YNETM BLMNN DOUU VE TARH GELM NEOKLASK YNETM

YÖNETİM BİLİMİNİN DOĞUŞU VE TARİHİ GELİŞİM İ

NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1940 – 1960 arası dönemde etkili olmuştur. Neoklasik yönetim yaklaşımcıları, klasik yaklaşımın insan unsurunu görmezden gelişini görmüş ve bu eksiği gidermeye çalışmışlardır. Her insanı, performansını etkileyen duygular ve sosyal yönleri olan bir yapıda kabul etmiştir. Klasik görüşte dikkatler, organizasyonların yapısı, düzen, biçimsel organizasyon, ekonomik faktörler ve objektif akılcılığa yönelirken, neoklasik görüşte ise dikkatler, işteki sosyal faktörlere, biçimsel olmayan organizasyona ve insanların duygularına yönelir.

NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ Ele aldığı temel konular; insan davranışı, kişiler arası yani insani ilişkiler, grupların oluşması, grup davranışları, biçimsel olmayan organizasyonlarda ve diğerlerindeki değişim ve gelişmelerdir.

NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ Neoklasikler, insanların organizasyon içinde nasıl davranmaları gerektiğinden çok nasıl davrandıklarını inceler ve bundan dolayı açıklayıcı nitelik taşır. Bu açıdan yönetim, insan ilişkilerine dayanan sosyal bir süreçtir ve ins an yönetimi, davranış bilimleri açısından “insan davranışlarına yön verme” dir.

NEOKLASİK DÜŞÜNCENIN GELIŞIMI Klasik Yaklaşıma gelen yoğun tepkiler İnsan ilişkileri yaklaşımı İnsan, yalnızca işindeyken değil, (klasik yaklaşım) aynı zamanda bir grup içindeyken de bakılmalıdır. Neoklasik yaklaşım, klasik yaklaşımın pasif kabul ettiği insanı, aktif bir üretim faktörü olarak değerlendirmektedir.

NEOKLASİK DÜŞÜNCENIN GELIŞIMI Neoklasik düşüncenin insan davranışları ile ilgili temel varsayımları/dayanakları: 1. Kişiler birbirinden farklıdır. 2. İnsan bir bütün olarak görülür. 3. Davranışlar bir nedene dayanır. 4. İnsan diğer üretim faktörlerinden farklıdır. 5. Organizasyon sosyal bir sistemdir. 6. İnsan ve organizasyon arasında bağımlılık vardır. İnsan davranışlarında sosyal ihtiyaçlar büyük rol oynar ve insan “sosyal insan modeli” anlayışında ele alı nır.

NEOKLASIK YAKLAŞIMLA İLGILI OLARAK GELIŞTIRILEN MODE LLER X Teorisi Y Teorisi Z Teorisi Ortalama insan; yapısı gereği tembeldir, işi sevmez ve mümkün olduğunca az çalışır İşletmede insanların faaliyeti oyun veya dinlenme ka dar doğaldır ve normal insan iş yapmayı sever ve on dan tatmin olur. İnsanı ne şeytan ne melek olarak görülmez; insan düşünme, karar verme ve azmetme yeteneklerine sa hiptir. Ortalama insan işi sevmediğinden dolayı zorlanmalı, kontrol edilmeli, yöneltilmeli ve organizasyon amaçl arına ulaşmak için ceza tehdidi altında tutulmalıdır. Sıkı kontrol ve ceza tehdidi insanı, organizasyon am açlarına yöneltecek tek yol değil, insan kendini İnsan doğuştan ne iyidir, ne de kötüdür yani şartlara göre her ikisine de yatkın olabilir. yöneltme ve kontrol yoluyla organizasyonda daha ba şarılı olacaktır. Normal bir insan yöneltilmeyi ister, sorumluluktan ka çmak ister, hırslı değildir ve olsun ister. Amaçlara bağlılık, onların elde edilmesi ile ilgili sunul an psiko sosyal ve kişilik ihtiyaçlarını karşılama gibi motivelere bağlıdır. İnsan zaruri veya üst düzey insani ihtiyaçlarla motive edilemez, insanı motive eden içindeki durumdur. Ortalama insan, yapı olarak bencildir, organizasyonu n amaçlarına karşı ilgisizdir. Uygun şartlar sağlandığı zaman normal insan sorum luluk almanın yanında, onu aramayı da öğrenir. Soru mluluk almaktan çekinme insanın doğuştan bir özelliği değil, kötü yönetim anlayışlarının insanları olumsuz etkile mesinin sonucudur Motivasyon iç ve dıştan zorlamayla sağlanamaz, in san ancak mantık yoluyla motive edilebilir. Ortalama insan, yapısı gereği gelişime karşı direnç g österir. Organizasyon sorunlarının çözümünde gerekli olan t ahayyül etme, sorun çözme yetenekleri insanlar ara sında sınırlı değildir. İnsanı iyimser veya kötümser olarak değil, tarafsız ol arak değerlendirmek gerekir.

NEOKLASIK YAKLAŞIMLA İLGILI OLARAK GELIŞTIRILEN MODE LLER Neoklasik yaklaşımlar içindeki diğer önemli modeller ise Sistem 1 – Sistem 4 Yaklaşımı ile, Olgunlaşma Yaklaşımlarıdır.

NEOKLASIK YAKLAŞIMA ELEŞTIRILER Klasik yönetim yaklaşımı, insanı resmi bir organizasyon yapısı içinde bir makine gibi görerek, hata yapm ışsa, neoklasik yönetim yaklaşımı da bütün dikkatleri insan davranışları üzerinde toplamakla, aynı hatayı işlemişt ir. Klasik Yönetim Anlayışı, “İnsansız Organizasyonlar”; Neoklasik Yönetim Anlayışı, “Organizesiz İnsanlar” temel varsayımı üzerine kuruludur.

MODERN YÖNETIM DÜŞÜNCESI Modern organizasyon teorisinin temel özellikleri; her işletmeyi bir sistem olarak görmesi, genellikle mode ller ve sistemler kurmaya yönelik, belirli bilimsel kavramlara dayanan, analitik yani çözümlemeci bir temeli olan ampirik yani deneye dayalı araştırmalarından faydalanan ve sentezci bir yaklaşımdır. Modern yönetim yaklaşımını oluşturan çalışmalar; sistem yaklaşımı, durumsallık yönetim yaklaşımı ve di namik yönetim yaklaşımı olarak üç bakış açısı ve alanı vardır: