1 Maddenin Tanecikli Yaps ve Is a Maddenin

1. Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı a. Maddenin Tanecikli Yapısı : Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak üzere 3 halde bulunur.

b. Isı : Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket enerjilerinin toplamına ısı denir. Sıcaklık : Bir maddeyi oluşturan taneciklerden bir tanesinin sahip olduğu hareket enerjisine (taneciklerin sahip oldukları hareket = kinetik enerjilerinin ortalamasına) sıcaklık denir. Sıcaklık birimi derecedir. Sıcaklık, termometre ile ölçülür.

Isı Aktarımı (Isı Alışverişi) : Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya getirildiklerinde yani birbirlerine dokundurulduklarında sıcaklık farkından dolayı maddenin taneciklerinin arasında enerji aktarımı (alış verişi) gerçekleşir. Aktarılan bu enerji ısı enerjisidir.

Isı Enerjisinin Maddeler Üzerindeki Etkileri 1. Sıcaklık değişimi 2. Hal değişimi 3. Boyut değişimi

1. Sıcaklık Değişimi : Sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir. Sıcaklık, maddenin aldığı veya verdiği ısı enerjisinin bir göstergesidir. 2. Hal Değişimi: Katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerin ısı enerjisi etkisiyle bir halden diğerine dönüşmesine hal değişimi denir.

süblimleşme yoğunlaşma donma katı sıvı erime gaz buharlaşma

3. Hal değişimi Dışarıdan ısı enerjisi alan maddelerin hacimlerinde meydana gelen artışa genleşme denir. Dışarıya ısı enerjisi veren maddelerin hacimlerinde meydana gelen azalmaya büzülme denir.

2. Isının yayılması 1. Isı Enerjisinin İletim Yoluyla Yayılması: Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısı enerjisinin aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir. 2 - Isı Enerjisinin Işıma (Radyasyon) Yoluyla Yayılması : Işıma yoluyla ısının yayılmasında temas yoktur ve ışıma ile ısının yayılması boşlukta ve saydam ortamlarda gerçekleşir. Isı kaynağından çıkan ısı enerjisi etrafa enerji dalgaları şeklinde yayılır.

SERA ETKİSİ Güneş’ ten Dünya’ ya gelen ışınların bir kısmı atmosfere çarparak uzaya geri dönerken büyük bir kısmı da atmosferden geçerek yeryüzüne ulaşır. Atmosfer bu nedenle yeryüzünün fazla ısınmasını engeller. Ayrıca atmosferi oluşturan gazlar, yeryüzüne gelen ışınların bir kısmının uzaya yayılmasını engeller Sera etkisi bu şekilde olmuş olur.

3. Isı Yalıtımı Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Maddelerdeki ısı akışını hızlandırmak İletim: için iletken malzemeler kullanılmasına iletim denir. Isıyı iyi iletemeyen maddelere ısı Yalıtkan: yalıtkanı denir. yalıtım Maddelerdeki ısı akışını yavaşlatmak için yalıtkan malzemeler kullanılmasına yalıtım denir. İletken:

Bazı yalıtım malzemelerinin içindeki hava boşaltılır. Bu sayede ısı akışının hava tanecikleri tarafından gerçekleştirilmesi engellenmiş olur. İçindeki havası boşaltılmış ortamlara vakum denir. Isı yalıtımı: Isı yalıtımını sağlamak için kullanılan malzemelere yalıtım malzemeleri denir. Yalıtım malzemeleri sayesinde besin maddeleri istenilen sıcaklıklarda muhafaza edilebilir, suyun içilme sıcaklığı sağlanır, evlerde ısı yalıtımı sağlanır. Vakum: