ZEL RENME GL VE ETM Uzm Psk Arzu

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ VE EĞİTİM Uzm. Psk. Arzu YILDIRIM ACIBADEM TÜRK TELEKOM ORTAOKULU REHBERLİK SERVİSİ; 2015 - İSTANBUL

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN GÖRÜLME BİÇİMLERİ Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (% 20 -25 DEHB Ve Ö. Ö. G Birlikte Görülür) Depresyon Ve Anksiyete Bozukluğu 2

Ayırıcı Tanı Ø Okul başarısızlığı Ø Okul korkusu Ø Bedensel yakınmalar Ø Sosyal fobi Ø Gece korkuları Ø Konuşma bozuklukları 3

Tanı İçin Testler Ø WISC-R Ø Algı- motor testleri Ø Lateralleşme testleri (sağımı solumu bul) Ø Belirti tarama testleri Ø Zamanın belirlenmesi (ay, yıl) Ø Saat çizimi Ø Okuma yazma 4

Tedavi Ø Özel Öğrenme Güçlüğünde ilaç kullanılmaz. Ø Ö. Ö. G. ve DEHB varsa ilaç tedavisi uygulanır. Ø Ö. Ö. G ve Anksiyite ve depresyon varsa ilaç uygulanır. 5

Tedavi Yaklaşımları Ö. Ö. G. ’nin tedavisi eğitimdir. Bu eğitim okulda verilen eğitimden farklıdır. Çocuk normal bir okulda eğitimine devam ederken yanı sıra bireysel yada grup halinde eğitime alınır. 6

Ø Görsel, işitsel, dokunsal ve kinestetik algının ayrımlaştırılması Ø Bu algılara ait dikkat, bellek, yeteneklerin artırılması Ø Motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesi Ø Fonetik farkındalığın artırılması (sesleri ayırt edemezler) Ø Dinleme, konuşma, okuma yazma becerilerinin geliştirilmesi Ø Kavram ve düşünme süreçlerinin gelişiminin desteklenmesi 7

Çok duyuya dayanan bir eğitimdir. Kelimeyi görüyor Okuyor Seslerine ayırıyor Yazıyor Okuyor üzerinden parmağıyla geçiyor Masanın üzerine yazıyor yada tahtada parmağıyla üzerinden geçiyor yada havada yazıyor 8

Eğitim Çok Duyuya Dayalıdır Birden fazla duyu sistemi kullanılarak öğrenme olasılığı arttırmaya çalışılır. Çok duyuya dayalı eğitimde zayıf algı iyileştirilmeye, güçlü algı ise yoğun bir biçimde kullanılmak üzere desteklenmeye çalışılır. 9

Öğrenme Stratejilerinin Geliştirilmesi Ø Ne yaparsa kolay öğrenir? Ø Zamanını nasıl kullanmalı? Ø Nelere dikkat etmeli? Ø Yeniden gözden geçirme becerisi Ø Sınavlarda nasıl yaparsa başarılı olur? Ø Aktif ve bağımsız tarzda çalışmasını sağlamak Ø Anlatmak yetmez, takibi gerekir. 10

ÖNERİLER Ø Öğrenme sitillerini keşfetmek önemlidir. v Görsel yanı güçlü çocuğa haritalar, kartlar, tablolar üzerinde çalışma yaptırmak gerekir. v İşitsel yanı güçlü çocuğa kasetle öğretmek gerekir. 11

Ø Bu çocukları başkalarıyla kıyaslamamak, kabul etmek gerekir. Ø Çok önemli ve özel olduğunu hissettirin. Ø Yeni bilgi ve beceriler geliştireceğine inanın. Ø Başarısızlıkla baş etmesine ve yılmadan ayağa kalkmasına yardım edin. 12

Ø Teşvik etmek, cesaret ve değer vermek, destek sistemleri kurmak önemli (çarpım tablosu güçlüğü varsa hesap makinesi izin vermek. Yazı yazma güçlüğü varsa bilgisayar kullanımına izin vermek) Ø Öğrenme tarzı ne olursa olsun görsel ve el faaliyetleri ile öğrendiklerini destekleyin. 13

Ø Yeni bilgileri yaratıcı çalışma stratejileri ile kuvvetlendirin (yazı ödevindense mülakat yapması veya drama olarak ortaya koyması daha uygundur) Ø Çocuğun öğrenme tarzından öğretmenin haberdar olması gerekir. 14

Ø Aynı materyal ve çalışmanın, yeterli başarı seviyesine ulaşıncaya kadar tekrar yapılacağını unutmayın. Ø İlerleme hızlarına sabır gösterin. Ø Çocuğa bedel ödemeyi ve sorumluluk üstlenmeyi öğretin. Ø Bu çocuklarda; sessiz okuyanların (görsel öğrenici ), sesli okuyanların ( işitsel öğrenici ) olduğu söylenir. 15

Olumsuz Özellikleri Yerine Olumlu Özelliklerine Odaklanın Başarılı olduğu alanları ön plana çıkarmaya çalışın. Böylelikle kendilerine olumlu bakış açıları geliştirmelerine yardımcı olun 16

Tarihte pek çok ünlünün Özel Öğrenme Güçlüğü vardır. Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı okulla birlikte konabilir. 17

Özel Öğrenme Güçlüğü olan bir çocuk: 1. sınıfta 60 kelime, 2. sınıfta 70 kelime, 3. sınıfta 90 kelime, 4. sınıfta 110 kelime, 5. sınıfta 120 kelime okuyabilir. 18

ÖĞRETMEN NE YAPMALI? ? ? Öğrenciyi tanıyın ve farklılıklarını kabul edin. Ø Sınıf içinde ve dışında öğrencinin güçlü yönlerini vurgulayın, takdir edin. Ø Dikkatini çekmeye çalışın, kısa yönergeler verin. Ø Ø Bağırmadan ve anlaşılır bir şekilde konuşmaya özen gösterin. 19

ÖĞRETMEN NE YAPMALI? ? ? Ø Öğrenciyi ön sıraya oturtun ve tahtada yazılanları geçirmesine zaman tanıyın. Ø Akılda tutabileceği kadar bilgi verin, kısa tekrarlar yapın. Ø Öğrencinin istediği kadar soru sormasına izin verin. Ø Grup içinde kolay başarabileceği görevler verin. Ø Eğitimine en başarılı olduğu yerden başlayın, tam başarılı olmadan başka bir çalışmaya geçmeyin. 20

ÖĞRETMEN NE YAPMALI? ? ? Ø Okuma çalışması yaptırırken önce sessiz okumasına izin verin, kolay okuma parçaları üzerinde pratik yaptırın. Ø Konuyla ilgili önemli yerlerin altını çizmesini ve not etmesini önerin. Ø Harfleri karıştırıyorsa bir kartona yazıp buradan açıp bakması sağlanabilir. Ø Yaptığı imla hatalarını kendisinin bulmasını sağlayın. 21

ÖĞRETMEN NE YAPMALI? ? ? Ø Sınavları sözlü yada test olarak uygulamaya özen gösterin. Ø Öğrendiği konuların devamı için aile işbirliğine gidilmelidir. Ø Sözlük kullanarak sözcük dağarcığı genişletilebilir. Ø Matematik işlemlerinde parmak kullanmasına izin verin. Ø Matematik işlemlerinde mümkünse zaman sınırlaması koymamaya çalışın. 22

ÖĞRETMEN NE YAPMALI? ? ? Ø Ödevlerini mutlaka kontrol edin, yaptığı ödevler için çocuğu ödüllendirin. Ø Renkli kalemler kullanmak dikkat çekici olur ve öğrenmeyi kolaylaştırır. Ø Sınavlarda ek süre verilebilir. Yazısının düzeninden çok cevapların içeriğini dikkate alın. 23

ALGISAL VE DEVİNSEL ALANDA NELER YAPTIRILABİLİR? Ø Denge üzerinde yürüme Ø İp atlama ve ağırlık kaldırma Ø Doğrudan verilen emre göre yön değiştirme, (sağ-sola dönme) Ø Vücudun kısımlarını isimlendirme Ø Ses ayrımı ve taklit etkinlikleri Ø Makasla kesme ve delikli tahtaya çubukları geçirme etkinlikleri Ø Vücut hareketlerini taklit etme Ø Temel ritmik hareketleri geliştirme 24

GÖRSEL ALGILAMA VE AYIRMAYA İLİŞKİN NELER YAPTIRILABİLİR? Ø Noktaların birleştirilmesi ile resim, sayı çizimleri yapmak Ø Çocuklara üç boyutlu modeller yaptırmak Ø Harflerin içinden istenilen harfi buldurmak ve kelime dizileri oluşturmak Ø Şekillerle renk eşleştirmeleri yaptırmak 25

GÖRSEL ÇAĞRIŞIMLARA İLİŞKİN NELER YAPABİLİRİZ? Ø Sözcük ve harflerin şekillerindeki benzerlik ve farklılıkları göstermek Ø Hayvan, meyve, sebze gibi şeylerin sınıflandırılması ile ilgili oyunlar oynamak Ø Daha önce gösterilen resimleri anlatmasını istemek Ø Yakantop, seksek, misket gibi görsel devinsel oyunlar oynatmak 26

KAYNAKLAR Bu sunum; Prof. Dr. Ümran KORKMAZLAR, Uzm. Dr. Betül GÜNDOĞDU, Uzm. Dr. Özlem SÜRÜCÜ’nün, “DEHB ve ÖÖG Derneği”nde düzenlemiş oldukları konferanslardan yararlanılarak ve Ümraniye RAM tarafından düzenlenen “ ÖÖG” sunumundan esinlenerek hazırlanmıştır. 27