ZEL DURUMLARDA LETM HASTANEYE YATMAK VE BREYN HASTA

ÖZEL DURUMLARDA İLETİŞİM

HASTANEYE YATMAK VE BİREYİN HASTA ROLÜ Hastaneye yatmak, bireyler için alıştıkları ortamlardan uzak, bilinmezlerle dolu, yabancı, ürkütücü ve yaşamak zorunda kalınan bir deneyimdir.

Hastane ortamı, aletleri, çalışanları, kullanılan dil vb. yönleriyle birey için yabancı bir dünyadır. Hastaneye yatmadan önce belirli rolleri olan bireyken (eş, çocuk, ana-baba, çalışan, işveren vb. ) hastaneye yattığında bu rollere bir de “hasta” rolü eklenir.

Bireyin hastaneye ilk kabulü, sıcak karşılanışı, servisin tanıtılması, diğer hastalarla, hekim ve hemşirelerle tanıştırılması bireyin hastaneye alışmasını ve rahatlamasını sağlamada önemli bir etkendir.

HASTA AĞLADIĞINDA Ağlama, bir duygu ifadesidir. Kişi konuşmayla ifade edemeyecek denli yoğun bir sevinç veya üzüntü yaşadığında, bu duygusunu ağlayarak ifade etmekte ve böylelikle rahatlamaktadır. Hemşire, hastanın ağlamasını durdurmamalı, aksine ağlamaya izin verici olmalıdır.

İŞBİRLİĞİNİ SAĞLAMADA OLUMLU ÖNERİ Hastanın işbirliği yapmasını kolaylaştırmak için ona olumlu nitelikte öneriler sunulabilir. Örneğin, doğum sırasında kişiye “ıkınma” dediğimizde kişi ıkınmayı sürdürebilir. Oysa, “ıkınma ihtiyacı duyduğunuzda onun yerine nefes alın” denebilir. Çünkü olumsuz bir emir kipine zihin karşı koyar ve tersini yapar. .

Olumsuz Öneri Olumlu Öneri “Bundan sonraki sancıda ıkın; dur dediğimizde artık ıkınma. ” “Bundan sonraki sancıda kuvvetle ıkının biz de bebeğinizi rahatça alalım. Sancı durduğunda kesik nefes alın ve verin. ”

HASTA KİŞİSEL SORULAR SORDUĞUNDA Hasta, hemşirenin kişisel yaşamıyla ilgili sorular sorduğunda, hemşire önce bu sorunun nedenini araştırmalıdır. Hemşire, soruyu kısaca yanıtladıktan sonra konuşmayı yeniden hasta üzerine döndürebilir.

Hastalar çoğu kez, sosyal ilişki kurmak için, kişisel soru sorabilirler. “Nerelisiniz? ”. Böyle bir soru yanıtlanabilir. Önemli olan, konunun yeniden hastaya döndürülmesidir.

HASTA GİZLİLİK İSTEDİĞİNDE Hasta, hemşireden ona söylemek istediği şeyler olduğunu fakat bundan kimseye söz etmemesini isteyebilir. Hemşire, bunu kabul etmemelidir. Çünkü öğrendiği bilgi, hasta veya başkaları açısından önemli olabilir.

HASTA SUSKUNSA Suskunluğun ne tür bir suskunluk olduğunun ayırt edilmesi önemlidir. Smitherman (1981), dört tür suskunluktan söz eder. Düşünceli Suskunluk Dirençli Suskunluk Duygusal Suskunluk Sinirli Suskunluk

ETKİLEŞİM KESİLDİĞİNDE Hemşirenin bir işi çıktığında, hastayla görüşmeyi kesmek zorunda kalabilir. Veya hastaya randevu verdiği saatte veya hasta görüşmek istediğinde işi çıktığı için görüşemeyecekse bunu hastaya açıkça söylemeli, ne zaman döneceğini belirtmelidir: Döndüğünde etkileşimi bıraktığı noktadan sürdürebilir.

HASTA SÜREKLİ KONUŞUYORSA Hastaya konuşma fırsatı verilmelidir. Ancak hasta durmaksızın konuşursa hemşire bunalır ve bir süre sonra dinleyemez olur. Bu durumda hemşire iki şey yapabilir. İlk olarak, hemşire kaç dakika süreyle konuşabileceğini hastaya başlangıçta bireye bildirir. Bu şekilde sınır koyma, hastanın hemşirenin zamanını kötüye kullanmasını önler. Hasta, zamanını daha iyi kullanmayı öğrenir.

HASTA HALK TERİMLERİ KULLANDIĞINDA Hasta bazen kendinden söz ederken, halk arasında yaygın terimler kullanır ve hemşirenin bunları anladığını varsayar. Sıcak basması, kafayı üşütmek, midenin yanması, ekşime, nöbet geçirme bu tür terimlerden bazılarıdır. Hastanın bu terimlerle neyi kastettiğini öğrenmedikçe hemşire ne anlatıldığını anlayamaz.

HASTA GERÇEKLERDEN KAÇTIĞINDA Hasta, sağlığıyla ilgili bazı durumları inkar ediyor olabilir. Hasta, yeni durumuyla yüze gelmeye hazır olduğunda ve uygun zamanda yapılmalıdır. İstenen sonuca ulaşılmadıysa, ‘şu an’vurgulanmalıdır.

HASTA DURMADAN İSTEKLERDE BULUNUYORSA Hastanın en önemli gereksinmelerinden biri güvenlik gereksinmesidir. Hastanede bulunduğu sürece bireyin davranışlarını en çok etkileyen etmenlerden biri, kendini güvencede hissedip etmediğidir. Hastanın sürekli isteyici davranışlarının durdurulması için bireyin güvenlikte olduğundan, kendisiyle ve durumuyla ilgilenildiğinden emin olması sağlanmalıdır.

HASTANIN YANINDA TIBBİ TERİMLERLE KONUŞMAK Hastaların yanında, özellikle vizitlerde tıbbi terimlerle konuşma, tetkik ve tedavi işlemlerinin neler olacağına karar verme yanı sıra bu konuşmalara hastayı katmama ve sanki konuşulanlar onunla ilgili değilmiş gibi herhangi bir açıklama yapmama, hastayı düşündüğümüzden daha fazla etkilemektedir.

CİNSEL İÇERİKLİ DAVRANIŞ Servislerde kimi hastaların cinsel anlam taşıyan davranışlar sergilediği görülür. Bu hastaların yaşamakta oldukları hastalığın ciddi biçimde yaşamlarını etkilediği, bir durum içinde oldukları görülür. Stresi ile başedemeyen hasta bu davranış ile zihinsel olarak kaçmaya, böylece kendini korumaya çalışır.

ÖLÜM Batı kültürlerinde toplumlar, yaşama ve gençliğe çok önem vermektedirler. Sağlıkla uğraşanlar için ölüm bir tür başarısızlık olarak algılanmaktadır. Hemşire doktorun bu konuda hastaya ne söylediğini bilmelidir. Hemşire hastanın bu duruma gösterdiği tepkileri gözlediği için gözlemlerini doktorla tartışıp kişiyi nasıl ele alacaklarına birlikte karar vermelidirler. Aksi halde hemşire hastanın sorularını yanıtlamakta zorlanır.