Y BAN NH N D N TNH IN
ỦY BAN NH N D N TỈNH ĐIỆN BIÊN SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Cuộc thiết kế bài giảng điện tử E-Learning HÓA HỌC 9 Bài 30 - Tiết 38 Giáo viên: Nguyễn Ngọc Phương E-mail: nguyenngocphuong 1975@gmail. com Điện thoại: 0915516579 Trường THCS Thanh Luông - Huyện Điện Biên - Điện Biên Tháng 01/2015
KIỂM TRA BÀI CŨ Em hãy hoàn thành các phương trình phản ứng sau đây: a. H 2 SO 4 + 2 KHCO + KHCO 3 → . . . + H 3 → K 2 SO 4 + 2 CO 2↑ + 2 H 2 O 2 O b. Na 2 CO 3 + Ca(OH)2 → Ca. CO → . . . . + Na. OH 3↓ + 2 Na. OH c. Ba. Cl . . . +. . . . 2 + Na 2 CO 3 → Ba. CO 3↓ + 2 Na. Cl 3↓ + Na. Cl d. Ca. CO 3 + CO + . . . +. . . Ca(HCO 2 + H 2 O Ca(HCO 3) 2 Thành phần chính của núi đá vôi là Ca. CO 3 , khi gặp nước mưa và khí Trong các PƯHH trên, PƯHH nào là cơ sở của sự CO 2 trong không khí, Ca. CO 3 sẽ chuyển hóa thành Ca(HCO 3)2 tan trong nước chảy qua khe đá vào trong hang động. Dần dần Ca(HCO 3)2 lại tạo thành thạch nhũ trong các hang động, em hãy chuyển hóa thành Ca. CO 3 rắn, không tan. Kết quả lâu dài của sự chuyển giải thích? hóa lẫn nhau giữa 2 muối đã tạo nên thạch nhũ trong các hang động
Tiết 38: Các em hãy quan sát một số hình ảnh sau đây: I. SILIC: (Si = 28) 1. Trạng thái tự nhiên: Đất sét (Cao lanh) Cho biết kí hiệu hóa học và nguyên tử khối của Silic? Tỉ lệ phần trăm về khối lượng các nguyên tố trong vỏ Trái Đất Cát trắng - Silic là nguyên tố phổ biến thứ hai trong thiên nhiên, chiếm ¼ Qua các hình ảnh trên gợi cho các em biết những gì về khối lượng vỏ trái đất. Trong thiên nhiên, Silic tồn tại dưới dạng thành phần khối lượng và trạng thái tự nhiên của silic? hợp chất trong cát trắng, đất sét (cao lanh)…
Tiết 38: I. SILIC (Si = 28) Cho các phản ứng hóa học: 2. Tính chất: 1. Trạng thái thiên nhiên: Ánh sáng Cl 2 + H 2 2 HCl - Là chất rắn, màu xám, khó nóng - Silic là nguyên tố phổ biến thứ to , xt C + 2 H CH chảy, dẫn điện kém. Tinh thể silic 4 hai trong thiên nhiên. 2 tinh khiết là chất bán dẫn Si + H 2 Không phản ứng - Trong thiên nhiên, Silic tồn tại Em hãy quan sát mẫu chất Silic dưới dạng hợp chất trong cát kết hợp thông tin SGK/92 trắng, đất sét (cao lanh)… Nêu tính chất vật lý của Silic? Dựa vào các phản ứng hóa học trên em hãy làm bài tập sau:
BÀI TẬP 1 Chọn câu trả lời đúng cho khả năng hoạt động hóa học của Silic so với Cacbon và Clo A) Mạnh hơn Cacbon, yếu hơn Clo B) Mạnh hơn Clo, yếu hơn Cacbon C) Yếu hơn Cacbon và Clo D) Mạnh hơn Cacbon và Clo Sai rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Bạn không trả lời hoàn thành câu hỏi Câu trả lời của bạn là: này Sai rồi hãy thử lại! Đúng rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Câu trả lời đúng là: Bạn phải trả lời trước khi tiếp tục! Bạn đã trả lời một cách chính xác ! Kiểm tra Xóa
Tiết 38: Quan sát các lĩnh vực ứng dụng của tinh thể silic tinh khiết I. SILIC: 2. Tính chất: - Silic là phi kim hoạt động hóa học yếu. Ở nhiệt độ cao, Silic phản ứng với oxi tạo thành silic đioxit to Si + O 2 → Si. O 2 (Silic đioxit) Pin mặt trời Linh kiện điện tử Nêu các ứng dụng của Viết PTHH xảy ra tinh thể Silic tinh khiết? giữa Silic và oxi ? Đọc tên sản phẩm
Tiết 38: I. SILIC: 2. Em có biết ? Tính chất: Silic là một chất bán dẫn. Ở nhiệt độ thường , độ dẫn điện của silic tinh thể - Ứng dụng: Dùng làm vật liệu kémbán dẫn trong kĩ thuật điện tử, thủy ngân 1000 lần nhưng khi nhiệt độ tăng, độ dẫn điện tăng lên chế tạo pin mặt trời. . . theo nhiệt độ. Linh kiện điện tử được chế tạo bởi tinh thể silic cực kỳ tinh khiết. Để thu được tinh thể silic tinh khiết cần nung silic tới nhiệt độ nóng chảy 14100 C. Silic lỏng được làm lạnh chậm, khi đó những tinh thể silic được tách ra từ silic lỏng. Dựa vào tính chất nào của Những tinh thể silic đầu tiên xuất silic mà sử dụng nó vào kỹ hiện rất tinh khiết và được tách ra thuật điện tử ? để làm linh kiện điện tử. Kỹ thuật này gọi là sự kết tinh hóa. Linh kiện điện tử Pin mặt trời
Tiết 38: II. SILIC ĐIOXIT: (Si. O 2) Em hãy hoàn thành các phương trình phản ứng sau, ghi rõ điều kiện phản ứng (nếu có): PTHH: to Si. O + Na. OH → Si. O 22 + 2 Na. OH → Na 2 Si. O 3 + H 2 O to Si. O 2 + Ca. O → Ca. Si. O 2 3 Silic đioxit tác dụng được với những chất nào ? Vậy silic đi oxit thuộc loại oxit nào ?
Tiết 38: II. SILIC ĐIOXIT: (Si. O 2) - Là oxit axit - Ở nhiệt độ cao, tác dụng với kiềm và oxit bazơ → Muối silicat Đọc tên các sản phẩm muối tạo thành to Si. O 2 + 2 Na. OH → Na 2 Si. O 3 + H 2 O (Natri Silicat) to Si. O 2 + Ca. O → Ca. Si. O 3 (Canxi Slicat) * Lưu ý: Si. O 2 không phản ứng với nước tạo thành axit. Axit H 2 Si. O 3 là axit rất yếu , yếu hơn cả axit H 2 CO 3 nên axit này được điều chế bằng phản ứng trao đổi giữa muối và axit Na 2 Si. O 3 + 2 HCl → H 2 Si. O 3↓ + 2 Na. Cl
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 1. Sản xuất đồ gốm: Kể tên các sản phẩm gốm, sứ mà em biết ? Nêu các ứng dụng của chúng
Một số sản phẩm gốm: Sành, sứ Một số sản phẩm gốm: Gạch, ngói Một số sản phẩm sứ nội thất Sành Ngói Sứ Gạch chịu lửa
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 1. Sản xuất đồ gốm: a. Nguyên liệu: Các nguyên liệu chính để sản xuất đồ gốm là gì ? - Đất sét, thạch anh, fenpat Fenpat là khoáng vật, thành phần gồm các oxit của silic, nhôm, kali, natri, canxi, . . .
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 1. Sản xuất đồ gốm: a. Nguyên liệu: b. Các công đoạn chính: - Nhào nguyên liệu với nước tạo Mô tả các công đoạn chính để thành khối dẻo → tạo hình, sấy sản xuất đồ gốm, sứ? khô → các đồ vật → Nung Đất sét, thạch anh, fenpat Nhào với H 2 O Khối dẻo Tạo hình, sấy khô Các đồ vật Nung ở nhiệt độ cao Đồ gốm
BÀI TẬP 2: Điền các từ hoặc cụm từ sau đây (nhiệt độ cao, thạch anh, fenpat, sấy khô, tạo hình, đất sét) vào chỗ trống để hoàn thiện quy trình sản xuất đồ gốm - Nhào , , với nước để tạo thành khối dẻo rồi , thành các đồ vật - Nung các đồ vật trong lò ở thích hợp Sai rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Bạn không trả lời hoàn thành câu hỏi Câu trả lời của bạn là: này Sai rồi hãy thử lại! Đúng rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Câu trả lời đúng là: Bạn phải trả lời trước khi tiếp tục! Bạn đã trả lời một cách chính xác ! Kiểm tra Xóa
CÁC EM CÙNG XEM ĐOẠN VIDEO QUÁ TRÌNH TẠO HÌNH ĐỒ GỐM
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 1. Sản xuất đồ gốm: a. Nguyên liệu: b. Các công đoạn chính: c. Cơ sở sản xuất: - Bát Tràng, Hải Dương, Đồng Nai, Sông Bé, . . . Kể tên một số cơ sở sản xuất đồ gốm nổi tiếng ở nước ta
Hình ảnh về các cơ sở sản xuất gốm ở nước ta Hình ảnh về hoạt động sản xuất gạch ở Điện Biên Nhà máy gạch tuynel đang hoạt động trên địa bàn Thành phố Điện Ở Điện Biên có những cơ sở sản xuất nào ? Biên Phủ luôn giữ vững chất lượng gạch tiêu chuẩn, sản xuất gạch loại 1 đạt tỷ lệ trên 95%, công suất đạt trên 16 triệu viên/năm
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 2. Sản xuất xi măng: a. Nguyên liệu chính: - Đất sét, đá vôi, cát, . . . Cho biết vai trò và Để sản xuất xi thành phần chính măng cần những nguyên liệu gì? của xi măng? Xi măng là nguyên liệu kết dính trong xây dựng, thành phần chính của xi măng là canxi silicat Ca. Si. O 3 và canxi aluminat Ca(Al. O 2)2
VIDEO QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT XI MĂNG
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 2. Sản xuất xi măng: a. Nguyên liệu chính: b. Các công đoạn chính: - Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi, Trình bày các công đất sét rồi trộn với cát và đoạn chính của quá nước → Bùn → Nung → trình sản xuất xi Clanhke → Nghiền cùng phụ măng? gia → Xi măng Đá vôi, đất sét Nghiền nhỏ, trộn với cát và H 2 O Bùn Nung ở 1400 o. C 1500 o. C Clanhke rắn Để nguội, rồi nghiền cùng với chất phụ gia Xi măng
Minh họa lò quay sản xuất clanhke đất sét, đá vôi, cát khí thải chất đốt Clanhke
Tiết 38: Hoạt động sản xuất xi măng ở Điện Biên III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 1. Sản xuất xi măng: a. Nguyên liệu: b. Các công đoạn chính: c. Cơ sở sản xuất: - Hải Dương, Thanh Hóa, Hải Phòng, Hà Nam, . . . Nhà máy xi măng Điện Biên tại bản Na Thìn, xã Pom Lót (huyện Điện Biên), công nghệ lò quay, công suất 360. 000 tấn xi măng/năm. Nhà máy xi măng Điện Biên đã chứng minh tính hiệu quả đầu tư: Giá thành xi măng trên địa bàn Tỉnh thấp hơn từ Xi măng Hoàng Thạch, Hải Dương 300. 000 đồng - 450. 000 đồng/tấn so với các sản phẩm cùng chất lượng bán trên thị trường. Từ lợi ích đó mà xi măng Điện Biên dần chiếm lĩnh thị trường tiêu dùng địa Kể tên các cơ sở sản xuất xi măng ở nước ta Địa phương em có cơ sở sản xuất xi măng chưa? phương. Đặc biệt, vươn ra thị trường tiêu dùng các tỉnh Bắc Lào.
Tiết 38: Quan sát hình sau và cho biết các dụng cụ này được làm bằng vật liệu gì ? III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 3. Sản xuất thủy tinh: a. Nguyên liệu chính: - Cát thạch anh, đá vôi, sôđa (Na 2 CO 3) Kể tên các nguyên Em hãy cho biết thành phần chính của liệu cần để sản xuất thủy tinh thường ? thủy tinh ? Gồm hỗn hợp của Natri silicat Na 2 Si. O 3 và Canxi silicat Ca. Si. O 3
Tiết 38: III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 3. Sản xuất thủy tinh: a. Nguyên liệu chính: b. Các công đoạn chính: - Trộn nguyên liệu theo tỉ lệ thích oc → Thủy Mô tả các công đoạn chính để hợp → Nung ở 900 sản xuất thủy tinh? tinh nhão → Thủy tinh dẻo → Ép, thổi thành đồ vật Cát thạch anh, đá vôi, xôđa Nấu chảy ở 9000 C Thủy tinh nhão Làm nguội từ từ Thủy tinh dẻo Ép, thổi Các đồ vật
CÁC EM CÙNG XEM ĐOẠN VIDEO MỘT PHẦN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT THỦY TINH
BÀI TẬP 3 Nối ý cột A với cột B sao cho phù hợp Cột A- Ngành sản xuất Cột B- Nguyên liệu chính b 1. SX xi măng a. Sôđa, đá vôi, cát thạch anh c 2. SX đồ gốm b. Cát, đất sét, đá vôi a 3. SX thủy tinh c. Fenpat, đất sét, thạch anh Sai rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Bạn không trả lời hoàn thành câu hỏi Câu trả lời của bạn là: này Sai rồi hãy thử lại! Đúng rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Câu trả lời đúng là: Bạn phải trả lời trước khi tiếp tục! Bạn đã trả lời một cách chính xác ! Kiểm tra Xóa
Tiết 38: Thủy tinh được sử dụng làm vật trang trí Thủy tinh được sử dụng trong xây dựng và làm đồ chứa III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT: 3. Sản xuất thủy tinh: a. Nguyên liệu chính: b. Các công đoạn chính: c. Các cơ sở sản xuất chính: - Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh, TP Hồ Chí Minh, . . . Nhà máy thủy tinh San Miguel-Hải Phòng Thủy tinh hiện nay được sử dụng trong các Cho biết một số cơ sở sản xuất thủy tinh ở nước ta lĩnh vực nào ?
MỘT SỐ ĐIỀU CẦN LƯU Ý Em có biết ? - Thủy tinh (kính) là một loại vật liệu trong xây dựng và được dùng để chế tạo rất nhiều vật dụng cũng như - Các ngành sản xuất công nghiệp silicat đều là những ngành có nhiều công dụng đặc biệt, chẳng hạn làm đế cho các thường gây ô nhiễm môi trường rất nặng nề. mạch điện, sợi cáp quang, màn hình máy vi tính… - Các bệnh nghiêm trọng về phổi được biết đến như bệnh - Nếu dạo một vòng quanh trái đất, em sẽ thấy rất nhiễm silic thường gặp ở những người thợ mỏ, cắt đá và những nhiều công trình kiến trúc bằng kính. Trong thiết kế, người phải làm việc trong môi trường nhiều bụi silic. kính có rất nhiều tác dụng: Tiết kiệm năng lượng, thời => Cần chú ý bảo vệ môi trường và bảo vệ con người trong gian thi công nhanh, giảm tải trọng cho công trình, giữ quá trình sản xuất công nghiệp silicat nhiệt cũng như cách nhiệt, … Những ưu điểm đó giúp nó trở thành vật liệu rất được ưa chuộng hiện nay.
BÀI TẬP 4 Những cặp chất nào sau đây có thể tác dụng được với nhau. Viết PTHH của phản ứng (nếu có) A) Si. O 2 và CO 2 B) Si. O 2 và H 2 SO 4 C) Si. O 2 và H 2 O D) Si. O 2 và Na 2 O Sai rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Bạn không trả lời hoàn thành câu hỏi Câu trả lời của bạn là: này Sai rồi hãy thử lại! Đúng rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Câu trả lời đúng là: Bạn phải trả lời trước khi tiếp tục! Bạn đã trả lời một cách chính xác ! Kiểm tra Xóa
BÀI TẬP 5 Dung dịch chất nào sau đây không thể chứa trong bình thủy tinh ? Hãy giải thích A) HNO 3 B) H 2 SO 4 C) HF D) HCl Sai rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Bạn không trả lời hoàn thành câu hỏi Câu trả lời của bạn là: này Sai rồi hãy thử lại! Đúng rồi - Nháy vào đây để tiếp tục! Câu trả lời đúng là: Bạn phải trả lời trước khi tiếp tục! Bạn đã trả lời một cách chính xác ! Kiểm tra Xóa
Axit flohiđric (HF) hòa tan dễ dàng silic đioxit trong thủy tinh theo phản ứng: 4 HF + Si. O 2 → Si. F 4 + 2 H 2 O Nhờ tính chất này nên HF được dùng để khắc chữ hoặc các họa tiết trên thủy tinh
Quiz KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ Your Score {score} (Điểm của bạn) Max Score {max-score} (Điểm bài kiểm tra) Number of Quiz {total-attempts} Attempts (Số lần trả lời) Question Feedback/Review Information Will Appear Here TIẾP TỤC XEM LẠI C U HỎ
DẶN DÒ - Học bài và làm các bài tập trong SGK và bài 30. 1, 30. 2 SBT - Tìm hiểu thêm về các lĩnh vực ứng dụng của Silic và các sản phẩm của ngành công nghiệp silicat - Xem trước bài mới: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
BÀI HỌC CỦA CHÚNG TA KẾT THÚC Nguyễn Ngọc Phương
TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo khoa, sách giáo viên và sách bài tập hóa học 9 - Hình ảnh và video downloads trên mạng Internet - Các thông tin truy cập trên báo mạng - Phần mềm Adobe Presenter - Truyền hình Điện Biên: http: //dienbientv. vn
- Slides: 36