Zintegrowane pozwolenia ekologiczne IPPC Jendroka Jerzmaski Bar i

Zintegrowane pozwolenia ekologiczne IPPC Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 1

Dyrektywa IPPC Źródła prawa: 1. Dyrektywa Rady z dnia 24 września 1996 r. 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń (Council Directive 96/61/EC concerning integrated pollution prevention and control – IPPC), OJ L 257, z dnia 10. 1996 r. 2. Decyzja Komisji z dnia 17 lipca 2000 r. 2000/479/WE w sprawie wdrożenia Europejskiego Rejestru Emisji zanieczyszczeń (EPER) zgodnie z art. 15 Dyrektywy rady 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń – OJ L 192/36 z dnia 28. 07. 2000 r. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 2

Dyrektywa IPPC Cele dyrektywy • zapobieżenie ujemnym konsekwencjom „sektorowego” podejścia do ochrony przed zanieczyszczeniami, • zapewnienie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, wody i ziemi, • tak, aby zapewnić wysoki stopień ochrony środowiska jako całości. Założenia • dyrektywa określa środki zapobiegające emisjom (lub - jeżeli zapobieganie jest możliwe - zmniejszające te emisje) do powietrza, wody i ziemi włączając w to środki dotyczące odpadów. • „zapobieganie” oznacza, że emisje powinny być redukowane u źródła, co stanowi przesunięcie akcentu działań z “końca rury” na działania likwidujące ich przyczyny. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 3

Dyrektywa IPPC Obowiązywanie dyrektywy • przyjęta 24 września 1996 r. • weszła w życie 30 października 1996 r. • termin 3 lat na dostosowanie upłynął 30 października 1999 roku. Wdrażanie Dyrektywy 3 grupy państw: • istniejący nowy system zintegrowanej kontroli (np. Holandia, Luksemburg czy Irlandia), • „stare” systemy zintegrowanej kontroli (Wielka Brytania, Szwecja, oraz Francja), • tradycyjne sektorowe systemy (zwłaszcza w Niemczech, Austrii, Włoszech czy Hiszpanii) Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 4

Dyrektywa IPPC Podstawowe pojęcia • „substancja” to każdy pierwiastek chemiczny i jego związki, za wyjątkiem substancji radioaktywnych, oraz genetycznie zmienionych organizmów , • „zanieczyszczenie” to bezpośrednie lub pośrednie wprowadzenie, w wyniku działalności człowieka, substancji, wibracji, ciepła i hałasu do powietrza, wody i ziemi, które może być szkodliwe dla ludzkiego zdrowia lub jakości środowiska, spowodować uszkodzenia własności materialnej, bądź naruszać lub zakłócać walory środowiska i legalne sposoby korzystania z niego; • „emisja” to bezpośrednie lub pośrednie uwolnienie substancji, wibracji, ciepła lub hałasu z punktowych i rozproszonych źródeł w instalacji do powietrza, wody i ziemi, Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 5

Dyrektywa IPPC Instalacja - to stacjonarna jednostka techniczn gdzie prowadzi się jedno lub więcej działań wymienionych w Aneksie I, oraz wszystkie inne bezpośrednio związane działania, które mają techniczny związek z działaniami prowadzonymi w tym miejscu i które mogłyby mieć wpływ na emisje i zanieczyszczenie; Instalacje: • nowe -powstające po 30 października 1996 r • istniejące – działające przed 30 X 1996 lub mające zezwolenie na działanie (gdy podejmą działalność we ciągu 1 roku) • dla „nowych” wymagania Dyrektywy stosuje się od 30 X 1999 r. , • dla „istniejących” - okres dostosowawczy do 30 X 2007 r. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 6

Dyrektywa IPPC Obowiązki operatorów • podejmowanie wszystkich stosownych środków zapobiegających zanieczyszczeniom, zwłaszcza przez zastosowanie najlepszych dostępnych technik - best available techniques - BAT , • niepowodowanie żadnych istotnych zanieczyszczeń, • unikanie wytwarzania odpadów lub - jeżeli jest to ze względów technicznych czy ekonomicznych niemożliwe - unieszkodliwianie, tak aby ograniczyć ich wpływ na środowisko, • efektywne wykorzystanie energii, • zapobieganie konsekwencji, awariom przemysłowym Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl i ograniczanie ich 7

Dyrektywa IPPC Obowiązki operatorów c. d. ecznym w jmowanie przestaniu środków działalności po - celu uniknięcia zanieczyszczeń i pozostawienia miejsca, w którym prowadzono działalność w zadowalającym stanie, • regularne informowanie właściwych organów o wynikach monitoringu emisji, • niezwłoczne informowanie o każdym incydencie czy awarii, które w sposób istotny wpływają na środowisko, • udzielanie pomocy przeprowadzaniu inspekcji w obrębie instalacji, • informowanie właściwych organów o każdej planowanej zmianie w eksploatacji instalacji. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 8

Dyrektywa IPPC Pozwolenie zintegrowane na korzystanie ze środowiska: • wydawane jest przez odpowiedni organ (organy) państwa; • wymagane w stosunku do podmiotów prowadzących działalność wymienioną w aneksie I (z uwzględnieniem opisanego wyżej podziału na instalacje nowe i istniejące). W pozwoleniu uwzględnić należy • łączny wpływ zanieczyszczeń na wszystkie elementy środowiska, • ogólne obowiązki operatora. Pozwolenie może być zawarte w jednym lub w kilku dokumentach (wydawanych przez różne organy), przy czym w przypadku wydawania kilku decyzji należy zapewnić koordynację działania poszczególnych organów. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 9

Dyrektywa IPPC Pozwolenie określa w szczególności: • normy emisji (graniczne wielkości emisji) substancji zanieczyszczających z danej instalacji, w szczególności substancji z aneksu III , biorąc pod uwagę ich naturę i zdolność przemieszczania pomiędzy elementami środowiska, • jeśli konieczne – wymagania dla zapewnienia ochrony wód podziemnych i gleby oraz odnośnie gospodarki odpadami • tam gdzie to konieczne, graniczne wielkości emisji mogą być uzupełnione lub zastąpione przez odpowiednie parametry lub środki techniczne , • monitoring emisji, do którego prowadzenia zobowiązany jest operator, oraz wymogi co do metodologii i częstotliwości dokonywanych w ramach tego monitoringu pomiarów … Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 10

Dyrektywa IPPC Instytucja BAT Najlepsze dostępne techniki - best available techniques ( BAT). “technika” vs “technologia” : „Technika” to zarówno technologia i sposób jej stosowania, jak i metody projektowania, budowy, funkcjonowania (prowadzenia działalności produkcyjnej) i likwidacji instalacji. “Najlepsza” - najbardziej efektywna w osiąganiu wysokiego ogólnego stopnia ochrony środowiska jako całości. “Dostępna technika” oznacza dostępność w skali danej gałęzi przemysłu oraz możliwość jej zastosowania po cenie mieszczącej się w rozsądnych granicach, wyznaczonych rachunkiem kosztów i korzyści ekonomicznych (kryterium ekonomiczne). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 11

Dyrektywa IPPC BAT a standardy jakości środowiska jeśli standardy jakości (normy immisji, czyli najwyższe dopuszczalne stężenia substancji w środowisku) wymagają zastosowania surowszych wymagań niż wynikające z BAT – określa się je w pozwoleniu. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 12

Dyrektywa IPPC Kryteria przy określaniu BAT · stosowanie technologii niskoodpadowych, · wykorzystanie mniej niebezpiecznych substancji, · zastosowanie odzysku i recyklingu odpadów oraz wytwarzanych i wykorzystywanych substancji · istnienie możliwych do stosowania na skalę przemysłową usprawnień, procesów i metod działania porównywalnych do stosowanych przez operatora, · najnowsze osiągnięcia w nauce i technice, · rodzaj, wielkość i skutki danych emisji, · czas potrzebny na wprowadzenie BAT, · terminy przekazania do eksploatacji nowych i istniejących instalacji, · oszczędne gospodarowanie surowcami (włącznie z wodą) oraz energią, · zapobieganie lub maksymalna redukcja całkowitego wpływu emisji na środowisko (tj. na środowisko jako całość), · zapobieganie awariom i zmniejszanie ich skutków w środowisku, · BREF-y Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 13

Dyrektywa IPPC Europejskie Biuro IPPC European Integrated Pollution Prevention and Control Bureau - EIPPCB) z siedzibą w Sewilli. • kierowanie Europejskim Systemem Informacji na temat IPPC • opracowywanie wytycznych odnośnie BAT - tzw. dokumentów referencyjnych (BAT Reference Documents - BREFs) Rola BREF • niewiążące ("informacja opublikowana przez Komisję zgodnie z art. 16 ust. 2". • wytyczne przy określaniu przez organy państw członkowskich najlepszej dostępnej techniki: • - dla danej instalacji (w pozwoleniu zintegrowanym) bądź • - dla określonych kategorii instalacji (w powszechnie obowiązujących aktach prawnych wydanych zgodnie z art. 9 ust. 8 dyrektywy). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 14

Dyrektywa IPPC Wydawanie pozwolenia zintegrowanego wydawane na wniosek operatora Wniosek musi obejmować opis: · instalacji i jej działania, · surowców i materiałów dodatkowych, innych substancji i energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację, · źródeł emisji z instalacji, · właściwości i ilości przewidywanych emisji z instalacji do każdego elementu środowiska, jak również określenie istotnych skutków emisji w środowisku, · proponowanej technologii i innych technik służących zapobieganiu, lub, jeżeli to niemożliwe, ograniczaniu emisji z instalacji, · jeżeli to konieczne - środków służących zapobieganiu powstawaniu odpadów i prowadzeniu odzysku odpadów wytwarzanych przez instalację, · dalszych środków planowanych w celu realizacji podstawowych obowiązków operatora opisanych w art. 3, · środków planowanych w celu monitorowania emisji do środowiska. Wniosek ma też zawierać streszczenie w języku niespecjalistycznym. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 15

Dyrektywa IPPC Ponowne rozpatrywanie i aktualizowanie pozwolenia Wydane pozwolenia zintegrowane są okresowo ponownie rozpatrywane i w razie potrzeby aktualizowane (art. 13). Ponowne rozpatrzenie gdy: · zanieczyszczenie powodowane przez instalację jest tak znaczne, ze istnieje konieczność zmiany obowiązujących ją norm emisyjnych lub włączenie do pozwolenia nowych norm emisyjnych, · zasadnicze zmiany w zakresie najlepszych dostępnych technik umożliwiają znaczną redukcję emisji bez narzucania nadmiernych kosztów, · bezpieczeństwo eksploatacji wymaga zastosowania innych technik, nakazują tak nowe przepisy prawa UE lub krajowego. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 16

Dyrektywa IPPC Udział społeczeństwa 1. wyłożenie do wglądu wniosków na określony czas 2. umożliwienie złożenia uwag i wniosków przed podjęciem decyzji 3. podanie do publicznej wiadomości pozwolenia 4. podanie do publicznej wiadomości wyników monitoringu emisji prowadzonego przez operatora. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 17

Dyrektywa IPPC Europejski rejestr emisji zanieczyszczeń (EPER) Obejmuje: • 26 substancji wprowadzanych do wody • 37 wprowadzanych do powietrza (od 2007 również odpady). Obowiązek: • dostarczania przez operatorów informacji o emisjach do władz państw członkowskich, • obowiązek raportowania przez państwa członkowskie co 3 lata. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 18

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Podstawy prawne • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627) • Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1085) • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. W sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2002 r. , Nr 122, poz. 1055) Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 19

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Zasady wydawania pozwoleń zintegrowanych: • Ogólne – wspólne dla wszystkich rodzajów pozwoleń • Specyficzne wymagania dla pozwoleń zintegrowanych Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 20

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Pozwolenie zintegrowane wymagane jest dla instalacji wymienionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055) Rozporządzenie odzwierciedla aneks 1 do dyrektywy IPPC. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 21

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Dodatkowe wymagania co do wniosku o pozwolenie zintegrowane (art. 208) • przewidziane w Prawie wodnym dla pozwolenia na pobór wód • informacje o oddziaływaniu emisji na środowisko jako całość oraz istniejącym lub możliwym oddziaływaniu transgranicznym na środowisko, • uzasadnienie dla proponowanej wielkości emisji w przypadku odstępstw od wielkości granicznych lub standardów emisyjnych – gdy wielkości emisji nie zostały określone (art. 207 ust. 2 i 3) Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 22

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Do wniosku o pozwolenie zintegrowane dołącza się: • Było – „dwa egzemplarze wykonanej przez akredytowaną jednostkę oceny zgodności z minimalnymi wymaganiami wynikającymi z BAT dla danej instalacji”, o ile wymagania te zostały określone na podstawie art. 206 ust. 2 (rozporządzenie fakultatywne), - to uchylone !!!! • dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 23

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego muszą: • spełniać wymagania wynikające z BAT, w tym zwłaszcza: - nie mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości emisyjnych, - z wyjątkiem progów tolerancji. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 24

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego muszą: • spełniać wymagania wynikające z BAT, w tym zwłaszcza: - nie mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości emisyjnych, - z wyjątkiem progów tolerancji. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 25

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Graniczne wielkości emisyjne • to takie dodatkowe standardy emisyjne, które nie mogą być przekraczane przez instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego Próg tolerancji • to taka wartość, o którą do wskazanego czasu mogą być przekraczane graniczne wielkości emisyjne Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 26

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Graniczne wielkości emisyjne • to takie dodatkowe standardy emisyjne, które nie mogą być przekraczane przez instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego Próg tolerancji • to taka wartość, o którą do wskazanego czasu mogą być przekraczane graniczne wielkości emisyjne Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 27

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Określając wymagania BAT uwzględnia się • rachunek kosztów i korzyści • czas niezbędny do wdrożenia BAT dla danego rodzaju instalacji, • zapobieganie zagrożeniom dla środowiska powodowanym przez emisje lub ich ograniczanie do minimum, • podjęcie środków zapobiegających poważnym awariom przemysłowym lub zmniejszających do minimum powodowane przez nie zagrożenia dla środowiska. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 28

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Dodatkowe elementy pozwolenia zintegrowanego (art. 211): • rodzaj prowadzonej działalności, • sposoby osiągania wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości, • sposoby ograniczania oddziaływań transgranicznych na środowisko, • wymóg informowania o wystąpieniu awarii przemysłowej, jeżeli nie wynika on z art. 264, • sposoby postępowania w przypadku zakończenia eksploatacji instalacji. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 29

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Analiza wydanych pozwoleń: • obowiązkowo - raz na 5 lat, a ponadto gdy: • nastąpiła zmiana w BAT pozwalająca na znaczne zmniejszenie wielkości emisji bez powodowania nadmiernych kosztów, lub • wynika to z potrzeby dostosowania eksploatacji instalacji do zmian przepisów o ochronie środowiska. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 30

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Przy wydawaniu pozwoleń zintegrowanych stosuje się: • przepisy o udziale społeczeństwa, • przepisy o postępowaniu transgranicznym (gdy jest możliwość oddziaływania transgranicznego) Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 31

Pozwolenia zintegrowane w Polsce Udział społeczeństwa 1. wyłożenie do wglądu wniosków na określony czas 2. umożliwienie złożenia uwag i wniosków przed podjęciem decyzji 3. podanie do publicznej wiadomości pozwolenia 4. podanie do publicznej wiadomości wyników monitoringu emisji prowadzonego przez operatora. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 32