Z pola na st uczy jedzenie bezpiecznym Opracowaa
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Opracowała : mgr Agnieszka Pątek - Gołębiowska Światowy Dzień Zdrowia 07. 04. 2015 r. Bezpieczeństwo żywności
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Cel główny Światowego Dnia Zdrowia 07. 04. 2015 r. Zmniejszenie liczby : Ø chorób przenoszonych drogą pokarmową ( szczególnie zakaźnych ). Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Kluczowe fakty Ø Dostęp do wystarczającej ilości bezpiecznej i odpowiedniej pod względem wartości odżywczych żywności ma kluczowe znaczenie dla naszego życia i dobrego stanu zdrowia. Ø Niebezpieczna żywność zawierająca szkodliwe bakterie, wirusy, pasożyty lub substancje chemiczne jest przyczyną ponad 200 chorób – począwszy od biegunki, aż po nowotwory. Ø Każdego roku około 2 mln osób, w tym wiele dzieci, umiera z powodu biegunek wywoływanych przez bakterie obecne w żywności i w wodzie. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Kluczowe fakty Ø Bezpieczeństwo żywności, żywienie i bezpieczeństwo żywnościowe są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Niebezpieczna żywność powoduje powstanie błędnego koła chorób i niedożywienia, w szczególności dotykającego niemowląt i małych dzieci, osoby starsze i chore. Ø Choroby przenoszone drogą pokarmową hamują rozwój społecznogospodarczy, ponieważ obciążają systemy opieki zdrowotnej i narażają na straty gospodarki krajowe, turystykę i handel. Ø W ramach całego łańcucha dostaw artykuły spożywcze przekraczają dzisiaj wiele granic między krajami. Dobra współpraca pomiędzy rządami, producentami i konsumentami sprzyja zapewnianiu ich bezpieczeństwa. Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Bezpieczeństwo żywności to obszar działań mających na celu zapewnienie konsumentom ochrony przed ryzykiem zatrucia żywności chorobami przenoszonymi drogą pokarmową; inaczej zapewnienie, że żywność nie spowoduje uszczerbku na zdrowiu konsumenta, jeśli jest przygotowana i spożywana zgodnie z zamierzonym zastosowaniem. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Bezpieczna żywność to taka, której spożycie nie wywołuje niepożądanych skutków zdrowotnych, jak: choroby przenoszone drogą pokarmową, zatrucia oraz inne problemy zdrowotne (zaburzenia rozwoju, problemy z płodnością, nowotwory). Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” W bezpieczeństwie żywności konieczne jest uwzględnienie wszystkich aspektów łańcucha produkcji żywności począwszy od produkcji podstawowej i produkcji pasz, aż do sprzedaży lub dostawy żywności do konsumenta, ponieważ każdy element może mieć wpływ na bezpieczeństwo. Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Żywność podczas wielu etapów, by trafić ostateczne na stół, narażona jest na działanie różnych czynników: chemicznych, fizycznych i biologicznych. Do zanieczyszczeń żywności może dojść podczas jej wytwarzania, pakowania, przechowywania, a także w czasie przygotowania do spożycia. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zanieczyszczenia żywności to substancje lub organizmy, które są obecne w żywności na skutek zanieczyszczenia środowiska w następstwie procesu produkcyjnego lub nieprawidłowości w obrocie. Termin ten obejmuje obecne w żywności szkodniki, mikroorganizmy, toksyny, substancje chemiczne lub inne substancje obce, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka lub powodować nieprzydatność do spożycia. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Żywność jest zanieczyszczana wskutek: Ø braku lub niewłaściwie wyznaczonych w zakładzie stref „czystych i brudnych ), Ø nieprzestrzegania przez pracowników zasad higieny osobistej i higieny miejsca pracy, Ø krzyżowania się drogi dostarczania do zakładu surowca, usuwania odpadów, wydawania produktów gotowych, Ø braku zapewnienia dostatecznej ilości pomieszczeń magazynowych do oddzielnego przechowywania surowców i produktów, Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Żywność jest zanieczyszczana wskutek c. d. : Ø mieszania niewykorzystanych potraw z potrawami świeżo przygotowanymi, Ø nieodpowiedniej jakości wody stosowanej do uprawy i procesów technologicznych , Ø stosowania nieodpowiednich metod nawożenia ( np. zanieczyszczenia jako skutek nawożenia fekaliami), Ø niewłaściwa higiena produkcji pierwotnej (np. zbiorów), transportu, przechowywania, produkcji, pakowania, oraz dystrybucji Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zanieczyszczenia biologiczne Ø mikroorganizmy chorobotwórcze (grzyby, pleśnie, bakterie, wirusy) Ø priony Ø pasożyty Ø szkodniki Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Powodują one Zatrucia pokarmowe Ø wirusowe (np. rotawirusy, norowirusy, wzw A ) Ø bakteryjne (np. Salmonella, Campylobacter, enterokrwotoczny szczep escherichia coli ) Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Choroby odzwierzęce Ø wywołane bakteriami ( gruźlica bydła, bruceloza, wąglik, różyca ) Ø wywołane wirusami ( pryszczyca ) Ø wywołane prionami (choroba neurologiczna tzw. szalonych krów - gąbczasta encefalopatia, BSE) Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Choroby pasożytnicze Ø tasiemczyce Ø motylica Ø włośnica Ø inne Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Psucie żywności ( zmiana smaku, zapachu, tekstury, procesy gnilne ) Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Najczęstsze źródła zatruć Ø potrawy z surowych produktów jaj, mięsa, mleka ( m. in. kremy do ciast, lody, tatar), Ø potrawy przygotowywane w nieodpowiednich warunkach (zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniu, brak higieny ), Ø potrawy przygotowane z surowców pozyskanych w nieodpowiednich warunkach (złe warunki sanitarno – higieniczne w ubojni, kurniku itp. ), Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Występujące w żywności patogeny mogą powodować silną biegunkę lub wyniszczające infekcje, takie jak zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Bakterie Salmonella, Campylobacter i enterokrwotoczny szczep Escherichia coli to jedne z najczęściej spotykanych patogenów obecnych w żywności. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Przyczyny : Ø Epidemii salmonellozy to m. in. . jaja, drób i inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Ø Chorób wywoływanych bakterią Campylobacter jest głównie spożycie surowego mleka, surowego lub niedopieczonego/niedogotowanego drobiu i zanieczyszczonej wody pitnej. Ø Zakażenia enterokrwotocznym szczepem Escherichia coli jest niepasteryzowane mleko, niedopieczone/niedogotowane mięso oraz świeże owoce i warzywa. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Najczęściej występujące objawy chorób przenoszonych drogą pokarmową: gorączka, ból głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Inne np. w przypadku zatrucia jadem kiełbasianym – zamglone i podwójne widzenie, osłabienie reakcji źrenic na światło, opadanie powiek, zaburzenia połykania i mowy. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zatrucia jadem kiełbasianym stanowi toksyna laseczki beztlenowej, której źródłem mogą być mięso i jego przetwory, konserwy puszkowane mięsne lub warzywne, ryby i przetwory, kraby, mięczaki zawierające przetrwalniki lub toksyny. Często przyczyną zatruć są przetwory lub konserwy sporządzane w gospodarstwie domowym. Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Bakterie Listeria uznawane są za powodujące jedne z najcięższych zakażeń pokarmowych z uwagi na poważne, a czasami śmiertelne skutki, szczególnie w przypadku niemowląt, dzieci i osób starszych. Ø Może być przyczyną poronień u kobiet i zgonów noworodków. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Występowanie : Bakterie Listeria występują w niepasteryzowanych produktach mlecznych i różnych daniach gotowych do spożycia. Rozwijają się także w warunkach chłodniczych. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Bakterie Vibrio cholerae dostają się do organizmu człowieka wraz z zanieczyszczoną wodą lub żywnością. Nie występuje w Polsce ale może być przywieziony przez osoby przyjeżdżające z krajów, gdzie są spotykane, lub z żywnością z tych krajów. Najczęściej występuje w krajach o niskim standardzie sanitarnym, nękanych wojnami i klęskami żywiołowymi, zwykle w rejonach subtropikalnych. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Przyczyny : Wybuchu epidemii cholery łączone są ze spożyciem ryżu, warzyw, kleiku jaglanego i różnych rodzajów owoców morza. Objawy: bóle brzucha, wymioty i silna wodnista biegunka, która może prowadzić do ciężkiego odwodnienia, a nawet śmierci. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Wirusy Rotawirusy i norowirusy charakteryzują się dużą stabilnością w środowisku zewnętrznym. Temperatura 60°C niszczy je dopiero po 30 minutach. Na powierzchniach nieożywionych mogą przetrwać około 2 miesięcy. Właściwości zakaźne rotawirusów redukują m. in. preparaty zawierające związki chloru. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Objawy kliniczne zakażenia: Ø Wodniste biegunki z obecnością śluzu wskazujące na ostre zapalenie żołądka i jelita cienkiego, Ø wymioty, gorączka do 38, 5°C. Ø Objawy wskazujące na infekcję górnych dróg oddechowych (w 20 -40% przypadków zachorowań). Ø Choroba trwa zwykle od 4 -10 dni, sporadycznie może przedłużać się do kilku tygodni. Wydalanie wirusów utrzymuje się od 8 - 30 dni, czasem dłużej. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Drogi szerzenia się zakażenia: Ø Bezpośredni kontakt z zakażoną osobą lub jej wydalinami głównie poprzez zakażony stolec (brudne lub niedezynfekowane ręce, styczność z zanieczyszczoną powierzchnią/przedmiotami np. bielizną, meblami, zabawkami, klamkami). Ø Spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej rotawirusami (droga pokarmowa). Ø Wdychanie cząstek wirusa unoszących się w powietrzu powstałych np. z wymiocin osoby chorej. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zapobieganie: Ø Bezwzględne przestrzeganie zasad higieny osobistej. Ø Systematyczna dezynfekcja skażonych wirusem powierzchni. Ø Odpowiednia higiena przygotowywania posiłków. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A, zwane popularnie żółtaczką pokarmową lub chorobą brudnych rąk, ma najczęściej charakter epidemii. Zakażenie następuje poprzez spożycie zanieczyszczonej wirusami wody pitnej lub owoców, warzyw i in. surowych produktów umytych w zakażonej wodzie. Zachorowaniu sprzyja bliski kontakt z osobami zakażonymi we wczesnym, bezobjawowym stadium Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Objawy : Najpierw objawy grypopodobne, następnie najbardziej charakterystyczny objaw to zażółcenie skóry, następnie dołączają się : Ø złe samopoczucie i osłabienie, Ø gorączka, Ø brak apetytu, Ø nudności i wymioty, Ø ból brzucha, mięśni i stawów, Ø świąd skóry, Ø ciemniejsze zabarwienie moczu i odbarwiony stolec Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Pasożyty występują w tkankach zwierzęcych, ale również w glebie, wodzie. Pasożyty w różnych stadiach rozwojowych są przenoszone przez środki spożywcze, głównie mięso i ryby. Zaburzenia chorobowe polegają nie tylko na tym, że pasożyty uszkadzają narządy żywiciela i odżywiają się na koszt gospodarza, ale równie wytwarzają w ustroju człowieka substancje trujące, uszkadzające najczęściej narządy krwiotwórcze lub krwinki, powodując hemolizę i stany niedokrwistości. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Włosień kręty– źródło zakażenia to przede wszystkim mięso trzody chlewnej, dziczyzny (surowe lub niedogotowane mięso, a także półsurowe wędliny) Zarażenie włośniem krętym następuje poprzez zjedzenie surowego mięsa dzików i świń. Larwy osadzają się w mięśniach ludzkich oraz otorbiają je, wybierając mięśnie najbardziej ukrwione takie jak przepona, mięśnie międzyżebrowe, mięśnie poruszające gałką oczną, mięśnie żuchwowe. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Objawy : Ø 2 -3 dni po zakażeniu – objawy jelitowe, ból brzucha, biegunka, Ø Ból mięśni podczas osadzania się larw w mięśniach a także ból podczas oddychania, Ø Objawy alergiczne – obrzęknięte oczy. Agnieszka Pątek - Gołębiowska espół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Tasiemiec uzbrojony – pasożyt trzody chlewnej. Źródłem zakażenia może być człowiek wydalający z kałem jaja pasożyta, zaś trzoda to podwójne zagrożenie - oprócz jaj w kale, w mięsie i przetworach mogą znajdować się wągry. Źródłem mogą być również niedokładnie umyte warzywa (rosnące na glebie użyźnianej nawozami naturalnymi). Agnieszka Pątek - Gołębiowska espół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Tasiemiec nieuzbrojony – pasożyt bydła. U człowieka do zakażenia dochodzi przez spożycie zakażonego surowego mięsa (tatar) lub nie poddanego prawidłowej obróbce termicznej. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Objawy zarażenia się tasiemcem : Ø zgaga, nudności, bóle brzucha, zaparcia na przemian z biegunką, Ø rozszerzenie źrenic, eozynofilia, Ø wilczy apetyt lub brak apetytu, Ø wstręt do niektórych (niegdyś lubianych ) potraw, Ø nocne dreszcze, rozdrażnienie nerwowe, wychudzenie, niedokrwistość, Ø niekiedy zapalenie wyrostka robaczkowego. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Owsiki - są pasożytami bytującymi w jelicie grubym. Osiągają około 12 mm długości. Najczęściej występują u dzieci w wieku 3 -7 lat. Do zakażenia dochodzi przez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami. Charakterystycznym objawem jest: Nieznośne swędzenie okolicy odbytu, zwłaszcza nocą. Przyczyna świądu jest wędrówka dojrzałych samic, które właśnie tam składają swe jaja. Drapanie się stwarza możliwość przedostania się jaj na ręce, pościel lub odzież i do ich przypadkowego połknięcia. Z jaj wylęgają się larwy, które wędrują do jelita grubego. Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” TOKSOPLAZMA GONDI toksoplazmoza nabyta – spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa, nieprzegotowanego mleka, niemytych owoców z ogrodu, po którym chodzą zarażone zwierzęta. Objawy: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, objawy grypopodobne, zapalenie mózgu i opon mózgowych, dolegliwości stawowe, zmiany pozapalne zajętych narządów. Choroba ta może atakować mózg, a także prowadzić do śmierci organizmu. Toksoplazma gondi często także atakuje tkankę nerwową płodu. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Priony czynniki zakaźne zbudowane z białka, powodują niektóre choroby neurodegeneracyjne. Gąbczasta encefalopatia bydła (BSE, choroba szalonych krów) to atakująca zwierzęta choroba prionowa uznawana za odpowiedzialną za wywoływanie wariantu choroby Creutzfeldta- Jakoba (v. CJD) u ludzi. Najbardziej prawdopodobną drogą dostawania się prionów do organizmu człowieka jest spożycie produktów z wołowiny zawierających tkanki stanowiące szczególne zagrożenie. Agnieszka (np. Pątek tkankę mózgu). - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Pamiętaj!!!! W sytuacji wystąpienia niepokojących Cię objawów chorobowych lub narażenia na kontakt z osobą chorą, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Zbagatelizowanie dolegliwości oraz opóźnienie w udzieleniu stosownej pomocy mogą spowodować groźne dla zdrowia, a nawet życia, następstwa!!! Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Utrzymuj czystość : Ø Myj ręce przed kontaktem z żywnością i podczas jej przygotowywania, Ø Myj ręce po wyjściu z toalety, Ø Myj i odkażaj wszystkie powierzchnie i sprzęty wykorzystywane podczas przygotowania żywności, Ø Chroń kuchnię i żywność przed owadami i innymi zwierzętami, Agnieszka Pątek – Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Oddzielaj żywność surową od ugotowanej : Ø Oddzielaj surowe mięso, drób, owoce morza od innej żywności, Ø Do przygotowywania surowej żywności używaj oddzielnego sprzętu i przedmiotów np. noży i desek do krojenia, Ø Magazynuj żywność w oddzielnych pojemnikach, tak aby nie dopuścić do kontaktu między żywnością zdrową z już ugotowaną, Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Gotuj dokładnie : Ø Gotuj dokładnie, przede wszystkim mięso, drób i owoce morza, Ø Żywność taką jak np. zupy doprowadzaj do wrzenia, tak aby mieć pewność, że osiągnęła ona temperaturę 70 ⁰C. Co do mięsa i drobiu musisz mieć pewność, że soki z tych produktów są czyste – nie różowe, Ø Odgrzewaną żywność przed spożyciem również odgrzej do temperatury powyżej 70⁰C. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze : Ø Nie pozostawiaj ugotowanej żywności w temperaturze pokojowej przez okres dłuższy niż dwie godziny, Ø Wszystkie gotowane i łatwo psujące się produkty przechowuj w lodówce ( najlepiej w temperaturze poniżej 5⁰C ), Ø Utrzymuj wysoką temperaturę gotowanych potraw tuż przed podaniem ( ponad 60⁰C ) Ø Nie przechowuj żywności zbyt długo nawet jeśli przechowujesz ją w lodówce Ø Nie rozmrażaj już zamrożonej żywności w temperaturze pokojowej( zanurz produkt w ciepłej wodzie lub użyj urządzeń grzejnych ) Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Używaj bezpiecznej wody i żywności : Ø Używaj bezpiecznej wody lub poddaj ją takim działaniom, aby stała się ona bezpieczna, Ø Do spożycia wybieraj tylko świeżą i zdrową żywność, Ø Wybieraj żywność, która została przygotowana tak, aby była bezpieczna np. pasteryzowane mleko, Ø Myj owoce i warzywa, szczególnie gdy jesz je na surowo, Ø Nie jedz żywności, która utraciła datę przydatności do spożycia, Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Agnieszka Pątek - Gołębiowska Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zadbaj o to by kupowana żywność była bezpieczna!!! Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zwracaj uwagę na sposób oferowania do sprzedaży produktów spożywczych – ich wygląd, zapach, smak oraz oznakowanie (data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, warunki przechowywania, skład ). Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Sprawdzaj czy oferowana żywność jest skutecznie chroniona przed owadami. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Nie kupuj produktów niewłaściwie przechowywanych w miejscu zakupu np. ciast kremowych, nabiału, wyrobów garmażeryjnych przechowywanych poza urządzeniem chłodniczym. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Nie kupuj produktów częściowo rozmrożonych np. lody, mrożonki. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Kupuj tylko świeże zdrowe warzywa i owoce – bez oznak zepsucia, zapleśnienia, oznak gnilnych. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Ogranicz do minimum czas transportu surowych warzyw i owoców, a także produktów wymagających przechowywania w warunkach chłodniczych od punktu zakupu do miejsca zamieszkania ( wysoka temperatura i czas sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów ). Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Unikaj produktów spożywczych z niewiadomego źródła. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Konsumencie! Zbieraj informacje o swoim jedzeniu. Ø Czytaj etykiety podczas robienia zakupów i przygotowywania posiłków. Ø Dowiedz się, jakie niebezpieczne mikroorganizmy i substancje chemiczne występują w twoim regionie. Ø Dowiedz się, jakie środki ostrożności należy stosować podczas przygotowywania posiłków z określonych artykułów spożywczych, które w razie nieodpowiedniego postępowania mogą być niebezpieczne (np. surowy drób, maniok itp. ). Ø Dowiedz się, w jaki sposób należy przygotowywać i przechowywać potrawy z innych kultur, których nie znasz (np. sushi). Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Przechowuj żywność i przygotowuj posiłki w sposób bezpieczny. Ø Podczas kontaktu z żywnością i przygotowywania posiłków postępuj zgodnie z zasadami zawartymi w ulotce informacyjnej WHO Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności [Five Keys to Safer Food ] (utrzymuj czystość, oddzielaj żywność surową od ugotowanej, gotuj dokładnie, gotuj żywność w odpowiedniej temperaturze, używaj bezpiecznej wody i surowców). Ø Unikaj przypalania podczas smażenia, grillowania i pieczenia żywności, ponieważ mogą wtedy powstawać toksyczne substancje chemiczne. Ø Znajdujące się w kuchni środki chemiczne przechowuj w bezpiecznym miejscu. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Ø Nie wykorzystuj ponownie pojemników, w których wcześniej znajdowały się substancje chemiczne, do przechowywania żywności. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Ucz osoby mieszkające w twoim pobliżu zdrowych praktyk. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Dokonuj bezpiecznych/mądrych wyborów Szczególną ostrożność zachowuj podczas przygotowywania posiłków dla kobiet w ciąży, dzieci, osób starszych i chorych (czyli osób z osłabionym układem odpornościowym). Ø Podczas spożywania posiłków kupowanych od ulicznych sprzedawców lub pochodzących z bufetów w hotelach i restauracjach upewniaj się, że ugotowane produkty nie mają kontaktu z produktami surowym, które mogłyby doprowadzić do skażenia produktów ugotowanych. Ø Upewniaj się, że spożywane przez ciebie produkty są przygotowywane i przechowywane w odpowiednich warunkach higienicznych (czystość, dokładne gotowanie i przechowywanie w odpowiedniej temperaturze, np. w bardzo wysokiej temperaturze lub w lodówce/w lodzie. Ø Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Ø Podczas robienia zakupów nie wkładaj surowego mięsa, drobiu, ryb ani owoców morza do koszyka ani wózka sklepowego; przenoś je w osobnych siatkach. Ø Udając się na bazar, pamiętaj o tym, że żywe zwierzęta mogą przenosić wiele chorób. Nie dotykaj ich ani nie zbliżaj się do nich za bardzo. Ø Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa wody pitnej, przed jej wypiciem przegotuj ją lub poddaj uzdatnianiu. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Jedz z przyjemnością. Ø Uczyń z bezpieczeństwa żywności sprawę priorytetową w celu zapobiegania chorobom przenoszonym drogą pokarmową, ochrony zdrowia swojej rodziny i społeczności, w której żyjesz, oraz uzyskania pewności, że żywność, którą spożywasz, jest bezpieczna. Ø Spożywanie bezpiecznych, pożywnych i zdrowych posiłków dostarcza każdemu energii niezbędnej do prowadzenia zdrowego i aktywnego stylu życia. Ø Jedzenie nas łączy. Świętuj, podając bezpieczne, pożywne i zdrowe posiłki. Ø Dzięki jedzeniu zdobywamy nową wiedzę i nowe doświadczenia, a także uczymy się doceniać inne kultury. Ø Żywność, gotowanie i jedzenie odgrywają kluczową rolę w każdej kulturze. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Literatura • • • http: //www. who. int/campaigns/world-health-day/2015/ event/en/. World Health Organization http: //www. wpro. who. int/health_topics/rotavirus_infections/ Centers for Disease Control and Prevention http: //www. cdc. gov/rotavirus/ Jabłoński L. Epidemiologia Korycka M. Rotawirusowe zakażenia szpitalne. Przegląd Epidemiologiczny 2004; 58: 467 -473. Kramer A. , Schwebke I. , Kampf G. Jak długo patogeny szpitalne mogą przetrwać na powierzchniach nieożywionych? Przegląd systematyczny. Bio. Med Central: Choroby zakaźne. 2006. Grzesiowski P. , Lejbrandt E. Wirusowe biegunki szpitalne. Biuletyn Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa. 2007; 3 -4 (32): 8 -10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005 roku w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń. (Dz. U. Nr 54, poz. 484) Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
„Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym” Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Medyczne Szkoły Policealne im. Prof. Z. Religii ul. Młynarska 17 08 – 110 Siedlce tel. (025) 6447817 www. medyksiedlce. pl Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
Dziękuję za uwagę. Agnieszka Pątek - Gołębiowska Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
- Slides: 70