Zijn jongeren tevreden en wat zegt dit over

Zijn jongeren tevreden en wat zegt dit over de kwaliteit van hun job? Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011

Gebaseerd op De Witte, H. & Verhofstadt, E. (2006). Komt tevredenheid met de jaren? Arbeidstevredenheid in Vlaanderen: een vergelijking van jongeren (SONAR) met de populatie (APS). Over. Werk, 16(1 -2), 131 -136. Schokkaert, E. , Van Ootegem, L. & Verhofstadt, E. (2009). Measuring job quality and job satisfaction, Ghent University FEB Working Paper, nr. 09/620, 31 p. Verhofstadt, E. (2007). Qualitative aspects of entry jobs, Doctoral Dissertation, Ghent University, Faculty of Economics and Business Administration. Elsy Verhofstadt 2

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 3

Vergelijking arbeids tevredenheid ü ü Vergelijken Vlaamse jongeren (SONAR-data) met de Vlaamse werknemers van alle leeftijden (APS data): § APS data: samenvoeging van de bevragingen van 1998 en 2000, selectie werkenden § SONAR data: cohorte 1976, bevraagd op 23 jaar, informatie over eerste job Identieke vragenbatterij naar arbeidstevredenheid: 12 afzonderlijke werkaspecten + globale beoordeling (telkens op een 5 -puntenschaal) Elsy Verhofstadt 4

Jongeren vs de populatie Elsy Verhofstadt 5

Tevredenheid komt met de jaren ü Jongeren zijn duidelijk minder tevreden over hun arbeid dan de gemiddelde werknemer. ü Vooral minder tevreden over: kansen op promotie, de mogelijkheden om initiatief te nemen, werkzekerheid én de inhoud van hun baan. intredeproblemen tevredenheid komt dus met de jaren Elsy Verhofstadt 6

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 7

Jobkwaliteit meten “Meer en betere jobs” …maar hoe jobkwaliteit meten? Indexing probleem ü Multi-dimensioneel concept ü Vergelijken van verschillende bestaande indicatoren (objectieve en subjectieve) en ontwikkelen van een alternatieve indicator (tussenin objectief en subjectief) ü Illustratie adhv SONAR data voor kwaliteit eerste job Elsy Verhofstadt 8

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 9

Job characteristic 2 Conditie 1: Dominantie B A Job characteristic 1 Elsy Verhofstadt 10

Job characteristic 2 Conditie 2: Respecteren van individuele preferenties individual 1 Preference ordening Ri=R(Zi) Zi: vector of personality characteristics individual 2 Job characteristic 1 Elsy Verhofstadt 11

Job characteristic 2 Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s Aspirations Ai = A( i) i Girl : vector personality characteristics from of a deprived family Professor’s daughter SS’’ 5 S 2 SS’ 4 S 1 Job characteristic 1 Elsy Verhofstadt 12

Vereisten Conditie 1: Dominantie Conditie 2: Respect voor individuele preferenties Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s Elsy Verhofstadt 13

Job characteristic 2 Maar…dominantie incompatibel met respect voor preferenties individual 1 Dominance D C Preferences QD>QB QD>QC QC>QB Solution: subset dominance QB>QD QB>QA QA>QD Individual 2 B A Job characteristic 1 Elsy Verhofstadt 14

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 15

Arbeidstevredenheid als samenvattende maatstaf Subjectieve indicatoren =gerapporteerde abeidstevredenheid gebruiken QS(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Ri, Ai) ‒ respecteert preferenties ‒ hangt af van apsiratieniveau’s ‒ voldoet niet aan dominantievoorwaarde Elsy Verhofstadt 16

Objectieve indicatoren van jobkwaliteit Objectieve indicatoren =opleggen van een specifieke referentie preferentieordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie QO, r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar) Elsy Verhofstadt 17

Job characteristic 2 Referentie voorkeuren en aspiraties individual 1 C individual 2 A Elsy Verhofstadt S’’ S’ Job characteristic 1 18

Objectieve indicatoren van jobkwaliteit Objective indicators = opleggen van een specifieke referentie preferentieordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie QO, r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar) ‒ negeert individuele preferenties ‒ onafhankelijk van aspiratieniveau’s ‒ voldoet aan dominantievoorwaarde Elsy Verhofstadt 19

Twee extremen ü Objectieve indicatoren: te objectief ü Subjectieve indicatoren: te subjectief Is er een oplossing tussenin deze twee extremen (tussen objectieve en subjectieve indicatoren)? Elsy Verhofstadt 20

Een nieuwe preferentiegevoelige maatstaf: equivalent inkomen ü Respect voor preferenties incompatibel met dominantie ü Equivalentie benadering: voldoet aan respect voor preferenties en ‘subset dominantie’ Equivalent inkomen QEI, r(Ci, Ri, Ai) = Yi*(Ci, Ri, Ai) met Yi* impliciet gedefinieerd door (Yi, Di) Ii (Yi*, Dr) Elsy Verhofstadt 21

Equivalent inkomen D individual 1 Dr B’ A’ B individual 2 A Y*B 2 Elsy Verhofstadt Y Y*A 1 22

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 23

Data-nood S: arbeidstevredenheid Y: loon D: andere jobkarakteristieken Z en : persoonlijkheidskenmerken die verschillen in preferenties en apsiraties weergeven Uitgebreide informatie over jobkenmerken en veel achtergrondkenmerken aanwezig in SONAR data Elsy Verhofstadt 24

Data ü SONAR-data: cohorte 1978, informatie over eerste job (zowel uit bevraging op 23 als op 26 jaar) ü Arbeidstevredenheid in de eerste job (globale beoordeling) ü Jobkarakteristieken: ‒ ‒ ‒ Netto maandloon (in voltijdse equivalenten) Ploegensysteem, contract type, deeltijds werk, private of publieke sector, ondernemingsgrootte, formele opleiding, bijleren nieuwe vaardigheden Fysiek belastend, uitdagend, tijdsdruk, repetitief, samenwerking, resultaten zien en mogelijkheden benutten, autonomie. Persoonlijkheidskenmerken: ü ‒ ‒ Geslacht, opleidingsniveau van de moeder, aantal kinderen, nationaliteit van de grootmoeder, Impressie van enquêteur over respondent, arbeidsmotivatie, locus of control, offerbereidheid, zoekgedrag. Schokkaert, Van Ootegem & Verhofstadt 25

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 26

Arbeidstevredenheid: ordered logit schatting ü Jobkarakteristieken ü Preferenties: interactie effecten van persoonlijkheid met jobkarakteristieken ü Aspiraties : directe effecten van persoonlijkheid Bij schatting persoonlijke karakteristieken is Z= Schattingsresultaten: zie paper Elsy Verhofstadt 27

Berekening indicatoren ü Subjectieve indicator: gerapporteerde arbeidstevredenheid (QS) ü Objectieve indicator QO, EW: gelijke gewichten voor de dimensies ü Objective indicator QO, r : referentie individu met gemiddelde waarden voor Z en ü Equivalente inkomen indicator QEI, r referentiewaarden voor Dr zijn de waarden voor een perfecte job Elsy Verhofstadt 28

Correlatie tussen de verschillende indicatoren QS QS QO, EW QO, r 1 1 QO, EW 0, 563 QO, r 0, 646 0, 881 QEI, r 0, 656 0, 832 Elsy Verhofstadt QEI, r 1 0, 963 1 29

Karakteristieken van goede en slechte job Welke jobs zijn (en welke werknemers hebben) betere en slechtere jobs? • Standaardisering van de verschillende indicatoren • Gemiddelde van deze score per ‘groep’ • Dubbele vergelijking mogelijk (1) over groepen per indicator en (2) per groep over indicatoren • Vergelijking voor job karakteristieken, sector van tewerkstelling en enkele achtergrondkenmerken (zie paper voor alle resultaten) • Opgelet: bivariate resultaten Elsy Verhofstadt 30

Jobkarakteristieken QS QO, EW QO, r QEI, r Net monthly wage in FTE: low -0, 099 -0, 483 -0, 358 -0, 28 Net monthly wage in FTE: high 0, 183 0, 507 0, 424 0, 374 Physically demanding, dangerous , dirty job: low 0, 105 0, 411 0, 293 0, 223 Physically demanding, dangerous, dirty job: high -0, 404 -0, 732 -0, 592 -0, 512 Job with a lot of autonomy to decide: low -0, 566 -0, 845 -0, 796 -0, 753 Job with a lot of autonomy to decide: high 0, 512 0, 92 0, 894 0, 858 Permanent contract 0, 061 0, 112 0, 113 0, 077 Temporary contract -0, 093 -0, 095 -0, 093 -0, 064 Learning new skills during the first job: no -0, 538 -0, 981 -0, 717 Learning new skills during the first job: yes 0, 187 0, 349 0, 279 0, 252 Elsy Verhofstadt 31

Achtergrondkenmerken QS QO, EW Men -0, 018 -0, 006 -0, 040* -0, 038* Women 0, 018 0, 006 0, 040* 0, 038* Education mother: primary or lower secondary -0, 065 -0, 18 -0, 157 -0, 014 Education mother: higher secondary 0, 05 0, 073 0, 064 -0, 017 Education mother: tertiary 0, 073 0, 27 0, 236 0, 137 Succesful school years: max 5 -0, 043 -0, 518 -0, 424 -0, 261 Succesful school years: min 10 0, 073 0, 445 0, 36 0, 246 Elsy Verhofstadt QO, r QEI, r 32

Structuur 1. Tevredenheid komt met de jaren 2. Meten van jobkwaliteit 3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit 4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie) 5. De SONAR data voor dit onderzoek 6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing) 7. Conclusie Elsy Verhofstadt 33

Conclusies ü Jongeren zijn minder tevreden dan de populatie in zijn geheel ü Arbeidstevredenheid als maatstaf voor jobkwaliteit? § Respecteert preferenties § Maar hangt ook af van verwachtingen ‘te subjectief’ ü Objectieve indicatoren: te objectief ü Equivalente inkomensindicator: respecteert preferenties maar corrigeert voor aspiraties ü Rangschikking van jobs verschilt sterk naargelang de gehanteerde indicator Elsy Verhofstadt 34