Ynetim ve Organizasyon Blm 4 Modern Sonras Ynetim

Yönetim ve Organizasyon Bölüm 4: Modern Sonrası Yönetim Yaklaşımları F. İşgören Güçlendirme (Empowerment) Yönetim ve Organizasyon, Melih Topaloğlu – Hakan Koç, Seçkin Yayıncılık

İ ç i n d e k i l e r q. Güçlendirmenin Tanımı ve Kapsamı q. Güçlendirmenin Boyutları q. Güçlendirmenin Nedenleri q. Güçlendirmenin Yararları

İ ş g ö r Güçlendirme, işgörenin e işinin kapsamını ve işteki n rolünü dilediği gibi belirleyebileceğine inandığı G aktif bir çalışma ortamını ü ifade etmektedir. İşgören ç güçlendirmedeki bu l düşünce biçimi, işgörenlerin e örgüte bağlıklarının n sağlanmasına da katkı d sağlamaktadır. i r m e

G ü ç l e n d i r m e n i n Güçlendirme işgörenlerin faaliyet alanları içinde herhangi bir kişiden onay almaksızın karar vermesine yönelik bir gücü ifade eder. Daha ayrıntılı ifade etmek gerekirse; işgörenlerin karar verme yetkilerini arttırarak, onları yaptıkları işin sahibi haline getirmeyi hedefler. Yeni yetki sınırları içinde faaliyet gösterebilmeleri için T yardımlaşma, paylaşma, a yetiştirme ve ekip n çalışmasını ön plana çıkartır. ı m

G ü ç l e n d i r m e n i n Bu boyutlardan biri, diğerinin öncülü veya sonucu değil, güçlendirmenin farklı yüzlerini temsil eden bileşenleridir. Bunlardan birinin eksikliği, algılanan güçlülük duygusunu tamamen ortadan kaldırmasa da derecesini B azaltmaktadır. o y u t Anlam Yetkinlik Özerklik Etki

G ü ç l e n d i r m e n i n q. Bilgisayar kullanımı, bilgi teknolojisi ve yönetim bilgi sistemlerindeki gelişmeler, q. Artan rekabet ve bunun sonucu olarak müşteri taleplerine hızlı cevap verme zorunluluğunun artması, q. Eğitim düzeyi ve beklentileri yükselen işgören yapısı, q. Genel olarak toplumsal düzeyde, özel olarak organizasyonlarda demokratikleşme eğiliminin artması, q. Bilgi ve insan unsurunun en önemli rekabet avantajı olarak belirmesi, q. Organizasyonlarda hiyerarşiye dayanan komuta-kontrol felsefesinin zayıflaması, N q. Globalleşen ve sürekli değişen bir dış çevrenin olması gibi nedenler işletmelerin işgörenlerini güçlendirmeleri konusunda zorlayıcı e faktörler olarak ortaya çıkmıştır. d e n

G ü ç l e n d i r m e n i n Y a r qİşgörenlerin rol tanımıyla ilgili stres ve kaygıları azalır, görevlerin paylaşımı ve güven ortamı sağlanır. qİşgörenlerin kendilerini kontrol etmeleri mümkün olur. qİşgörenlerin artan eğitim ve refah düzeyine uygun bir çalışma ortamı yaratılır. qİşgörenlerin yetenekleri ve yaratıcılıkları önemli ölçüde artar.

Yönetim ve Organizasyon Bölüm 4: Modern Sonrası Yönetim Yaklaşımları G. Öğrenen Örgütler Yönetim ve Organizasyon, Melih Topaloğlu – Hakan Koç, Seçkin Yayıncılık

İ ç i n d e k i l e r qÖğrenen Örgüt Kavramı qÖğrenen Örgütlerin Gelişim Aşamaları qÖğrenen Örgütlerin Yetenekleri qÖğrenen Örgütlerin Disiplinleri q. Sistem Düşüncesi q. Kişisel Ustalık q. Zihinsel Modeller q. Paylaşılan Vizyon q. Takım Halinde Öğrenme

Ö ğ r e n Öğrenen örgüt, bilginin e oluşturulması, n edinilmesi ve transferi ile yeni bilgilerin ve Ö anlayışların r oluşturulması için g davranış değiştirme ü becerisine sahip bir t örgüttür. K a v r a m

Ö ğ r e n Örgütler, globalleşme sonucunda artan rekabet ve değişime uyun gösterebilmek için, değişen koşullara uygun bilgiyi toplayıp değerlendirmek, gerektiği şekilde kullanmak ve yine zamanı gelince, yenisiyle değiştirmek zorundadır. Ö r g ü t Öğrenerek kendisini yenileyen, ortaya çıkan değişime uyumu başaran öğrenen örgütler, hedeflerine daha kolay ulaşmakta, yapmak ve uygulamak istedikleri değişiklikleri daha çabuk hayata geçirebilmektedirler.

Ö ğ r e n Ö r g ü t l e r i n G Öğrenen Örgütler Düşünen Örgütler Anlayan Örgütler Bilen Örgütler

Ö ğ r e n Ö r g ü t l e r i n Y Sistematik Sorun Çözme Yeni Yaklaşımları Deneme Geçmişe Ait Tecrübeden Öğrenme Başkasından Öğrenme Bilginin Aktarılması

Ö ğ r e n Öğrenen örgüt kavramının e şekillenmesinde hiç şüphesiz ki n Peter M. Senge’nin büyük bir rolü Ö r g ü t l e r i n D vardır. Senge “Beşinci Disiplin” adlı kitabında öğrenen örgütlerin; “Sistem Düşüncesi”, “Kişisel Hakimiyet”, “Zihinsel Modeller”, “Paylaşılan Vizyon” ve “Takım Halinde Öğrenme” olmak üzere 5 temel disipline sahip olmaları gerektiğini ifade etmektedir.

Ö ğ r e n Ö r g ü t l e r i n D Sistem Düşüncesi Kişisel Ustalık Zihinsel Modeller Öğrenen Örgütler Paylaşılan Vizyon Takım Halinde Öğrenme

S i s t e Sistem düşüncesi bir bütünü m görme disiplinidir. D Peter Senge sistem düşüncesini ü beşinci disiplin olarak ş adlandırmaktadır. Çünkü sistem ü düşüncesi beş öğrenme n disiplininin tümünün altında c yer alan kavramsal temel taşıdır. e Sistem düşüncesi olmadan s uygulamalar geçildiğinde i disiplinlerin birbirleriyle bütünleştirilmesi mümkün değildir.

K i ş i s Kişisel ustalık, kendini sürekli e l gelişim ve öğrenmeye adamış zihniyeti ifade eder. U Yüksek kişisel ustalık düzeyine s sahip bireyler hayatta gerçek t aradıkları sonuçları yaratma a yeteneğini sürekli olarak l genişletmektedirler. Bu sürekli ı öğrenme çabası öğrenen k örgütlerin ruhunu ortaya çıkarır.

Z i h i n s e l Zihinsel modeller insanların dünyayı ve olayları anlayış şekli ve bu doğrultuda eylemlere geçmelerini ifade etmektedir. Örgütlerde yer M alan insanların olaylara o yaklaşım ve algılama kalıpları, d genellemeleri ve ön yargıları e l davranışlarını şekillendirmektedir. l e Bir örgütün zihni modellerle çalışma kapasitesini geliştirmek hem r yeni becerilerin öğrenilmesini, hem de bu becerilerin günlük pratikte yer almasını sağlayacak kurumsal yeniliklerin uygulanmasını gerektirir.

P a y l a ş ı l a n Paylaşılan vizyon, organizasyonda yer alan insanların derinden paylaştığı ve ulaşmaya çalıştığı geleceğe ilişkin bir resimdir. Paylaşılan bir vizyon insanların beyinlerinde ve yüreklerinde V taşıdıkları bir resim i z oluşturmaktır. Bu resimler y örgüte nüfuz eden ve farklı o türdeki faaliyetlere tutarlılık n kazandıran bir ortaklık duygusu yaratmaktadır.

T a k ı m Takım halinde öğrenme hizalanma ve bir takımın H üyelerinin gerçekten arzuladığı a sonuçları yaratma kapasitesini l geliştirme sürecidir. Takım halinde i öğrenme disiplini, katılımların n iletişiminin iki ayrı yolu olan d diyalog ve tartışma pratiklerini e layıkıyla uygulayabilmeyi de gerektirir. Takım halinde öğrenme, Ö aynı zamanda çalışma ekipleri ğ içinde üretken diyalog ve r tartışmaya karşı duran etkili e güçlerle yaratıcı bir şekilde n uğraşmayı öğrenmeyi de gerektirir. m

Kaynaklar Ø Can, Halil; Ö. A. Azizoğlu, E. M. Aydın; Organizasyon ve Yönetim, Siyasal Kitabevi, 8. Baskı, 2011 Ankara. Eşya Hukuku, Jale G. Akipek, Turgut Akıntürk, Beta Yayınları, İstanbul, 2009. Ø Koçel, Tamer; İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş. , 12. baskı, İstanbul, 2010 Ø Topaloğlu, Melih; Koç, Hakan; Yönetim ve Organizasyon, Seçkin Akademi ve Mesleki Yayınları, Ankara, 2017.