Ynetim Biliim Sistemleri Blm 1 Biliim ve Dnyas
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? 1. 1 Bir organizasyonda karar vermeye ve kontrole destek olmak amacıyla ham verileri girdi olarak alan ve birbiri ile bağlantılı parçaların (donanım, yazılım, ağ, insan, ve veritabanı) bu veriyi toplaması, düzenlemesi, işlemesi, özetlemesi ile bilgi üreten ve bu bilgiyi saklayıp, gerekli kişi ve departmanlara dağıtan, asıl amacı hızlı ve doğru karar vermeyi destekleyerek firmaya rekabet üstünlüğü sağlamak olan sistemlerdir. © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? • Teknik olarak bilişim sistemleri bilgi toplayan, geri çağıran, işleyen, depolayan ve dağıtan ve örgütte karar verme sürecini destekleyen ilişkili sistemlerdir • Bilgi sistemleri karar verme, koordinasyon ve kontrolü desteklemenin yanında, çalışanlara karmaşık problemleri çözme ve analize etme yeteneğini de verir 1. 2 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? • Veri: Ham verilerin akışı olayları temsil eder. Ticari işlemler gibi… • Bilgi: Organizasyonlardaki insanlar için anlamlı ve yararlı olan gerçekler kümesidir. Karar vermek gibi… 1. 3 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? Veri ve Bilgi Sekil 1 -2 1. 4 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilgi Sistemleri bilgisayar Teknolojileri • Bilgisayar teknolojileri, yazılımlar bilgi sistemlerinin birer parçasıdır • Bu sistemler bilişim sistemlerinin teknik parçalarını oluşturur • İnsan unsuru diğer bir önemli parçadır 1. 5 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? • Örgütler dört faaliyette bilgi üretirler – Karar vermek – Faaliyetleri kontrol etmek – Problemleri analiz etmek – Yeni ürün ve hizmetler yaratmak • Girdiler işletme çevresinden ham verileri toplar • İşlemler bu ham verileri anlamlı hale getirir • Çıktı işlenmiş bilgileri kullanılmak üzere ilgililere iletir • Geri besleme uygun örgüt üyelerine girdi aşamasını düzeltmek için yapılan çıktıdır 1. 6 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sisteminin Fonksiyonları Girdi İşleme ve Süreç Çıktı GERİBESLEME 1. 7 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sisteminin Fonksiyonları 1. 8 Sekil 1 -3 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Nedir? • Çiviler, tahtalar, çekiçler bir ev oluşturmak için elzemdir • Ama bunlar evi tek başlarına oluşturamaz • Mimarlık, ustalık, tasarım vb de bir ev oluşturmak için gereklidir 1. 9 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilgisayar Sistemleri ve Bilişim Sistemleri Bilgisayarın donanım ve yazılımına bağlıdır. • Bilginin işlenmesi ve yayılması • En önemli fark bilişim sisteminin İNSAN unsurunu içermesidir. 1. 10 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemleri Üzerine Ticari Bir Bakış Açısı • • • 1. 11 Yönetsel ve organizasyonel bir çözüm Bilgi teknolojileri üzerine kurulur. Çevreye karşı meydan okuyan rekabetçi bir duruş © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemi Unsurları? • Bilişim Sistemlerini tam olarak anlayabilmek için onu oluşturan geniş yönetsel, teknik ve örgütsel unsurları da anlamamız gereklidir • Yönetim bilişim sistemleri (YBS) bu geniş bakış açısına ve anlayışa ulaşmaya çalışmaktadır • YBS hem teknik ve örgütsel hem de sosyal bakış açısıyla bilgi teknolojilerinin örgüt ve insan üzerindeki etkisini incelemektedir 1. 12 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları Bilgi Sisteminin Boyutları • Bilgi Sistemlerini tam olarak anlayabilmek için, geniş örgütsel, yönetsel ve teknoloji unsurlarını ve bunların sahip oldukları değişim gücünü anlamamız gerekmektedir 1. 13 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Bilişim Sistemleri ORGANİZASYONLAR TEKNOLOJİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ Yönetim 1. 14 Sekil 2 -4 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları ÖRGÜT • Bilişim Sistemleri örgütlerin içsel bir parçasıdır • Örgüt değişik seviye ve uzmanlık alanlarına sahip birimlerden oluşur – bir piramittir • Bazı işletmeler için yapılan tüm iştir • Üst yönetim stratejik kararlar verir • Orta yönetim faaliyetler ile ilgili kararlar verir • Alt yönetim işe günlük işlerle ilgilenir 1. 15 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları ÖRGÜT 1. 16 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları ÖRGÜT • Bilgi işçileri bilgi üretir ve işler (Mühendisler) • Veri işçileri veri ile uğraşır (Memurlar) • Üretim ve hizmet işçileri asıl üretim faaliyetini gerçekleştirir (İşçiler) • Örgütün her kademesi ve her farklı çalışan için ayrı Bilgi teknolojisi vardır • Örgüt kültürü bilgi sistemlerine işlemiştir 1. 17 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları ÖRGÜT • Birçok örgütte uzun yıllar içerisinde geliştirilmiş resmi kurallar ve iş süreçleri vardır • Bazı kurallar ve iş süreçleri yazılıdır, bazıları ile gayrı resmidir • Bilgi teknolojileri bu iş süreçlerini otomatikleştirmeye önemli yardımcıdır • Her örgütün kültürü vardır – temel varsayımlar bütünü ve sistemi 1. 18 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları ÖRGÜT • Kültür örgütün pek çok üyesi tarafından işleri yapma biçimi olarak kabul edilmiştir • İşletme kültürü örgütün bilgi teknolojilerine de yansımıştır 1. 19 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları YÖNETİM • Yönetimin görevi farklı verilerden en doğru kararları vermek ve örgütü başarıya ulaştırmaktır • Yönetim planlar yapar, stratejiler geliştirir • Örgütün kaynaklarını örgüt amaçlarına ulaşmak için organize eder • Yöneticilerin önemli bir işi yeni bilgi ve teknolojiye dayanarak yeni ürün ve hizmetler geliştirmektir 1. 20 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları BİLGİ TEKNOLOJİLERİ • Bilgi teknolojileri değişimle baş edebilmek için gerekli bir araçtır • Bilgi teknolojilerinin çeşitli unsurları vardır • Donanım bilgisayarı oluşturan fiziksel girdi, işlem ve çıktı parçalarıdır • Veri yönetim sistemleri işletme verisini depolayan, işleyen ve paylaşan sistemlerdir • Ağ ve iletişim teknolojileri bilgi sistemlerini birbirine bağlayan, iletişim ve etkileşim gerçekleştiren unsurlardır 1. 21 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sisteminin Unsurları BİLGİ TEKNOLOJİLERİ • Dünyanın en büyük ve yaygın bilişim Ağı Internet’tir • İşletme içinde özel ve Internet teknolojisi ile kurulan ağlar Intranet diye adlandırılır • Kullanıcılara erişim imkanı veren özel işletme ağları Extranet diye adlandırılır • WWW uluslararası standartlar ile Internet kullanıcılarına veri depolama, saklama, indirme yükleme ve sayfaları görme imkanı veren sistemdir 1. 22 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sistemi Sadece Teknoloji Değildir BİLGİ SİSTEMLERİ VE İŞ BAKIŞ AÇISI • BT’ye yatırım değer yarattığı için yapılır • BT yatırımlarını getirisi diğer yatırımlardan fazladır • Artan verimlilik, artan gelirler, bir piyasada daha iyi konumlanma vb • Daha etkin karar vermek, artan örgüt performansı ve nihai karlar 1. 23 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası Bilişim Sistemi Sadece Teknoloji Değildir BİLGİ SİSTEMLERİ VE İŞ BAKIŞ AÇISI • BT’nin getirisi diğer işletme varlıklarından fazladır • Bilgi sistemleri işletmeye değer yaratan bir dizi faaliyetler zinciri olarak adlandırılabilir 1. 24 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Yönetim Bilişim Sistemlerine Yaklaşımlar • YBS çoklu bir bilim dalıdır • Teknik ve davranışsal yaklaşımlar olarak 2 ana yaklaşımın etkisi vardır • Dolayısıyla, YBS Sosyo-Teknik bir sistemdir • Fiziksel teknik yanı olmasına rağmen, önemli bir sosyal, örgütsel ve entelektüel yatırım gerektirir 1. 25 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası BİLİŞİM SİSTEMLERİNE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR TEKNİK YAKLAŞIMLAR BİLGİSAYAR B İ L İ Mİ YÖNETİM YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI BİLİMİ YBS SOSYOLOJİ SİYASET B İ L İ Mİ PSİKOLOJİ DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR 1. 26 Sekil 1 -5 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Yönetim Bilişim Sistemlerine Yaklaşımlar • YBS işletmelerde ve kamu kuruluşlarında bilişim teknolojileri kullanmak ve bunun sonuçları üzerine odaklanır • Teknoloji kullanılarak gerçek dünyanın sorunlarını çözmek üzerine odaklanır • Tek bir yaklaşım YBS’yi tam olarak kavrayamamaktadır • Bilişim Sistemlerinin başarısızlığı sadece teknik veya sadece davranışsal değildir • Teknoloji bireysel ve örgütsel amaç ve hedeflere uyum sağlamak için optimize edilmelidir 1. 27 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NEDEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ? Sosyo-Teknik Sistemlerin Performansını Optimize Etmek: • Teknoloji ve organizasyon beraber optimize edilir • Uyum tatmin edici düzeyde oluncaya kadar organizasyon ve teknoloji unsurları karşılıklı olarak birbirlerini düzeltir 1. 28 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NETWORK DEVRİMİ VE İNTERNET Bilişim Sistemlerinin Genişleyen Alanı • 1950’ler: Teknik değişiklikler • 60’lar-70’ler: Yönetsel Kontroller • 80’ler-90’lar: Endüstriyel Çekirdek Aktiviteler • 2000’ler ve sonrası: Tedarikçiler, müşteriler ve işletmenin ötesi 1. 29 önem kazandı © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası NETWORK DEVRİMİ VE İNTERNET Bilişim Sistemlerinin Genişleyen Alanı Sekil 1 -8 1. 30 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU İnternet İle Neler Yapılabilir? • İletişim ve ortak çalışma • Bilgiye ulaşmak • Tartışmalara katılmak • Tedarik bilgileri • Eğlence • Ticari işlemleri karşılıklı olarak yapabilme 1. 31 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU Örgüt Tasarımı İçin Yeni Seçenekler • Organizasyonun hiyerarşik kademelerini azaltmak • Bağımsız birimler oluşturmak (yerleşimden bağımsız olmak) • İş akışlarını yeniden düzenlemek • Esnekliği arttırmak • Organizasyonun sınırlarını yeniden tanımlamak 1. 32 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU Bilişim Sistemlerinin Yassılaşan Örgüt Yapısı Sekil 1 -9 1. 33 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU İş Akışının Yeniden Düzenlenmesi Sekil 1 -10 1. 34 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU Dijital Firma • Elektronik ticaret • Elektronik iş • Elektronik pazar: Bilişim sistemleri bağlantıları, alıcı ve satıcılar arası bilgi transferi, ürünler, hizmetler, ödemeler 1. 35 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU 1. 36 Sekil 1 -11 © 2003 by Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm 1 Bilişim ve İş Dünyası DİJİTAL FİRMAYA DOĞRU Elektronik Ticaret • • • İnternet bağlantılı alıcı ve satıcılar Düşük işlem maliyetleri Mal ve hizmetlerin dünya çapında reklamı, alım ve satımı • B 2 B işlemlerinin artması 1. 37 © 2003 by Prentice Hall
- Slides: 37