YONT 221 KAMU YNETMNDE DEVLETN ETKNLETRLMES KAMU YNETMNDE

YONT 221 KAMU YÖNETİMİNDE DEVLETİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ KAMU YÖNETİMİNDE REFORM VE YENİDEN YAPILANMA Öğretim Görevlisi: M. NECATİ CİZRELİOĞULLARI

KAMU YÖNETİMİNDE REFORMUN AMAÇLARI Demokrasinin Kalitesini iyileştirmek Kamu yönetimine karşı duyulan güvensizlik duygusunu azaltmak Kamu yönetiminde saydamlığı sağlamak E-devlet projesini hayata geçirmek Bürokrasi ve kırtasiyeciliği azaltmak Vatandaşların Yönetsel katılımını arttırmak Sivil Toplumu güçlendirmek İşlevine gerek kalmayan kurumları tasfiye etmek

Kamu Yönetiminde Reformun özellikleri Kamu Yönetiminin çerçevesinde gerçekleşen ekonomik toplumsal siyasal ve teknolojik gelişmelerin bir sonucudur. Kamusal hizmetlerin daha kaliteli, hızlı ve ekonomik bir şekilde sunumudur. Kamu yönetiminde reform tartışmaya dayalıdır. Kamu yönetiminde reform zaman alıcıdır. Reform düzenlemekle yapmaktan ibaret değildir. Bu düzenlemeleri hayata geçirmek için uğraşmaktır.

REFORMLARI GEREKTİREN FAKTÖRLER � 1. 2. 3. 4. 5. Dış Faktörler Avrupa Birliği Süreci IMF ve Dünya Bankasının Etkileri Küreselleşme ve Rekabet İç Faktörler Kamu Mali Yönetiminde Kriz Yönetimin Hantallaşması, verimsizlik ve etkinsizlik İnsan Kaynakları Yönetiminde Yozlaşma Artan yolsuzluklar ve kötü Yönetim uygulamaları Toplumsal Beklentiler: Yönetime katılma, sivilleşme, Hesap verebilirlik, Saydamlık ve Yerelleşme talepleri

Yeni Sağ ve Kamu Yönetimi Yeni sağ düşünce; � 19. yüzyıl liberalizmin çağdaş yorumu olarak değerlendirilmektedir. � Bu düşüncenin ortaya çıkışı, 20. yüzyılda devletin aşırı büyümesinden ve hem bireysel hem toplumsal özgürlüklerin kısıtlayıcı haline gelmesinden kaynaklandığıdır. � Ekonomik , sosyal, siyasal ve yönetsel boyutları olan bir dönüşümü ifade etmektedir. � Kamusal faaliyet alanın küçültülmesini ve küçültülen alanın da özel kesim yönetim anlayışı doğrultusunda yeniden yapılandırılmasını öngörmektedir. � Bu süreç , ideolojik , teorik ve küresel meydan okumalar şeklinde hükümetlerin kamu hizmetlerinde büyük dönüşümler yapmalarına neden olmuştur.

� İki değişim; �Kamu sektöründe özel sektörleşme eğilimi �Örgütlemede temel ilke olan bürokrasiden uzaklaşma eğilimi olarak belirtilmektedir. � Yeni sağ teorislerine göre; en iyi yönetim özel sektör disiplini altında gerçekleşecektir. �Siyasal kontrol artırılmakta �Bütçe harcamalarına tasarrufa gidilmekte �Profesyonel özerklik ve kamu hizmeti birlikleri zayıflatılmakta �Bürokrasinin doğal yetersizlikleri giderilmeye çalışılmaktadır.

� Yeni sağ düşünceyi savunanlar; ◦ Devletin küçültülmesini ◦ Kamu sektörünün faaliyet alanının daraltılmasını böylece piyasa ekonomisinin kendi koşul ve kurallarına göre çalışma imkanlarını genişletilebileceğini öne sürerler. �Bu yönüyle yeni sağ en önemli kaynağını ekonomik liberalizmde bulmaktadır.

Yeni Sağ ve Kamu Sektörü Reformları �Serbestleştirme �Özelleştirme (Deregulasyon)

Serbestleştirme �Genel olarak devletin sektörler üzerindeki hukuki düzenleme ve kısıtlama, dolayısıyla kontrol etme yetkisinin kısıtlanmasını, bazı alanlarda da kaldırılmasını içermektedir. Kamu tekellerin tekel olma niteliğinin kaldırılarak, alana devlet yanında, özel sektörün de serbestçe girebilmesine imkan verilmesini ve böylece rekabet ortamının oluşmasına katkıda bulunmasını da kapsamaktadır. �

Serbestleştirme sonucunda kamu yönetimindeki gelişmeler: a. b. c. d. e. Performans aracılığıyla etkinliğin ve verimliliğin değerlendirilmesi Yönetim sürecinde kullanıcıların da yer almasıyla, karar verme mekanizmalarında kullanıcıların etkinliklerinin artırılması Kamu kuruluşlarında şirketleşme sürecinin başlatılması Özel ve kamu kuruluşları arasında rekabet sağlanması, kamu özel işbirliğine gidilmesi ve geleneksel kamu-özel sınırlarının kaldırılması. Ayrıca, serbestleştirme de, yönetim gücünün merkezileşmesi yerine rekabetin artırılmasını da gerektirmektedir.

Özelleştirme � Genel olarak özelleştirme, sosyal faaliyetlerde hükümetin etkinliğinin azalmasını, özelde ise mal ve hizmetlerinin mülkiyetinin kamu sektöründen özel sektöre transferini ifade etmektedir. � Daha geniş anlamda, özellikle ekonomik etkinlikleri bakımından küçültülmüş bir devletin; serbest piyasa ekonomisi uygulamasının önündeki tüm engellerin kaldırıldığı bir ekonomik ve toplumsal düzen yaratmaya yönelik karar, eylem ve işlemlerin tümünüdür. � Dar anlamda, sermayesinin kısmen ya da tamamen özel kişi veya kurallara satılması anlamına gelmektedir.

�Özelleştirme felsefi kaynağını, bireycilik, özgürlük, kendiliğinden düzen ve serbest piyasa ekonomisi ile sınırlandırılmış devlet ilkelerinden hareket eden yeni sağ akım oluşturmuştur. �Özelleştirme yeniden yapılanmanın ana eksenlerinden biridir. Amacı, politik müdahalelerle zarar eden ve bu yüzden topluma haksız ve akılcı olmayan bir yük haline gelen kuruluşlarından kurtulmaktır.

� Başka bir nokta ise, özelleştirme uygulamaları; § kamu harcamalarının daraltılması, kamu açıkların giderilmesi, § sermaye mülkiyetinin tabana yayılması, kamu hizmetlerinde verimliliğin sağlanması, serbest piyasa ekonomisinin geliştirilmesi gibi amaçlara dayandırılmaktadır. • Bu süreçte özelleştirme uygulamalarının arkasında dört temel baskı vardır. : § Bunlardan birincisi, daha iyi yönetim ve daha az maliyet talep eden pragmatik baskılar § İkincisi, devletin büyümesini bir tehlike olarak gören ve daha az yönetim talep eden ideolojik baskılar § Son olarak kamu sistemini çok bürokratikleşmiş, profesyonelleşmiş ve koruyucu bulan ve halkın daha çok seçme hakkına sahip olmasını savunan popülist baskılardır. § Özelleştirme yöntemler; özel sektörün önündeki kamusal engelleri kaldıran yasal ve kurumsal serbestleştirme, blok satış, halka arz, kiralama, yönetim devri, imtiyaz gibi uygulamalar.

Türkiye’ye Yansımaları � Ekonomik alanda serbest piyasa ekonomisine geçiş, siyasal ve yönetsel alanda devlet yapısının liberalleşmesi. � Yeni kamu yönetim anlayışının ve yeni sağın en önemli ilkelerinden biri olan devletim minimize edilmesi (özelleştirme) � Kamuda yasal-yapısal serbestleşme yani kamu mal ve hizmetlerdeki sübvasyiyonların kaldırılması ve tasarruf önlemleri ya da politikalarıdır. � 1990’dan itibaren kamu hizmetlerinde kalite, vatandaş odaklık, yönetişim, katılım, hesap verebilirlik, saydamlık, esnek örgüt yapıları ve performansa dayalı yönetim (idari reform ) � Bürokrasi odaklı bir yönetim anlayışından vazgeçilerek , kamu yönetimi karşısında vatandaş ve sivil toplum yeniden keşfedilmiş; karşılıklı roller ve sorumluluklar yeniden tanımlanması � Ömür boyu istihdam yerine sözleşmeli personel uygulaması