Zuren en basen Zure stoffen kennen we allemaal

Zuren en basen Zure stoffen kennen we allemaal: azijn of citroen Wanneer is een stof zuur of basisch) ? ?

Zuren en basen: indicatoren

Zuren en basen Zuur: kan H+ afstaan Moet dus H bevatten Base: kan H+ opnemen Vaak negatief geladen of bevat N atoom Hoe weet je of een stof zuur of basisch is ? ? ? In BINAS T 49 staan een groot aantal van de zuren en basen die veel gebruikt worden vermeld. Linker kolom de zuren en rechterkolom de basen

Sterke zuren: (staan water alle H+ af) • • • HCl HBr HI HNO 3 H 2 SO 4 waterstofchloride waterstofbromide waterstofjodide salpeterzuur zwavelzuur (tweewaardig sterk zuur)

LET OP! • zoutzuur is een oplossing van HCl Notatie: H+ + Cl-

Zwakke zuren • • • (staan bijna geen H+ aan water af) HF waterstoffluoride CH 3 COOH (HAC) azijnzuur H 2 C 2 O 4 oxaalzuur H 2 S waterstofsulfide H 3 PO 4 fosforzuur H 2 CO 3 koolzuur

Sterke basen (alle deeltjes nemen H+ op) • OH- • O 2 - - hydroxide

Zwakke basen (een paar deeltjes nemen H+ op) • • • NH 3 S 2 CO 32 SO 32 PO 43 - ammoniak sulfide carbonaat sulfiet fosfaat

• Sterke zuren Tabel 49 : boven H 3 O+ • Sterke basen onder OH- Zwakke zuren • Zwakke base Tabel 49 : onder H 3 O+ boven OH-

Zuren en basen in water Een zuur links met water wordt de stof rechts + H 3 O+ De base rechts met water wordt de stof links + OH-

Oplossen van een sterk zuur Bv: oplossen salpeterzuur in water HNO 3 H + NO 3 Alle zuurdeeltjes staan H+ af

Oplossen van een zwak zuur Bv: oplossen ammoniumnitraat in water Stap 1: aq NH 4 NO 3 NH 4+ + NO 3 Stap 2: NH 4+ NH 3 + H+ Niet alle zuurdeeltjes staan H + af evenwicht

Oplossen van een sterke base Oplossen van natriumoxide Na 2 O(s) aq 2 Na+(aq) + O 2 -(aq) O 2 - + H 2 O 2 OHAls je een base oplost in water, neemt deze daarna van water een H+ ion op. Bij sterke basen is dit een aflopende reactie; bij zwakke basen is dit een evenwicht.

Oplossen van een zwakke base Oplossen van ammoniak NH 3 + H 2 O < - > NH 4+ + OHH+ EVENWICHT!

Berekeningen Welke relatie kan je afleiden tussen [H+] en p. H?

Zuren en basen: [H+] vs p. H = - log [H+] = 10 -p. H

Zuren en basen: [OH-] vs p. OH = - log [OH-] = 10 -p. OH

Zuren en basen: p. OH vs p. H p. OH p. H + p. OH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 -1 3 2 1 0 14 14 14 14 p. OH + p. H = 14 p. OH = 14 - p. OH 14

Zuur- base reacties Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Zuur 1 Zuur 2 base Base 1 Base 2 Stap 2: bepaal het sterkste zuur en sterkste base Stap 3: maak de reactievergelijking kloppend

Bv: mengen van natronloog met zoutzuur Zuur base H+ Cl- OHNa+ Stap 3: H+ + OH- H 2 O : Neutralisatie- reactie

Bv: mengen van kaliloog met salpeterzuur Stap 1+2: Zuur H+ NO 3 - base OHK+ Stap 3: H+ + OH- H 2 O

Bv: mengen van kaliloog met ammonium-oplossing Stap 1+2: Zuur NH 4+ H 2 O base OHK+ Stap 3: NH 4+ + OH- NH 3 + H 2 O