YNETM KONTROL DEER KATMAK RSK YNETM DANIMANLIK GVENCE

YÖNETİŞİM İÇ KONTROL DEĞER KATMAK RİSK YÖNETİMİ DANIŞMANLIK GÜVENCE İÇ DENETİM BAŞKANLIĞI OCAK-2019

Tarihçe İç Denetimin Yasal Dayanağı Kamu Yönetiminde İç Denetim Düzenlemeleri SUNUM İÇERİĞİ İç Denetim Nedir? Tanımı İç Denetimin Özellikleri İç Denetim Faaliyetinin Amacı

İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı İç Denetimin Rolü SUNUM İÇERİĞİ İç Denetim Türleri Bakanlığımız İç Denetim Ekibi ve Nitelikleri Teşkilat Şeması ve İç Denetim Süreci İç Denetim Faaliyetleri

TARİHÇE Mülga Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın 11. 08. 2011 tarih ve 20 sayılı Bakanlık Makam Onayı ile İç Denetim Başkanlığı kurulmuştur 2008 2012 Mülga Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 23. 01. 2008 tarih ve 06 sayılı Bakanlık Makam Onayı ile İç Denetim Başkanlığı kurulmuştur Cumhurbaşkanlığı Sistemine geçiş süreci kapsamında 09. 07. 2018 tarihli ve 30473 3. mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile mülga Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile mülga Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı birleştirilerek Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı oluşturulmuştur 2018 İç Denetim Başkanlığımız 05. 10. 2018 tarih ve 629 sayılı “Görev Dağılımı” başlıklı Makam Oluru ile “Bakanlık Makamına Bağlı Birimler” arasında yer almıştır 2018 Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 27. 07. 2018 tarih ve 7 sayılı Bakanlık Makam Onayı ile İç Denetim Başkanlığı kurulmuştur

YASAL DAYANAK 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile iç denetim sistemi düzenlenmiş ve Kanunun; q Md. 63; İç denetim tanımına ve iç denetim birimine q Md. 64; İç denetçinin görevlerine q Md. 65; İç denetçilerin nitelikleri ve atanmasına q Md. 66 -67; İç Denetim Koordinasyon Kurulunun yapısı ve görevlerine ilişkin hususlara yer vermiştir.

KAMU YÖNETİMİNDE İÇ DENETİM DÜZENLEMELERİ

İÇ DENETİM NEDİR? Ø İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir Ø İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur Daha basit bir anlatımla; İç denetim, bir kurumda yürütülen faaliyet iş ve işlemlerin yönetimden farklı ve tarafsız bir gözle değerlendirilmesi şeklinde özetlenebilir

İÇ DENETİM NEDİR?

İÇ DENETİM NEDİR? He de fte n Sa pm al ar o İç Denetim Geleceğe Odaklıdır o Hedeften Sapmaları Tespit Eder o Hedefe Ulaşmayı Sağlayacak Makro Düzeyde Değerlendirmeler Yapar n ile r i d ler n e nl roje ö Y e. P e f v de iyet e H al Fa pma a S n e t ef Hed YÖNETİM lar

İÇ DENETİMİN ÖZELLİKLERİ q Uluslararası İç Denetim Standartları doğrultusunda belirlenen Kamu İç Denetim Standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir q Kamu İç Denetçi Sertifikasına sahip İç Denetçiler eliyle yürütülür q İç Denetçiler Standartlar yanında Meslek Ahlak Kurallarına da uymakla yükümlüdür, yetkinlik ve sürekli mesleki gelişim bu kuralların bir gereğidir

İÇ DENETİMİN ÖZELLİKLERİ q İç Denetim faaliyetinin standartlara ve mesleki ahlak kurallarına uyum düzeyi her yıl yapılan iç kalite değerlendirmeleri ve dönemsel dış değerlendirmeler ile belirlenir ve sonuçlar Bakanlık Makamına raporlanır

İÇ DENETİM FAALİYETİNİN AMACI v Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesinde v Kamu idarelerinin kanun ve düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesinde v Her türlü mali karar ve işlemde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesinde

İÇ DENETİM FAALİYETİNİN AMACI v Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi dinilmesinde v Varlıkların kötüye kullanılması, kayıplara karşı korunmasını sağlamak ve israfını önlenmesinde, yönetime güvence (denetim) ve danışmanlık faaliyetleri aracılığı ile yardımcı olmaktır

İÇ DENETİM FAALİYETLERİNİN KAPSAMI v Bakanlığımızın merkez ve taşra teşkilatına dahil tüm birimler v Birimlerin faaliyet, süreç, işlem, projeleri v Faaliyet ve süreçlerin bütün yönleri (uygunluk, sistem, performans, mali ve BT) iç denetim kapsamındadır

İÇ DENETİM FAALİYETLERİNİN KAPSAMI İç denetim birimlerinin esas rolü: v Bakanlıktaki iç kontrol sistemi, risk yönetimi ve kurumsal yönetim (yönetişim) ile Kurum kaynaklarının ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve üst yöneticiye raporlamaktır

İÇ DENETİM FAALİYETLERİNİN KAPSAMI İç denetim birimlerinin esas rolü: v Denetim olmaksızın mevcut idari sistem, eksikliklerin tespit edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması konusunda tek başına güvence veremez v Küçük organizasyonlarda yöneticiler, her türlü faaliyeti kontrol edebilir ve izleyebilirler. Ancak işlem hacmi arttıkça ve organizasyon yapısı büyüdükçe yönetim, işleri kontrol edebilmek ve iç kontrol sistemini güçlendirmek için uzman kişiler (iç denetçiler) istihdam etme ihtiyacı duyar

KAMU YÖNETİMİNDE İÇ DENETİM GÜVENCE FAALİYETLERİ Performans Denetimi Bilgi Teknolojileri (BT) Denetimi Sistem Denetimi Mali Denetim Uygunluk Denetim DANIŞMANLIK FAALİYETLERİ İç denetim faaliyetinin kapsamı yalnızca harcamalar/ödemeler ile gelir işlemleri olmayıp, idarelerin tüm faaliyetleri ve işlem süreçleri denetim kapsamındadır

MALİ DENETİM İÇ DENETİM TÜRLERİ PERFORMANS DENETİMİ SİSTEM DENETİMİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DENETİMİ UYGUNLUK DENETİMİ

İÇ DENETİM TÜRLERİ Sistem denetimi : Faaliyetlerin, yönetim ve iç kontrol Sisteminin etkinliğinin değerlendirilmesidir Performans denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarındaki etkililiğin, ekonomikliğin ve verimliliğin değerlendirilmesidir Bilgi teknolojisi denetimi: Denetlenen birimin elektronik Bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir

İÇ DENETİM TÜRLERİ Uygunluk denetimi: İşlem ve harcama sonrası gerçekleştirilen hukuka uygunluk denetimini ifade etmektedir. Faaliyet ve işlemlerin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun denetlenmesidir Mali denetim: Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin değerlendirilmesidir

BALANLIĞIMIZ İÇ DENETİM EKİBİ ü Bakanlığımıza tahsis edilen iç denetçi kadro sayısı 35 olup, hali hazırda başkan dahil toplam 27 iç denetçi görev yapmaktadır. ü Başkanlığımız büro iş ve işlemleri, 1 Şube Müdür Vekili, 2 Şef, 1 Ayniyat Saymanı, 1 Araştırmacı ve 1 Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni tarafından yürütülmektedir

TEŞKİLAT ŞEMASI İÇ DENETİM BAŞKANLIĞI TEŞKİLAT ŞEMASI BAKAN İç Denetim Koordinasyon Kurulu İç Denetim Başkanı İç Denetçiler Başkan Yardımcısı

İÇ DENETÇİLERİN NİTELİKLERİ q. Ulusal Düzeyde; § § 6 10 6 5 İç Denetçi A 4 A 3 A 2 ve A 1 düzeyinde, Ulusal düzeyde kamu iç denetçi sertifikasına sahiptir. • Ayrıca, 3 iç denetçimiz Bağımsız Denetçi Belgesine sahip bulunmaktadır q 12 İç Denetçi Yüksek Lisans derecesine sahiptir q 2 İç Denetçinin Doktora çalışması devam etmektedir

İÇ DENETÇİLERİN NİTELİKLERİ q Uluslararası düzeyde; § 18 İç Denetçi, Uluslararası CGAP Sertifikasına, (Certified Government Auditing Professional) (Uluslararası Sertifikalı Kamu Denetçisi) § 7 İç Denetçi, Uluslararası CIA Sertifikasına (Certified Internal Auditor) (Uluslararası Sertifikalı İç Denetçi) § 1 İç Denetçi, Uluslararası CISA Sertifikasına (Certified İnformation Systems Auditor) sahiptir. (Uluslararası Bilgi Sistemleri) § 1 İç Denetçi, Uluslararası CRMA Sertifikasına (Certification in Risk Management Assurance) sahiptir. (Uluslararası Risk Yönetimi Güvencesi) Sertifikalarına sahipler.

İÇ DENETİM FAALİYETİ SÜRECİ PLANLAMA UYGULAMA RİSK DEĞERLENDİRME VE DENETİM EVRENİ DENETİME HAZIRLIK İÇ DENETİM PLANI AÇILIŞ TOPLANTISI RAPORLAMA BULGU PAYLAŞIMI BİRİM EYLEM PLANI İÇ DENETİM PROGRAMI ÇALIŞMA PLANI KAPANIŞ TOPLANTISI GÖREVLENDİRME DENETİM RAPOR İZLEME VE DEĞERLENDİRME DENETİM SONUÇ TAKİBİ

İÇ DENETİM FAALİYETLERİ • İç Denetim faaliyetleri, 3 yıllık Plan ve Yıllık Programlar doğrultusunda yürütülmektedir • 3 Yıllık Denetim Planı ve Yıllık Denetim Programı Risk değerlendirmesi doğrultusunda hazırlanmaktadır • Bakanlığın tüm faaliyet ve işlemleri, belirlenen risk faktörleri doğrultusunda değerlendirilerek denetim öncelikleri belirlenmektedir

DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ Denetimler; Ø Süreç bazlı ve risk esaslı olarak yürütülmekte Ø Denetim ekibi, denetlenen sürece özgü risklerin belirlenmesi ve değerlendirmesinde süreç sahipleri ile birlikte çalışmakta Ø Süreçle ilgili Yüksek risklere ilişkin kontrollerin etkinliği test edilmekte Ø Olumsuz test sonuçları ‘Bulgu’ haline getirilmekte ve süreç sahipleri ile paylaşılmaktadır

DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ Diğer taraftan, Ø Bulguların nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik çözüm önerileri geliştirilmekte ve süreç sahipleri ile paylaşılarak müzakere edilmektedir. Uzlaşılamayan konular Bakanlık Makamı tarafından karara bağlanmaktadır. Ø Süreç sahipleri tarafından eylem planı oluşturulduktan sonra Bakanlık Makamının Onayına sunulmak üzere Süreç Raporlanmaktadır. Ø Gerçekleşmeler İç Denetim Başkanlığı tarafından izlenmektedir.

DÖNEMSEL RAPORLAMA q Yıl içinde yürütülen İç Denetim Faaliyetleri ile ilgili her yıl Dönemsel Rapor hazırlanmaktadır Bakanlık Makamına sunulan bu raporlarda; q Tamamlanan Denetim, Danışmanlık ve İzleme faaliyetleri ile İç Denetim Faaliyetinin Performansı, hakkında bilgiler sunulmaktadır q Ayrıca söz konusu raporda, Denetim esnasında mutabakata varıldığı halde denetlenen birimlerce alınmayan aksiyonlar nedeniyle üstlenilen risklere de yer verilmektedir

İÇ DENETİM FAALİYETİ q 2008 yılında Kurulan Mülga Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İç Denetim Başkanlığı tarafından bugüne kadar; v 85 süreçte uygunluk, sistem ve Bilgi teknolojileri alanlarında denetim v 20 süreçte de danışmanlık faaliyeti yürütülmüştür v Ayrıca, denetimi tamamlanan 26 Sürecin izleme faaliyetleri tamamlanmıştır

YAPILAN DANIŞMANLIK VE DENETİM TÜRLERİ

ULAŞILAN OLGUNLUK SEVİYESİ

DENETİM FAALİYETLERİ • 2011 yılında Kurulan Mülga Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İç Denetim Başkanlığı tarafından bugüne kadar; 39 süreçte uygunluk, sistem ve Bilgi teknolojileri alanlarında denetim, 12 süreçte de danışmanlık faaliyeti yürütülmüştür Ayrıca, denetimi tamamlanan 25 Sürecin izleme faaliyetleri tamamlanmıştır (10 süreçte denetim önerilerinin tamamı yerine getirilerek süreçler kapatılmış, 15 süreçte ise bir kısım öneriler yerine getirilemediğinden riskleri üstlenilerek kapatılmıştır) Denetimleri tamamlanan 11 süreçte ise izleme faaliyetleri devam etmektedir.

DENETİM FAALİYETLERİ Ayrıca, son 3 yılda Mülga Müsteşarlık Makamından Başkanlığımıza intikal ettirilen , Ön Mali Kontrol dosyalarında, aksi belirtilmesine rağmen harcama yetkilileri tarafından onaylanan Toplam 63 ihale dosyası ile ilgili danışmanlık hizmeti verilmiştir 2018 yılı içinde ise 10 süreçte Denetim faaliyetleri devam etmektedir

İZLEME SONUÇLARI q Denetimi yapılıp izleme faaliyeti tamamlanan toplam 25 süreçte 768 adet denetim önerisinde bulunulmuş, bu önerilerden 586 adedinin yerine getirildiği, 182 önerinin ise yerine getirilemediği görülmüştür

GENEL DEĞERLENDİRME ü 10 yılı aşkın bir süredir 5018 sayılı kanun ile İç Denetim Başkanlıkları kurulmuş olup, Bakanlığımızda da olduğu gibi diğer kamu kurumlarında da faaliyetlerine devam etmektedirler ü Başkanlığımızın, bu güne kadar Bakanlığımız faaliyetlerinin geliştirilmesine sağladığı katkı ile kurum içinde, başarılı bir tablo sergilediğini düşünmekteyiz ü Bu dönemde de Bakanlığımız hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olmak öncelikli hedefimizdir.

GZFT ANALİZİ G Z F T ! Güçlü Yönler v İç Denetim v Koordinasyon Kurulunun Varlığı v v Üst Yönetici Desteği v Uluslararası İç Denetim Sertifikasına Sahip İnsan Kaynağı v Risk Odaklı Denetim Planı v Merkezi Yazılım Üzerinden Faaliyetlerinin Yürütülmesi Zayıf Yönler Fırsatlar Kariyer Gelişiminin v Eğitim Fırsatları Olmaması v Kamu Yönetiminde Bakanlık Teşkilat Değişim Çabalarının Kanununda İç Denetim Sürüyor Olması Başkanlığına Yer v İç Denetim Konusunda Verilmemesi Uluslararası Alanda Geniş Bir Bilgi Birikiminin Olması Tehditler v Kurumun Değişen Risk Profili v Denetime Olan Direnç v Değişime Olan Direnç v Denetim Bulgularının Düzeltilmesi İçin Kurumca Çaba Harcanmaması

YÖNETİŞİM İÇ KONTROL DEĞER KATMAK RİSK YÖNETİMİ GÜVENCE ARZ EDERİM DANIŞMANLIK YAŞAR ÖKTEM İÇ DENETİM BAŞKANI OCAK-2019