ZAL MAM HATP ORTAOKULU UZAKTAN ETM SRECNDE RUHSAL

ÖZAL İMAM HATİP ORTAOKULU

UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİNDE RUHSAL VE FİZİKSEL SAĞLIĞIN KORUNMASI

Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen Corona virüsü kaynaklı COVID-19 hastalığı ile mücadelede fiziksel sağlığımız kadar önemli bir diğer konu da ruh sağlığımızdır.

COVİD-19 salgını dünyanın hemen her ülkesini etkilemeye devam ediyor. Salgın, ailelerin ve bireylerin yaşam rutinlerini değiştirmelerine neden oldu. Çocuklar okula gidemiyor ve evden eğitim almaya çalışıyorlar.

Sosyal mesafeyi arttırmak gerektiği için, çocuklar arkadaşları ve akrabaları ile görüşemiyor. Bulaşıcı hastalık salgınları hepimizde hastalığın bize ve yakınlarımıza bulaşması korkusuna neden oluyor.

Okul çağı çocuklarında, önce çocuğun ders ve diğer sorumluluklarını yerine getirmesi, sonra diğer aktivitelere geçilmesi önerilmektedir. 10 -11 yaş ve üzerindeki çocuk ve gençlerde, rutinlerin oluşturulmasına çocuklar da katılmalıdırlar. Çocuğun duygularını tanımlamasına ve onlara sahip çıkmasına yardımcı olunmalıdır.

Özellikle ergenlerde okul yaşamının kaybı çok önemlidir. Okul ortamının kaybolması ergenlerin sosyal hayatını çok olumsuz şekilde etkileyebilir. Genç kendisini mutsuz ve kaygılı hissedebilir. Bu hisleri ifade etmesi desteklenmeli ve bu duygular normalleştirilmelidir. Anne babalar kendi yorumlarını ve davranışlarını kontrol etmelidir; çocuk ve gençlere ulaştıkları gerçekçi olmayan bilgileri doğru yorumlamaları konusunda yardımcı olmaları gerekmektedir.

Çocukların önemli bir kısmı, geçici bir dönem için bazı kaygı belirtileri, uykusuzluk ve konsantrasyon sorunları gösterse de, ağır bir ruhsal bozukluk yaşamazlar. Ancak özellikle daha önceden çeşitli ruhsal sorunları veya travmatik yaşantıları olanlar, aile sorunları yaşayanlar veya yakınlarını kaybedenler artmış ruhsal bozukluk riski altındadır. Eğer iki haftadan uzun süren belirtiler varsa, profesyonel destek gerekebilir. Bu belirtileri anne baba ve diğer bakım veren kişilerin takip etmesi gerekmektedir.

Yaşa göre çocuklarda görülebilen belirtiler

Okul öncesi çocuklarda: davranış ve becerilerde gerileme, anne babaya aşırı yapışma ve ayrılamama, uyku sorunları, iştahsızlık, korkular, yatak ıslatma, zarar verici davranışlar, yabancılardan aşırı korkma, nedeni bilinmeyen ağrılar, konuşma sorunları

Okul çocuklarında: huzursuzluk, saldırganlık, aşırı yapışma, kabuslar, belirgin konsantrasyon sorunları, yapması beklenen aktiviteleri yapamama, yaşa ve bilişsel gelişim düzeyine göre daha küçük yaşta çocuk davranışlarının sergilenmesi.

Ergenlerde: döneme özgü birçok duygusal ve fiziksel değişiklik devam etmekte olduğu için, salgın hastalık ve zorunlu olarak evde kalma birçok soruna neden olabilir. Bazı ergenler böyle bir sorun olduğunu tamamen inkar edebilirler ve hayatlarında hiçbir değişiklik yapmayı kabul etmeyebilirler. Uyku ve yeme sorunları, aşırı huzursuzluk, saldırganlık, içe kapanma, üzüntü, yoğun kaygı, fiziksel ağrılar, davranış sorunları, alkol kullanımı gibi riskli davranışlar.

Çocukların psikolojik sağlıklarının korunmasının hem kendileri hem de aileleri için son derece önemli olduğu açıktır. Bunu sağlamak için, mümkün olduğu kadar belirsizliği azaltmak ve yeterlilik algısını arttırmak gerekir. Her iki amaca da ulaşabilmek için, travma ile karşılan durumlarda kullanılan yöntemlerin salgına uyarlanarak uygulanması akıllıca bir yöntem olacaktır.

Öncelikle COVID-19 hastalığı hepimiz için anormal bir durum. Bu nedenle kendimizi kaygılı ve stresli hissetmemiz normal ve gereklidir. Hem virüs hakkındaki belirsizlik hem de değişen, belirsiz durumlar (evde kalma, online eğitim vs. ) nedeniyle kendinizi daha fazla korkmuş, kaygılı, stresli hissedebilirsiniz.

Bu süreçte belirsizliklere ve kontrol edemeyeceğiniz konulara odaklanmak yerine, pandemi hakkında doğru bilgi edinmek ve gerekli tedbirleri almak kaygınızı daha işlevsel bir düzeye getirecektir. Bu süreçte belirsizliği gidermek adına daha fazla bilgi edinmeye çalışmak, çok fazla haber izlemek veya okumak kaygınızı daha fazla artıracaktır. Güvenilir olmayan kaynaklardan gelen, kaynağı belirsiz bilgilerin doğru olmayabileceği bilgisini unutmamak ve güvenilir kaynaklardan ( T. C. Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü) bilgi edinmek oldukça önemlidir.

‘Bana/ bize bir şey olmaz’ deyip durumu inkar etmek ya da yarın ölecekmiş gibi felaket senaryoları yazmak, kendimizi kurban gibi görmek, panik olmak kaygının iki ucudur, gerçekçi değildir ve ikisi de işlevselliğimizi bozar. Kendimize ‘ korkacak bir şey yok’ demek yerine ‘korkabileceğimizi, panikleyebileceğimizi, içimizden zaman ağlamanın gelebileceğini, bunun normal olduğunu’ hatırlatıp duygularımızı kabul etmeliyiz.

ÖĞRENCİLERİMİZİ RAHATLATABİLECEK BİRKAÇ ÖNERİ

Ø Günlük planınıza ev içerisinde yapabileceğiniz size iyi gelen, yapmaktan hoşlandığınız ve sizi rahatlatacak şeyler ekleyebilirsiniz (kitap, müzik, oyun, dizi film, resim vs. ).

Ø Evden çıkamamak, sevdiklerinizin uzakta olması gibi nedenlerle kendinizi yalnız veya stresli hissettiğiniz zamanlarda sevdiklerinizle iletişimde kalmak (telefonla haberleşmek veya görüntülü konuşmak) güçlü sosyal bağlarla desteklendiğinizi hissettirir ve görünmez bağlarla birbirimize bağlı olduğumuzu hatırlamanıza yardımcı olur. Ayrıca ilk fırsatta aranızdaki bağları kutlamak için planlar yapmak da iyi gelebilir.

ØÇok fazla planlı olma baskısı, yapılandırılmış listeler gerginliğinizi artırabilir. Bazen bırakabilmek ve akışta olmak size daha iyi gelebilir. Bunun yanı sıra rutininizi, beslenme ve uyku düzeninizi evde de olsanız mümkün olduğu kadar devam ettirmeye çalışmak iyi gelecektir.

ØZor zamanlarınızda sizi sakinleştiren, rahatlatan şeylerin neler olduğunu; geçmişte zor durumların ve değişimlerin üstesinden nasıl geldiğinizi düşünmek kendi gücünüzü ve adaptasyon yeteneğinizi hatırlamanızı sağlar.

Ø Mizah en iyi baş etme yollarından biridir. Hayatınızda ne olursa olsun, espriye, mizaha izin verin. Komik videolar izlemek, sevdiğiniz karikatürlere bakmak gibi aktiviteler yapabilirsiniz.

Ø Tüm bu süreç size neler öğretti, neleri fark etmenizi sağladı, artık neleri daha farklı yapacaksınız ve ne kararlar aldınız gibi duygu ve düşüncelerinizi yazabilir, günlük tutabilir veya bir sene sonra okumak üzere kendinize mektup yazabilirsiniz.

ÇOCUKLARIN RUH SAĞLIĞI KORUMAK İÇİN ANNE BABALARA ÖNERİLER

Çocukların kaygılarını kontrol edebilmek için ilk adım bilgilendirmedir. İlk olarak çocuğun soru sorabileceği bir ortam sağlanmalıdır. Sorular dürüstçe ve çocuğun anlayabileceği bir şekilde cevaplanmalıdır.

Çocuğun aynı soruları tekrar sorabileceği bilinmelidir. Çocuklar daha çok kendileri ve sevdikleri ile ilgilidir, bu yüzden sevdiklerinin durumu ile ilgili de bilgi verilmelidir.

Gerçekçi olmayan sözler verilmemelidir. Evde veya okulda güvenli olacakları söylenebilir, ancak etraflarındaki kimsede hastalık olmayacağı gibi bir söz verilmemelidir. Okulların kapatılması korkutucu bir olay gibi sunulmamalıdır. Evde olmanın diğer insanlara faydalı olacağını çocuk bilmelidir.

Günlük rutinler yani yaşamın doğal akışı mümkün olduğunca korunmalıdır. Çocukların sınıf arkadaşlarıyla, mümkünse öğretmenleriyle iletişim kurmaları, dijital olanaklar kullanılarak görüntülü konuşmalar yapmaları sağlanmalı ve desteklenmelidir.

Çocuklar televizyon veya sosyal medyadaki abartılı veya korkutucu haber ve yorumlara maruz kalmaktan korunmalıdır. Çocuklara sosyal medyada duydukları her şeyin doğru olmadığı söylenmelidir.

Evde geçirdiğiniz bu süreçte fiziksel ve psikolojik sağlığı korumak için evde yapılabilecek fiziksel ve sportif etkinlikler oldukça önemlidir. Çocuğunuzun ve sizin günlük planınızda bu kapsamda bir etkinlik mutlaka yer almalı. Ayrıca çocuklarınızın belli aralarla enerjilerini boşaltma gereksinimlerini göz ardı etmemeniz önemlidir.

Sonuç olarak; Çocukların ve gençlerin korunması için, bilgilendirme, dürüst ve açık olma, bilgi kaynaklarını kontrol etme, rutinlerin oluşturulması, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının devamı, anne ve babanın model olması, sosyal ilişkilerin telefon veya internet aracılığıyla da olsa devamı, duyguları dinleme, anlamlandırma ve destekleme, olası ruhsal bozukluk gelişimine karşı uyanık olunması ve daha önceden var olan sorunlar için tedavilerin devamının sağlanması olarak özetlenebilir.