Zonnestelsel en heelal Opgaven in pilot CE Havo

Zonnestelsel en heelal Opgaven in pilot CE Havo Anneke Thurlings anneke. thurlings@cito. nl

Examen constructie • Constructieopdracht van Cv. E – Specificaties (o. a. productie - reproductie, kwalitatief - kwantitatief, aantal woorden, verdeling over de domeinen, etc. ) • Syllabus Natuurkunde Havo aug 2012 – downloaden via www. examenblad. nl – domeinindeling A t/m I • In CE, moet in SE, mag in SE

Domeinindeling • • • A: vaardigheden CE en in SE B: beeld- en geluidstechniek B 1 en B 2 in CE/SE; B 3 mag in SE C: bewegen en energie C 1 en C 2 in CE en SE D: materialen D 1 in CE en SE; D 2 E: aarde en heelal E 1 zonnestelsel heelal; E 2 in SE F: menselijk lichaam SE G: meten en regelen G 1 in CE en SE; G 2 mag in SE H: natuurkunde en technologie I : onderzoek en ontwerp

Zonnestelsel en heelal (E 1) • Eindterm: De kandidaat kan het ontstaan en de ontwikkeling van structuren in het heelal beschrijven en bewegingen in het zonnestelsel analyseren en verklaren aan de hand van fysische principes. • • • Specificatie De kandidaat kan: - de structuur van het zonnestelsel beschrijven, - waarnemingen van maanfasen en de hemelbaan van zon, maan en sterren interpreteren; - vakbegrippen: planeet, komeet, meteoriet; etc, (pagina syllabus uitdelen) • Formules bij deze specificaties: FG ; Fmpz ; v ; λmax. T = kw

Combinaties met andere domeinen • • • Mechanica Materialen Informatietechnologie (tr/go) Medische beeldvorming Domein H: – denken in ordes van grootte – model – wetmatigheden

Pilot examens 2009 -2013 • • 2009 -1 Terugkeer naar de dampkring; 2009 - 2 De maan • • 2010 -1 Exoplaneet 2010 - 2 Blauw oog voor Jupiter • 2011 -1 Zonnevlekken • • 2012 -1 Venusovergang 2012 -2 RTO vraag 12 - (Wien) • • 2013 -1 Voyager-2 2013 -2 Solar Impulse (klein deel) • (In 2015 en 2016 geen Zonnestelsel en heelal!!) 2014 ? ?

Voorbeelden • 2012 -1 Venusovergang (uitdelen) – – Lees de opgave Leg de vragen naast domein E 1 Bekijk het CV (evt. 2010 -2 Blauw oog voor Jupiter) – Reactie? ?

p-waarden Venusovergang p-waarde Voyager-2 (2013 -1) p-waarde Vraag 1 62 Vraag 1 41 Vraag 2 71 Vraag 2 52 Vraag 3 83 Vraag 3 92 Vraag 4 82 Vraag 4 70 Vraag 5 61 Vraag 5 32 Vraag 6 46 Vraag 6 55 Vraag 7 62

Inspiratie: • www. astronomie. nl • http: //www. sciencedaily. com/news/space_ti me/jupiter/ • http: //www. scientias. nl/stikhete-planeetblijkt-halfbroertje-aarde/94123

Kepler 87 -b (evt. ) • Artikel Volkskrant • Welke vakbegrippen passen? • Toetsvragen?