YAAR DOU SPOR BLMLER FAKTES REKREASYON REK 109
YAŞAR DOĞU SPOR BİLİMLERİ FAKÜTESİ REKREASYON REK 109 KAYAK DOÇ. DR. MENDERES KABADAYI
TÜRK TARİHİNDE KAYAK SPORUNUN GELİŞİMİ REK 109 KAYAK Hafta-2
Türkiye’de Kayak Sporunun Tarihçesi Kayıtlara göre eski Türklerde “Çana” olarak bilinen kayak M. Ö. 4000 yıllarında Baykal Gölü çevresinde, karda yürüme aracı olarak kullanılmıştır. Göçlerle İskandinav ülkelerine ulaşan kayak, Avrupa’da 18. yüzyıldan sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. Yurdumuzda ilk kez 1914 yılında, Haliç’te bir marangoz atölyesinde (100 Çift kadar) kayak yapımına başlandı.
Asıl kayak yapımı ise 1964’te Asım Kurt ve dönemin K. K. Komutanı Cemal Turan’ın ilgilenmesiyle yılda 10. 000 çift kayak imal edilen bir fabrikanın kurulmasıyla oldu. Sonraları aynı fabrika kayak sopası ve bağlama da üretmeye başladı.
Kayak sporunun ilk başlangıcı ise, Silahlı Kuvvetlerin ilgilenmesiyle yapılan bu çok sayıda kayağın hayvan sırtında Eruzurum’a taşınması ile Kafkas cephesinde kayakçı er yetiştirmek üzere olmuştur. Avusturya’dan getirilen kayak öğretmeni Albert Bildstein’in yönetimi altında 1915 yılında Erzurum’da Kerim Hitli’nin Tabyası’nda açılan kurslarda 30 kayakçı yetiştirilmiştir.
1930 yılında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Ziraat Yüksek Mektebinde, kayak faaliyetleri yapılmaya başlanmış, aynı yıl atletizm antrenörü olan Abraham adlı bir Alman Uludağ'a kayakla çıkıp resimler çekip Bursa'ya dönmüştür. Abraham çektiği resimleri Vali Fatin Güvendiren'e (Fatin Tepe'nin adı buradan gelir) göstererek, Uludağ'da kayak sporunun yapılabileceği alanlar olduğunu anlatmıştır.
Abraham'ın bu girişiminden sonra Galatasaray Lisesi öğretmeni Giyolet de yine tek başına kayakla Uludağ'ın zirvesine çıkmış ve kayarak Bursa'ya dönmüştür. Bu girişimler bir anlamada Uludağ'da kayak sporunun temellerini atmış oldu. 1933 -1934 yılları arasında Bursa, Ankara ve Erzurum Halkevleri ile Muhafız Alayı kayak sporu ile özellikle ilgilenmişlerdir.
1934 yılından sonra karlı bölgelerdeki Halkevleri aracılığıyla kayak sporu yurt düzeyinde yayılmaya başlamıştır.
Türkiye Kayak Federasyounu ise aslında 1935 yılında kayak federasyonu olarak değil de, “Dağcılık ve Binicilik Federasyonu” olarak kurulmuştur. Bu 1935'ten 1938 senesine kadar birlikte yürütülmüştür. Yalnız 1936 senesinde Kış Olimpiyatları yapılması sebebiyle, Olimpiyatların iki ay öncesinden Federasyonun adı "Dağcılık ve Kış Sporları" olarak değiştirilip Kış Olimpiyatları'na katılım sağlanmıştır.
Yurtta dağcılık, kayak ve kış sporlarını yaymak ve yaşatmak amacıyla 1944 yılında Asım Kurt'un kuruculuğunda bulunduğu Ankara Dağcılık Kayak ve Kış Sporları İhtisas Kulübü Derneği kurulmuştur. Türkiye'de uluslararası kurallara uygun ilk kayak yarışması yine 1944'te Asım Kurt'un çabalarıyla gerçekleştirilmiştir.
Türk kayakçıları 1948 Saint Moritz, 1952 Oslo, 1956 Cortina d’Ampezzo, 1960 Squaw Valley, 1964 Inssburck Olimpiyatları’na katılmalarına rağmen başarılı olamamışlardır. 1968 Balkan Kayak Şampiyonası’nda Burhan Alankuş 8. ’liği elde ederek, o güne kadar uluslar arası alanda alınmış olan derecelerin en iyisini yapmıştır.
1970 yılında Uludağ'da yapılan Balkan Şampiyonası’nda, Kuzey Disiplini Gençler Kategorisi'nde Sarıkamış Bölgesi'nden Rıdvan Özbek , Balkan Şampiyonu oldu. 1975 yılında yapılan Balkan Kayak Şampiyonası'nda ise Genç ve Büyük Erkekler Kategorilerinde takımlarımız Balkan 3. sü oldular.
1981 Balkan şampiyonasında Türk Takımı (Gençler) 4 x 10 km bayrak yarışında bronz madalya kazandı. Ülkemizde kayağın gelişebilmesi için Kayak Federasyonu tarafından her yıl kayak antrenörlüğü ve öğretmenliği kursları, minikler için kayak kampları açılmaktadır.
1981 Balkan şampiyonasında Türk Takımı (Gençler) 4 x 10 km bayrak yarışında bronz madalya kazandı. Ülkemizde kayağın gelişebilmesi için Kayak Federasyonu tarafından her yıl kayak antrenörlüğü ve öğretmenliği kursları, minikler için kayak kampları açılmaktadır.
Ülkemizde kayak sporunun geliştirilebilmesi için kayak yapılan illerde her yıl sömestr tatillerinde Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri tarafından 7 -15 yaş gruplarını kapsayan kayak kursları düzenlenmektedir. Ayrıca Türkiye'nin gösteri amaçlı en büyük kış sporları organizasyonu ‘’ Kar Adam Kayak Yarışları’’ 1983 yılından beri Uludağ'da yapılmaktadır.
Türkiye’deki Kayak Merkezleri ve Bulunduğu İller Bursa/Uludağ Erzurum / Palandöken Kayseri / Erciyes Kars / Sarıkamış Samsun / Ladik – Akdağ Bolu / Kartalkaya Kastamonu / Ilgaz
Bitlis / Merkez Ağrı / Budi Bingöl / Yolaçtı / Kurucadağ Erzincan / Bolkar Gümüşhane / Zigana Ankara / Elmadağ Antalya / Saklıkent
Aksaray/Hasandağ Artvin İzmir / Bozdağ Bayburt/Kop Dağı Kocaeli/Kartepe Isparta / Davraz
- Slides: 18