ZEL YETENEKL BREYLERN ZELLKLER zel yetenekli birey yatlarna

ÖZEL YETENEKLİ BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ

• Özel yetenekli birey; yaşıtlarına göre daha hızlı öğrenen; yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi önde olan, özel akademik yeteneğe sahip, soyut fikirleri anlayabilen, ilgi duyduğu alanlarda bağımsız hareket etmeyi seven ve yüksek düzeyde performans gösteren bireydir.

Üstün yetenek sizce doğuştan mı geliyor yoksa sonradan mı elde ediliyor? • Zekanın oluşumunda yalnızca kalıtımın değil, çevresel faktörlerin de etkisi vardır. Zeka ile başarı arasında doğrudan ilişki yoktur. Çocuk derse etkin olarak katıldığı sürece başarılı bir gelecek yakalar. BAŞARI, SADECE SÖZLÜKTE ÇALIŞMAK’TAN ÖNCE GELİR

ÖZEL YETENEKLİLERİ DİĞER BİREYLERDEN AYIRT EDEN ÖZELLİKLER GENELLİKLE ŞUNLARDIR: İleri düzeyde zihinsel yetenek. Çabuk öğrenme. Güçlü bellek. En az bir yetenek alanında yaşıtlarının üstünde performans gösterme Yaratıcılık, özgün fikirler üretme Yoğun motivasyon gösterebilme Hızlı dil gelişimi, geniş sözcük dağarcığı, akıcı konuşma Merak ve bazı konulara yoğun ilgi gösterme Yüksek düzeyde duyarlı olma Yeni ve zor deneyimleri tercih etme Kendisinden büyüklerle arkadaşlık yapma • Okumaya düşkün olma/ERKEN OKUMA • Gelişmiş mizah yeteneği • Yeni durumlara çabuk uyum sağlama • • •

ÖNEMLİ *Bir çocuğun özel yetenekli olarak görülmesi için belirtilen bütün özelliklere sahip olması gerekmemektedir. Özel yetenekli bir çocukta öne çıkan bir özellik, bir başka özel yetenekli çocukta hiç görülmeyebilir. Dolayısıyla bireysel farklılıkların olabileceği dikkate alınmalıdır.

BİLİŞSEL ÖZELLİKLERİ q Çok meraklıdırlar. İlgilendikleri konuya karşı dikkatlerini yoğun bir şekilde yönlendirir. Problem çözme becerileri son derece gelişmiştir. q Neden-sonuç ilişkisi kurarlar. İlgi alanları hakkında detaylı bilgi sahibidirler, bağımsız çalışmayı daha çok tercih ederler. q Kelime dağarcıkları zengindir. Kelimeleri doğru telaffuz eder, yerli yerinde kullanırlar. Bildiklerini, düşündüklerini yaşıtlarından daha iyi ifade edebilirler.

q Genelleme yapmada, ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde yaşıtlarından ileri düzeydedirler. Orijinal fikirler geliştirirler, yaratıcıdırlar. q Çok hızlı öğrenirler. Duydukları ve gördüklerini uzun zaman belleklerinde tutabilirler. Kendi sınıf düzeyinin üstünde kitaplar okumaktan hoşlanırlar. Zihinden işlem yapmada çok başarılıdırlar. q Rutin ve tekrarlayıcı işlerden hoşlanmazlar. Genellikle okulda karşılaştıkları uyarıcılar onlara yetersiz gelir, dolayısıyla canları çok çabuk sıkılır. Zaman, ölüm vb. soyut kavramların ne demek olduğunu yaşıtlarına göre daha çabuk kavrarlar.

ÖNEMLİ • Özel yetenekli çocuklar, • Çoğunlukla yüksek başarı göstermelerine rağmen bazıları düşük başarı gösterebilir, davranış problemleri sergiler veya okulu bırakmak isteyebilir. • Örgün eğitim dışında zenginleştirilmiş eğitim’e ihtiyaç duyarlar.

• Otizmli, asperger sendromlu, özel öğrenme güçlüğü çeken, dikkat eksikliği bulunan ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar da özel yetenekli olabilir!!! Bu tür gelişimsel problemler çocuğun özel yeteneğini gölgeleyebilir ve yeteneğin açığa çıkmasına engel olabilir. Örneğin otizmli bir öğrenci sözel yetenek alanında yetersiz olurken görsel, işitsel alanlarda özel yetenekli olabilir.

P A R L A K Ö Z E L Ø İlgilidir Ø Oldukça meraklıdır Ø Sorulara cevap verir Ø Sorunun ayrıntılarını tartışır Ø Yanıtları bilir Ø Sorular sorar Ø Dikkatini yoğunlaştırır. Ø Hem zihinsel hem fiziksel olarak katılır. Ø Anlamı kavrar Ø Varsayımlar ortaya atar Ø Uyanıktır Ø Keskin gözlem yapar Ø Verilen işi tamamlar Ø Projeler oluşturur Ø İyi fikirleri vardır Ø Okuldan hoşlanır Ø Güçlü belleği vardır. Ø Öğrendiği kadarıyla mutlu olur Ø Düşünceleri anlar Ø Kolaylıkla öğrenir Ø Belli bir sırayla öğrenmekten hoşlanır Ø Alışılmamış tuhaf fikirleri vardır Ø Öğrenmeden hoşlanır Ø İsabetli tahminlerde bulunur Ø Çok fazla özeleştiri yapar. Ø Verilenleri zaten bilmektedir Ø Büyük yaştakileri ve yetişkinleri arkadaş olarak seçer Ø Yaşıtlarıyla olmaktan hoşlanır Ø Bilgiyi özümser. Ø Bilgiyi değiştirip uygular

SOSYAL ALANDAKİ ÖZELLİKLERİ GENELLİKLE, q Kendilerine güvenir, kolaylıkla sorumluluk alabilirler. q Yeni ve değişik durumlara kolay ve çabuk uyarlar. q Sosyal etkinliklere katılmaktan hoşlanırlar. q Duyarlıdırlar; empati yetenekleri gelişmiştir. q Grup içinde lider olurlar. Sınıf arkadaşları tarafından yeni fikir, bilgi kaynağı ve grup lideri olarak görülürler. q Grubun ilerisindedirler; yetişkinlerle iletişime girmeyi tercih ederler. q Başkalarıyla kolayca işbirliği yaparlar. q Genelde alçak gönüllüdürler; başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar. 12

SOSYAL ALANDAKİ ÖZELLİKLERİ q Çalışkandırlar; amaçlarına ulaşmaktan ve başarıdan zevk duyarlar. q Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler. Azimli ve sabırlıdırlar. q Sorumluluk duyguları gelişmiştir. Sorumluluk almayı çok ister ve bunu yerine getirmekten hoşlanırlar. q Espri yetenekleri vardır. q Mükemmeliyetçidirler. 13

MÜZİK ALANINDAKİ YETENEK ÖZELLİKLERİ q Ritim ve melodiye diğer çocuklardan fazla tepkide bulunurlar. q Müzik parçaları bestelemeye büyük istek ve çaba gösterirler, q Başkaları şarkı söylerken onlara katılmaktan hoşlanırlar. q Duygu ve düşüncelerini anlatmak için sık müziği araç olarak kullanırlar. q Çeşitli müzik aletleri ile ilgilenir, onları çalmayı denerler. q Dinlediği şarkıyı kısa zamanda öğrenir, anlamlı ve uygun şekilde söylerler. 14

• Beethoven’ın babası bir saray müzisyenidir. Beethoven 4 yaşında piyano çalmaya başlamış; ilk konserini ise 8 yaşında vermiştir. Aralarında op. 106 Büyük Sonat’ın da yer aldığı son beş sonat (1818), Missa Soleninis (1822), Diabelli’nin Bir Valsi Üzerine 33 çeşitleme (1823), Dokuzuncu Senfoni (1824) ve Son Altı Dörtlü (1824 -1826) sanatçının SAĞIRKEN yaptığı bestelerdir.

RESİM ALANINDAKİ YETENEK ÖZELLİKLERİ q Çeşitli konularda ve diğer çocukların yaptığından değişik çizimler yaparlar. q Resimlere derinlik verir ve parçalar arasında uygun oranlar kullanırlar. q Resim yapmayı ciddiye alır ve bundan haz duyar ve buna çok zaman harcarlar. q Diğer insanların yaptığı resim çalışmalarına ilgi duyarlar. q Diğerlerinin eleştirilerinden hoşlanır ve yeni şeyler öğrenirler. q Resmi kendi yaşantılarını ve duygularını ifade etmek için başarılı bir şekilde kullanırlar. q Çamur, sabun ve plastilin vb. yumuşak gereçlerle üç boyutlu figürler yapmaya özel bir ilgi gösterirler. 16

Picasso, 9 yaşında. . . • Picasso okumayı yazmayı çok geç yaşta öğrenmiş, matematik dersinden ancak öğretmenin verdiği kopyalarla geçebilmiştir. • Diğer bir deyişle Picasso bir dehadır.

• "Başarı peşinde koşmak ve bununla beraber gelen sürekli huzursuzluğa karşın, sakin ve alçak gönüllü bir yaşantı daha fazla mutluluk getirecektir. " • “Eğer istek varsa, bir yolu vardır. ” A. EİNSTEİN DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER