Zintegrowane planowanie rozwoju WYZWANIA POLSKIEJ INTEGRACJI PLANOWANIA ROZWOJU

Zintegrowane planowanie rozwoju WYZWANIA POLSKIEJ INTEGRACJI PLANOWANIA ROZWOJU

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju USTAWA O ZWIĄZKACH METROPOLITALNYCH

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Ustawa wprowadza nowego aktora w systemie samorządu terytorialnego, tj. związek metropolitalny tworzony przez Radę Ministrów z własnej inicjatywy bądź na wniosek zainteresowanych samorządów. Od strony ustrojowej związek ma wszelkie atrybuty samodzielnej jednostki samorządu terytorialnego – osobowość prawa cywilnego i tzw. podmiotowość publicznoprawną. To drugie pojęcie oznacza prawnie chronioną samodzielność w wykonywaniu zadań publicznych. Związek metropolitalny nie tworzy jednak formalnie osobnego poziomu samorządu terytorialnego, tak jak nie tworzą go istniejące już w tej chwili na zasadzie dobrowolnego współdziałania związki międzygminne. Związkowi metropolitalnemu przypisano pięć kategorii zadań publicznych, które zasadniczo odpowiadają potrzebom zarządzania aglomeracyjnego: 09. 10. 2015, D. U. 2015/poz. 1890 • kształtowanie ładu przestrzennego; • rozwój obszaru związku; • publiczny transport zbiorowy na obszarze związku; • współdziałanie w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku; Źródło: Sześciło (2016) • promocja związku metropolitalnego.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Po pierwsze, fikcja konsultacji przy tworzeniu związków – wymóg konsultacji społecznych przy tworzeniu związku jest fikcyjny. Jeśli ich nie będzie, to fakt ten i tak nie wpłynie na przebieg procesu tworzenia obszaru metropolitalnego. Gmina, której rada konsultacji nie przeprowadzi, nie będzie ograniczana w działaniach w ramach związku. Po drugie, fikcja demokratycznego zarządzania związkami – brak nowych kometencji (przesunięcie kompetencji w górę) przy braku wyborów bezpośrednich do władz związku. Po trzecie, bez gwarancji partycypacji i kontroli obywatelskiej w działaniach związku – brak jakichkolwiek mechanizmów bezpośredniej partycypacji społecznej. Po czwarte, znów rządy wójtów – prymat zarządów nad radami gmin 09. 10. 2015, D. U. 2015/poz. 1890 Źródło: Sześciło (2016)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju 9. 10. 2015 styczeń 2017 kwiecień 2017

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju KRAJOWE PROJEKTY KONCEPCJI ZPR

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Noworól (2014) Źródło: Noworól (2014)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Borsa (2017)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Borsa (2017)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Źródło: Markowski (2015)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Źródło: Markowski (2015)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Źródło: Markowski (2015)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Źródło: Markowski (2015)

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju czerwiec 2017 lipiec 2017 sierpień 2017

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw Październik 2018 Wrzesień 2019 Listopad 2019

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju 6 listopada 2019 r. Rząd przyjął projekt noweli ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Nowa regulacja wprowadza m. in. : ü rozwiązania na rzecz integracji wymiaru społeczno-gospodarczego i przestrzennego w dokumentach strategicznych, ü nowe mechanizmy uzgadniania działań rozwojowych ü zmiany umożliwiające przygotowanie dokumentów związanych z wykorzystaniem funduszy unijnych na lata 2021 -2027. Zmiana prawa dotyczącego zarządzania rozwojem kraju została podzielona na dwa etapy.

Zasady planowania zintegrowanego w perspektywie… W KIERUNKU ZINTEGROWANEGO PLANOWANIA ROZWOJU Etap I Na poziomie krajowym następuje wzmocnienie roli ministra właściwego ds. polityki regionalnej poprzez nadanie mu uprawnień opiniodawczych (strategie rozwoju) oraz kontrolno-monitorujących (ewaluacja) oraz odejście od długookresowej strategii rozwoju kraju i koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Podstawowym dokumentem strategicznym odnoszącym się do rozwoju kraju będzie średniookresowa strategia rozwoju kraju (łącząca aspekty społeczne, gospodarcze i przestrzenne). Na poziomie regionalnym istotną zmianą będzie stworzenie i nadanie strategii rozwoju województwa wiodącej roli w planowaniu działań rozwojowych w województwie (zarówno w zakresie społecznym, gospodarczym i przestrzennym). Konsekwencją tego będzie w przyszłości rezygnacja z obowiązku przygotowywania planów zagospodarowania przestrzennego województw (zmiany w tym zakresie zostaną wprowadzone w osobnej ustawie i planuje się, że wejdą w życie po 2025 r. ). Na poziomie lokalnym wprowadzono strategię rozwoju gminy oraz strategię rozwoju ponadlokalnego, jako dokumenty nieobowiązkowe. W obu przypadkach dokumenty te łączą ze sobą sferę społecznogospodarczą i przestrzenną.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Etap I Ważnym rozwiązaniem jest też ukierunkowanie dokumentów strategicznych oraz realizujących je instrumentów sektorowych na obszary wymagające wsparcia – obszary strategicznej interwencji. Przewidziano nowe podejście do uzgadniania działań rozwojowych z samorządami – kontrakt programowy, kontrakt sektorowy i porozumienie terytorialne. Kontrakty będą mogły być zawierane między stroną rządową a samorządami. Porozumienie terytorialne ma służyć przede wszystkim uzgadnianiu działań istotnych z punktu widzenia społeczności lokalnych (gminy, kilku gmin lub powiatu). Zaproponowane zmiany umożliwią również przygotowanie dokumentów związanych z wykorzystaniem funduszy Unii Europejskiej na lata 2021 -2027, tj. Umowy Partnerstwa i programów ją realizujących.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Etap II Chodzi o przygotowanie nowej ustawy, w której kompleksowo zostaną zawarte kwestie dotyczące polityki rozwoju i przedstawione dalsze rozwiązania porządkujące planowanie, koordynację i realizację działań rozwojowych. Na tym etapie będzie również możliwe wprowadzenie zmian związanych z dokumentami planistycznymi – uchylenie planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz wprowadzenie rozwiązań wynikających z reformy planowania przestrzennego na poziomie lokalnym. Ustawa uporządkuje również kwestie związane z dokumentami przygotowywanymi na potrzeby każdej z kolejnych perspektyw finansowych Unii Europejskiej.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju USTAWA O ZMIANIE USTAWY O ZASADACH PROWADZENIA POLITYKI ROZWOJU ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW Dziennik Ustaw 12 sierpnia 2020 r. Poz. 1378 Obowiązuje od 12 listopada 2020 r.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Procedowana regulacja prawna wprowadza na poziomie krajowym następujące zmiany: • likwidacja Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju zastępując ją zintegrowaną Koncepcją Rozwoju Kraju • Koncepcja Rozwoju Kraju obejmuje dokument ogólny o długim horyzoncie czasu (w ciągu dwóch lat od wejścia ustawy) oraz dokumentu prezentującego wybór celów na najbliższe lata: warianty rozwojowe i wyzwania kraju w wymiarach społecznym, gospodarczym i przestrzennym. Przygotowywana przez Premiera i przyjmowana przez Rząd z informacją dla Sejmu i Senatu. • Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju ma stanowić dokument realizacyjny na poziomie kraju łączący aspekty ekonomiczne, społeczne i środowiskowo-przestrzenne. • System dokumentów strategicznych na poziomie krajowym zostać ma uzupełniony innymi politykami publicznymi KONCEPCJA ROZWOJU KRAJU Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju ZMIANA

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Procedowana regulacja prawna wprowadza na poziomie regionalnym następujące zmiany: • wyłączenie Strategii Rozwoju Województwa z grupy tzw. „innych strategii” i nadanie jej charakteru głównego zintegrowanego dokumentu strategicznego na poziomie regionalnym • Likwidacja do 2025 r. Wojewódzkich Planów Zagospodarowania Przestrzennego • Uzupełnienie systemu dokumentów strategicznych o Strategie Rozwoju Ponadregionalnego przyjmowane przez Sejmiki województw ustalających wspólne przedsięwzięcia rozwojowe Strategia rozwoju ponadregionalnego Strategia Rozwoju Województwa Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Strategia rozwoju województwa ZMIANA Plan zagospodarowania przestrzennego województwa Regionalna Strategia Innwowacji Regionalny Program Operacyjny

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Procedowana regulacja prawna wprowadza na poziomie lokalnym następujące zmiany: • wprowadzenie jako dokumentu fakultatywnego obok Strategii Rozwoju Gminy dodatkowo Strategii Rozwoju Ponadlokalnego łączącego sferę ekonomiczną, społeczną i środowiskowo-przestrzenną • rezygnacja ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Metropolitalnego w przypadku opracowania Strategii Rozwoju Regionalnego • Uzupełnienie systemu dokumentów strategicznych o Strategie Rozwoju Ponadregionalnego przyjmowane przez Sejmiki województw ustalających wspólne przedsięwzięcia rozwojowe Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Decyzja o warunkach zabudowy Związku Strategia Rozwoju Ponadlokalnego Strategia Rozwoju Gminy Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Strategia Rozwoju Gminy ZMIANA Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Decyzja o warunkach zabudowy

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Nowelizacja ustawy przewiduje uporządkowanie pojęć odnoszących się do obszarów: • • • funkcjonalnych, problemowych strategicznej interwencji. W systemie pozostają obszary strategicznej interwencji, z nową i uporządkowaną definicją. Obszar strategicznej interwencji będzie mógł zostać wyznaczany nie tylko w dokumentach strategicznych na poziomie krajowym, ale także regionalnym, ponadlokalnym i lokalnym. obszar funkcjonalny – obszar, na którym występuje względnie wyodrębniający się, intensywny i otwarty system powiązań społecznych, gospodarczych lub przyrodniczych, uwarunkowanych cechami środowiska geograficznego (przyrodniczego i antropogenicznego); szczególnym typem obszaru funkcjonalnego jest miejski obszar funkcjonalny; obszar strategicznej interwencji – określony w strategii rozwoju obszar o zidentyfikowanych lub potencjalnych powiązaniach funkcjonalnych lub o szczególnych warunkach społecznych, gospodarczych lub przestrzennych, decydujących o występowaniu barier rozwoju lub trwałych, możliwych do aktywowania, potencjałów rozwojowych, do którego jest kierowana interwencja publiczna łącząca inwestycje, w szczególności gospodarcze, infrastrukturalne lub w zasoby ludzkie, finansowane z różnych źródeł, lub rozwiązania regulacyjne.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju W przyjętej przez rząd nowelizacji dodano także mechanizmy uzgadniania działań rozwojowych pomiędzy samorządami: kontrakt programowy, kontrakt sektorowy i porozumienie terytorialne, które będą mogły być zawierane pomiędzy rządem, a samorządami. Kontrakt programowy - powiązany zostaje z dofinansowaniem i warunkami wykorzystania środków Unii Europejskiej (UE). Zawierany jest między rządem a samorządem regionalnym. Kontrakt sektorowy - stanowi mechanizm uzgadniania zakresu ukierunkowanych terytorialnie działań sektorowych podejmowanych przez właściwych ministrów w ich programach rozwoju. Zawierany jest między rządem a samorządem regionalnym.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju Porozumienie terytorialne - ma służyć przede wszystkim uzgadnianiu interwencji istotnych z punku widzenia społeczności lokalnych (danej gminy, kilku gmin lub powiatu). Zawierany jest między rządem a samorządem terytorialnym lub między różnymi szczeblami samorządu terytorialnego.

Zintegrowane planowanie rozwoju wyzwania polskiej integracji planowania rozwoju W styczniu 2011 roku Ministerstwo Funduszy i Polityki Rozwoju przygotowało podręcznik dla samorządów terytorialnych dotyczący opracowywania określonej ustawą strategii rozwoju lokalnego. Wydano również rekomendację dotyczące przygotowywania strategii rozwoju ponadlokalnego oraz opracowania modelu struktury funkcjonalnoprzestrzennej jako nowego zintegrowanego elementu planowania rozwoju w Polsce.

ZINTEGROWANE PLANOWANIE ROZWOJU WYZWANIA POLSKIEJ INTEGRACJI PLANOWANIA ROZWOJU Dziękuję za uwagę