YEREL SAAT HESAPLAMALARI cografyahocasi com NELER RENECEKSNZ Bu
YEREL SAAT HESAPLAMALARI cografyahocasi. com
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ Bu bölümde yerel saat kavramını, yerel saat hesaplamalarını, uluslararası saat dilimlerini ve ulusal (ortak) saat kavramını öğreneceksiniz. Kazanım: 9. 1. 5. Koordinat sistemini kullanarak zaman ve yere ait özellikler hakkında çıkarımlarda bulunur.
Görüşmeden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız. 1. Aynı anda Türkiye ve Japonya’da farklı saatlerin yaşanmasının sebebi nedir? 2. Görüşmeyi yapan kişiler Türkiye ve Yunanistan’da yaşıyor olsaydı aynı durum ortaya çıkar mıydı?
YEREL SAAT NEDİR? Yerel saat, bir yerin kendine özgü saatidir. Bir noktanın yerel saati, bulunulan meridyenin Güneş’in tam karşısında olduğu an, saat 12. 00’ye ayarlanarak tespit edilir.
Yerel saat, genellikle ibadet vakitlerinin düzenlenmesinde (namaz, iftar, sahur vakitleri vb. ) kullanılmaktadır.
Güneş Saati
Yerel saat hesaplanırken aşağıdaki adımlar uygulanır: 1. Verilen iki nokta arasındaki meridyen farkı bulunur. 2. Bulunan meridyen farkı 4 dakika ile çarpılır. 3. Bulunan fark 60 dakikadan büyük ise saate çevrilir, küçük ise fark aynen alınır. 4. Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için doğuda yerel saat ileride, batıda ise geridedir. Dolayısıyla doğudaki bir yerin yerel saati sorulduğunda bulunan yerel saat farkı toplanır, batıdaki yerde ise yerel saat farkı çıkarılır.
Aynı yarım kürede bulunan iki nokta arasındaki boylam farkı hesaplanırken boylam değerleri çıkarılır. K Ekvator Greenwich Doğuya gidildikçe bulunan yerel saat farkı toplanır. L Aynı yarım kürede bulunan iki nokta arasındaki boylam farkı hesaplanırken boylam değerleri çıkarılır. M (K-L)x 4 N (N-M)x 4 (L+M)x 4 Farklı yarım kürede bulunan iki nokta arasındaki boylam farkı hesaplanırken boylam değerleri toplanır. Batıya gidildikçe bulunan yerel saat farkı çıkarılır. Ekvator
33° doğu meridyeninde yer alan Ankara’da yerel saat 12. 00 iken aynı anda 45° doğu meridyenindeki Iğdır’da yerel saat kaç olur? ÖRNEK SORU 1 Greenwich(0 o) 33 o. D 45 o. D ÇÖZÜM v Ankara ve Iğdır aynı yarımkürede yer aldığı için meridyenler birbirinden çıkarılır: 45° - 33°= 12° meridyen fark var. Ankara Iğdır v Ankara ile Iğdır arasındaki zaman farkı: 12°× 4= 48 dk v Iğdır, Ankara’nın doğusunda yer aldığı için yerel saati daha ileridir. 12. 00 ? v Iğdır’ın yerel saati: 12. 00+48 dk= 12. 48
ÖRNEK SORU 2 100 o. B 60° batı meridyeninde yerel saat 18. 00 iken aynı anda 100° batı meridyeninde yerel saat kaçtır? 60 o. B Greenwich(0 o) ÇÖZÜM v Verilen merkezler aynı yarımkürede yer aldığı için meridyenler birbirinden çıkarılır: 100° - 60°= 40° meridyen fark var. v İki merkez arasındaki zaman farkı: 40°× 4= 160 dk = 2 sa 40 dk ? 18. 00 v 100 o B meridyeni, 60 o B meridyeninin batısında yer aldığı için yerel saati daha geridir. v 100 o B meridyeninin yerel saati: 18. 00 - 2 sa 40 dk= 15. 20
ÖRNEK SORU 3 10 o. B 60° doğu meridyeninde yerel saat 16. 00 iken aynı anda 10° batı meridyeninde yerel saat kaçtır? Greenwich(0 o) 60 o. D ÇÖZÜM v Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için meridyenler toplanır. : 60° + 10°= 70° meridyen fark var. v İki merkez arasındaki zaman farkı: 70°× 4= 280 dk = 4 sa 40 dk ? 16. 00 v 10 o B meridyeni, 60 o D meridyeninin batısında yer aldığı için yerel saati daha geridir. v 10 o B meridyeninin yerel saati: 16. 00 - 4 sa 40 dk= 11. 20
30° Doğu boylamında yerel saat 10. 00 iken, yerel saatin 09. 00 olduğu boylam aşağıdakilerden hangisidir? ÖRNEK SORU 4 Greenwich(0 o) ? 30 o. D ÇÖZÜM v İki merkezin de yerel saatleri verildiği için aralarındaki zaman farkını buluruz: 10. 00 – 9. 00 = 1 saat = 60 dakika v İki merkez arasından geçen meridyen sayısını bulmak için zaman farkını 4 dakikaya böleriz : 60/4= 15 09. 00 10. 00 v 30 o D meridyenin yerel saati daha ileri olduğu için diğer merkez daha batıda yer alır: 30 - 15= 15 Doğu Meridyeni
Aralarında 6 saat 20 dakika yerel saat farkı olan iki merkezden, daha batıdaki 10° Doğu meridyeninde ise diğer merkez hangi meridyen üzerinde yer alır? ÖRNEK SORU 5 Greenwich(0 o) 10 o. D ? ÇÖZÜM v İki merkez arasındaki zaman farkı = 6 saat 20 dakika = 380 dakika 6 saat 20 dakika zaman farkı var v İki merkez arasından geçen meridyen sayısını bulmak için zaman farkını 4 dakikaya böleriz: 380/4= 95 v 10 o Doğu meridyenine 95 meridyen ekleyerek sonuca ulaşırız: 10 + 95= 105 o Doğu
42° Doğu boylamındaki Siirt’te 05. 30’da doğan Güneş, aynı enlem üzerinde ve 29° Doğu boylamında yer alan Denizli’de kaçta doğar? ÖRNEK SORU 6 Greenwich(0 o) 29 o. D Denizli 42 o. D Siirt ÇÖZÜM v Verilen merkezler aynı yarımkürede yer aldığı için meridyenler birbirinden çıkarılır: 42° - 29°= 13° meridyen fark var. v İki merkez arasındaki zaman farkı: 13°× 4= 52 dk v Doğuda Güneş erken doğar erken batar, batıda Güneş geç doğar geç batar. ? 05. 30 v Denizli, Siirt’e göre daha batıda yer aldığı için Güneş 52 dakika daha geç doğar. : 05. 30 + 52 dk = 06. 22
ÖRNEK SORU 7 15 o. B ? 21 Mart tarihinde 10° Doğu boylamında Güneş 07. 10'da doğarsa, aynı gün 15° Batı boylamında saat kaçta batar? Greenwich(0 o) 10 o. D 07. 10 Not: 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde dünyanın her yerinde 12 saat gündüz 12 saat gece yaşanır. ÇÖZÜM v Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için meridyenler toplanır: 10° + 15°= 25° v İki meridyen arasındaki zaman farkı: 25°× 4= 100 dk = 1 sa 40 dk v Doğuda Güneş erken doğar erken batar, batıda Güneş geç doğar geç batar. v 15° Batı, 10° Doğu meridyeninin batısında yer aldığı için Güneş 1 saat 40 dakika daha geç doğar: 07. 10 + 1 sa 40 dk = 08. 50 v 21 Mart tarihinde dünyanın her yerinde gündüz süresi 12 saat olduğu için: 08. 50 + 12. 00 = 20. 50’de batar.
ÖRNEK SORU 8 50 o. B 50° Batı meridyeninde yerel saat 20. 00 ve günlerden Salı iken, aynı anda 50° Doğu meridyeninde gün ve saat nedir? ÇÖZÜM Greenwich(0 o) 50 o. D v Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için meridyenler toplanır: 50° + 50°= 100° meridyen fark var. v İki meridyen arasındaki zaman farkı: 100°× 4= 400 dk = 6 sa 40 dk v 50 o Doğu meridyeni, 50 o Batı meridyeninin doğusunda yer aldığı için yerel saati daha ileridir. 20. 00 Salı ? ? v 50 o Doğu meridyenin yerel saati ve gün: 20. 00 + 6 sa 40 dk= = 02. 40 günlerden Çarşamba
ÖRNEK SORU 9 Ekvator çizgisi üzerinde yer alan A ve B noktaları arasında 3 saatlik zaman farkı vardır. Buna göre iki nokta arasındaki uzaklık kaç km’dir? A ÇÖZÜM v A ve B merkezleri arasındaki 3 saatlik zaman farkını dakikaya çeviririz. 3 x 60 = 180 dk B 3 saatlik zaman farkı var Ekvator v İki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakika olduğu için A ve B arasında 180/4= 45 meridyen fark vardır. v Ekvator üzerinde yer alan ardışık iki meridyen arasında 111 km mesafe vardır. A ve B merkezleri arasında 45 meridyen geçtiği için 45 x 111 = 4995 km uzaklık vardır.
Güneş’in ufuk düzlemi üzerindeki konumuna bakarak yorum yapma A B C A’da yerel saat 12. 00’yi geçmiştir ve güneş batmak üzeredir. O halde A en doğuda yer alır. B merkezinde yerel saat 12. 00’dır. B merkezi; C’nin doğusunda, A’nın ise batısında yer alır. C merkezinde yerel saat henüz 12. 00 olmamıştır. O halde C merkezi en batıda yer alır. Verilen merkezlerden en doğuda yer alan A, en batıda yer alan merkez ise C’dir.
2012 -YGS Yukarıdaki şekilde Kuzey paraleli üzerinde yer alan K, L, M ve N merkezlerinde aynı günde ve aynı anda güneşin, gökyüzündeki konumu gösterilmiştir. Buna göre, I • Diğerlerine göre en batıda yer alan merkez --- ’dir. II • Diğerlerine göre K merkezinin başlangıç meridyenine göre konumu ----. III • Diğerlerine göre güneşin en erken doğduğu merkez ----’dir. cümlelerindeki boş bırakılan yerlere getirilmesi gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E) I K N M N L II en yakındır belirlenemez en uzaktır en yakındır belirlenemez III N K L K M
ULUSLARARASI SAAT DİLİMLERİ Dünya, ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bu dönüş esnasında 360 meridyen, 1 saatte ise 15 meridyen Güneş’in karşısından geçer. Dünya böylece 15° aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır. Ülkeler arasındaki saat farklarından ortaya çıkabilecek karışıkları önlemek amacıyla uluslararası saat dilimleri düzenlenmiştir.
30 o. B 22 o 30’ B 15 o. B Greenwich 7 o 30’ B 7 o 30’ D (0 o) 15 o. D 22 o 30’ D 30 o. D . . . -2. saat dilimi -1. saat dilimi 0. saat dilimi 1. saat dilimi -1. saat diliminin sınırları 0. saat diliminin sınırları 1. saat diliminin sınırları 2. saat dilimi
Bir yerin hangi saat diliminde olduğu bulmak için: 1) Verilen yerin meridyen derecesi 15’e bölünür. 2) Kalan sayı 7, 5’tan büyükse sonuca 1 eklenir. 3) 7, 5’tan küçükse olduğu gibi bırakılır. Örnek: 32 o doğu meridyeni hangi saat Örnek: 162 o doğu meridyeni hangi saat diliminde yer alır? 2. saat diliminde yer alır. Kalan sayı (2) 7, 5’tan küçük olduğu için sonuca 1 eklenmemiştir. 11. saat diliminde yer alır. Kalan sayı (12) 7, 5’tan büyük olduğu için sonuca 1 eklenmiştir.
7 x 15= 105 o D -10 x (-15)= 150 o B
2017 – YGS +8. saat dilimini kullanan Çin’in Şanghay kentinde bulunan bir grup turist 2017 yılına burada girmiştir. Ziyaret sonrasında grubun uçağı 01. 2017 tarihinde saat 02. 30’da kalkarak -8. saat dilimini kullanan ABD’nin San Francisco kentine 11 saatlik uçuşun ardından inmiştir. Buna göre, uçağın indiği anda San Francisco’da geçerli olan tarih ve saat aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 01. 2017, Saat 13. 30 B) 31. 12. 2016, Saat 10. 30 C) 01. 2017, Saat 21. 30 D) 31. 12. 2016, Saat 13. 30 E) 31. 12. 2016, Saat 21. 30
ULUSAL (ORTAK) SAAT Bir ülkenin içinden ya da yakınından geçen saat diliminin merkez boylamına ait yerel saatin ülkenin tamamında kullanılmasıdır.
BİLGİ NOTU Rusya, Kanada, ABD, Avustralya gibi ülkeler doğu-batı yönlü geniş alan kapladığı için birden fazla ortak saat kullanırlar.
Rusya, doğu-batı yönlü çok geniş topraklara sahip olduğu için ülkede birden fazla ortak saat kullanılır. Ortak saat uygulamasının amaçları neler olabilir? Bir ülkede ortak saat kullanılmaması ne gibi sonuçlara yol açabilir?
Ülkemizden 2. ve 3. saat dilimleri geçmektedir.
BİLGİ NOTU Ülkemiz kış aylarında 2. saat dilimini (30°D), yaz aylarında ise 3. saat dilimini (45°D), kullanmaktaydı. 6 Eylül 2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının yıl boyunca değişmeden devam etmesi kararı alınmıştır.
2011 – YGS Türkiye’de, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yaz ve kış saati uygulanmaktadır. Bu uygulama kapsamında yılın yaklaşık beş aylık döneminde 30 o Doğu meridyeninin, diğer dönemde ise 45 o Doğu meridyeninin yerel saati ulusal saat olarak kullanılmaktadır. Buna göre, 45 o Doğu meridyeninin yerel saatinin ulusal saat olarak kullanıldığı dönemde, Türkiye’de, aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz? A) Gündüz-gece süresinin eşit olduğu gün B) Güneş ışınlarının dike en yakın açıyla geldiği gün C) En sıcak ay D) Öğle vakti en uzun gölge boyu E) En uzun gündüz
TARİH DEĞİŞTİRME ÇİZGİSİ Tarih değiştirme çizgisi, başlangıç meridyeninin anti meridyeni olan 180 derece meridyenidir. Tarih değiştirme çizgisi tam olarak 180° meridyen yayını izlemeyip zikzaklar çizer. Bu durumun nedeni, ülke içinde tarih farklılıklarına neden olmamak için siyasi sınırların takip edilmesidir.
Tarih değiştirme çizgisinin batısında kalan yerlerin yerel saati, doğusunda kalan yerlere göre daha ileridir. Bu nedenle 180. meridyeninin batısındaki bir yeni güne daha erken başlar.
Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 1. Murat’ın yaşadığı şehir hangi meridyen üzerindedir? Belirtiniz. Greenwich’te saat gece yarısı 12: 00 iken (00: 00) Murat’ın bulunduğu şehirde yerel saat 01: 00’dir. Yani Murat’ın bulunduğu şehir Greenwich’e göre 1 saat ileri olduğu için daha doğuda yer alır. 60/4= 15 meridyen fark var Murat’ın bulunduğu şehir 15 o Doğu meridyeni üzerindedir.
Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 2. Ömer’in yaşadığı şehir hangi meridyen üzerindedir? Belirtiniz. Greenwich’te saat gece yarısı 12: 00 iken (00: 00) Ömer’in bulunduğu şehirde yerel saat 10: 00’dur. Yani Ömer’in bulunduğu şehir ile Greenwich arasında 10 saat fark vardır. 10 saati dk çeviririz. 10 x 60=600 dk
Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 3. Murat ve Ömer’in yaşadıkları şehirler arasındaki yerel saat farkı ne kadardır? Araştırınız. Murat’ın bulunduğu şehir 15 o Doğu Meridyeni, Ömer’in bulunduğu şehir 150 o Doğu Meridyeni üzerinde yer almaktadır. İki şehir aynı yarım kürede yer aldığı için meridyen değerleri çıkarılır. 150 -15=135 meridyen fark var İki şehir arasında 135 x 4=540 dk yani 9 saat yerel saat farkı vardır.
Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 4. Greenwich’te tarih 5 Nisan ve yerel saat 23. 05 iken; Murat ve Ömer’in yaşadığı şehirlerdeki tarih ve yerel saati hesaplayınız. Murat’ın bulunduğu şehirde yerel saat Greenwich’e göre 1 saat ileri olduğu için tarih 6 Nisan ve yerel saat 00: 05 Ömer’in bulunduğu şehirde yerel saat Greenwich’e göre 10 saat ileri olduğu için tarih 6 Nisan ve yerel saat 09: 05
Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 5. Murat ve Ömer’in sohbet edebilecekleri saatleri bulunuz. Murat’ın bulunduğu şehirdeki yerel saate göre 07: 30 -09: 00 ile 22: 00 -23: 00 arasında Ömer ile görüşebilir. Ömer’in bulunduğu şehirdeki yerel saate göre 16: 30 -18: 00 ile 07: 00 -08: 00 arasında Murat ile görüşebilir.
Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız. 1. Londra’da yerel saatin 12. 00 olduğu anda diğer şehirlerin yerel saatlerini hesaplayınız. Washington 77 o Batı yani Londra’dan saati geri olur. 77 x 4= 308 dk (5 saat 8 dk) 12: 00 - 05: 08= 06: 52 Brasilia 47 o Batı yani Londra’dan saati geri olur. 47 x 4= 188 dk (3 saat 8 dk) 12: 00 - 03: 08= 08: 52 Moskova 39 o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 39 x 4= 156 dk (2 saat 36 dk) 12: 00 + 02: 36= 14: 36 Pekin 116 o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 116 x 4= 464 dk (7 saat 44 dk) 12: 00 + 07: 44= 19: 44 Sidney 151 o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 151 x 4= 604 dk (10 saat 4 dk) 12: 00 + 10: 04= 22: 04
Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız. 2. Görsel 15’ten yararlanarak haritada yer alan şehirlerin saat dilimlerini bulunuz. • Washington: -5. saat diliminde yer alır. • Moskova : +3. saat diliminde yer alır. • Brasilia: -3. saat diliminde yer alır. • Pekin: +8. saat diliminde yer alır. • Londra: 0. saat diliminde yer alır. • Sidney: +10. saat diliminde yer alır.
Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız. 3. Haritada verilen şehirlerin yeni yıla girme sırasını bulunuz. 1. sırada Sidney 4. sırada Londra 2. sırada Pekin 5. sırada Brasilia 3. sırada Moskova 6. sırada Washington
2012 -YGS 171 o Batı Meridyeni üzerinde bulunan Samoa Bağımsız Devleti’nin başkenti Apia, ülke meclisinin aldığı kararla; • 149 o Doğu Meridyeni üzerinde bulunan Avustralya’nın başkenti Kanberra’nın 21 saat 20 dakika gerisindeyken 2 saat 40 dakika ilerisine geçmiştir. • Yeni yıla en son giren başkent iken 2012’ye ilk giren başkent olmuştur. Bu bilgilere göre, Samoa Bağımsız Devleti aşağıdaki kararlardan hangisiyle yukarıdaki her iki durumu aynı anda gerçekleştirmiştir? A) Tarih değiştirme çizgisi olarak Greenwich’i kabul etme B) 31 Aralık tarihini Samoa için 21 saat 20 dakika olarak kabul etme C) Tarih değiştirme çizgisini ülkenin doğusuna kaydırma D) Ülkenin batısındaki başka bir kenti başkent olarak kabul etme E) 28 gün olan şubat aylarını 29 güne çıkarma
1 8 7 4 3 5 6 2
A=40 o. K, 30 o. D - C=40 o. K, 40 o. D 40 -30 =10 - 10 x 4=40 dakika C ve D A ve F 26 o Doğu, 42 o Kuzey F 09. 44 B=16. 06 D=16. 30 C ve D
07: 00 -5. saat dilimi 0. saat dilimi 14: 36 21: 20 3. saat dilimi 9. saat dilimi
2010 – YGS Ekvatorun 4500 km kuzeyinde bulunan X noktasının yerel saati başlangıç meridyeninin yerel saatinden 120 dk ileridir. Yalnızca yukarıdaki bilgileri kullanarak X noktasının, I. matematik konumu, II. ortalama yükseltisi, III. bulunduğu saat dilimi, IV. yıllık yağış tutarı özelliklerinden hangisine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV E) III ve IV C) II ve III
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre 26. 02. 2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19. 30’da başlamış ve Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23. 30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur. 1 - Yalnızca yukarıdaki parçada verilen bilgiler göz önüne alındığında, I. Oscar Ödül Töreni’nin canlı yayınla Türkiye’den izlenmeye başlandığı tarih ve saat, II. Los Angeles ve İstanbul arasında uçuş yapan uçağın Türkiye saati ile İstanbul Atatürk Havalimanı’na indiği tarih ve saat aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir? I A) B) C) D) E) 27. 02. 2012 saat 05. 30 28. 02. 2012 saat 06. 30 27. 02. 2012 saat 05. 30 II 27. 02. 2012 saat 12. 30 28. 02. 2012 saat 18. 30 28. 02. 2012 saat 12. 30 27. 02. 2012 saat 22. 30 2012 -LYS
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre 26. 02. 2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19. 30’da başlamış ve Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23. 30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur. 2) Los Angeles’tan İstanbul’a doğru hareket eden uçağın rotasının, harita üzerinde düz bir çizgi ile değil de yay şeklinde gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dünyanın günlük hareketinin uçakların rotalarını saptırması B) Dünyanın şeklinden dolayı en kısa mesafeyi göstermesi C) Kuzey Yarım Küre’de uçak rotalarının sağa sapması D) Sürekli rüzgârların, uçakların rotalarını etkilemesi E) Uçak rotalarının dünyanın manyetik alanından etkilenmesi 2012 -LYS
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre 26. 02. 2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19. 30’da başlamış ve Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23. 30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur. 3) İstanbul’dan kalkan uçak, hangi saat dilimini kullanan kente uçmuştur? A) +6. saat dilimini B) +7. saat dilimini C) +8. saat dilimini D) +9. saat dilimini E) +10. saat dilimini 2012 -LYS
2012 -LYS 4 Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir. Buna göre bu merkezlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) K - L ile M - N merkezleri arasındaki yerel saat farkı eşittir. B) Yerel saati en ileri olan merkez L’dir. C) Gurup ve tan sürelerinin en uzun olduğu merkez N’dir. D) K, Başlangıç Meridyeni’ne göre Batı Yarım Küre’dedir. E) Güneşin en geç doğduğu merkez M’dir.
Aşağıdaki haritada, bazı şehir merkezleri numaralandırılarak bulundukları paralellerle birlikte gösterilmiştir. 2015 -YGS Bu şehirlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) I. ve IV. şehirlerdeki çizgisel hız, II. ve V. şehirlerden daha fazladır. B) II. şehirde yılın bazı dönemlerinde gölge yönü kuzeye düşer. C) Gece ile gündüz süresi farkı en fazla III. şehirdedir. D) 1 Ekim’de öğle vakti gölge uzunluğu en az III. şehirdedir. E) V. şehirde yerel saat, her zaman diğerlerine göre daha geridir.
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
BOŞLUK DOLDURMA Bir noktanın yerel saati, bulunulan meridyenin Güneş’in tam karşısında olduğu 12. 00’ye ayarlanarak tespit edilir. an, saat ………………. Bir ülkenin içinden ya da yakınından geçen saat diliminin merkez boylamına ait ulusal (ortak) saat denir. yerel saatin ülkenin tamamında kullanılmasına ……………. . yaz 08. 09. 2016 tarihindeki Bakanlar Kurulu toplantısında ……………. uygulamasının yıl boyunca değişmeden devam etmesi kararı alındı. saati 15 Bir saat dilimi. . . . meridyenden oluşur. doğuda Dünya günlük hareketini batıdan doğuya doğru yaptığı için. . . yerel saat ileridir.
DOĞRU-YANLIŞ Ardışık iki meridyen arasında 4 dakikalık zaman farkı vardır. Aynı enlem üzerinde bulunan bütün noktaların yerel saati aynıdır. Tarih değiştirme çizgisinin batısında kalan yerlerin yerel saati, doğusunda kalan yerlere göre daha geridir. Rusya, Çin, Kanada, ABD, Avustralya gibi ülkeler doğu-batı yönlü geniş alan kapladığı için birden fazla ortak saat kullanırlar. 180° boylamı tarih değiştirme çizgisidir.
1) 60° Doğu meridyeninde yerel saat 16. 45 iken 20° Batı meridyeninde yerel saat kaç olur? A) 10. 45 B) 11. 25 C) 11. 40 D) 12. 15 E) 12. 35
Aşağıda aynı enlem üzerinde bulunan üç farklı merkezin aynı anda Güneş’in ufuk düzlemi üzerindeki konumları verilmiştir. Bu merkezlerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi kesin olarak söylenemez? A) Yerel saati en geri olan L merkezidir. B) P merkezinde gölge boyu en kısadır. C) P merkezinde yerel saat K merkezine göre geridir. D) Başlangıç meridyenine en uzak merkez K merkezidir. E) Verilen merkezlerin gece-gündüz süreleri eşittir.
3) 45 o doğu boylamında yerel saat 23. 20 ve günlerden Perşembe iken, 70 o doğu boylamında hangi gün ve saat yaşanır? A) Perşembe, 01: 40 B) Cuma, 01: 00 C) Cuma, 01: 40 D) Perşembe, 23: 20 E) Cuma, 21: 40
4) 21 Mart’ta Uşak’ta Güneş’in ufuk düzlemindeki konumu şekildeki gibi ise, yerel saat kaçtır? A) 6: 00 B) 9: 00 C) 12: 00 D) 15: 00 E) 18: 00
5) Güneş 23 Eylül günü 27° Doğu meridyenindeki Çanakkale’de saat 19. 20’de battığına göre aynı gün 42° Doğu meridyenindeki Sivas’ta saat kaçta doğmuştur? A) 05. 40 B) 06. 20 C) 06. 44 D) 07. 10 E) 07. 22
KAYNAKLAR MEB Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2017 Yazarlar İsmail ÖZDOĞAN Kenan TÜRKEZ Mutlu KARAKOÇ MEB Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2019 Yazarlar Alper SOYATLAR Bülent AKÇA Halil COŞAR İsmail SOLAK Mehmet KARAGÖZ TUTKU YAYINCILIK Coğrafya 9 MEB Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2018 Ders Kitabı, 2019 Yazarlar Ertan AYDIN İhsan YÜKSEL Bahaddin ŞAHİN Mahmut Alper KOÇAK Ali KIRAY Dr. Aynur TOSUN
- Slides: 59