijuese etij vazhdon të zgjas me shum se 40 vjet. Gjuha muzikore e Zeqirja Ballatës është bashkëkohore dhe e veçantë. Edhe pse në kompozimet e tij ka elemente të muzikës popullore shqiptare ato nuk vërehen aq lehtë, ngase i përpunon dhe i ndryshon në masë të madhe.

Nga veprimtaria e tij e pasur do të përmendim disa nga më të rëndësishmet: "Epitafi N" për recitues dhe për ansambël, "Bilnili" për bllokflaut e për piano, "Mes rrugës", "Luftëtari", Nëna Terza" janë këngë solo, "Jehona nga Bjeshkët e Nemuna" për piano, "Suitë pë flaut dhe harpë", : Sonatina për violonqel dhe piano", "Një si baladë" për kitarë, "Kënga shkodrane" për fizarmonikë dhe pr piano, "Kaoriqo simfonike", "Simfonia 83", "Suita për orkestër harqesh"etj. Përveq kompozimeve, Zeqirja Ballata merret edhe me shkrimin e librave muzikorë, sidomos ato të edukimit muzikor ku gjejmë edhe këngë për mosha të reja. Krahas këtyre veprimeve, ka punuar me përkushtim në pasurimin dhe në ngritjen e jetës muzikore të Kosovës.

KLOD DEBYSI Asil-Klod Debysi ishte një kompozitor francez. Së bashku me Maurice Ravel, është konsideruar si një nga personalitetet më të shquar në fushën e muzikës impresionist, edhe pse ai nuk e pëlqen se ky term është përdorur në përbërjen e tij. Debysi nuk ishte vetëm një nga kompozitorët më të rëndësishme francez, por ai ishte figura qendrore e gjithë muzika Evropian në fillim të nëntëmbëdhjetë në shekullin e njëzetë.

Klod praktikisht përcakton kalimin nga muzika fund-romantike për muzikën moderniste të shekullit të njëzetë. Në qarqet letrare franceze, stili i kësaj periudhe ishte i njohur si simbolizmit, një lëvizje që drejtpërsëdrejti frymëzuar Debysi edhe si një kompozitor dhe si një pjesëmarrës aktiv në jetën kulturore. Kryerja e Operës dhe Melisandra solli atij famë në mbarë botën. Në fillim të Luftës së Parë Botërore ishte një nga kompozitorët më të njohur, por nuk e gëzonin gjatë famën. Ai vdiq në Paris pas disa vitesh.

OPERA NË STILIN ROMANTIK Opera është ndër gjinitë më të popullarizuar muzikore, sepse këndimi I tekstit poetik, që e shoqëro orkestra, pamja e skenës, aktrimi, mundësojn përjetimin më të drejtpërdrejt të muzikës dhe të kuptimit e përmbajtjes dramatike. Romantizmi u shtri edhe në operë, e cila u pasurua me cilësi të vecanta të këtij stili. Opera në shek. XIX u zhvillua në shumë vende europiane, por djepi I saj mbetet Italia.

PERËNDESH ’E BUKURIS’ Kënga është përpunuar, pra, ka ndërruar tiparet e veta. Përveq bazës së saj popullore, kompozitori I ka gëshetuar elementet të muzikës artistike si dhe elementet të muzikës së lehtë. Ky gërshtim I stileve të ndryshme të muzikës artistike, popullore dhe të lehtë sjell një përjetim të këndshëm.