Zakoczenie postpowania podatkowego Zakoczenie postpowania podatkowego regulacja prawna

Zakończenie postępowania podatkowego

Zakończenie postępowania podatkowego regulacja prawna (1) Art. 207 Op § 1. Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. § 2. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji. Art. 208 Op § 1. Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania. § 2. Organ podatkowy może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi publicznemu.

Zakończenie postępowania podatkowego regulacja prawna (2) 1. Formą zakończenia każdego postępowania podatkowego jest decyzja (zawsze !). 2. Treścią decyzji podatkowej jest albo rozstrzygnięcie sprawy co do istoty (i formalne, i merytoryczne zakończenie sprawy podatkowej), albo inne zakończenie postępowania podatkowego (tylko formalne zakończenie sprawy podatkowej). 3. Decyzja o umorzeniu postępowania: - obligatoryjna - w przypadku bezprzedmiotowości postępowania podatkowego; przykładem bezprzedmiotowości postępowania w sprawie wymiarowej jest przedawnienie. - fakultatywna - w przypadku, gdy wnosi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi publicznemu.

Decyzja podatkowa - pojęcie np. wyrok WSA w Gdańsku z 8 maja 2019 r. , I SA/Gd 323/19: „Decyzja jest kwalifikowanym aktem administracyjnym, stanowiącym przejaw woli administracyjnych organów, wydanym na podstawie powszechnie obowiązującego prawa administracyjnego lub finansowego, o charakterze władczym i zewnętrznym, rozstrzygającym konkretną sprawę konkretnie określonej osoby fizycznej lub prawnej w postępowaniu unormowanym przez przepisy proceduralne”. Decyzja: - wynik przeprowadzonego postępowania podatkowego ( a więc m. in. pod warunkiem jego formalnego wszczęcia w sprawie, w której została wydana ) - określa, wynikające z przepisów prawa materialnego, skutki prawne ustalonych zdarzeń, faktów, itp. - akt wyemitowany przez organ podatkowy - akt skierowany do konkretnej osoby / podmiotu - akt o charakterze władczym - wiążący jego adresata

Decyzja podatkowa - zakres rozstrzygnięcia 1. Rozstrzyga sprawę podatkową (wskazaną w przepisach prawa materialnego). 2. Rozstrzyga sprawę, w której zostało wszczęte postępowanie podatkowe: sprawa rozstrzygnięta decyzją = sprawa oznaczona w akcie wszczynającym postępowanie podatkowe (postanowieniu organu lub wniosku strony) 3. Zawsze rozstrzyga całą sprawę podatkową. W Ordynacji podatkowej nie przewidziano możliwości cząstkowego rozstrzygnięcia sprawy podatkowej; np. nie ma możliwości wydania decyzji w sprawie zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za wybrane miesiące roku podatkowego.

Decyzja podatkowa - związana a uznaniowa (1) Związanie a uznaniowość: - kwestia odnosząca się do ostatniego etapu stosowania prawa, jakim jest ustalenie - na podstawie stosowanego przepisu prawa materialnego - konsekwencji prawnych ustalonego stanu faktycznego / zatem to nie jest kwestia ustalania stanu faktycznego, postępowania dowodowego itd. / - kryterium rozróżnienia rozstrzygnięć związanych od rozstrzygnięć opartych na uznaniu to stopień zdeterminowania decyzji przepisami prawa materialnego Decyzja związana: - rozstrzygnięcie jest w pełni zdeterminowane przepisami prawa materialnego; w odróżnieniu od rozstrzygnięcia uznaniowego - brak swobody w podejmowaniu rozstrzygnięcia przez organ administracji publicznej - to wszelkie decyzje w sprawie wymiaru zobowiązania podatkowego

Decyzja podatkowa - związana a uznaniowa (2) Decyzja uznaniowa: - organ ma wybór pomiędzy kilkoma rozstrzygnięciami - i każde z nich, w ramach wyznaczonych przez przepisy prawa materialnego, jest zgodne z prawem - nie oznacza dowolności rozstrzygnięcia - dotyczy np. przyznawania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (por. art. 67 a § 1 Op: „Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67 b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może: 1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty; 2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek; 3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną”).

Decyzja podatkowa - związana a uznaniowa (3) Wyrok NSA z 21 sierpnia 2015 r. , II FSK 1703/13: „Na podstawie art. 67 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U z 2012 r. , poz. 749 ze zm. ) organ podatkowy może zastosować ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, jeżeli w indywidualnej sprawie w tym przedmiocie ustali i oceni zaistnienie przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. W przypadku stwierdzenia wymienionych przesłanek organ podatkowy może, ale nie ma obowiązku, zastosować ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych na zasadzie uzasadnionego uznania administracyjnego” Wyrok NSA z 2 marca 2016 r. , II FSK 2474/15: „Są pewne granice uznania administracyjnego, w obrębie których może poruszać się organ podatkowy, podejmując decyzję w następstwie wystąpienia przesłanki „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego”, o których mowa w art. 67 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. , poz. 749 ze zm. ). Przekroczenie tych granic ma m. in. miejsce wówczas, gdy wybór alternatywy decyzyjnej dokonany został: (-) z rażącym naruszeniem zasady sprawiedliwości; (-) wskutek uwzględnienia kryteriów oczywiście nieistotnych (bagatelnych) lub nieracjonalnych; (-) na podstawie fałszywych przesłanek (argumentów, które są nieprawdziwe”

Rodzaje decyzji w sprawie wymiaru zobowiązania podatkowego powstającego w drodze decyzji ustalenie zobowiązania podatkowego decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego brak przesłanek faktycznych lub prawnych do ustalenia zobowiązania podatkowego - postępowanie jest zatem „bezprzedmiotowe” decyzja o umorzeniu postępowania podatkowego (art. 208 § 1 Op)

Przedawnienie wymiaru decyzyjnego dla zobowiązań powstałych „przez wydanie decyzji” - art. 68 Ordynacji podatkowej (1) § 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. § 2. Jeżeli podatnik: 1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego, 2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. (…) § 5. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.

Wymiar decyzyjny - przedawnienie (2)

Przedawnienie w przypadku zobowiązań wymierzanych decyzyjnie (3) Art. 70 o. p. Art. 68 o. p. Zapłata podatku Powstanie obowiązku podatkowego Doręczenie decyzji ustalającej Termin płatności Zastosowanie środka egzekucyjnego

Wymiar decyzyjny – przedawnienie (4) „Bez znaczenia jest wydanie decyzji drugoinstancyjnej po terminie przedawnienia w odniesieniu do konstytutywnych decyzji podatkowych. Organ odwoławczy, rozpoznający odwołanie, nie kreuje w takim wypadku zobowiązania podatkowego, które już powstało w wyniku doręczenia podatnikowi decyzji organu I instancji, lecz kontroluje prawidłowość dokonanego ustalenia, i w razie stwierdzenia, że ustalenie jest wadliwe, zobowiązany jest do dokonania niezbędnej korekty” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2010 r. , II FSK 1705/08)

Zakończenie postępowania w sprawie wymiaru zobowiązania powstałego "z mocy prawa" (art. 21 § 3 Op) decyzja - zawsze! wymiarowa - określenie wysokości zobowiązania podatkowego (nieprawidłowość lub brak samowymiaru, choć powinien zostać dokonany) o umorzeniu postępowania jako bezprzedmiotowego - brak ustalenia, że samowymiar był nieprawidłowy lub jego brak nie był uzasadniony ewentualnie: przedawnienie

Samowymiar – przedawnienie wymiaru i wykonania • Art. 70 Ordynacji podatkowej: § 1. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. (…) § 4. Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. (…)

Samowymiar – przedawnienie wymiaru i wykonania Art. 70 o. p. Zapłata podatku Złożenie deklaracji Termin płatności Autokorekta Doręczenie decyzji określającej Zastosowanie środka egzekucyjnego

Wpływ przedawnienia na postępowanie podatkowe (1) • Art. 208 § 1 Ordynacji podatkowej: „Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania”. - przedawnienie jest jedną z przesłanek bezprzedmiotowości postępowania podatkowego (zwłaszcza w sprawie wymiarowej) - skutkuje wydaniem decyzji o umorzeniu postępowania (a więc w przypadku sprawy wymiarowej - decyzji niezawierającej rozstrzygnięcia o wysokości zobowiązania podatkowego)

Wpływ przedawnienia na postępowanie podatkowe (2) • Uchwała NSA z 29 września 2014 r. , II FPS 4/13: „ W świetle art. 70 § 1 i art. 208 § 1 oraz art. 233 § 1 pkt 2 lit. a) O. p. w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2005 r. po upływie terminu przedawnienia nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości zobowiązania podatkowego, które wygasło przez zapłatę (art. 59 § 1 pkt 1 O. p. )”