XI Performatif Belgesel BELGESEL zgr Yaren malzemeler Beirle
XI. Performatif Belgesel BELGESEL Özgür Yaren
malzemeler Beşir’le Vals / Waltz with Bashir (Ari Folman, 2008) Beş Kırık Kamera (Emad Burnat, Guy Davidi, 2011)
Performatif Kip: (seyirciye renkli bir biçimde hitap eder) belgeselcinin bir konuyla kurduğu ilişkinin öznel (kişisel) ya da dışavurumcu boyutunu vurgular. Bu kipte belgesel seyircinin söz konusu ilişkiye tepkisinin artırılması amaçlanır. Anımsatma ve duygusal etki yaratabilmek için nesnellik fikrini reddeder. Örn. Beşir’le Dans; ve TV reality show’ları Cops (türün bozulmuş bir örneği olarak). Bu kipteki filmler deneysel, kişisel ve avangart filmlerle benzer nitelikleri paylaşırlar. Ama seyirci üzerinde duygusal ve toplumsal etki yaratmaya yönelik güçlü bir vurguyla…
Performatif Kip: Performatif belgesel yerel, özgül ve içselleştirilmiş olana önem verir. Kişisel olanın üzerinden politik alana girmemizi sağlar. Duygusal yoğunluğu, içselleştirilmiş deneyimi ve bilgiyi vurgular. Olayları kavramsal olarak değil kişisel olarak algılamımız sağlar. Olgularla ikna etmek yerine duygulara seslenir.
Beş Kırık Kamera, (Emad Burnat, Guy Davidi, 2011) 0 -16: 00 (giriş) 56: 00 - 57: 45 (belgeselcinin aktivist olarak performansı) 1: 27 – 1: 30 (self-reflexivity) Belgeselci olayları kaydetmekle ya da tanık olmakla kalmıyor, kişisel olarak olayların içinde yer alıyor; aktivist olarak sahaya çıkıyor. Beş Kırık Kamera’da düşünümsellik, çocuk kendisine bir şey söyletmeye çalışan babasına rahat bırakmasını söylediğinde ortaya çıkıyor. Ancak düşünümselliğin dozu önemli. Bunu sinik bir pozisyon almaya varacak kadar abartırsanız, sözde/alaycı belgesele dönüşür. Böylece toplumsal değişim olasılığından (ve köylülerin takdire şayan direnişinden) tamamen vazgeçmiş olursunuz.
Beş Kırık Kamera, (Emad Burnat, Guy Davidi, 2011) Yönetmen kişisel, sınırlı ve yerel bir perspektifle eski ve karmaşık bir olguyu, Filistin’in işgalini ele alıyor. Kendisi, ailesi, arkadaşları ayrı kişilik özellikleriyle birer karakter olarak biçimleniyorlar. Aktivist ya da gerilla tarzı film üretim biçimiyle sürekli otoriteyle karşıya geliyor. Yasal ve fiziksel zorlukları, hapsedilmeyi, yaralanmayı, kamerasının kırılmasını kişisel bir öykünün basitliği içinde ele alıyor.
Beşir’le Vals / Waltz with Bashir (Ari Folman, 2008) 0 -21: 30 Bellek, belirsizlik, güvenilmez anlatı, kamera-animasyon. . . Otobiyografik nitelik - Ari Folman genç bir asker olarak yaşadığı kendi travmasıyla ve belleğiyle hesaplaşıyor. 1982 İsrail’in Lübnan işgali, IDF’nin göz yumduğu ve kolaylaştırdığı Sabra ve Şatila (mülteci kampı) katliamları. Travmatik bir olayı deneyimlemenin nasıl hissettirdiğini anlatmak için tarihi arşiv görüntüleri yerine son derece öznel, duygusal olarak güçlü animasyon kullanır. Gerçek röportaj kayıtları da görsel tutarlılık için animasyon haline getirilmiştir
Beşir’le Vals / Waltz with Bashir (Ari Folman, 2008) Travmatik anıya vurgu yapmak üzere şaşkınlaştıran, kafa karıştıran, gerçeküstü kabusları andıran savaş deneyimini merkeze alır. Kaos ve kafa bulanıklığı kimi zaman fantazmagorik sahnelerle sunulur (denizden gelen dev kadın vs)
Beşir’le Vals / Waltz with Bashir (Ari Folman, 2008) Shoot & Cry (İsrail’in politikalarına karşı duyarlı Yahudilerin vicdan aklaması; PTS – travma sonrası stres bozukluğu, kabuslar) (Slavoj Zizek, The Limits of Neighborhood)
- Slides: 9