YWA POCHODNIA Ryszard Siwiec Warszawa 8 wrzenia 1968

ŻYWA POCHODNIA Ryszard Siwiec

Warszawa 8 września 1968 ŹRÓDŁO: http: //totalita. cz/vysvetlivky/o_siwiecr_01. php

Ø spróbuj opisać to, co widziałeś w dokumentalnych ujęciach filmowych. Jak ten film na Ciebie oddziałuje? Ø Ryszard Siwiec zdecydował się poświęcić swoje życie we wrześniu 1968. Czy ten protest mógł być związany z wydarzeniami w Czechosłowacji? Ø opisz miejsce, gdzie doszło do samospalenia Ø w jaki sposób na czyn Ryszarda Siwca reagowali stojący wokół ludzie?

Kim był Ryszard Siwiec? 1909 wykształcenie II wojna światowa dojście komunistów do władzy urodzony w Dębicy gimnazjum, uniwersytet odchodzi z urzędu skarbowego, aby nie służyć niemieckim okupantom pielęgnuje zieleń miejską włącza się do ruchu oporu w Armii Krajowej komuniści nacjonalizują małą fabrykę win i miodu, której Siwiec jest współwłaścicielem potem znowu pracuje jako księgowy ŹRÓDŁO: http: //www. zgapa. pl/

Jaki był Ryszard Siwiec (59)? „Był bardzo dobrym człowiekiem mężem, ojcem. Przede wszystkim kochał prawdę, kochał ludzi uczciwych. Kochał bardzo przyrodę, dużo czytał“ żona Maria „Pamiętam ojca jako bardzo surowego człowieka, odpowiedzialnego za swoje czyny, za swoją rodzinę, za dzieci i żonę. Czuwał nad tym, aby rodzina była razem. “ syn Adam Ryszard Siwiec, ojciec pięciorga dzieci,

Rok 1968 Polska Ø zakaz wystawiania Dziadów Adama Mickiewicza (przedstawienie rzekomo „antysowieckie“) Ø demonstracje studenckie w kraju Ø interwencja milicji, aresztowania, relegowanie z uczelni Ø kampania antysemicka Maria Siwiec: „Ciągle czytał prasę i książki, słuchał radia – szczególnie audycji zagranicznych. Często skarżył się na bóle głowy. . . O ile prowadził jakieś rozmowy w domu, to tylko na tematy polityczne“ Ryszard Siwiec: drukuje ulotki z poparciem dla demonstrantów, w kwietniu spisuje testament FOTO: Instytut Pamięci Narodowej, http: //www. marzec 1968. pl

Polska marzec 1968 ŹRÓDŁO: pip. nq. pl/content/download/1680/10853/. . . /68. %20Środek%20 Peerelu. pd

Rok 1968 Polska i Czechosłowacja Praska Wiosna Władysław Gomułka, komunistyczny przywódca Polski, bije na alarm przeciwko „spiskowi“ w Czechosłowacji najgorętszy zwolennik interwencji wojskowej 21. 8. 1968 udział 30 000 polskich żołnierzy w inwazji na Czechosłowację część Polaków uznaje okupację za hańbę narodową, protesty - ulotki, napisy na murach, listy protestacyjne

wojsko polskie w Czechosłowacji

Wrocław, uroczyste powitanie oddziałów wojska polskiego po powrocie z Czechosłowacji

Ryszard Siwiec, ciężko przeżywający okupację Czechosłowacji, starannie przygotowuje się do swojego czynu krótko przed tym nagrywa na taśmę magnetofonową swoje przesłanie patrz karta pracy „Na czternaście milionów Czechów i Słowaków dokonały inwazji wojska reprezentujące prawie trzysta milionów ludzi. Dokonali inwazji bez cienia pozoru, na kraj mały, pokojowy, bezbronny, niestawiający żadnego oporu militarnego. Hańba tego czynu mówí sama za siebe. Po wieczne czasy zostanie jedną z najczarniejszych plam na waszej historii. “ Przesłanie kończy słowami: „Ludzie, w których jeszcze tkwi iskierka uczuć ludzkich! Opamiętajcie się! Usłyszcie mój krzyk! Krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własną i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie! Opamiętajcie się! Jeszcze nie jest za późno!“

Miejsce ofiary: Warszawa Stadion Dziesięciolecia uroczystości dożynkowe udział 100 000 ludzi z całej Polski najważniejsi przedstawiciele polskich komunistów wraz z przywódcą W. Gomułką

8 września 1968 „Wchodził do pokoju do dzieci. Chłopcy spali w jednym pokoju i później się dowiedziałam od najstarszego syna, że zrobił znak krzyża nad każdym. “ List Ryszarda Siwca do żony: „Nie płacz! Szkoda sił, a będą ci potrzebne. Jestem pewny, że to dla tej chwili żyłem 60 lat. Wybacz, nie można było inaczej. Po to, żeby nie zginęła prawda, człowieczeństwo, wolność – ginę, a to mniejsze zło niż śmierć milionów. Nie przyjeżdżaj do Warszawy. Mnie już nikt i nic nie pomoże. Dojeżdżamy do Warszawy, piszę w pociągu, dlatego krzywo. Jest mi tak dobrze, czuję taki spokój wewnętrzny - jak nigdy w życiu! Kochane dzieci, nie dokuczajcie mamie, uczie się, bo to wasze najważniejsze zadanie na teraz. Niech was Bóg ma w swoej opiece. "

Po przemówieniu Gomułki oblał się rozpuszczalnikiem i podpalił. Krzyczał: „Niech żyje wolna Polska! To jest okrzyk konającego wolnego człowieka!“ W teczce miał ulotki z tekstem: „Protestuję przeciw niesprowokowanej agresji na bratnią Czechosłowację!“ „Prawda i człowieczeństwo“, „Prawda“

Zagadnienia do przemyślenia Ø czy poniesiona ofiara miała znaczenie? Ø jak R. S. przeżywał poruszające wydarzenia z roku 1968? Ø R. S. odebrał sobie to, co miał najcenniejsze - życie. Dla kogo była przeznaczona jego ofiara? Ø jak „szary, zwyczajny człowiek“ żyjący w ustroju totalitarnym może wyrazić swoje poglądy, sprzeciw, protest? Ø w swojej epoce czyn R. S. nie wywołał reakcji. Jakie przesłanie przekazał nam R. S. ? Ø oceń, w jaki sposób czyn R. S. mogą postrzegać współcześni Polacy?

Ryszard Siwiec miał poparzone osiemdziesiąt procent powierzchni ciała Służba Bezpieczeństwa zabezpieczyła jego rzeczy uroczystości dożynkowe przebiegały dalej zgodnie z planem ludzie niczego nie zrozumieli i powrócili do oglądania uroczystości Ryszard Siwiec zmarł w wielkich męczarniach cztery dni później, 12 września 1968

Czechosłowacja Jan Palach 16 stycznia w górnej części Placu Wacława (Václavské náměstí) aktu samospalenia dokonał Jan Palach. Dwudziestoletni student zajął bezkompromisowe stanowisko w sprawie przemocy i arogancji władzy. Swoją bezwzględną ofiarą starał się wyrwać politików z letargu i rezygnacji w czasach rozpoczynającej się normalizacji. ŹRÓDŁO: http: //www. ct 24. c Palach o czynie Ryszarda Siwca prawdopodobnie wiedział

Dlaczego samospalenie? Wietnam Południowy, 1963 Fotografia samospalenia mnicha Thich Quang Duca? • protest przeciwko tłumieniu tradycji buddyjskich • ofiara, która miała wstrząsnąć sercami ludzi • fotografia reportera The New York Times stała się znana na całym świecie ŹRÓDŁO: http: //zpravy. idnes. cz/ • antyamerykańska propaganda komunistyczna często wykorzystywała w prasie informację o tym czynie

Epilog. . . Ø Służba Bezpieczeństwa pod groźbą kary nakazała świadkom zdarzenia zachowanie tajemnicy Ø ostatni list R. S. został zarekwirowany jeszcze przed doręczenim Ø sporządzony materiał zdjęciowy został zniszczony Ø ujęcia filmowe trafiły do archiwum Ø redakcja Radia Wolna Europa nie uznała wiadomości za wiarygodną Ø czyn trzymano w tajemnicy przed społeczeństwem pierwsza strona testamentu (ŹRÓŁO: http: //totalita. cz/vysvetlivky/o_siwiecr_02. php)

Losy rodzina Ryszarda Siwca w kolejnych latach była prześladowana, oczerniana i szykanowana „Kiedy szedłem do szkoły lub do domu, wydawało mi się, że ktoś mnie pilnuje i śledzi, z tym żyliśmy. “ Wit Siwiec żródło: http: //www. novinky. cz Wit Siwiec w połowie lat 70. wstąpił do opozycji w roku 1981 wydał w drugim obiegu pamiątkową broszurę zawierającą przesłanie jego ojca czworo z pięciorga dzieci ostatecznie wyemigrowało do Kanady i USA

po upadku komunizmu w roku 1989 o czynie Siwca dowiedział się polski reżyser Maciej Drygas odkrył zabezpieczone ujęcia filmowe poszukiwał świadków i nakręcił znakomity film dokumentalny „Usłyszcie mój krzyk“ ostatni list R. Siwca po ponad dwudziestu latach przekazał Marii Siwiec

Republika Czeska W 2001 r. prezydent Václav Havel uhonorował R. Siwca in memoriam najwyższym odznaczeniem państwowym, Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I stopnia, za wybitne zasługi na rzecz demokracji i praw człowieka w 2009 r. imieniem Ryszarda Siwca nazwano ulicę w Pradze. Przy tej ulicy znajduje się Instytut Badania Reżimów Totalitarnych Foto: Petr Blažek w roku 2010 odsłonięto tu pamiątkowy obelisk

Literatura: Petr Blažek: Živá pochodeň na Stadionu Desetiletí. Protest Ryszarda Siwce proti okupaci Československa v roce 1968. Ústav pro studium totalitních režimů, Praha 2008. 96 stran + DVD Tłumaczenie polskie: Petr Blažek, Ryszard Siwiec 1909 -1968, IPN, Warszawa 2010 Josef Mlejnek jr, Poselství pana účetního, Babylon 5/XVIII http: //www. ibabylon. cz/content/view/3 36/49/ Maciej Ruczaj: Pochodeň, HN. IHNED. CZ http: //hn. ihned. cz/c 1 -45777130 pochoden