Zainwestujmy razem w rodowisko Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska

Zainwestujmy razem w środowisko Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej filarem systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce Zainwestujmy razem w środowisko

Agenda 01 02 03 04 05 06 Informacje ogólne Strategia działania Programy priorytetowe Nasze osiągnięcia Efekty ekologiczne Plany na przyszłość Zainwestujmy razem w środowisko

Informacje ogólne Zainwestujmy razem w środowisko

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej • 26 lat doświadczenia w finansowaniu projektów z obszaru ochrony środowiska • powołany w okresie zmian ustrojowych w 1989 r. • państwowa osoba prawna • ok. 550 pracowników, w tym ponad 200 inżynierów • unikatowy na skalę światową kluczowy element systemu funduszy ekologicznych i filar systemu finansowania ochrony środowiska Zainwestujmy razem w środowisko

Źródła finansowania ochrony środowiska w Polsce Fundusze Ochrony Środowiska Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Pomoc zagraniczna, w tym Unii Europejskiej BOŚ i inne banki Środki przedsiębiorstw, samorządów i jednostek budżetowych Budżet państwa i budżet wojewodów Pozostałe (agencje, fundacje, środki prywatne) Zainwestujmy razem w środowisko

Schemat finansowania ochrony środowiska Zainwestujmy razem w środowisko

Prawo regulujące działalność NFOŚi. GW • • • • Ustawa o efektywności energetycznej Ustawa o odpadach Ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów Ustawa o bateriach i akumulatorach Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych Ustawa o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji Ustawa o substancjach zubażających warstwę ozonową Ustawa o finansach publicznych Ustawa o rachunkowości Zainwestujmy razem w środowisko • Prawo ochrony środowiska • Prawo wodne • Prawo geologiczne i górnicze • Prawo zamówień publicznych • Prawo energetyczne

Nasi Beneficjenci • Jednostki samorządu terytorialnego • Przedsiębiorstwa • Instytucje i urzędy • Szkoły wyższe i uczelnie • Jednostki organizacyjne ochrony zdrowia • Organizacje pozarządowe • Administracja państwowa • Osoby fizyczne Status prawny umożliwiający zawarcie umowy cywilno – prawnej Zainwestujmy razem w środowisko

Formy i obszary finansowania Główne formy Główne obszary • Dotacje • Ochrona wód i gospodarka wodna • Oprocentowane pożyczki • Ochrona klimatu i atmosfery • Kredyty udzielane przez banki ze środków NFOŚi. GW • Ochrona powierzchni ziemi • • Dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Gospodarka odpadami, w tym recykling • Ochrona przyrody i krajobrazu • Dopłaty do oprocentowania kredytów • Leśnictwo • Umorzenia • Państwowy Monitoring Środowiska • Inwestycje kapitałowe • Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska • Dopłaty do oprocentowania lub ceny wykupu obligacji • Górnictwo i geologia • Edukacja ekologiczna • Częściowe spłaty kapitału kredytów • Ekspertyzy i prace naukowo-badawcze • Efektywność energetyczna • Odnawialne źródła energii Zainwestujmy razem w środowisko

Źródła przychodów Opłaty z recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Przychody finansowe Zainwestujmy razem w środowisko Sprzedaż jednostek przyznanej emisji gazów cieplarnianych

Sposób działania Zainwestujmy razem w środowisko

Dokumenty określające kierunki wsparcia przez NFOŚi. GW • • Ustawa Prawo ochrony środowiska Wspólna Strategia działania Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2013 -2016 z perspektywą do 2020 roku • Strategia działania NFOŚi. GW na lata 2013 – 2016 z perspektywą do 2020 roku • Programy priorytetowe NFOŚi. GW Zainwestujmy razem w środowisko

Strategia działania Zainwestujmy razem w środowisko

Nasza wizja Jesteśmy nastawieni na EFEKT Dążymy do tego, aby być instytucją: E – ekologiczną - respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju F – finansującą - efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie środowiska i gospodarki wodnej E – elastyczną - dostosowującą się do potrzeb odbiorców K – kompetentną - w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki instytucji publicznej T – transparentną - realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny i przejrzysty Zainwestujmy razem w środowisko

Nasza misja Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska. Zainwestujmy razem w środowisko

Nasz cel Poprawa stanu środowiska i zrównoważone gospodarowanie jego zasobami przez stabilne, skuteczne i efektywne wspieranie przedsięwzięć i inicjatyw służących środowisku. Zainwestujmy razem w środowisko

Główne priorytety Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów Zainwestujmy razem w środowisko Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona powierzchni ziemi Ochrona atmosfery

Programy priorytetowe Zainwestujmy razem w środowisko

Program priorytetowy Podstawowe narzędzie służące NFOŚi. GW do zarządzania finansami przeznaczonymi na działalność ekologiczną. Program priorytetowy zawiera: cel programu i wskaźniki osiągnięcia celu podstawę prawną udzielania dofinansowania Zainwestujmy razem w środowisko budżet i okres wdrażania rodzaje beneficjentów i przedsięwzięć procedurę i kryteria wyboru przedsięwzięć szczegółowe zasady

Programy priorytetowe na 2015 rok Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi 1. 1 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach 1. 2. Budowa, przebudowa i odbudowa obiektów hydrotechnicznych Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona powierzchni ziemi 2. 1. Racjonalna gospodarka odpadami 2. 2. Ochrona powierzchni ziemi 2. 3. Geologia i górnictwo Ochrona atmosfery 3. 1. Poprawa jakości powietrza 3. 2. Poprawa efektywności energetycznej 3. 3. Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii 3. 4. System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) Zainwestujmy razem w środowisko

Programy priorytetowe na 2015 rok Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów 4. 1. Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej Programy międzydziedzinowe 5. 1. Wsparcie Ministra Środowiska w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska 5. 2. Zadania wskazane przez ustawodawcę 5. 3. Wspieranie działalności monitoringu środowiska 5. 4. Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska z likwidacją ich skutków 5. 5. Edukacja ekologiczna 5. 6. Współfinansowanie programu LIFE 5. 7. SYSTEM – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚi. GW Zainwestujmy razem w środowisko

Nasze osiągnięcia Zainwestujmy razem w środowisko

Skala działalności NFOŚi. GW • roczne wypłaty ok. 4 - 5 mld zł • ok. 50% ze środków unijnych • ok. 50% ze środków krajowych Zainwestujmy razem w środowisko Środki krajowe Środki unijne

Dźwignia finansowa (1989 -2014) Wartość całkowita dofinansowanych inwestycji 144, 8 mld zł Udzielone dofinansowanie 37, 9 mld zł* Wpływy z opłat i kar 19, 6 mld zł * podpisane umowy dotyczące projektów współfinansowanych Zainwestujmy razem w środowisko

Finansowanie ochrony środowiska w latach 1989 – 2014 mln zł Środki europejskie: 23, 4 mld zł Razem: 60, 0 mld zł Zainwestujmy razem w środowisko

Znaczenie NFOŚi. GW dla gospodarki Zainwestujmy razem w środowisko

Działania w ochronie wody Finansujemy m. in. : • budowę i modernizację oczyszczalni ścieków • budowę i modernizację zbiorników i stopni wodnych • modernizację obiektów hydrotechnicznych • modernizację systemów kanalizacyjnych • prace regulacyjne • zabezpieczenia przeciwpowodziowe • usuwanie skutków powodzi 15, 5 mld zł (1989 -2014)* * zawarte umowy Zainwestujmy razem w środowisko

Działania w ochronie ziemi Finansujemy m. in. : • niskoodpadowe, czystsze technologie produkcji • nowoczesne zakłady zagospodarowania odpadów komunalnych • kompleksowe systemy zagospodarowania odpadów • centra selektywnej zbiórki odpadów • technologie unieszkodliwiania odpadów • budowę i modernizację największych spalarni • recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji • instalacje odsalania wód kopalnianych Zainwestujmy razem w środowisko 4, 1 mld zł (1989 -2014)* * zawarte umowy

Działania w ochronie powietrza Finansujemy m. in. : • modernizację największych polskich elektrowni • wysokosprawne źródła w energetyce • nowoczesne technologie odsiarczania spalin i paliw • instalacje do redukcji emisji tlenków azotu i CO 2 • modernizację sieci i węzłów cieplnych • mikroinstalacje OZE • termomodernizację budynków użyteczności publicznej 10, 4 mld zł (1989 -2014)* • kolektory * zawarte umowy Zainwestujmy razem w środowisko

Działania w ochronie przyrody Finansujemy m. in. : • • • krajowe programy zachowania gatunków ochronę puli genowej zagrożonych roślin i zwierząt ochronę zabytkowych założeń pałacowo-parkowych działania związane z ochroną ekosystemów parki narodowe i rezerwaty przyrody opracowywanie planów ochrony przyrody system ochrony przeciwpożarowej likwidację skutków pożarów lasów plantacje nasiennych i tworzenie banków genów 1, 1 mld zł (1989 -2014)* gospodarkę leśną * zawarte umowy Zainwestujmy razem w środowisko

Działania edukacyjne Finansujemy m. in. : • • działalność ośrodków edukacyjnych ogólnopolskie kampanie, programy edukacyjne zakup pomocy dydaktycznych realizację i emisję filmów przyrodniczych, programów telewizyjnych oraz radiowych • konferencje naukowe, seminaria, szkolenia, warsztaty • centra edukacji ekologicznej 0, 6 mld zł (1989 -2014)* * zawarte umowy Zainwestujmy razem w środowisko

Udostępnianie środków W ramach realizacji niektórych programów priorytetowych, NFOŚi. GW udostępnia część środków wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z przeznaczeniem na udzielanie przez nie dotacji m. in. na: • przydomowe oczyszczalnie ścieków • usuwanie azbestu • montaż mikroinstalacji OZE (Prosument) Zainwestujmy razem w środowisko

Spełniamy europejskie standardy Nowe rozwiązania wspierające przedsiębiorców i innowacyjność Wypracowane i doskonalone centra kompetencji Wyszkolone i doświadczone zespoły kadry zarządzającej, specjalistów i ekspertów Doświadczenie w stosowaniu różnorodnych narzędzi finansowych na wielu obszarach Zainwestujmy razem w środowisko Pozyskane środki zagraniczne oraz ich pełna obsługa Rozpoznawalność instytucji w Komisji Europejskiej i wymiana doświadczeń Zaawansowane prace badawczo-eksperckie w zakresie stosowania poszerzonej oferty instrumentów finansowych z wykorzystaniem środków unijnych w nowej perspektywie finansowej

NFOŚi. GW jako Instytucja Wdrażająca środki europejskie PO IiŚ 2007 -2013 • Gospodarka wodno-ściekowa • Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi • Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska • Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska • Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna Program LIFE+ 2007 -2013 • Przyroda i różnorodność biologiczna • Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska • Informacja i komunikacja Fundusze norweskie 2009 -2014 • Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów • Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych • Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Zainwestujmy razem w środowisko

Współpraca zagraniczna - finansowanie projektów ekologicznych Zainwestujmy razem w środowisko

Nasze atuty • posiadane zasoby kapitałowe • efektywne stosowanie odnawialnych instrumentów finansowania • zdolność do wdrażania programów europejskich, uzyskana w wyniku nabytego doświadczenia w czasie wdrażania dwóch perspektyw unijnych • zdolność do finansowania szerokiej i zróżnicowanej palety zadań • wypracowany mechanizm samofinansowania • niskie koszty obsługi wypłat dla beneficjenta • wyspecjalizowane zasoby kadrowe • sprawdzone procedury • dotychczasowy dorobek Zainwestujmy razem w środowisko

Efekty ekologiczne Zainwestujmy razem w środowisko

Woda Poprawa ilościowa i jakościowa zasobów wodnych, powierzchniowych i podziemnych poprzez: • redukcję ładunku zanieczyszczeń odprowadzana do środowiska • zwiększenie przepustowości oczyszczalni ścieków • zwiększenie wydajności przepompowni • zwiększenie wydajności stacji uzdatniania wody • zwiększenie pojemności zbiorników retencyjnych Zainwestujmy razem w środowisko

Powierzchnia ziemi • ograniczanie odpadów trafiających na składowiska poprzez odzysk i recykling odpadów komunalnych • przywracanie wartości użytkowych i przyrodniczych terenów zdegradowanych przez wojsko, przemysł, górnictwo i transport poprzez ich rekultywację • ochrona ziemi i środowiska poprzez zabezpieczanie mogilników (miejsc przechowywania przeterminowanych, niebezpiecznych środków chemicznych) • ochrona gleby i wody poprzez ograniczanie zrzutu zasolonych wód z kopalni oraz usuwanie wyrobów azbestowych Zainwestujmy razem w środowisko

Atmosfera Poprawa jakości i czystości powietrza poprzez: • zmniejszenie emisji CO 2 , dwutlenku siarki SO 2, tlenków azotu NOX, pyłu, zanieczyszczeń przemysłowych oraz pochodnych ropy naftowej • podwyższenie sprawności wytwarzania, dystry-bucji oraz użytkowania energii elektrycznej i ciepła • zmniejszenie zużycia energii w sektorze publicznym • zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii Zainwestujmy razem w środowisko

Krajobraz i przyroda • zachowanie i odtwarzanie różnorodności biologicznej w skali systemów ekologicznych • ochrona gatunków flory i fauny poprzez restytucję i reintrodukcję • ochrona parków narodowych poprzez budowę urządzeń ochrony wód i likwidacji źródeł emisji • przywracanie walorów przyrodniczych zabytkowym założeniom parkowym i pałacowo-ogrodowym • znaczna poprawa stanu lasów poprzez odnawianie drzewostanów • zwiększenie lesistości kraju poprzez zalesianie • zapobieżenie procesom zamierania lasów górskich Zainwestujmy razem w środowisko

Edukacja ekologiczna • zaangażowanie w działania edukacyjne kilkunastu milionów osób • rozbudowa bazy ekologicznej • wdrożenie wielu ogólnopolskich i lokalnych programów edukacyjnych dotyczących ochrony przyrody, klimatu, gospodarki odpadami i recyklingu, ochrony wód, zrównoważonego rozwoju i innych Zainwestujmy razem w środowisko

Plany na przyszłość Zainwestujmy razem w środowisko

Umowa partnerstwa Najważniejszy dokument określający strategię wykorzystania nowej puli Funduszy Europejskich. 25% puli środków dla Polski Zainwestujmy razem w środowisko

Nowe środki europejskie na środowisko PO IiŚ 2014 -2020 - 3, 5 mld EUR Program LIFE 2014 -2020 - 3, 5 mld EUR Zainwestujmy razem w środowisko

NFOŚi. GW jako Instytucja Wdrażająca nowe środki europejskie PO IiŚ 2014 -2020 • Zmniejszenie emisyjności gospodarki • Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu Program LIFE 2014 -2020 • Działania na rzecz środowiska • Działania na rzecz klimatu Zainwestujmy razem w środowisko

Finansowanie ze środków UE PO IiŚ 2014 - 2020 Wspieranie gospodarki niskoemisyjnej: • • • produkcja i dystrybucja energii odnawialnej poprawa efektywności energetycznej efektywność energetyczna i energia odnawialna w przedsiębiorstwach, sektorze publicznym oraz budownictwie mieszkaniowym rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji energii strategie niskoemisyjne dla obszarów miejskich Przeciwdziałanie i adaptacja do zmian klimatycznych: • • • rozwój infrastruktury środowiskowej ochrona i zahamowanie spadku różnorodności biologicznej poprawa jakości środowiska miejskiego Zainwestujmy razem w środowisko

Doradztwo energetyczne • • • Beneficjent (Partner Wiodący) – NFOŚi. GW Partnerzy – 15 wfośigw i Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego Projekt realizowany w ramach PO IiŚ 2014 -2020 w latach 2014 -2023 Cel ogólny: Wsparcie projektów przyczyniających się do realizacji pakietu klimatycznoenergetycznego UE 20/20/20. Cel szczegółowy 1: Zwiększenie świadomości w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Cel szczegółowy 2: Wsparcie gmin w przygotowaniu i wdrażaniu PGN/SEAP (Plan Gospodarki Niskoemisyjnej/Plan Działań na rzecz Zrównoważonej Energii) Cel szczegółowy 3: Wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu inwestycji w zakresie efektywności energetycznej (EE) i OZE. Zainwestujmy razem w środowisko

Porozumienie Burmistrzów Inicjatywa Komisji Europejskiej skupiająca europejskie władze lokalne i regionalne, które dobrowolnie włączają się w działania na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. Celem sygnatariuszy Porozumienia Burmistrzów jest zrealizowanie lub wykroczenie poza unijny cel, jakim jest zmniejszenie emisji CO 2 o 20% do 2020 roku. Porozumienie Burmistrzów ma dobrowolny charakter i można do niego przystąpić w dowolnej chwili. NFOŚi. GW jako Krajowy Koordynator zapewnia wsparcie techniczne przy procedurze przystąpienia do Porozumienia Burmistrzów oraz wsparcie w kontaktach z Biurem Porozumienia Burmistrzów reprezentującym Komisję Europejską. Zainwestujmy razem w środowisko

Nowe kierunki, wyzwania • maksymalizacja skuteczności i efektywności wykorzystania dostępnych zasobów finansowych • zwiększenie udziału wydatków na finansowanie za pośrednictwem partnerów NFOŚi. GW (m. in. banki, wojewódzkie fundusze) • zwiększenie stosowania zwrotnych mechanizmów finansowych • zwiększenie finansowania innowacyjnych rozwiązań • zwiększenie wsparcia gospodarki niskoemisyjnej • szybsza obsługa beneficjenta, zwiększenie wypłat, zmniejszenie kosztów obsługi • zmniejszenie kosztów własnych i ulepszenie mechanizmu samofinansowania Zainwestujmy razem w środowisko