Yabanclara Trke retimi Yksek Lisans programnn Peacock Modeline

Yabancılara Türkçe Öğretimi Yüksek Lisans programının Peacock Modeline göre değerlendirilmesi Serhat Küçük Mehmet K. Talaşlı Doğan Yüksel

Çalışmamız Hakkında • Son yıllarda Türkiye’nin giderek artan ekonomik ve siyasi gücüne bağlı olarak Türkçenin ve Türk kültürünün öğretilmesi ayrı bir önem kazanmıştır. • Türkçe; UNESCO tarafından yapılan, resmi dil sıralamasında beşinci; anadil sıralamasında üçüncü durumdadır ve bilim dili olarak tarihi seyri 2500 yıllık geçmişe dayanmaktadır. • Yabancılara Türkçe Öğretimi programları ülkemize gelen yabancı öğrenci sayılarındaki hızlı artış ve dünya çapında Türkiye’ye ve Türkçe’ye olan ilgi nedeniyle büyük önem kazanmıştır.

Çalışmamız Hakkında • Genel olarak baktığımızda lisans programlarında Türk Dili ve Edebiyatı, Türkçe Öğretmenliği, İngiliz Dili ve Edebiyatı, İngilizce Öğretmenliği yada diğer dillerin Edebiyat ve Öğretmenlik programlarında mezun olan öğrenciler Yabancılara Türkçe Öğretimi yüksek lisans programlarını tercih etmektedirler. • Bu çalışmamızda Peacock tarafından oluşturulan program değerlendirme modeli kullanılarak Türkiye’deki bir üniversitemizin yüksek lisans öğretim programı incelenmiştir.

Yabancılara Türkçe Öğretimi programlarının hedef kitlesi aşağıdaki şekilde belirlenebilir: - Ana dili yabancı dil olanlara , - Yurt dışındaki iki dilli Türk Çocuklarına, - Yüksek öğrenim yapmak üzere başka ülkelerden yurdumuza gelenlere , - Türk Cumhuriyetleri ve Türk Topluluklarından yüksek öğrenim için yurdumuza gelenlere - Dünya ülkelerindeki Türkoloji Merkezlerine , - Devletin ihtiyaç duyduğu kurumlara, - Yurtiçi ve Yavru Vatandaki Türkçe Öğretim Merkezlerine vb. Yabancı dil olarak Türkçe Öğretmeni yetiştirmeliyiz.

2016 yılı itibariyle Lisansüstü programları • • (Mustafa ALTUN, 2016) 1. Ankara Üniversitesi Yabancı Dil Öğretimi-Yüksek Lisans-Doktora 2. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Yüksek Lisans 3. Dokuz Eylül Üniversitesi-Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Yüksek Lisans-Doktora 4. Gazi Üniversitesi-Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi-Yüksek Lisans 5. Hacettepe Üniversitesi-Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Yüksek Lisans 6. İstanbul Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi-Yüksek Lisans 7. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Yabancılara Türkçe Öğretimi Yüksek Lisans 8. Sakarya Üniversitesi-Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi-Yüksek Lisans

Diğer bazı programlar • Daha sonraki yıllarda Kocaeli Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Başkent Üniversitesi gibi diğer pek çok üniversite de yüksek lisans programları açılmıştır.

2015 YILI İTİBARİYLE SERTİFİKA PROGRAMI BULUNAN ÜNİVERSİTE VE KURUMLAR (Mustafa ALTUN, 2015) • • • 1. ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ TÖMER-İBUZEM 2. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ ADYU-TÖMER 3. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÖMER 4. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 5. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEDAM 6. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TÖMER 7. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DİL MERKEZİ-YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ 8. MARMARA ÜNİVERSİTESİ MÜSEM 9. MERSİN ÜNİVERSİTESİ TUAM 10. OKAN ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZİ 11. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZİ 12. YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ

Diğer Üniversite ve Kurumlar • Bu sayı her geçen gün artmakta ve yeni üniversiteler sertifika programları açmaktadır.

YÖNTEM

Amaç Bu çalışmanın amacı Türkiye’de son yıllarda açılan Yabancılara Türkçe Öğretimi yüksek lisans programının, programda kayıtlı bulunan tüm öğrenciler ve programda ders veren öğretim üyeleri tarafından Peacock Program Değerlendirme Modeline göre incelenmesidir.

Veri Kaynakları • Peacock tarafından hazırlanan 15 açık uçlu sorudan oluşturulan anket öğrencilere verilmiş ve ayrıca üç öğretim elemanı ile yarıyapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir.

Soru örnekleri Peacock (2009) program değerlendirme modelindeki sorulardan bazıları aşağıda belirtilmiştir: Öğretim programının açıkça belirtilmiş bir felsefesi var mı? Öğretim programının içeriği bu felsefeyi yansıtabilmekte midir? Öğretim programı farklı alanlardan gelen ders görenlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek esneklikte yöntemler kullanmakta mıdır? Öğretim programı farklı dil öğretim yöntemleri konusunda öğrencileri yeterince aydınlatabilmekte midir? Öğretim programı etken ve edilgen bilgi ulaşımı konusunda dengeli midir? Öğretim programının öğrencilerin dersler ve uygulamalar konusunda düşüncelerini önemsemekte midir?

Sonuçlar • Daha henüz yeni kurulan ve öğretim elemanları ile yapılan mülakatlardan elde edilen bilgilere göre öğrencilerle yoğun bir etkileşim içinde bulunan Yabancılara Türkçe Öğretimi yüksek lisans programı ile ilgili öğrencilerle yapılan mülakat programla ilgili farklı görüşlerin olduğunu ortaya koymuştur.

Sonuçlar • Bazı öğrenciler programla ilgili yüksek doygunluk ve başarı algısına sahipken, diğer bazı öğrenciler belli başlı konularda tatminsizliklerini dile getirmişler ve programın eksik yönlerine işaret etmişlerdir. • Öğretim üyeleri ile yapılan mülakatlarda ise, genel olarak, program hakkında olumlu görüşler belirtilmiştir.

Öğrencilerin Görüşleri • Öğrenciler aşağıdaki konularda programı yeterli görmüşlerdir (Olumlu görüşün yüzde 50’nin üzerinde olduğu alanlar) – Programın farklı ilgi alanlarına hitap edebilmesi – Yabancılara Türkçe Öğretimi alanında gerekli teorik bilgiyi sunması – Yabancılara Türkçe Öğretimi alanında Türkiye ve dünyadaki gelişmeleri yansıtması – Sınıf içi uygulamalar ile ilgili yeterli fırsatlar vermesi – Ders destek materyallerinin geliştirilmesi için yeterli fırsatları vermesi

Öğrencilerin Görüşleri • Öğrenciler aşağıdaki konularda programı yetersiz görmüşlerdir (Olumlu görüşün yüzde 50’nin altında olduğu alanlar) – Yabancılara Türkçe Öğretimi alanında gerekli sınıf içi uygulamalar hakkındaki bilgi ve tecrübe – Yansıtıcı öğretim kullanımı – Konu ile ilgili uzmanların programa dahil edilmesi – Öğretmen ve öğrenci merkezli öğretim arasındaki denge – Ölçme ve değerlendirme ilgili bilgi ve tecrübe

Öğretim üyelerinin görüşleri • Daha önce de bahsedildiği gibi öğretim elemanları, genel olarak, program hakkında olumlu görüş sunmuşlardır. Özellikle programdaki ders içeriğinin zenginliği ve farklı ihtiyaçları karşılayabilme özelliği vurgulanmıştır. • Öğretim üyeleri öğrencilerin geçmiş donanım ve bilgilerinin de yeterli olduğunu ve hazır bulunuşluk düzeylerinin yüksek olduğunu belirtmişlerdir.

Değerlendirme • Bu çalışmamızda Peacock tarafından oluşturulan program değerlendirme modeli kullanırak Türkiye’deki bir üniversitemizin yüksek lisans öğretim programı incelenmiştir. • Programda kayıtlı bulunan tüm öğrenciler ve programda ders veren öğretim üyelerinin bazılarından Peacock Program Değerlendirme Modeline görüşleri alınmıştır.

Değerlendirme • Elde edilen sonuçlara göre öğrenciler programın hem olumlu hem de olumsuz yönlerini belirtmiştir. Bu durum program hakkındaki yeni düzenlemeler ve yapılacak değişiklikler için güzel bir altyapı sunacaktır. • Özellikle programın yeni açıldığı da düşünülürse, programın ders içeriklerinin ve öğretim programının güncellenmesi alana katkı sağlayacaktır.

İlginiz için teşekkür ediyoruz.