YNETM VE YNETM FONKSYONLARI YNETM DNCELER EVRM Do

  • Slides: 58
Download presentation
YÖNETİM VE YÖNETİM FONKSİYONLARI YÖNETİM DÜŞÜNCELERİ EVRİMİ Doç. Dr. Elif DİKMETAŞ YARDAN

YÖNETİM VE YÖNETİM FONKSİYONLARI YÖNETİM DÜŞÜNCELERİ EVRİMİ Doç. Dr. Elif DİKMETAŞ YARDAN

Yönetim, belirli birtakım amaçlara ulaşmak için başta insanlar olmak üzere para, donanım, demirbaş, hammadde,

Yönetim, belirli birtakım amaçlara ulaşmak için başta insanlar olmak üzere para, donanım, demirbaş, hammadde, yardımcı malzeme ve zamanı birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek kararlar alma ve uygulatma süreçlerinin toplamıdır. Yönetim kavramının içinde insanlar başta olmak üzere tüm üretim faktörlerinin amaçlar doğrultusunda etkin ve verimli kullanımı sözkonusudur. 16. 2. 2022 2

Yönetici olabilmek için mutlaka emrinde çalışan ve otoritesini kabullenen bir insanın olması gereklidir. Yönetim

Yönetici olabilmek için mutlaka emrinde çalışan ve otoritesini kabullenen bir insanın olması gereklidir. Yönetim kavramına, yönetim fonksiyonları açısından bakıldığında yönetim, planlama, örgütleme, yöneltme ve denetim fonksiyonları yardımıyla eldeki kaynakları etkin ve verimli kullanarak belirlenmiş amaçlara ulaşma sürecidir. Yönetim evrensel bir süreç, toplumsal yaşam kadar eski bir sanat ve gelişmekte olan bir bilimdir. 16. 2. 2022 3

 • Yönetim, doğa, emek, sermaye, bilgi kullanarak amaçlara ulaşma etkinliğidir. Yönetimin temel amacı,

• Yönetim, doğa, emek, sermaye, bilgi kullanarak amaçlara ulaşma etkinliğidir. Yönetimin temel amacı, kaynakların koordinasyonu ile, örgütsel amaçların etkin şekilde yerine getirilmesini sağlamaktır. 16. 2. 2022 4

Yöneticilerin Sahip Olduğu Özellikler Yöneticinin düşünen, yorumlayan, akıl yürüten, karar veren, plan yapan bir

Yöneticilerin Sahip Olduğu Özellikler Yöneticinin düşünen, yorumlayan, akıl yürüten, karar veren, plan yapan bir kimse olması için sahip olması gereken entellektüel özellikler, işi başarı ile bitirebilmesi ve hareketlerinde dengeli, etrafına güven veren bir kimse olabilmesi için karakteriksel özellikler ve kendisini iş çevresine, işletme içindeki astlarına varsa üstlerine kabul ettirmesine ilişkin sosyal özelliklerdir. 16. 2. 2022 5

Yöneticilerin Sahip Olması Gereken Beceriler Yöneticinin düşünme, çevresel faktörler ve örgüt içi ilişkileri algılayabilme

Yöneticilerin Sahip Olması Gereken Beceriler Yöneticinin düşünme, çevresel faktörler ve örgüt içi ilişkileri algılayabilme ve planlama yetenek ve bilgilerini içeren kavramsal becerilerdir. Başka insanlarla beraber olmak ve onlarla birlikte uyumlu çalışma yetenek ve bilgilerini içeren beşeri becerilerdir. İş yapma yöntem ve tekniklerini, işte kullanılan araç ve gereçleri anlama ve uygulama yetenek ve bilgileri ile ilgili teknik becerilerdir. Alt kademe yöneticilerden üst kademe yöneticilere doğru gidildikçe tenik beceriler azalır, kavramsal beceriler artar. 16. 2. 2022 6

Yöneticilerin Sahip Oldukları Roller Bireylerarası, bilgisel ve karar vermeye ilişkin roller olarak üçe ayrılmaktadır.

Yöneticilerin Sahip Oldukları Roller Bireylerarası, bilgisel ve karar vermeye ilişkin roller olarak üçe ayrılmaktadır. Bireylerarası roller, diğer insanlarla ilişki kurma ilgili roller olup temsil, lider ve ilişki rolü olarak üç grupta incelenebilir. Bilgisel roller, organizasyon için iç ve dış bilgi ağı oluşturma ve geliştirme çabalarını kapsadığı roller olup kontrol etme, dağıtma ve sözcülük rollerini içermektedir. Karar verme rolleri, yöneticinin kavramsal ve beşeri becerilerini gerektiren seçim yapmaya ihtiyaç duyduğunda ortaya çıkan roller olup, girişimsel, anlaşmazlıkları çözme ve kaynak dağıtma ve müzakerelerde bulunma rolü olarak dört gruba ayrılmaktadır. 16. 2. 2022 7

YÖNETİM SÜRECİ Sağlık kurumları yöneticileri, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmek üzere birtakım faaliyetleri yerine getirmektedir.

YÖNETİM SÜRECİ Sağlık kurumları yöneticileri, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmek üzere birtakım faaliyetleri yerine getirmektedir. Bu faaliyetler, çeşitli işlevler içinde gruplandırılabilir. Yönetim sürecini oluşturan bu işlevler; • Planlama, • Örgütleme, • Yöneltme , • Denetlemedir. 16. 2. 2022 8

YÖNETİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ • Yönetim bir veya birden fazla amacı gerçekleştirmeye çalışır. • Yönetim,

YÖNETİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ • Yönetim bir veya birden fazla amacı gerçekleştirmeye çalışır. • Yönetim, belirli birtakım insan ve maddi kaynakları serbestçe kullanabilme yetkisi gerektirir. Bu kaynaklardan insan unsuru gerekli koşuldur. • Yönetim olması için bir yönetici ve en az bir yönetilen olması şarttır. • Yönetim, insan ve maddi kaynaklar arasında optimum uyum ve işbirliği gerektirir. • Yönetim, aldığı kararları uygulatabilecek kişisel otoriteye sahip olmalıdır. • Yönetim, yönetici ve yönetilenler arasında ahenk, uyum ve işbirliği gerektirir 16. 2. 2022 9

 • Yönetim, herkesin herşeyi yapması yerine her insanın bilgi, yetenek ve tecrübesi doğrultusunda

• Yönetim, herkesin herşeyi yapması yerine her insanın bilgi, yetenek ve tecrübesi doğrultusunda en iyi yapacağı şeyleri yapmasını ve bu işbölümü dahilinde belirli işleri ekonomik biçimde yapacak şekilde uzmanlaşmasını sağlar. • Yönetim, zamanın ekonomik ve dikkatli kullanılmasını gerektirir. • Yönetim eldeki kaynakları, imkanları ve zamanı en ekonomik şekilde ve en fazla faydayı sağlayacak şekilde kullanmak ister. Yönetim rasyonel bir süreçtir. • Yönetimin rasyonelliği verimlilik ve etkinlikle ölçülür. • Yönetim, belirli amaç ya da amaçları gerçekleştirmek için kurulmuş ekonomik nitelikli örgütler için karlı olmalıdır. 16. 2. 2022 10

PLANLAMA İŞLEVİ Planlama kavramı, neyin, ne zaman, nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağına ilişkin

PLANLAMA İŞLEVİ Planlama kavramı, neyin, ne zaman, nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağına ilişkin bir karar verme sürecidir. Planlama, belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere en iyi davranış biçimini seçme ve geliştirme niteliği taşıyan bilinçli bir süreçtir. 16. 2. 2022 11

Yönetimin bir işlevi olan planlama bazı aşamalardan oluşur. Bu aşamalar; Dış çevre analizi: Sağlık

Yönetimin bir işlevi olan planlama bazı aşamalardan oluşur. Bu aşamalar; Dış çevre analizi: Sağlık kurumunu etkileyen çevresel koşulları belirleme, gruplandırma ve yorumlama işlevlerine dış çevre analizi denilmektedir. Bu analiz, hem sağlık kurumunun misyon, vizyon, değer, hedef ve amaçlarının belirlenmesi, hem de kurum içi koşulların değerlendirilmesi için ihtiyaç duyulan bilgileri sağlamaktadır. 16. 2. 2022 12

Dış çevre analizi 4 aşamada yapılır. Bunlar; 1. İzleme: Dış çevrede ortaya çıkan siyasi,

Dış çevre analizi 4 aşamada yapılır. Bunlar; 1. İzleme: Dış çevrede ortaya çıkan siyasi, teknolojik, ekonomik, hukuki ve toplumsal gelişmelerin takip edilmesi, 2. Veri toplama: Çevresel gelişmelerle ilgili veri kaymaklarının belirlenmesi ve verilerin toplanması, 3. Öngörü: Toplanılan verilerin kullanılarak gelecekte ortaya çıkması olası durumların tahmin edilmesi, 4. Değerlendirme: Toplanılan çevresel gelişmelerle ilgili bilgilerin yorumlanması, çevrenin yaratacağı tehdit ve olanakların belirlenmesi. 16. 2. 2022 13

İç çevre analizi: Kurumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemektir. Kurumun iç çevresi finans, teknoloji,

İç çevre analizi: Kurumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemektir. Kurumun iç çevresi finans, teknoloji, insan kaynakları, kurum yapısı ve kültürü gibi açılardan değerlendirilir. Örgütsel amaç ve hedefleri belirleme (misyon ve vizyon belirleme): Mevcut durum incelendikten sonra yönetici örgütün amaç ve hedeflerini belirlemelidir. Misyon ve vizyon oluşturulmalıdır. İşletmenin, ne yapmak ve hangi amaçla yapmak üzere kurulduğunu, kendisini nasıl görmek istediğini ve varlık nedenini açıklayan kavrama misyon denilmektedir. Vizyon ise işletmenin gelecekteki konumu ve görünümü ile ilgili hayali ifade etmektedir. 16. 2. 2022 14

Amaç ve hedeflere ulaştıracak alternatif yolları (seçenekleri) belirleme, En uygun alternatifi seçme: Belirlenen seçenekler

Amaç ve hedeflere ulaştıracak alternatif yolları (seçenekleri) belirleme, En uygun alternatifi seçme: Belirlenen seçenekler arasından işletmenin içinde bulunduğu koşullara (zaman, parasal kaynak, personel gibi) en uygun olan alternatif seçilir. Gerekli olabilecek ikincil planları belirleme: İhtiyaç duyulması halinde başvurulabilecek diğer planlar oluşturulur. Planları, sayısal değerlerle bütçeleme: Kararlar alınıp, planlar düzenlendikten sonraki aşama bu plana sayısal değer vermek ve bütçeler yapmaktır. İşletme bütçesi, kar ya da gelir fazlası ile sonuçlanan gelir ve giderlerin toplamını ifade etmektedir. Planları eyleme geçirme: Alternatifler arasında bir veya birkaçı uygulama plânı olarak seçildikten sonra eyleme geçilir. 16. 2. 2022 15

 • • PLANLARIN ÖZELLİKLERİ; Planlar, açık ve makul amaçlara dayandırılmalıdır (Amaç ilkesi), Planlar,

• • PLANLARIN ÖZELLİKLERİ; Planlar, açık ve makul amaçlara dayandırılmalıdır (Amaç ilkesi), Planlar, anlaşılır ve uygulamaya elverişli olmalıdır (Açıklık ilkesi), Planlar, belirlenen standartlara göre elde edilen sonucun denetimine olanak vermelidir (Denetim ilkesi), Planlar, işletmenin değişen iç ve dış koşullarına sürekli uyum sağlamalıdır (Esneklik ilkesi), Planlar, işletmenin çeşitli ilgi grupları arasında denge sağlamalıdır (Dengelilik ilkesi), Planlar, planlama ve uygulama aşamalarında en az maliyete sahip olmalıdır (İktisadilik ilkesi), Planlar, karşılaşılması mümkün ve olası direnmelere karşı koruyucu tedbirleri içermelidir (Koruma ilkesi). 16. 2. 2022 16

ÖRGÜTLEME İŞLEVİ Örgütleme, belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere gerekli olan faaliyetlerin, bu faaliyetleri yürütecek personelin

ÖRGÜTLEME İŞLEVİ Örgütleme, belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere gerekli olan faaliyetlerin, bu faaliyetleri yürütecek personelin ve kullanılacak araç ve gereçlerin belirlenmesi sürecidir. Örgütleme, planlama aşamasındaki belirlenen hedeflere ulaşmak için uygun kişileri görevlendirme ve gerekli kaynakları tahsis etme aşamasıdır. 16. 2. 2022 17

Örgütleme süreci aşamaları; • Örgüt yapısının kurulması: Bu aşamada görülecek işler belirlenir, çeşitli ölçütlere

Örgütleme süreci aşamaları; • Örgüt yapısının kurulması: Bu aşamada görülecek işler belirlenir, çeşitli ölçütlere göre bölümlere ayrılır ve örgüt yapı düzeni kurulur. • İlişkilerin kurulması: Yönetim birimleri arasında haberleşme kanalları kurulur ve bağlantılar kurulur. • Görev tanımlarının yapılması: Mevkilerin temel işlevleri, yetki ve sorumlulukları, yönetim alanları, örgüt içi ve dışı ilişkiler ve görev tanımları belirlenir. • Görevin gerektirdiği niteliklerin tanımlanması. Görevi yüklenecek olan kişilerin eğitim durumu, iş tecrübesi ve 16. 2. 2022 kişisel nitelikleri belirlenir. 18

Örgütleme yaparken, amaçlar açık belirlenmeli, örgütsel kademeler belirlenmeli, süreçler tüm çalışanlara aktarılmalı, gelecek için

Örgütleme yaparken, amaçlar açık belirlenmeli, örgütsel kademeler belirlenmeli, süreçler tüm çalışanlara aktarılmalı, gelecek için açık ve esnek bir sistem oluşturulmalıdır. Örgüt yapılarını oluşturan bazı ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler; • İşbölümü ve uzmanlaşma ilkesi: İşlerin küçük parçalara ayrılarak her görevi bir kişinin sürekli yapması, etkinlik ve verimliliği artırmaktadır. Görev düzeni işbölümü ve uzmanlaşmaya izin vermelidir. • Hiyerarşik Yapı ilkesi: Örgütleme, yukarıdan aşağıya doğru kademelerin oluşmasına izin vermelidir. İşbölümü ve uzmanlık derecesine göre, belirli görevler biraraya getirilerek işler, işler bir araya getirilerek iş grupları ve mevkiler (pozisyonlar), mevkiler bir araya getirilerek departmanlar oluşturulacaktır. 16. 2. 2022 19

 • Amaç birliği: Amaçların ve bu amaçlara ulaştıracak işlerin niteliğine göre organizasyon yapısı

• Amaç birliği: Amaçların ve bu amaçlara ulaştıracak işlerin niteliğine göre organizasyon yapısı farklı olacaktır. Çalışanlar ve görevler arasındaki ilişki, örgütsel amaç dikkate alınarak yapılandırılmalıdır. • Organizasyondaki kademe sayısı: Kontrol alanı ile yakından ilişkili olup organizasyonun basık ya da sivri olmasını etkilemektedir. • Denetim alanı: Her üstün denetleyebileceği kadar ast bağlanmasıdır. • Formalleşme derecesi: bir organizasyondaki işler görülürken önceden tanımlanmış spesifik ilke ve yöntemlerin izlenmesidir. • Çapraşıklık (komplekslik) derecesi: Organizasyonun dikey, yatay ve coğrafi olarak yayılma derecesidir. 16. 2. 2022 20

 • Komite ve gruplar: Organizasyonda bulunan komite ve grupların kullanılma durumu, yeri ve

• Komite ve gruplar: Organizasyonda bulunan komite ve grupların kullanılma durumu, yeri ve önemi önem taşır. • İletişim kanalları ve şekli: Organizasyonlarda dikey, yatay ve köşeleme ilişkiler kurulmasıdır. • Yetki ve sorumluluk denkliği: Yetki ve sorumluluğun aynı anda verilmesidir. • Yetki devri: Gerekirse karar verme yetkisinin alt kademelere de devredilebilmesidir. • İstisnalarla yönetim: Yöneticinin rutin işleri alt kademelere devrederek, stratejik işler üzerinde yoğunlaşmasıdır. • Emir-komuta birliği: Her astın sadece bir üstten emir almasıdır. 16. 2. 2022 21

 • Denge: Dengesiz yapı ve uygulamalara izin verilmemesidir. • Verimlilik ve etkinlik: Her

• Denge: Dengesiz yapı ve uygulamalara izin verilmemesidir. • Verimlilik ve etkinlik: Her faaliyetin en verimli ve etkin olmasıdır. • Basitlik: Kurulan sistemin basit ve kolay anlaşılır olması, örgütsel karmaşaya izin verilmemesidir. • Esneklik: Çevresel değişimlere karşı esnek yapı olmasıdır. • Açıklama: Görev, yetki ve sorumlulukların açık tanımlanmasıdır. Örgütlerde bölümlendirme yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar; benzer işler dikkate alınmalıdır, uzmanlaşmadan yararlanılmalıdır, denetim sistemine göre mevki ve kişiler birbirinden ayırmalıdır, eşgüdüm kolaylaştırılmalıdır, rasyonellik ve ekonomiklik göz önüne alınmalıdır. 16. 2. 2022 22

BÖLÜMLENDİRME ÇEŞİTLERİ Fonksiyonlarına Göre Bölümlendirme: Görevlerin tasnif edilerek gruplandırılmış yapılara göre bölümlendirme yapılmasıdır. Bölümler,

BÖLÜMLENDİRME ÇEŞİTLERİ Fonksiyonlarına Göre Bölümlendirme: Görevlerin tasnif edilerek gruplandırılmış yapılara göre bölümlendirme yapılmasıdır. Bölümler, pazarlama, muhasebe gibi işletme fonksiyonların esas alınarak gerçekleştirilmesine denilmektedir. En yaygın bölümlendirme şeklidir. Bu bölümlendirme tipinde benzer işler bir araya gelerek kaynak ve zaman tasarrufu sağlanılır. Aynı tür faaliyetlerin tümünden tek bir yöneticinin sorumlu olması, emir komuta birliğini sağlamaktadır. Ancak, her departmanın sorumluluğu kendi departmanıyla sınırlı olması, farklı departmanlar arasında eşgüdüm sorunları oluşturmaktadır. Her departman yöneticisi, örgütsel etkinliklere kendi bölümü açısından baktığı için departmanlar arasında eşgüdüm ve uyumu sağlama görevi üst yönetime düşmektedir. 16. 2. 2022 23

Ürün (Mal) Temeline Göre Bölümlendirme Ürün kategorilerine göre bölümlendirme yapılır. Birden fazla ürün imal

Ürün (Mal) Temeline Göre Bölümlendirme Ürün kategorilerine göre bölümlendirme yapılır. Birden fazla ürün imal eden işletmelerde ürün kriteri esas alınmalıdır. Mal temeline göre yapılan bölümlendirmede, fonksiyon temelindeki gibi, iş ve görev niteliğine göre değil, ilgili oldukları mal ve hizmete göre bölümlendirme yapılmaktadır. Koordinasyon kolaylığı taşımasının yanı sıra, her bir mal grubu için aynı işlemlerin tekrarlanması, maliyet oluşturmaktadır. 16. 2. 2022 24

Coğrafi Temele Göre Bölümlendirme Özellikle uluslararası örgütlerin, bölge temeline göre örgütlenmesi kaçınılmazdır. Geniş bir

Coğrafi Temele Göre Bölümlendirme Özellikle uluslararası örgütlerin, bölge temeline göre örgütlenmesi kaçınılmazdır. Geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren ve fiziksel olarak yayılması gereken işletmeler bu temele göre örgütlenir. En önemli faydası, her bölgenin tercihlerine daha kolay cevap verilebilmektedir. 16. 2. 2022 25

Müşteri Temeline Göre Bölümlendirme Mal ve hizmet sunulan müşteri gruplarına göre yapılan bölümlendirmedir. Örneğin,

Müşteri Temeline Göre Bölümlendirme Mal ve hizmet sunulan müşteri gruplarına göre yapılan bölümlendirmedir. Örneğin, hazır giyim mağazasındaki kadın, çocuk, erkek reyonu olması, bir üniversitenin önlisans ve lisans düzeyinde örgün veya uzaktan eğitim vermesi gibi. Yararı, tüketici ihtiyaçlarını karşılamada ve eşgüdümlemede kolaylık sağlamasıyken; sakıncası, alt birim sayısı artıkça koordinasyon güçlükleri ve kaynak paylaşım güçlüğü gibi sakıncalar oluşturmasıdır. 16. 2. 2022 26

Matriks (Karma) Örgütlenme Modeli Bir işletmede birden fazla örgütleme kriteri kullanılarak bölümlendirme yapılabilir. Bir

Matriks (Karma) Örgütlenme Modeli Bir işletmede birden fazla örgütleme kriteri kullanılarak bölümlendirme yapılabilir. Bir işletme değişik ürünler ürettiği için ürün temeline göre bölümlendirmeye giderken, aynı anda vardiya şeklinde de çalışabilir. Çeşitli bölgelerde de faaliyet gösterebilir. Karma bölümlendirmede üst düzeyde işlevsel bölümlendirme, orta kademede, ürünlere ve coğrafi temele dayalı bölümlere ayırma, alt kademede ise üretim işlevinde, süreç ve kullanılan araca göre bölümlendirmeye gidilebilir. Matriks örgüt yapıları yatay ve dikey ilişkiler üzerine kuruludur. Matriks yapıda, projenin tüm sorunları bir proje yöneticisi üzerinde toplanmaktadır. Bu yapı, farklı projeler için farklı yeteneklerdeki ekibin oluşturmasına izin verirken, proje yöneticisi ile hat yöneticisi arasında yetki ve görev 16. 2. 2022 27 uyuşmazlıkları yaşanabilir.

Donanıma Göre Bölümlendirme Üretim faaliyeti fazla ve değişik olan işletmelerde örneğin iplik fabrikasının fitil,

Donanıma Göre Bölümlendirme Üretim faaliyeti fazla ve değişik olan işletmelerde örneğin iplik fabrikasının fitil, iplik gibi ayrı bölünlendirmeye gidilebilir. Zaman Temeline Göre Bölümlendirme Bir işletme vardiyalı şekilde de çalışıyorsa normal ve vardiyalı olarak bölümlendirmeye gidilebilir. 16. 2. 2022 28

YÖNELTME İŞLEVİ Yöneltme işlevi, yönetim sürecinde uygulamaya geçme şeklinde açıklanabilir. Bu işlev, yöneticinin astlarının

YÖNELTME İŞLEVİ Yöneltme işlevi, yönetim sürecinde uygulamaya geçme şeklinde açıklanabilir. Bu işlev, yöneticinin astlarının faaliyetlerini yönlendirmesi ve onlara ne yapmaları gerektiğini bildirmesiyle ilgili bir yönetsel süreçtir. Diğer bir ifadeyle hazırlıklar tamamlandıktan sonra, iş göreni çalıştırmaya yönlendirme süreci denebilir. Yöneltme işlevi, yürütme ya da emir komuta olarak da ifade edilebilir. Yöneltme işlevi ayrıca, iletişim, önderlik ve güdüleme gibi birtakım temel süreçleri de kapsar. Örgütsel hiyerarşiyi belirleyen temel faktörler arasında, yetki ve yetkinin kullanım biçimi de bulunmaktadır. 29 16. 2. 2022

Yöneticilerin örgütte emir verme yani komuta yetkisi ve fonksiyonel ilişkilerden kaynaklanan kurmay yetkisi vardır.

Yöneticilerin örgütte emir verme yani komuta yetkisi ve fonksiyonel ilişkilerden kaynaklanan kurmay yetkisi vardır. Yöneticinin astlara emir verme ve itaat bekleme hakkı vardır. Yetki, otorite kullanma hakkıdır. Örgüt ilişkisine göre yetki üçe ayrılmaktadır. Komuta yetkisi, fonksiyonel yetki, kurmay yetki. Komuta yetkisi: bir örgütsel sistem içinde en temel yetki biçimidir. Yetki tepe yöneticisinde toplanmakta, örgüt yapısına göre yatay ve dikey olarak astlara dağıtılmakta ve kaynağını yöneltme yetkisinden almakta olan yetki türüdür. Fonksiyonel yetki, bir uzmana, konusuna giren durumlarda diğer işgörenlere emir verme yetkisi yani komuta yetkisi verilmesidir. Kurmay yetki, örgütlerde komuta görevini yerine getirmekle sorumlu olanlara danışmanlık ve yardımcılık görevi yapanların kullandıkları yetki türüdür. 16. 2. 2022 30

DENETLEME İŞLEVİ Başarı standartlarının belirlenmesi, elde edilen sonuçların standartlarla karşılaştırılması varsa sapmaların belirlenerek gerekli

DENETLEME İŞLEVİ Başarı standartlarının belirlenmesi, elde edilen sonuçların standartlarla karşılaştırılması varsa sapmaların belirlenerek gerekli önlemlerin alınması faaliyetleri denetim işlevi içinde yer alır. Denetim işlevi, arzulanan ve elde edilen sonuçlar arasında bir uyumsuzluk bulunduğunda düzeltici eylemlere başvurmaya olanak sağlar. Denetim, performans standartları oluşturmak, performansı ölçmek, planlananla gerçek sonuçları kıyaslamak ve gerekli olan yerlerde düzeltici faaliyetlerde bulunmak amaçlarını gütmektedir. 16. 2. 2022 31

Denetim, performans standartları oluşturmak, performansı ölçmek, planlananla gerçek sonuçları kıyaslamak ve gerekli olan yerlerde

Denetim, performans standartları oluşturmak, performansı ölçmek, planlananla gerçek sonuçları kıyaslamak ve gerekli olan yerlerde düzeltici faaliyetlerde bulunmak amaçlarını gütmektedir. Etkili denetim süreci için; denetim amaçlara ve planlara dayalı yapılmalıdır, denetim ilgili faaliyetin gerek ve ihtiyaçlarını karşılamalıdır, denetim esnek olmalıdır, denetim örgüt yapısına uygun olmalıdır, geleceğe dönük, tarafsız olmalıdır, düzeltici tedbirlerin alınmasını sağlamalıdır, kapsayıcı ve anlaşılabilir olmalıdır. 16. 2. 2022 32

Denetleme süreci aşamaları; • Standartların belirlenmesi, • Gerçekleşen (fiili) durumun saptanması ve yorumlanması, •

Denetleme süreci aşamaları; • Standartların belirlenmesi, • Gerçekleşen (fiili) durumun saptanması ve yorumlanması, • Standartlarla gerçekleşmiş durumun karşılaştırılarak sapmaların saptanması ve yorumlanması, • Sapmaların nedenlerinin araştırılması ve bu sapmaları düzeltici yönde faaliyetlere başvurulmasıdır. Düzeltici faaliyetlere ya tekniklerin değiştirilmesi ya da standartların gözden geçirilmesi örnekleri verilebilir. 16. 2. 2022 33

 • Yönetim süreci, döngüseldir, süreklilik gösterir ve mantıksal bir sıra izler. Bu işlevlerin

• Yönetim süreci, döngüseldir, süreklilik gösterir ve mantıksal bir sıra izler. Bu işlevlerin herhangi birinin etkili biçimde gerçekleştirilmemesi, diğer işlevleri de olumsuz yönde etkiler. 16. 2. 2022 34

KLASİK (GELENEKSEL) YÖNETİM Klasik yaklaşım, yönetim ve organizasyon alanında farklı ülkelerde ve farklı zamanlarda

KLASİK (GELENEKSEL) YÖNETİM Klasik yaklaşım, yönetim ve organizasyon alanında farklı ülkelerde ve farklı zamanlarda genel kabul gören ve doğrudan işletme ve işletme yönetimleri üzerinde odaklanan ilk sistematik görüşlerden oluşmaktadır. 16. 2. 2022 35

Klasik yaklaşım, üç ayrı görüş üzerinde toplanmıştır. Bu görüşler; Birinci görüş; Amerika Birleşik Devletleri’nde

Klasik yaklaşım, üç ayrı görüş üzerinde toplanmıştır. Bu görüşler; Birinci görüş; Amerika Birleşik Devletleri’nde fiilen yöneticilik yapmış Frederic W. Taylor’un uyguladığı, 1911’de yayınladığı “Principles of Scientific Management (Bilimsel Yönetim İlkeleri)” kitabı üzerinde yoğunlaştığı görüşlerdir. Bu görüşler Bilimsel Yönetim Yaklaşımı’nı oluşturmaktadır. 16. 2. 2022 36

 • İkinci görüş; Fransa’da fiilen yöneticilik yapmış Henri Fayol’un uyguladığı ve 1916 yılında

• İkinci görüş; Fransa’da fiilen yöneticilik yapmış Henri Fayol’un uyguladığı ve 1916 yılında yayınladığı “Administration Industrielle et Générale” adlı kitabında yeralan görüşleri içeren Yönetim süreci Yaklaşımı’dır. 16. 2. 2022 37

Üçüncü görüş; Almanya’da sosyolog öğretim üyesi Max Weber’in 1904 yılında sağlığında yayımladığı “The Protestant

Üçüncü görüş; Almanya’da sosyolog öğretim üyesi Max Weber’in 1904 yılında sağlığında yayımladığı “The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism” ve öldükten sonra 1924 yılında yayımlanan “The Theory of Social and Economic Organisation” adlı eserlerindeki görüşleri Bürokrasi Yaklaşımı’nı oluşturmaktadır. 16. 2. 2022 38

Klasik teori temelde işletmelerde etkinlik ve verimliliğin artırılması ve bunu sağlayacak formal organizasyon yapısı

Klasik teori temelde işletmelerde etkinlik ve verimliliğin artırılması ve bunu sağlayacak formal organizasyon yapısı ve yönetim faaliyetlerinin düzenlenmesi için çabalamıştır. Taylor, çalışanların verimlilik ve etkililiğinin nasıl artırılabileceğini, Fayol, yönetim faaliyetlerinin neler olduğunu ve en iyi formal organizasyonun nasıl oluşturulabileceğini, Weber, toplumda insanlar birbirini neden ve nasıl etkiledikleri ve en etkin ve verimli çalışma düzeni olarak bürokrasi kavramını yönetim bilimine katmıştır. 16. 2. 2022 39

Klasik Teorinin Üç Temel Görüşünün Ortak Fikir Ve Amaçları • İnsan unsuru dışındaki faktörlere

Klasik Teorinin Üç Temel Görüşünün Ortak Fikir Ve Amaçları • İnsan unsuru dışındaki faktörlere odaklanılmıştır. İnsan, ikinci plandadır. Klasik teori, bu açıdan mekanik organizasyon yapıları olarak adlandırılabilir. • Rasyonellik ve mekanik süreçler üzerine temel görüşler atılmıştır. • Kapalı sistem anlayışı sözkonusudur. 16. 2. 2022 40

Neoklasik Yaklaşım Klasik teorinin katı ve insan faktörünü dikkate almayan yapısının eksikliğini gidererek insanı

Neoklasik Yaklaşım Klasik teorinin katı ve insan faktörünü dikkate almayan yapısının eksikliğini gidererek insanı yaşamak için çalışan biri olarak görmenin yanısıra çalışırken de yaşayan biri olarak görmeye başlamıştır. Bu anlayış, çalışan verimliliğine, çalışma yaşam kalitesine katkı sağlamıştır. 16. 2. 2022 41

Sistemler Yaklaşımı, Ludwig Van Bertalanffy tarafından ortaya sunulan ve modern yönetim teorisinin felsefe temelini

Sistemler Yaklaşımı, Ludwig Van Bertalanffy tarafından ortaya sunulan ve modern yönetim teorisinin felsefe temelini oluşturduğu kabul edilen “Genel Sistem Teorisi” ne dayandırılan modern yönetim tekniğidir. Sistemler Yaklaşımın amacı, yönetim olayının ve birimlerinin birbirleri ile olan ilişkilerini ve bu ilişkilerin niteliğini incelemek, belirli birimdeki gelişmelerin diğer birimler üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Yani yönetim olaylarını başka olaylarla ve dış çevre şartları ile ilişkili olarak incelemektir. 16. 2. 2022 42

Durumsallık Yaklaşımı Her yer ve her koşulda geçerli tek en iyi organizasyon yapısının olmadığını,

Durumsallık Yaklaşımı Her yer ve her koşulda geçerli tek en iyi organizasyon yapısının olmadığını, farklı durum ve koşullar yönetiminde başarılı olmak için yöneticilerin farklı kavram, teknik ve davranışları geliştirmesi gerektiğini önerir. 16. 2. 2022 43

1970’lerin ortalarından itibaren yönetim ve organizasyon düşünce ve uygulamalarında birçok yeni ve değişik görüşler

1970’lerin ortalarından itibaren yönetim ve organizasyon düşünce ve uygulamalarında birçok yeni ve değişik görüşler ortaya çıkmıştır. Bu görüşler: • Yalın Yönetim ve Organizasyon Müşterilerin istediği kalite ve standartlara daha çabuk cevap verebilmek amacıyla organizasyon yapısının basitleştirilmesidir.

İşletmelerde Süreç Yenileme (Değişim Mühendisliği) İşletme bünyesindeki tüm iş yapma usul ve süreçlerinin köklü

İşletmelerde Süreç Yenileme (Değişim Mühendisliği) İşletme bünyesindeki tüm iş yapma usul ve süreçlerinin köklü bir şekilde gözden geçirilmesi ve yeniden yapılandırılmasını ifade eder. 16. 2. 2022 45

Toplam Kalite Yönetimi Müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kullanılan insan, iş, ürün ve/veya hizmet kalitelerinin

Toplam Kalite Yönetimi Müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kullanılan insan, iş, ürün ve/veya hizmet kalitelerinin sistematik bir yaklaşımla tüm çalışanların katılımı ile sağlanmasıdır. 16. 2. 2022 46

Temel (Öz) Yetenek Bir işletmeyi diğer işletmelerden ayıran ve işletmenin rakipleri tarafından kolayca taklit

Temel (Öz) Yetenek Bir işletmeyi diğer işletmelerden ayıran ve işletmenin rakipleri tarafından kolayca taklit edilemeyen bilgi, beceri ve yeteneği ifade etmektedir.

İşletmeler Arası Karşılaştırma veya Kıyaslama İşletmenin kendi performansını yükseltebilmesi için, üstün performansı olan diğer

İşletmeler Arası Karşılaştırma veya Kıyaslama İşletmenin kendi performansını yükseltebilmesi için, üstün performansı olan diğer işletmeleri incelemesi, bu işletmelerin iş yapma usulleri ile kendi iş yapma usullerini kıyaslaması ve bu kıyaslamadan çıkardığı sonuçları uygulamasıdır. 16. 2. 2022 48

Personel Güçlendirme Personele yapabileceği işlerle ilgili yetki verilmesi ve personel motivasyonunun artırılması ile ilgili

Personel Güçlendirme Personele yapabileceği işlerle ilgili yetki verilmesi ve personel motivasyonunun artırılması ile ilgili çalışmalardır.

Dış Kaynaklardan Yararlanma İşletmelerin yetenekleriyle kendi özilgili işlerinin dışındaki tüm işleri yaparken diğer işletmelerle

Dış Kaynaklardan Yararlanma İşletmelerin yetenekleriyle kendi özilgili işlerinin dışındaki tüm işleri yaparken diğer işletmelerle işbirliği yapmasıdır. 16. 2. 2022 50

Stratejik Birlikler Oluşturma İşletmelerin diğer işletmelerle dayanışma ve işbirliği içine girmesidir. 16. 2. 2022

Stratejik Birlikler Oluşturma İşletmelerin diğer işletmelerle dayanışma ve işbirliği içine girmesidir. 16. 2. 2022 51

Sıfır Hiyerarşi Organizasyon yapısını hiyerarşik açıdan farklı kademeler yerine, küçük ve kendi içinde yeterli

Sıfır Hiyerarşi Organizasyon yapısını hiyerarşik açıdan farklı kademeler yerine, küçük ve kendi içinde yeterli ve aynı düzeydeki gruplardan oluşan yapı olarak düzenlemektir.

Şebeke Türü Organizasyon Yapıları Bir mal veya hizmet üretmek için, iki veya daha fazla

Şebeke Türü Organizasyon Yapıları Bir mal veya hizmet üretmek için, iki veya daha fazla işletmenin aralarında işbölümüne giderek uzun süreli işbirliğine yönelmeleri ile ortaya çıkan örgüt modelidir. 16. 2. 2022 53

Kademe Azaltma İşletmenin en alt kademesi ile en üst kademesi arasındaki mesafeyi kısaltarak, aradaki

Kademe Azaltma İşletmenin en alt kademesi ile en üst kademesi arasındaki mesafeyi kısaltarak, aradaki kademe sayısını azaltmayı amaçlamaktır. Böylelikle organizasyon yapısı daha basık ve yönetim alanı genişleyecektir. Amaç, hem işletmenin organizasyonunu daha yalın hale getirmek, hem de karar veren ile işi fiilen yapan arasındaki mesafeyi azaltmaktır.

Öğrenen Organizasyon Bir işletmenin sürekli olarak yaşadığı olaylardan sonuç çıkarması ve bunu değişen çevre

Öğrenen Organizasyon Bir işletmenin sürekli olarak yaşadığı olaylardan sonuç çıkarması ve bunu değişen çevre koşullarına uyarken kullanması, personelini geliştirici sistem oluşturması ve böylece değişen, gelişen ve kendini yenileyen bir organizasyon olmasıdır. Öğrenen organizasyon, bilgi yaratmak, öğrenmek ve çalışanların bu yönde motivasyonu, ulaşılan sonuçları organizasyon bilgisi haline getirmek ve bu bilgiyi sorun çözerken kullanmaktır.

Sanal Organizasyon Değişik coğrafi bölgelerdeki işletmelerin, belirli ürünlerin üretimi amacı ile haberleşme teknolojisi kullanarak

Sanal Organizasyon Değişik coğrafi bölgelerdeki işletmelerin, belirli ürünlerin üretimi amacı ile haberleşme teknolojisi kullanarak birbirlerine bağlanan, sanki organizasyondur. tek bir işletme varmış gibi çalışan

KAYNAKLAR • Baykal Ü, Yıldırım A. (2010), Hemşirelikte Yönetim Dersi Ders notları, İstanbul Üniversitesi

KAYNAKLAR • Baykal Ü, Yıldırım A. (2010), Hemşirelikte Yönetim Dersi Ders notları, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, İstanbul. • Eren, E. (2008), Yönetim ve Organizasyon (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar), 8. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul. • Genç, N. (2007), Yönetim ve Organizasyon -Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar-, 3. Baskı, Seçkin Kitabevi, Ankara. • Kavuncubaşı Ş, Yıldırım S. (2010), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara. • Koçel, T. (2011), İşletme Yöneticiliği, 13. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul. • http: //www. baskent. edu. tr/. . . /OTURUM_4_Gnl_Mngt_in_Business 1. ppt/27. 02. 2012. • http: //web. iku. edu. tr/courses/…. /İŞLETME%20 BİLİMİNE%20 Gİ RİŞ. ptt/27. 02. 2012. 16. 2. 2022 57

 • Teşekkür ederim. 16. 2. 2022 58

• Teşekkür ederim. 16. 2. 2022 58