Zmiany systemowe w szkolnictwie wyszym wynikajce z czonkostwa

  • Slides: 18
Download presentation
Zmiany systemowe w szkolnictwie wyższym wynikające z członkostwa Polski w UE Sławomir Podlaski Katedra

Zmiany systemowe w szkolnictwie wyższym wynikające z członkostwa Polski w UE Sławomir Podlaski Katedra Fizjologii Roślin Wydział Rolnictwa i Biologii Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego e-mail: slawomir_podlaski@sggw. pl

Jesteśmy? ! będziemy? ! uczestnikami ogromnych zmian (rewolucja? ? !!) dokonujących się w polskim

Jesteśmy? ! będziemy? ! uczestnikami ogromnych zmian (rewolucja? ? !!) dokonujących się w polskim szkolnictwie wyższym PRZYCZYNY 1. zewnętrzne – budowa Europejskiego Obszaru Wiedzy (Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej), konkurencja szkolnictwa UE z USA 2. wewnętrzne – zmniejszenie liczby absolwentów szkół średnich, konkurencja krajowa i międzynarodowa, problem ilości i jakości kształcenia

ŚWIATOWE CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE OKREŚLAJĄCE ZMIANY W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM Rynek, globalizacja, internacjonalizacja, nowi gracze na

ŚWIATOWE CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE OKREŚLAJĄCE ZMIANY W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM Rynek, globalizacja, internacjonalizacja, nowi gracze na rynku edukacji (uniwersytety korporacyjne), współzawodnictwo, postęp technologiczny, ekonomiczna efektywność kształcenia Determinanty nowej sytuacji w światowym systemie edukacji wyższej

GLOBALIZACJA Powszechne kształcenie w języku angielskim (lingua franca) Wykluczanie z międzynarodowego kształcenia na rzecz

GLOBALIZACJA Powszechne kształcenie w języku angielskim (lingua franca) Wykluczanie z międzynarodowego kształcenia na rzecz narodowego lub lokalnego Ekspansja uniwersytetów anglo-saksońskich a szczególnie amerykańskich wynikająca z: - elastyczności struktur - orientacji na studenta i jego potrzeby - silnego rozwoju kształcenia na odległość - rozwoju kształcenia permanentnego - powstanie uniwersytetów korporacyjnych (1, 6 mln osób otrzymało 2, 4 mln certyfikatów w dziedzinie informatyki (Microsoft, Novell Cisco Systems)

Współzawodnictwo w USA i w UE UNIWERSYTETY WSPÓŁZAWODNICZĄ O STUDENTÓW, PRACOWNIKÓW, ZASOBY I REPUTACJĘ

Współzawodnictwo w USA i w UE UNIWERSYTETY WSPÓŁZAWODNICZĄ O STUDENTÓW, PRACOWNIKÓW, ZASOBY I REPUTACJĘ Konsekwencje współzawodnictwa w USA 1. Elastyczne programy, lepsze nauczanie, tworzenie przyjaznych studentom instytucji na terenie uniwersytetów 2. Student jest konsumentem usług edukacyjnych 3. W konsekwencji presja na instytucje edukacyjne aby zapewniały realizacje potrzeb i zainteresowań studentów Efekty współzawodnictwa w UE – minimalne – dzięki dominacji publicznego finansowania szkolnictwa wyższego i centralnej państwowej polityki edukacyjnej 1. Deklaracja bolońska- szansa na zwiększenie współzawodnictwa na europejskim rynku edukacyjnym

POSTĘP TECHNOLOGICZNY Największy wpływ na zmianę światowego systemu kształcenia 1. Kształcenie na odległość prowadzone

POSTĘP TECHNOLOGICZNY Największy wpływ na zmianę światowego systemu kształcenia 1. Kształcenie na odległość prowadzone w ramach kampusu lub poza nim – oddzielenie przestrzenne i czasowe studentów i nauczycieli 2. Współzawodnictwo w nauczaniu nabiera charakteru globalnego 3. System kredytowy umożliwia jednoczesne kształcenie się w różnych uniwersytetach 4. Zmiana roli nauczyciela – artysta w dziedzinie kształcenia korzystający ze scenografii i ze specjalistów w tej dziedzinie 5. Organizacja nauczania na odległość - nowe ryzyko organizacyjne i inwestycyjne

Edukacja w USA i w UE Edukacja to: dobro publiczne czy towar? Dobro publiczne

Edukacja w USA i w UE Edukacja to: dobro publiczne czy towar? Dobro publiczne – nie powoduje wykluczenia, dostępne dla wszystkich Towar - podlega prawom rynkowym, popytu i podaży W UE i USA istnieje po 4000 placówek szkolnictwa wyższego. W UE większość jest podobna do siebie. W USA tylko 550 wydaje doktoraty a 50 reprezentuje poziom światowy

CEL EUROPY – STWORZENIE EUROPEJSKIEJ PRZESTRZENI EDUKACYJNEJ DEKLARACJE Paryska 1998 Bolońska 1999 – trójstopniowe

CEL EUROPY – STWORZENIE EUROPEJSKIEJ PRZESTRZENI EDUKACYJNEJ DEKLARACJE Paryska 1998 Bolońska 1999 – trójstopniowe studia, ECTS, mobilność studentów i pracowników Praska 2001 – kształcenie ustawiczne, współpraca uniwersytetów ze studentami Berlińska 2003 – suplement do dyplomu, narodowe systemy ocen jakości kształcenia Bergen 2005 – standardy i wskazówki dotyczące jakości kształcenia

ZMIANY W POLSKIM SYSTEMIE EDUKACYJNYM WYNIKAJĄCE Z KOLEJNYCH DEKLARACJI EUROPEJSKICH 1. Trójstopniowy system edukacji

ZMIANY W POLSKIM SYSTEMIE EDUKACYJNYM WYNIKAJĄCE Z KOLEJNYCH DEKLARACJI EUROPEJSKICH 1. Trójstopniowy system edukacji – licencjat/inżynier – magister – doktor Po każdym etapie możliwość kontynuacji, przerwania lub zmiany kierunku studiów (w przypadku zmiany kierunku – pełna swoboda, swoboda ograniczona do kierunków pokrewnych czy procedura kwalifikacyjna – egzamin wstępny? ) 2. Czynniki ułatwiające mobilność studentów Na pokrewnych kierunkach studiów: - podobne standardy? !! - podobny zakres tematyczny przedmiotów w ramach 30% treści kształcenia do dyspozycji Uczelni i 30% dla dyspozycji studenta

STUDIA DOKTORANCKIE – III STOPNIA 1. Obecnie studiuje 30 tys. doktorantów, około 1/3 ma

STUDIA DOKTORANCKIE – III STOPNIA 1. Obecnie studiuje 30 tys. doktorantów, około 1/3 ma stypendia. W najbliższej przyszłości 2 -3 razy więcej 2. W programach studiów doktoranckich więcej nauki mniej pracy naukowej 3. Specjalne studia interdyscyplinarne

MOBILNOŚĆ ZAGRANICZNA STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW 1. W roku 2002/3 5419 (0, 03%) studentów wyjechało

MOBILNOŚĆ ZAGRANICZNA STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW 1. W roku 2002/3 5419 (0, 03%) studentów wyjechało na studia w ramach programu Erasmus/Socrates w tym 120 studentów kierunków rolniczych i 30 pracowników 2. Wymiana ma charakter jednostronny 3. Brak programów studiów w języku angielskim 4. Sztywne programy studiów, nieprzystająca do wymagań uczelni zachodniej liczba ECTS 5. Programy będące mieszaniną zagadnień ze szkoły zawodowej, średniej i wyższej Zmniejszające się zainteresowanie wyjazdami zagranicznymi wśród pracowników

MOBILNOŚĆ KRAJOWA STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW 1. Wśród pracowników – zerowa 2. Około 15 studentów

MOBILNOŚĆ KRAJOWA STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW 1. Wśród pracowników – zerowa 2. Około 15 studentów wyjeżdża corocznie do innych Uczelni w ramach programu MOSTAR DLACZEGO? 1. Sprawa mentalności studentów – obawa przed wyjazdem w nieznane, praca zarobkowa 2. Konserwatywne podejście Państwa Dziekanów – mentalność!!!

STUDENCI RP A STUDENCI UE CECHY STUDENTÓW A/ W SFERZE MENTALNEJ Niepewni, nieśmiali, o

STUDENCI RP A STUDENCI UE CECHY STUDENTÓW A/ W SFERZE MENTALNEJ Niepewni, nieśmiali, o niskim poczuciu własnej wartości B/ W SFERZE ZAWODOWEJ Dysponujący szeroką encyklopedyczną wiedzą, brak samodzielności myślenia i wyciągania wniosków, wiedza, którą dysponują- częściowo przestarzała, gorsza znajomość świata i języków obcych PRZYCZYNY 1. Różna zamożność społeczeństw (studenci UE- możliwość dostępu od dziecka do najnowszych zdobyczy techniki i technologii, nauka języków obcych, wyjazdy zagraniczne, otwartość na innych ludzi, tolerancja, pewność siebie 2. W RP system kształcenia podstawowego, średniego oraz wyższego – nauka myślenia czy encyklopedyczne opanowanie informacji wg zasady ZZZ, rozwój osobowości i zainteresowań czy wprost przeciwnie? !

NOWE STANDARDY KSZTAŁCENIA 1. Wewnętrzny system oceny jakości kształcenia 2. Wybór przez studenta nie

NOWE STANDARDY KSZTAŁCENIA 1. Wewnętrzny system oceny jakości kształcenia 2. Wybór przez studenta nie mniej niż 30% treści kształcenia 3. Nie więcej niż 10% ogólnej liczby zajęć bez kontaktu z nauczycielem 4. Makrokierunki, studia międzykierunkowe, kierunki unikatowe EFEKT- WIĘKSZA ELASTYCZNOŚĆ KSZTAŁCENIA

WEWNĘTRZNY SYSTEM OCENY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA 1. Polityka oraz procedury zapewnienia jakości (organizacja systemu zapewnienia

WEWNĘTRZNY SYSTEM OCENY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA 1. Polityka oraz procedury zapewnienia jakości (organizacja systemu zapewnienia jakości – kto, jak odpowiada za jakość, misja, strategia, zasady zmian polityki i procedur) 2. Zatwierdzanie, monitoring, okresowy przegląd programów dydaktycznych Zasady opracowania programów, koncepcja kształcenia szerokiego a płytkiego czy wąskiego i specjalistycznego, treści programowe zachowawcze czy nowoczesne 3. Zasięganie opinii absolwentów czy pracodawców o istniejących lub projektowanych programach studiów

WEWNĘTRZNY SYSTEM OCENY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (c. d. ) 1. Ocenianie studentów – jasno określone

WEWNĘTRZNY SYSTEM OCENY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (c. d. ) 1. Ocenianie studentów – jasno określone kryteria oceny. System oceny stymulujący naukę kojarzenia i rozwoju intelektualnego (pytania – dlaczego? porównaj) a nie pamięciowego opanowania informacji lub podstaw wiedzy 2. Ocena jakości kadry – odpowiednie kwalifikacje i kompetencje. Możliwość podnoszenia kwalifikacji, konieczność nagradzania tych, którzy podnoszą swoje kwalifikacje 3. Systemy informacyjne – aktywne strony www dostarczające bieżącej informacji i ułatwiające kontakt ze studentem 4. Publikowanie informacji związanych z procesem dydaktycznym

ZDOBYWANIE INFORMACJI, WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI 1. Należy odejść od przekazywania informacji – do tego

ZDOBYWANIE INFORMACJI, WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI 1. Należy odejść od przekazywania informacji – do tego celu służy komputer 2. Celem kształcenia zrozumienie związków pomiędzy elementami przyrody ożywionej i nieożywionej 3. Bierne opanowywanie wiedzy i umiejętności w formie wykładów i ćwiczeń – czy aktywne w formie samodzielnych projektów nagradzanych wysoką punktacją ECTS 4. Zapraszanie do realizacji praktyków, co spowodowane jest poziomym a nie pionowym przekazywaniem wiedzy i informacji

PODSUMOWANIE 1. Aktywne włączenie się naszych uniwersytetów w dokonywane przemiany – efekt partnerstwo europejskie

PODSUMOWANIE 1. Aktywne włączenie się naszych uniwersytetów w dokonywane przemiany – efekt partnerstwo europejskie 2. Pozostanie lokalnymi uniwersytetami „w Polsce czyli nigdzie” (Gombrowicz)