Zamanlar l l l l 1 Bildirme kipi
Zamanlar l l l l 1. Bildirme kipi 1. Präsens 2. Präteritum /Imperfekt 3. Perfekt 4. Plusquamperfekt 5. Futur II : Şimdiki zaman/Geniş zaman : Şimdiki zamanın hikâyesi : Di’li geçmiş zaman/Belirli geçmiş zaman : Miş’li geçmiş zaman/Belirsiz geçmiş zaman : Gelecekte geçmiş zaman l Das Präsens l Präsens, eylemin birinci, yani hiç çekilmemiş halinin köküne kişi ekleri getirilerek yapılır. l lern-en l ich lern-e Deutsch Almanca öğreniyorum /öğrenirim l du lern-st Deutsch Almanca öğreniyorsun / öğrenirsin l er/sie/es lern-t Deutsch Almanca öğreniyor /öğrenir l wir lern-en Deutsch Almanca öğreniyoruz / öğreniriz l ihr lern-t Deutsch Almanca öğreniyorsunuz / öğrenirsiniz l sie lern-en Deutsch Almanca öğreniyor(lar) / öğrenir(ler) l Sie lern-en Deutsch Almanca öğreniyorsunuz / öğrenirsiniz
l Ancak kurala uymayan bazı durumlar söz konusudur. l -Kökünde /a/, /au/, /o/ ve /e/ olan düzensiz eylemler, 2. ve 3. tekil kişilere göre çekilirken /a/ ve /o/ inceltme işareti (Umlaut. . ) alır, /e/ de /i(e)/ olur: l trag-en stoß-en sprech-enles-en l du träg-st stöß-t sprich-st lies-t l er/sie/es träg-t stöß-t sprich-t lies-t l l Kökünde /a/, /o/, /e/ olup kurala uymayan bazı eylemler de vardır: haben : sahip olmak (du hast / er hat) gehen : gitmek (du gehst / er geht) kommen : gelmek (du kommst / er kommt) l -Bir eylemin kökü/gövdesi -d-, -t-, ya da -m-, -n- (-m, -n’nin önünde -r- olmayacak) ile biterse 2. ve 3. tekil kişi ile 2. çoğul kişilerde -e- gelir. Bu ek rahat okunmayı sağlar: l finden : bulmak öffnen : açmak Fakat: tun: yapmak l du l er l ihr find-e-st find-e-t öffn-e-st öffn-e-t tu-st tu-t l -Kökü/gövdesi -d veya -t ile biten ve kökünde /a/ bulunan eylemlerde incelme (Umlaut. . )oluyorsa, 2. ve 3. tekil kişilerde -e- gelmez. Ayrıca kökü/gövdesi -t ile biten eylemlerde ise 3. tekil kişide -t kişi eki gelmez: l halt-en : tutmak lad-en : yüklemek l du l er hält-st hält (-e- ve -t yok) läd-st läd-t (-e- yok)
l -Kökü/gövdesi -s, -ß ve -z ile biten eylemlerde 2. tekil kişide /s/ ünsüzlerinin kaynaşması nedeniyle, -st yerine sadece -t gelir: l sitz-en : oturmak l ich sitz-e l du sitz-t (-s- yok) l Kökü -el ile biten eylemlerde 1. tekil kişide -e- düşer: l handel-n l ich handl-e (-e- yok) l -Bütün bunların dışında ayrıca kendine özgü çekimleri olan bazı eylemler de vardır: l sein : olmak wissen : bilmek l haben : sahip olmak müssen : yapmak zorunda olmak l werden : olmak(gelecekte) l l l l ich du er wir ihr sie Sie sei-n bist ist sind seid sind hab-en habe hast haben habt haben werd-en werde wirst wird werden werdet werden wiss-en weißt weiß wissen wisst wissen müss-en musst muss müssen müsst müssen
l Olumsuz cümle: l Der Schüler schreibt den Satz nicht. l Der Schüler schreibt keinen Satz. l Klemens macht die Tür nicht auf. Öğrenci cümleyi yazmıyor. Öğrenci hiçbir cümleyi yazmıyor. Klemens kapıyı açmıyor. l Soru cümlesi: l Schreibt der Schüler den Satz? Öğrenci cümleyi yazıyor mu? l Warum schreibt der Schüler den Satz? Öğrenci cümleyi neden yazıyor? l l Olumsuz soru cümlesi: Schreibt der Schüler den Satz nicht? Öğrenci cümleyi yazmıyor mu? Schreibt der Schüler keinen Satz? Öğrenci hiçbir cümleyi yazmıyor mu? Warum schreibt der Schüler den Satz nicht? Öğrenci cümleyi neden yazmıyor?
l Das Präteritum(Imperfekt) l Präteritum eylemin 2. halinden yapılır. Eylemin 2. hali olduğu gibi alınır ve kişilere göre ekler getirilir: l Düzenli çekilen eylemler: l 1. 2. 3. l lernen lernte gelernt (öğrenmek) l l l l ich du er wir ihr sie Sie lernte Deutsch lernte-st Deutsch lernte-n Deutsch lernte-t Deutsch lernte-n Deutsch Almanca öğreniyordum / öğrendim Almanca öğreniyordun / öğrendin Almanca öğreniyordu / öğrendi Almanca öğreniyorduk / öğrendik Almanca öğreniyordunuz /öğrendiniz Almanca öğreniyordu / öğrendi(ler) Almanca öğreniyordunuz /öğrendiniz l Ancak kökü -d, -t ya da -m, -n (-m ve -n’nin önünde -r- ya da -l- olmayacak) ile biten düzenli eylemlerin ikinci haline dikkat etmek gerekir, çünkü bu eylemlerde ikinci halinde araya -e- gelir: l 1. 2. l reden red-e-te l warten wart-e-te
l Düzensiz çekilen eylemler: l 1. 2. 3. l kommen kam gekommen l l l l ich du er wir ihr sie Sie kam-st kam-en kam-t kam-en (gelmek) pünktlich pünktlich l Kökü –d, -t, -ss(ß) ve -chs ile biten düzensiz eylemlerde 2. tekil ve 2. çoğul kişide -egelir. Ancak bu -e- konuşma dilinde kökü –d ve -t ile biten eylemlerde sadece 2. çoğul kişide getirilir: l 1. 2. 3. l finden fand gefunden (bulmak) l du l ihr fand-e-st fand-e-t l Präteritum’da her şey Präsens’teki gibidir. Burada sadece eylemin ikinci hali alınıp kişilere göre çekilir: l Soru cümlesi: l Schrieb der Schüler den Satz? Öğrenci cümleyi yazıyor muydu? l Warum schrieb der Schüler den Satz? Öğrenci cümleyi neden yazıyordu?
l l Das Perfekt için iki şey gereklidir: 1. haben ya da sein yardımcı eylemi 2. Esas eylemin (Hauptverb) 3. hali (Hilfsverb) (Partizip Perfekt) l Yardımcı eylemler kişilere göre çekilir ve esas eylemin 3. hali cümlenin en sonunda yer alır: l ich habe. . . gelesen okudum ich bin. . . gegangen gittim l du hast. . . gelesen okudun du bist. . . gegangen gittin l er hat. . . . gelesen okudu er ist. . . . gegangen gitti l wir haben. . . gelesen okuduk wir sind. . gegangen gittik l ihr habt. . . gelesen okudunuz ihr seid…. gegangen gittiniz l sie haben. . . gelesen okudu(lar) sie sind. . gegangen gittiler l Sie haben. . . gelesen okudunuz Sie sind. . gegangen gittiniz l l Soru cümlesi: Hat deine Tochter den Schlüssel gefunden? Kızın anahtarı buldu mu? Bist du gestern zu Hause geblieben? Dün evde mi kaldın? Wann hast du dein Studium beendet? Öğrenimini ne zaman bitirdin?
l l Das Plusquamperfekt için iki şey gereklidir: 1. haben ya da sein yardımcı eylemlerinin 2. hali(war/ hatte) 2. Esas eylemin 3. hali (Partizip Perfekt) l l l l ich du er wir ihr sie Sie hatte. . . . gelesen hattest. . gelesen hatte. . . . gelesen hatten. . . gelesen hattet. . . gelesen hatten. . gelesen ich du er wir ihr sie Sie war. . . . gegangen warst. . gegangen war. . . . gegangen waren. . . gegangen wart. . . gegangen waren. . . . gegangen gitmiştim gitmiştin gitmiştik gitmiştiniz gitmişlerdi gitmiştiniz l Soru cümlesi: l Hatte dein Sohn studiert? Oğlun öğrenim görmüş müydü? l Wann hattest du dein Studium beendet? Öğrenimini ne zaman bitirmiştin?
l Das Futur l 1. Futur I l 2. Futur II l l : Gelecek zaman : Gelecekte geçmiş zaman Futur I Gelecek zaman için iki şey gereklidir: 1. werden yardımcı eylemi 2. Esas eylemin mastar hali l Yardımcı eylem kişilere göre çekilir ve esas eylem mastar halinde cümlenin en sonunda yer alır: l ich werde. . . . trinken içeceğim l du wirst. . trinken içeceksin l er wird. . trinken içecek l wir werden. . . trinken içeceğiz l ihr werdet. . . trinken içeceksiniz l sie werden. . . trinken içecek(ler) l Sie werden. . . trinken içeceksiniz. l l l Soru cümlesi: Wird das Reisebüro diese Reise organisieren? Seyahat bürosu bu seyahati organize edecek mi? Wann werden die Touristen abfahren? Turistler ne zaman hareket edecek.
l Futur II l l Futur II için üç şey gereklidir: 1. werden yardımcı eylemi 2. Esas eylemin 3. hali 3. Esas eylemin geçmiş zamandaki yardımcı eyleminin mastar hali (haben/sein) l l l l ich du Er wir ihr sie Sie werde. . . getrunken haben wirst. . . getrunken haben wird. . . getrunken haben werden. . getrunken haben werdet. . . getrunken haben werden. . . . . getrunken haben içmiş olacağım içmiş olacaksın içmiş olacak çmiş olacağız içmiş olacaksınız içmiş olacak(lar) içmiş olacaksınız l l l l ich du Er wir ihr sie Sie werde………. . gekommen sein wirst…………. gekommen sein wird…………. . gekommen sein werden………gekommen sein werdet………. gekommen sein werden………gekommen sein gelmiş olacağım gelmiş olacaksın gelmiş olacak gelmiş olacağız gelmiş olacaksınız gelmiş olacak(lar) gelmiş olacaksınız l Soru cümlesi: l Werden die Gäste bis morgen gekommen sein? Misafirler yarına kadar gelmiş olacak mı? l Bis wann werden die Gäste gekommen sein? Misafirler ne zamana kadar gelmiş olacak?
- Slides: 10