zofagus Atrezisi Sonras Yutma Fonksiyonu Numan DEMR Hacettepe

  • Slides: 30
Download presentation
Özofagus Atrezisi Sonrası Yutma Fonksiyonu Numan DEMİR Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve

Özofagus Atrezisi Sonrası Yutma Fonksiyonu Numan DEMİR Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Yutma Bozuklukları Uygulama ve Araştırma Merkezi

YUTMA GÜÇLÜĞÜ • Besinin ağza alınışından mideye geçişinde, her hangi bir evrede meydana gelen

YUTMA GÜÇLÜĞÜ • Besinin ağza alınışından mideye geçişinde, her hangi bir evrede meydana gelen güçlüktür. • Davranışsal, duyusal ve algısal parametreler de yutmayı etkiler. Logemann 1998 DEMİR N. 2014 2

Yutma Güçlüğünden Ne zaman Şüphelenmeliyiz? • Tekrarlayan Akciğer Enfeksiyonları (3 ve üstü) • Sık

Yutma Güçlüğünden Ne zaman Şüphelenmeliyiz? • Tekrarlayan Akciğer Enfeksiyonları (3 ve üstü) • Sık kusma Nazal-oral (Reflü? ) • Yutma esnasında öksürme, tıksırma • Beslenme alışkanlıklarında değişiklik • Yutmayı başlatmada güçlük • Konuşma ve seste değişiklik • Kalıntı (ağız yada boğazda) • Sürekli hasta olma hali • Açıklanamayan kilo kaybı-kilo alamama. DEMİR N. 2014 3

Yutma Güçlüğünden Ne zaman Şüphelenmeliyiz? – Dudak ve yüzde ani renk değişikliği – Sürekli

Yutma Güçlüğünden Ne zaman Şüphelenmeliyiz? – Dudak ve yüzde ani renk değişikliği – Sürekli yada ara-sıra ateş? (24 -48 saat içinde) – Hırıltı – Öğürme – Gözlerde sulanma – Nefesin kokması – Ağızda yemek biriktirme – Salya akıntısı – Çiğneme Bozukluğu – Anormal orofasyal aktivite DEMİR N. 2014 4

REFLÜ VE MOTİLİTE PROBLEMLERİNİN BELİRTİLERİ • • • Tıkanma ve boğulma hissi Öğürme ve

REFLÜ VE MOTİLİTE PROBLEMLERİNİN BELİRTİLERİ • • • Tıkanma ve boğulma hissi Öğürme ve kusma Beslenme esnasinda bol sıvı takviyesi Erken doyma (az miktarda besin alınımına rağmen) Oral faz ve beslenme süresinde uzama Beslenme esnasında burundan besin gelmesi Beslenme esnasında nefes alamama, kalp ritminde değişkenlik Ağız kokusu, acı su gelme Malnutrisyon, kaşektik görünüm.

Özofagus atrezisi • Geç klinik semptomlar: – Yutma güçlüğü (1 -5 yaş arası semptom

Özofagus atrezisi • Geç klinik semptomlar: – Yutma güçlüğü (1 -5 yaş arası semptom oranı yüksek) – Anastomoz yeri ve cerrahinin kesin rolü açık değil fakat önemli olduğu varsayılıyor. – Vakaların %10 -60’ında yutma güçlüğü görülüyor. – Hastaların büyük bir oranı beslenme esnasında besinle beraber yogun su takviyesi yapıyor. – Kusma ve benzer semptomlar genelde reflü ile ilişkili. – %25 -75 vakada reflü görülüyor. – Olguların birçoğunda gögüs duvarı deformitesine rastlanıyor. (kürek kemiğinde kanatlaşma, ön gögüs duvar deformiteleri ve skolyoz) R. j. Rintala. Seminars in pediatric surgery 2009.

Özofagus atrezisi • Özofagal anastomozun geç komplikasyonları – Özafagal darlık (%80’ e yakın vakada)

Özofagus atrezisi • Özofagal anastomozun geç komplikasyonları – Özafagal darlık (%80’ e yakın vakada) – Trake-özafagal fistül (%8 -10) tamir sonrası 2 -18 ay arası

Özofagus atrezisi • Özofagus hareketinin kaybolması (aperistalsizm) • Basınç regulasyonun bozulması • Özofagus alt

Özofagus atrezisi • Özofagus hareketinin kaybolması (aperistalsizm) • Basınç regulasyonun bozulması • Özofagus alt uç kontraksiyonlarında bozulma • Yutma güçlüğü 3 gruptada görülebilir. • Reflü özellikle aperistaltik grupta görülür. Lemoine C, j pediatr gastroenterol nutr. 2013

Özofagus atrezisi • Özofagal motilite bozukluğu: – Özofagus hareketindeki koordinasyon bozukluğu – Özofagusun alt

Özofagus atrezisi • Özofagal motilite bozukluğu: – Özofagus hareketindeki koordinasyon bozukluğu – Özofagusun alt uç hareketleri genelde hiptonik(hastaların %58 -100’ünde distal basınç 30 mm’nin altında) – Aperistalsizm (tamir yeri altında ) – Reflü inseksi oldukça yüksek.

YUTMA BOZUKLUKLARI TANI VE DEĞERLENDİRME • Klinik test bataryaları • Yatakbaşı değerlendirme teknikleri •

YUTMA BOZUKLUKLARI TANI VE DEĞERLENDİRME • Klinik test bataryaları • Yatakbaşı değerlendirme teknikleri • Videofloroskopik değerlendirme teknikleri. Modifiye Baryum Yutma Çalışması • Videoendoskopik yutma çalışmaları (FEEST) • Videomanaometrik incelemeler • Ph-metre • Sintigrafi • Emg • Ultrason • Oskultasyon teknikleri vb. DEMİR N. 2014 10

Klinik Değerlendirmeler Testler-Yatakbaşı • • Solunum değerlendirmesi Kranial sinir değerlendirmesi Yutma refleksi ve diğer

Klinik Değerlendirmeler Testler-Yatakbaşı • • Solunum değerlendirmesi Kranial sinir değerlendirmesi Yutma refleksi ve diğer oral reflekslerin değerlendirmesi Yutma bozukluğu şiddetinin değerlendirilmesi Orofasyal kas kuvveti Oral Basınç değerlendirmesi • • • Orafasyal duyu ve koordinasyon testleri Postür ve yeme alışkanlıkları Larinks hareketi Diyet Özel skalalar (SAFE, MASA vb. ) Blue die test 3 ml ve 100 ml su yutma testi. Klinik ve yatak başı değerlendirmelerde güvenirlik yüzdesi labarotuvar testlerine Oranla oldukça düşüktür. Bu testlerde sessiz aspirasyonun belirlenmesi oldukça zordur. DEMİR N. 2014 11

DEMİR N. 2014 12

DEMİR N. 2014 12

Videofloroskopik değerlendirme teknikleri. Modifiye Baryum Yutma Çalışması DEMİR N. 2014 13

Videofloroskopik değerlendirme teknikleri. Modifiye Baryum Yutma Çalışması DEMİR N. 2014 13

Normal Yutma Güçlüğü İNCE SIVI POSTÜR SIVI NEKTAR MANEVRA POSTÜR+MANEVRA BAL KURABİYE KIVAM TAT

Normal Yutma Güçlüğü İNCE SIVI POSTÜR SIVI NEKTAR MANEVRA POSTÜR+MANEVRA BAL KURABİYE KIVAM TAT DEMİR N. 2014 14

Videofloroskopik değerlendirme teknikleri- Modifiye Baryum Yutma Kalıntı Çalışması Penetrasyon Temel semptomlar • Kalıntı •

Videofloroskopik değerlendirme teknikleri- Modifiye Baryum Yutma Kalıntı Çalışması Penetrasyon Temel semptomlar • Kalıntı • Penetrasyon • Aspirasyon Sessiz aspirasyon Aspirasyon Geri kaçış (%40) • Geri kaçış Logemann J. 1998 DEMİR N. 2014 15

Krikofarengeal Bar Motilite Reflü & motilite problemi DEMİR N. 2014 16

Krikofarengeal Bar Motilite Reflü & motilite problemi DEMİR N. 2014 16

Videoendoskopik yutma çalışmaları (FEEST) DEMİR N. 2014 17

Videoendoskopik yutma çalışmaları (FEEST) DEMİR N. 2014 17

Videomanometrik çalışmalar Avantajları: 1. Farklı noktalarda besin geçişi esnasında gerçekleşen basınç değişikliklerinin belirlenmesine olanak

Videomanometrik çalışmalar Avantajları: 1. Farklı noktalarda besin geçişi esnasında gerçekleşen basınç değişikliklerinin belirlenmesine olanak sağlar. 2. Tersiyer hareketler ve reflü hakkında bilgi verir. 3. VFS ile kombine kullanılabilir. Dezavantajları: 1. Yutma aspirasyon-penetrasyonkalıntı hakkında bilgi vermez. 2. Klinik kullanımı az (Yutma bozukluklarında) DEMİR N. 2014 18

Özafagus manometri çalışmasının şematik reprezantasyonu GI Motility online (May 2006) | doi: 10. 1038/gimo

Özafagus manometri çalışmasının şematik reprezantasyonu GI Motility online (May 2006) | doi: 10. 1038/gimo 30

Ph-metre Avantajları: 1. Reflü ve ataklarının sıklığının belirlenmesini sağlar. 2. Asid dengesi hakkında bilgi

Ph-metre Avantajları: 1. Reflü ve ataklarının sıklığının belirlenmesini sağlar. 2. Asid dengesi hakkında bilgi verir. Dezavantajları: 1. Yutma fizyolojisi hakkında bilgi vermez. 2. Uzun sürer ve oldukça konforsuzdur. DEMİR N. 2014 20

Sintigrafi Avantajları: Yutma sonrası kalıntıyı belirleme aspirasyon ve diğer sendromları saptamada yol göstericidir. Dezavantajları:

Sintigrafi Avantajları: Yutma sonrası kalıntıyı belirleme aspirasyon ve diğer sendromları saptamada yol göstericidir. Dezavantajları: Klinik kullanımı çok yaygın değil. DEMİR N. 2014 21

Ultrasonografik değerlendirmeler Avantajları: 1. Yutma esnasında dil, hyoid altı kaslar ve larinks hareketinin ölçülmesine

Ultrasonografik değerlendirmeler Avantajları: 1. Yutma esnasında dil, hyoid altı kaslar ve larinks hareketinin ölçülmesine olanak sağlar. 2. Kolay uygulanabilir, ölçümler açısından güvenirliği yüksektir. 3. Radyasyon yoktur. Dezavantajları: 1. Yutmayı daha çok biomekanik açıdan değerlendirir. 2. Aspirasyon ve diğer bulguları belirlemek zordur. 3. Yutma esnasında prob dezavantajı nedeniyle yutmanın tüm evreleri izlenemez. DEMİR N. 2014 22

Emg DEMİR N. 2014 23

Emg DEMİR N. 2014 23

Servikal Oskültasyon DEMİR N. 2014 24

Servikal Oskültasyon DEMİR N. 2014 24

YUTMA BOZUKLUKLARININ TEDAVİSİ • 1. Basamak: Beslenme şeklinin belirlenmesi • 2. Basamak: Rehabilitasyonla ilgili

YUTMA BOZUKLUKLARININ TEDAVİSİ • 1. Basamak: Beslenme şeklinin belirlenmesi • 2. Basamak: Rehabilitasyonla ilgili objektif verilerin toplanması • 3. Basamak : Yutma rehabilitasyonu DEMİR N. 2014 25

ORAL YOL? NG? PEG? Ne zamana kadar? DEMİR N. 2014 26

ORAL YOL? NG? PEG? Ne zamana kadar? DEMİR N. 2014 26

Oral Alıma Geçiş Nasıl Planlanmalı? • • • Hangi Diyetle? Miktar ne olmalı? Riskleri

Oral Alıma Geçiş Nasıl Planlanmalı? • • • Hangi Diyetle? Miktar ne olmalı? Riskleri nelerdir? Komplikasyonlar nasıl önlenebilir? Tam oral alıma geçiş ne kadar sürmeli? DEMİR N. 2014 27

Yutma Terapisi • • • Oromotor Fonksiyon Terapisi Hyolarengeal mobilizasyon teknikleri Postüral kompansasyonlar Yutma

Yutma Terapisi • • • Oromotor Fonksiyon Terapisi Hyolarengeal mobilizasyon teknikleri Postüral kompansasyonlar Yutma manevraları Davranışsal stratejiler Termal taktil stimulasyon Kuvvetlendirme egzersizleri Elektirik stimulasyonu Ekspiratuar kas kuvvet eğitimi Besin yapı, miktar, tat ve viskozite ayarı Diğer. . DEMİR N. 2014 28

Ekip Çalışması DEMİR N. 2014 29

Ekip Çalışması DEMİR N. 2014 29

Teşekkürler… numan@hacettepe. edu. tr DEMİR N. 2014 30

Teşekkürler… numan@hacettepe. edu. tr DEMİR N. 2014 30