YAAR DOU SPOR BLMLER FAKLTES REKREASYON REK 201

YAŞAR DOĞU SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ REKREASYON REK 201 - Rekreasyonel Kaynaklar ve Spor Dr. Öğretim Üyesi Yener AKSOY

REKREASYONUN DİĞER ALANLARLA İLİŞKİSİ REK 201 - Rekreasyonel Kaynaklar ve Spor Hafta-6

REKREASYONUN DİĞER ALANLARLA İLİŞKİSİ

• Gerçekleşen endüstrileşme süreci, insan yaşamında yeni gelişmelere zemin hazırlamıştır.

• aşırı şehirleşme , nüfus artışı , çalışma ortamının yoğunluğu yaşam şartlarının zorluğu , çevre kirliği (hava kirliliği gürültü vb. ) gibi faktörlerden kaynaklanan stresten kurtulma ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

• Böylelikle çalışmanın yanında, insanların kendilerince özgür olarak kullanabilecekleri serbest zamanın önemli bir ihtiyaç olduğu görüşüne varılmıştır.

• Bunun doğrultusunda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde rekreasyon etkinlikleri olarak yeni yaşam biçimleri ortaya çıkmıştır. • (örn: Arjantin, Mısır, Paraguay, Ukrayna)

• Toplum içinde farklı gruplar tarafından çok çeşitli ve değişik rekreasyon etkinlikleri gerçekleşmektedir. Bu gruplar;

Rekreasyon ve turİzm aras. Indakİ İlİŞkİ

• Turizm; dinlenme ve benzer durumlarla ilgili ihtiyaçların tatmini sebebiyle boş zamanların değerlendirilmesinden ortaya çıkan ilişkiler ve faaliyetler bütünüdür.

• Serbest zamanın değerlendirilmesi turizm tanımlarında 1970’li yıllara dayanmaktadır. • Rekreasyon ve turizm arasındaki ilişki özellikle her iki alanında tanımlarında boş zamanın geçmesi ile fark edilebilir

• Ayrıca turizm içinde turistik rekreasyonel etkinliklere örnek olarak gösterilebilecek faaliyetler topluluğu olan animasyon, turizm işletmelerince turistlere sunulan serbest zaman değerlendirme etkinlikleridir

• bu özelliği nedeniyle turistik rekreasyon kapsamına girmektedir. • Bir turistin Antalya’ya da bir otelde konaklarken, otelin bünyesinde hazırlanmış olan tiyatro gösterisine pasif katılması veya aktif rol oynaması turistik rekreasyona örnektir.

Rekreasyon ve spor aras. Indakİ İlİŞkİ

• Spor kavramı, insanlık tarihinin başlangıcına kadar uzanan uzun süreli bir geçmişe sahip olup her geçen gün toplum hayatında daha önemli bir yer teşkil etmeye başlayan bir olgu olarak ortaya çıkmaktadır

• Rekreasyon aktiviteleri içinde, temel fiziksel egzersize ve çeşitli spor branşlarının rekreatif amaçlı uygulanmasına dayanan ve rekreasyon aktivitelerinin büyük bit bölümünü oluşturan türüne sportif rekreasyon denmektedir

• rekreasyonun temeli fiziksel egzersizdir • Dolayısıyla rekreasyonun tanımının içinde spor ve ya sportif aktiviteler özellikle yer almaktadır.

• Spor bir rekreasyon faaliyeti olarak genelde iki türlü etkinlik çeşiti göstermektedir. Bunlardan birincisi, izleyici olarak pasif katılım, ikincisi ise rol alarak aktif katılımdır. Bu sportif etkinliklere örnek olarak;

Havuz, Akarsu, Deniz ve Göl Etkinlikleri • • Yüzme, Sualtı dalış Deniz ve Tatlı Su Avcılığı Rafting, yelkencilik, rüzgar sörfü Sandal, yat, deniz bisikleti Dağ Sporları • Tırmanma, Trekking, Avcılık • Kar motoru ve Kızak Gezileri

Sportif Rekreasyon İstasyonlarındaki Etkinlikler • Tehlikeli sporlar(atlayış, yamaç paraşütçülüğü) • Basketbol, Futbol, Hentbol, Voleybol • Boks, Güreş, Jimnastik • Binicilik, Okçuluk Fiziksel Beceri Oyunları ve Yarışmalar • Çocuk oyunları ve yarışmaları (çuval yarışı halat çekme) • Gençlere yönelik oyun ve yarışmalar(tiyatro halk oyunları) • Üçüncü yaş gurubuna yönelik oyun ve

Rekreasyon ve oyun aras. Indakİ İlİŞkİ

• Rekreasyonel bir değer taşıyan oyun bazen her yönüyle bir spor olarak, bazen eğitsel bir oyun olarak, bazen bir dans, folklor ve ya tiyatro olarak, bazen ise tamamen insanın yaratıcılığına dayanan farklı bir etkinlik olarak ortaya çıkabilmektedir.

• Ayrıca, kurallarla sınırlaması bulunan, şans ve beceri gerektiren, denetim dahilinde gerçekleşen faaliyetleri de oyun olarak ifade etmektedir. Bu bağlamda boş zaman ise tüm bu faaliyetlerin gerçekleştiği zamandır. Bu yönde yapılan faaliyetler rekreasyon etkinlikleri olarak ifade edilebilir.

Rekreasyon ve sanat aras. Indakİ İlİŞkİ

• Rekreasyonel etkinliklerden biri olarak gösterilen sanatsal amaçlı yapılan rekreasyon etkinlikleri serbest zamanın değerlendirilmesinde kullanılır. Bu sanatlar 4’e ayrılır bunlar ;

İşitsel sanatlar • Sesler ve sözler aracılığıyla biçim kazanmış sanat türüdür. Her türden şiir ve müzik bu guruba girmektedir. Ritmik sanatlar • İnsan vücudunun hareketlerinden doğan sanat türüdür. Tiyatro ve pantomim bu guruba girer

Plastik sanatlar • İnsanın maddeye biçim vererek yaratığı sanatlara plastik sanatlar denir. Sanat tarihinin ilgili olduğu plastik sanatlar malzeme boyutlarına göre; büyük sanatlar (mimari, resim, heykel ve kabartma) ve küçük sanatlar (halı, seramik, çini, maden vb ) olmak üzere 2 gruba ayrılır. Karma sanatlar • Ritmik, işitsel, plastik sanat türlerinin 2 ve ya daha fazlasının içine alan sanat türleridir

Rekreasyon ve sanatın ortak yönünü açıklayacak olursak; • Sanatsal amaçlı yapılan rekreasyon etkinlikleridir ve sanatın bir çok dalından biri veya bir kaçıyla uğraşarak boş zamanların değerlendirilmesidir.

Rekreasyon ve kültürel aras. Indakİ İlİŞkİ

Katılımcıların bilgi ve becerilerini arttırmaya yönelik her türlü boş zaman değerlendirme etkinlikleri içinde yer alan bir diğer alan kültürüdür. Kültürel özellik taşıyan ve rekreasyon etkinlikleri, eski sanat ve tarihi eserleri, müzelerin gezilmesi ve diğer kültürel faaliyetleri kapsamaktadır

• Modern toplumlarda rekreasyonun önemli işlevlerinden biri farklı etkinlikler sayesinde insanların bir araya gelmesi, birbirlerini tanıması, ilişki kurmaları ve yakınlaşmaları gibi toplum içinde bütünlüğü sağlamayı amaçlar.

• Rekreasyon etkinliklerinde önemli bir yeri bulunan kültürel aktivitelerin, toplumu ve bireyi bir araya getirme, toplum içinde dayanışmayı sağlama gibi hususlarda katkıları vardır. Bu hususlara örnek vericek olursak; akraba ziyaretleri, günübirlik geziler, kültürel turistik gezileri örnek verebiliriz.

Rekreasyon ve çevre arasındakİ İlİŞkİ

• Genel bir tanımla çevre; bir organizmanın hayatını etkileyen fiziksel ve biyolojik unsurların birleşimidir. İnsan faaliyetleri üzerinde hemen ya da uzunca bir süre içine dolaylı yada dolaysız bir etkide bulunabilecek fiziksel kimyasal ve toplumsal etkenlerin toplamıdır

• Çevre kavramının ortaya koyduğu bu geniş alan içerisinde çevrenin farklı boyutlarından söz edilmektedir. Bu boyutlar nitelik açısından incelendiğinde çevre ikiye ayrılmaktadır.

Fiziksel (Coğrafi) Çevre: • Bireyin içinde yaşadığı ev, mahalle kent, köy gibi farklı mekanlardan oluşan çevredir. Toplumsal (Beşeri) Çevre: • Aile üyeleri, akrabalar, yaşıtlar, arkadaşlar gibi insanlardan oluşan çevredir İnsanların ekonomik, toplumsal ve siyasal alanlar nedeniyle gerçekleştirdikleri ilişkilerin tümü toplumsal çevreyi oluşturmaktadır.

• Rekreasyon ve çevre ilişkisi, insanların monotonluktan, sıkıcı bir şehir hayatından ve hareketsizlikten kaçış olarak, açık alan rekreatif etkinlikleri tercih etmeleri neticesi daha belirgin ortaya çıkmaktadır. • Gelişen çevre bilimci insanların doğaya yöneltmekte, doğada çeşitli rekreatif etkinlikleri teşvik etmekte ve doğada daha fazla rekreatif faaliyetlerin olmasını sağlamaktadır.

Rekreasyon ve ekonomİ arasındakİ İlİŞkİ

• Bir sosyal bilim dalı olan iktisat toplumun yapılanma biçimini ve bu yapının nelerden oluştuğunun anlaşılmasına olanak tanımaktadır. Toplum halinde yaşayan insanlar, varlıklarını koruma ve devam ettirebilme amacıyla çeşitli faaliyetlerde bulunmak zorundadırlar.

• Bu faaliyetlerin amacı, mevcut imkanlarla mal ve hizmet üretme, bunları tüketmek veya ihtiyacı olan diğer kişilere devretmektir. Dar anlamda bu gibi faaliyetler iktisat ilminin konusunu oluşturmaktadır.

• Kişi başına milli gelire arttırma çabaları sonucunda, gelir seviyesinin arttığı görülmektedir. Çalışan kesimin ve toplumun diğer fertlerinin gelir seviyesinin artmasıyla, insanların gelirlerinden kendi arzularınca harcayabilecekleri miktarda artış olmakta ve bu gelirin artmasıyla rekreasyona olan talepte artmaktadır.

• Artan serbest zamanın değerlendirilmesi boş zaman sürelerinin çoğalması olayının dışında başka bir boyutu da ortaya koymaktadır. Rekreasyon bütün uygulamalarıyla birlikte ekonomik bir olayı oluşturmasa da geniş iş yatırımlarına yol açması, çeşitli harcamalara neden olması bu gibi durumlardan ötürü ekonomik yönden irdelenmesi gerektiğini göstermektedir.

Rekreasyon ve EĞİTİM aras. Indakİ İlİŞkİ

• Rekrasyon, bireylerin mutlu, sağlıklı ve hayattan zevk alarak yaşamalarını sağlayan, modern teknolojinin ve şehirleşmenin ortaya çıkarttığı kalabalık, kirlilik ve diğer sorunların yarattığı, bedensel ve ruhsal sorunları ortadan kaldırabilecek önemli bir eğitim konusu olarak görülmektedir.

• Eğitim ve kültür seviyesi yüksek toplumlar, rekreatif etkinliklere daha fazla katılım sağlamakta ve birçok farklı rekreatif etkinliklerin doğmasında öncü olmaktadırlar. Eğitim seviyesi yükseldikçe, seyehat etme alışkınlıkları artmakta ve buna bağlı olarak insanların gelir seviyesi yükselmektedir.

Rekreasyon ve SAĞLIK aras. Indakİ İlİŞkİ

• Rekreasyon bireylerin sağlıklı yaşam sürmelerine imkan tanımaktadır. örneğin; Bireyin doğa sporlarıyla ilgilenmesi sadece serbest zaman değerlendirme etkinliği değil aynı zamanda sağlıklı yaşam sürdürülebilmesi açısından da faydalı olabilmektedir

• Ayrıca boş zaman değerlendirme etkinliklerinin içinde barındıran, sağlık alanında ki rekreatif etkinliklerin, sağlığı koruyucu, tedavi edici özellikleri olduğu ileri sürülmektedir.

Rekreasyon ve PEYZAJ MİMARİ aras. Indakİ İlİŞkİ

• Doğaya yönelik bir sanat dalı olan peyzaj mimarisi turizm endüstrisi için önemli olduğu kadar rekreasyonel faaliyetlerin yapıldığı alanlar için de önem taşımaktadır. Zira rekreatif etkinliklerin yapıldığı mekanlar veya genel olarak destinasyon çevresi (gezilecek yerler) bakımından incelendiğinde peyzaj mimarisinin önemli olduğu görülmektedir.

• Peyzaj mimarisi, kent içinde ve kırsal alanda dış mekan düzenleyen bir sanat olması nedeniyle turizm ve rekreasyon açısından oldukça önemlidir. Rastgele yapılan turistik yerleşmeler doğal bitki örtüsünü kemirerek yok etmektedir. Bu durum rekreasyon ve animasyon yerlerinin çirkinleşmesine neden olur.

• Etkinliklerinin gerçekleştirildiği açık ve ya kapalı alan rekreasyon istasyonlarının oluşturulmasında meydana gelen çarpıklıkların ve bölünmelerin peyzaj mimarisinden faydalanmaktadır. • İnsanları doğaya yaklaştıran bir takım unsurlar önem kazanmaktadır. Bu unsurlar örnek olarak şunlar söylenebilir;

• Bağımsız ev bahçeleri • Toplu konut, site bahçeleri • Meydanlar, bulvarlar, yollar • Rekreasyon alanlar • Gezinti yerleri • Mezarlıklar • Mahalle, semt ve kent parklarıdır