Zelene alge Radili Nikoleta Andraevi i ore Karagaa

Zelene alge Radili: Nikoleta Andrašević i Đorđe Karagača

Osobine: ØNajsloženija grupa algi. ØNevaskularne niže biljke, telo nazvano TALUS. ØAutotrofni metabolizam – fotosinteza ØĆelijski zid: celuloza i pektin ØRaznolik broj i oblik hromatofora – hloroplasta, koji sadrže: –hlorofil a i b –karotenoide (narandžasti pigment) –pirenoide – telašca oko kojih se nagomilava skrob

Zelene alge nisu evoluciono slepa grana-od njih su nastale kopnene biljke. Postoji oko 7500 -10000 vrsta, 500 rodova i 36 porodica zelenih algi. Stanište i način života Većina živi kao plankton ili bentos u slatkim vodama (oko 90% vrsta), ostale u najrazličitijim staništima (u tlu, kao morski bentos, na ledu i snegu, u vazduhu, u solanama, kao simbionti sa gljivama i životinjama, kao paraziti na biljkama).

Deobom ćelija Vegetativno Raskidanjem kolonije ili cenobije Raskidanjem konca Bespolno Delovima talusa Sporulativno Planosporama Aplanosporama Razmnožavanje Hologamija Polno Izogamija Heterogamija Konjugacija Kod nekih zelenih algi se javlja smena “generacija”: 1. Sporofitna “generacija” 2. Gametofitna “generacija” Izomorfna Heteromorfna

ZELENE ALGE POKRETNE JEDNOĆELIJSKE NEPOKRETNE JEDNOĆELIJSKE POKRETNE KOLONIJE NEPOKRETNE KOLONIJE PALMELOIDNE KOLONIJE KOKOIDNI OBLICI KONČASTI OBLICI LAMINARNI OBLICI PARENHIMSKI OBLICI SIFONALNI OBLICI

v. Pokretne jednoćelijske (Chlamidomonas) • • • jedan od najprimitivijih rodova dva biča jednake dužine kontraktivne vakuole dominira potkovičasti hloroplast pirenoid skrob (u stromi i pirenoidu) haploidna jezgra stigma (rodopsin – fotoreceptorni pigment) – organela osetljiva na svetlost, kod flagelata, u obliku crvene mrlje koja služi za orijentaciju ka odgovarajućoj svetlosti. u stresnim uslovima odbacuje bičeve i prelazi u mirovanje

v. Nepokretne jednoćelijske alge (Tetracystis) - Evoluciono naprednije od pokretnih - Oformljen ćelijski zid - Bez bičeva - Oblik ćelije raznolik

v Pokretne kolonije (Gonium, Pandorina, Volvox, Eudorina) Koloniju Volvox-a gradi veoma veliki (do 50000) ali i promenljiv broj pokretnih ćelija raspoređenih u jednom sloju na površini loptaste kolonije. Veličina kolonije: 2 mm. Pločastu cenobiju Gonium-a čini uvek 16 pokretnih ćelija.

v. Nepokretne kolonije - Hydrodictyon • • • mrežaste od nekoliko ćelija do 3 D struktura bez posebne diferencijacije bespolno razmnožavanje planosporama polno razmnožavanje na principu zigotne mejoze, izogamija Nepokretnu, mrežastu cenobiju Hydrodictyon-a čini i do 20 000 ćelija (jedinki). Monomorfna cenobija dostiže dužinu i do 0, 5 m.

Palmeloidne) kolonije (Pseudosphaerocystis, Coccomyxa, Sphaerocystis) v Kokoidni oblici (Chlorococcum, Oocystis, Chodatella)

v. Končasti oblik (Ulotrix, Spirogyra, Oedogonium, Stigeoclonium) Spirogyra Stigeoclonium • • • cilindrične haploidne ćelije plivajuća u mirnim slatkim vodama dugi spiralni hloroplast (1 do 16 kom) velika vakuola jezgra u središtu s citoplazmatskim nitima pirenoidi na pravilnim razmacima Bespolno razmnožavanje: – fragmentacija (podela na delove) – nema planospora Polno razmnožavanje: – vrlo specificna konjugacija – zigotna mejoza – potiče je niska koncentracija azota

v. Laminarni oblici (Ulva- morska salata) - pretežno morske - rast počinje iz niti - do 1 m veličine - krupan kormoidni talus sa razvijenim filoidom. - izomorfna smena “generacija”

v Parenhimski oblici (Chara, Coleochaetae) Chara Preplitanjem končastih talusa → prividno parenhimatičan talus. Deobom svih ćelija talusa u različitim pravcima → prividno parenhimatičan talus.

v. Sifonalni oblici (Derbesia, Codium, Caulerpa, Acetabularia) • cevaste zelene alge • posebno brojne u tropskim morima • veliki broj različitih oblika • građa vrlo varijabilna • heteromorfna izmena generacija • gametofiti i sporofiti iste biljke opisani i kao zasebne vrste (Debresia (2 n), Halocystis (n))

Značaj zelenih algi - OBOGAĆUJU VODU KISEONIKOM - PROIZVODE VELIKE KOLIČINE ORGANSKIH MATERIJA - FORMIRAJU FITOPLANKTON KOJI JE IZVOR HRANE PRIMARNIH POTROŠAČA -Krupnije alge sakupljene sa obala mora, koriste se u: - LJUDSKOJ ISHRANI - ISHRANI DOMAĆIH ŽIVOTINJA - ĐUBRENJU ZEMLJIŠTA - U FARMACEUTSKOJ INDUSTRIJI - U PREHRAMBENOJ INDUSTRIJI - U RAZLIČITIM NAUČNIM ISTRAŽIVANJIMA

ZANIMLJIVOSTI § Neke vrste zelenih algi su crvene boje (hematokrom), npr. • Chlamydomonas nivalis – "crveni sneg" ili • Haematococcus pluvialis – crvene kišne lokve.

• Fenomen "zelene vode" u akvarijumu posledica je brzog razmnožavanja ("cvetanja") jednoćelijskih zelenih algi (kao što su Chlorella, Chlamydomonas, Closterium, Cosmarium) i nekih višećelijskih slobodno lebdećih kolonijalnih oblika zelenih algi (Volvox, Scenedesmus, Pandorina, Pediastrium). Ove alge su bezopasne i obično nestaju kad se u akvarijumu uspostavi biološka ravnoteža.

• Jednoćelijske zelene alge iz roda Desmidiaceae nalazimo naročito u kiselim vodama (močvarama). Pokazuju veliko bogatstvo oblika: Closterium – polumesečaste, Cosmarium – kolačić, Micrasterias – zvezdice

• Vodenbuhe (Daphnia) i praživotinje (ameba, papučica), poput pravih vegetarijanaca, obožavaju "zelenu vodu". • Jednoćelijska zelena alga Closterium i deo končaste zelene alge u papučici (Paramecium).