WZW Zelf innoveren een minicasus Lars Nieuwenhoff 26

WZW Zelf innoveren – een mini-casus Lars Nieuwenhoff 26 november 2013

Onderwerpen WAAROM INNOVEREN VAN ZORG? Kader HOE KUN JE (ZELF) INNOVEREN? Methodiek & voorbeelden WAT KUN JE BINNEN JE EIGEN ORGANISATIE DOEN MET INNOVATIE? Suggesties

Sociaal-medisch netwerk Sociale omgeving & mantelzorgplatform Service & diensten Domotica Buurtbewoner / Zorgvrager Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle Zorgorganisatie Zorgalarmering

Nieuwe vorm van zorg & ondersteuning dus, . . . maar HOE? Werkwijze zelf innoveren: 1. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 2. Verschillende perspectieven: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing, maar bekijk ook andere perspectieven! 3. Ontwikkelen & experimenteren 4. Innoveren in netwerken

Ambitieniveau & innovatie agenda Ontwikkeling aan de horizon Grenze Innovatiedomein: NIEUWE ZORGVORMEN n van d e innov atie age nda Organisatie domein: Best practices ORG X Perceptie waar de organisatie staat Waar het “veld” al mee bezig is Nu: Projecten 1 -3 jaar: Experimenten 2 -5 jaar: Toekomstverkenning Oplossingen “(deels)bewezen” in andere omgevingen

Projectmanagement Ra rer en ffin en Ge ne 1 er Selec en Ex pe rim en 2 Stuurpunten ter Initiëren X 3 teren Vrijheidsgraden Ontwikkelen & experimenteren Re ali se Innovatieproces Tijd ren 4 n ce c A p e r e t

Innoveren in netwerken – Bedrijven & partners (consortium) – Universiteiten, hoge scholen (afstudeerders, onderzoekers) – MBO’s (stagiairs, testers) – Kennisinstellingen (TNO, Health Valley, Oost NV, Vilans, Zorg voor innoveren, …) – Subsidieverstrekkers (regionaal – gemeente, provincie, landelijk - Agentschap. nl, Europees – ESF, EFRO …) – Zorgverzekeraars – Fondsen

Zelf innoveren (1) Stappen om te komen tot innovaties: – DROMEN = Ideeën genereren en GEEN doelen stellen – CREËREN = Verkennen van oplossingen – GEEN projectplan opstellen – en selecteren ! – REALISEREN = Experimenteren – GEEN deadlines stellen – en inbedding in organisatie voorbereiden ! DROMEN REALISEREN CREËREN Nieuw product of dienst

Zelf innoveren (2) – Mini-casus Praktijkvoorbeeld in 3 korte stappen: 1. DROOM – ideeën genereren 2. CREATIE – proces van creëren van concepten 3. REALISATIE – vormgeven van product of dienst - 3 -tallen – elk drietal is één innovatieteam - team buigt zich over het volgende vraagstuk - 5 minuten voorbereiden - 2 minuten per team voor terugrapportage

Mini-casus deel 1 – de DROOM U bent innovatiemanager en hebt vernomen dat één van uw medewerkers een idee heeft voor een verbetering van de zorg voor ouderen. Het domein van het product is: 'Mensen in PG-afdeling willen gereanimeerd worden en worden 's nachts gecontroleerd op een levensteken'. U nodigt hen en anderen uit voor een brainstormsessie met als doel deze droom uit te beelden in een product of dienst.

Mini-casus deel 2 – CREATIE Input: Concept uit voorgaande fase Opdracht: Welke stappen gaat het innovatieteam zetten om de ideeën van de DROOM-fase door te ontwikkelen naar een concept of zelfs een prototype? Zelfde 3 innovatieteams, 5 minuten voorbereiden 1 minuut voor terugrapportage

Verschillende perspectieven (1) Zorgvrager-perspectief: Zelfredzaamheid zodanig vergroten dat cliënt met de helft van de huidige zorg & dienstverleningscapaciteit kan worden ondersteund tegen dezelfde of zelfs hogere ervaren kwaliteit … Aandachtspunten: Dimensies van Schalock & Verdugo voor kwaliteit van leven, maar ook gebruiksgemak, betrouwbaarheid, veiligheid en betaalbaarheid.

Verschillende perspectieven (2) Zorgprofessional-perspectief: Effectiviteit van ondersteunende systemen zodanig vergroten dat slechts 10% van de zorgtijd wordt besteed aan administratieve handelingen … Maar ook verhoging van de arbeidsvreugde, verlaging van de fysieke of geestelijke belasting, vergroting van het vakmanschap.

Verschillende perspectieven (3) Organisatieperspectief: Efficiency zodanig vergroten dat dezelfde zorg met 50% minder inzet van (zorg)professionals kan worden geleverd … Maar ook marketing effecten.

Verschillende perspectieven (4) Maatschappelijk perspectief: Duurzaamheid vergroten. – Formele zorg naar informele zorg (meer familie, zorg in de wijk) – Langer thuis wonen (levensloopbestendig bouwen) – Hogere eigen bijdrage – Zuiniger, bewuster, wederkerigheid

Verschillende perspectieven (5) Leveranciers- / bedrijfsperspectief: – Profit: Omzet op korte en lange termijn & winstgevendheid – People: Mensen aan het werk krijgen en 'mooie baan' geven – Planet: Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Verschillende perspectieven (6) Effecten van innoveren zijn dus meervoudig: – Vooraf bedenken welke kwalitatieve en/of kwantitatieve effecten er perspectief zouden moeten of zouden kunnen worden bereikt. – Bedenken hoe op beoogde effecten gestuurd kan worden en hoe effecten beoordeeld kunnen worden. – Voorlopige businesscase opstellen. – Mogelijkheden voor financiering bedenken. – Stakeholdermanagement!!! – Dit alles beschrijven in een innovatievoorstel.

Mini-casus deel 3 – REALISATIE Input: concept uit vorige fasen Opdracht: Welke stappen gaat het innovatieteam zetten om een concept/prototype van een product of dienst uit te ontwikkelen tot een product/dienst voor de organisatie? Zelfde teams, 5 minuten voorbereiden 1 minuut voor terugrapportage

Zelf innoveren (2) DO's & DONT's – Niet denken in PRODUCT, maar in CONCEPT – Concepten onder het maaiveld testen … – Indien succesvol KLEIN KOPIËREN en NIET BREED IMPLEMENTEREN I. h. g. v. echte ontwikkeling ook: – Introductie in de markt voorbereiden tijdens het innovatieproces met ZORG-businesscase en MARKT-businesscase – Feedback, nazorg en volgende generatie

Zelf innoveren – Waarom is het in de zorg dan toch zo moeizaam? – Zorgprofessionals sceptisch voor nieuwe vormen van zorg & ondersteuning o. b. v. Technologie. – Bedrijven gaan niet voor duurzaam concurrentievoordeel maar voor quick wins. – Investeringen in ICT hebben nog niet de beloofde productiviteitsstijging opgeleverd. – Veel pilots, maar beloofde effecten worden niet gerealiseerd; innovaties hebben te weinig toegevoegde waarde. – Gebrekkig leiderschap & lef & ondernemerschap. – Weinig samenwerking.

Voorwaarden voor innovatie – Leiderschap – visie, sturing en steun – Innovatieve organisatiecultuur – Personele continuïteit in het innovatieteam – Multidisciplinair innovatieteam – Samenwerking disciplines (techniek, ontwerp, proces – Noodzaak (watersnoodramp → Deltawerken) – Flexibiliteit en vrijheid van personeel

Onderwerpen WAAROM INNOVEREN VAN ZORG? Kader HOE KUN JE (ZELF) INNOVEREN? Methodiek & voorbeelden WAT KUN JE BINNEN JE EIGEN ORGANISATIE DOEN MET INNOVATIE? Suggesties

www. inn 4 care. nl lars@inn 4 care. nl

WZW Wrap-up Lars Nieuwenhoff 26 november 2013

Onderwerpen WAAROM INNOVEREN VAN ZORG? Kader HOE KUN JE (ZELF) INNOVEREN? Methodiek & voorbeelden WAT KUN JE BINNEN JE EIGEN ORGANISATIE DOEN MET INNOVATIE? Suggesties

Wrap up (1) Start – WAAROM innoveren Kader om noodzaak & nut 'neer te zetten' Voor de lunch – HOE doen andere organisaties het: 1. Zorg op afstand in de ouderenzorg – Sensire 2. Domotica; wat is er al mogelijk – Kersten RTD Na de lunch HOE doen andere organisaties het en HOE zou mijn organisatie kunnen innoveren: 1. Paswoningen – Siza 2. M-Health – Siza 3. Zelf innoveren a. d. h. v. mini-casus – INN 4 CARE

Wrap up (2) Wat hebt u vandaag gezien en wat hebt u geleerd?

Wrap up (3) In welke mate bent u binnen uw instelling bezig met woon- & zorgtechnologie? Wat gaat u zelf doen op het gebied van innovatie? Wat hebt u nodig om met innoveren aan de slag te gaan?

Wrap up (4) Hoe kan WZW u ondersteunen bij het verbeteren van de implementatie van woon- & zorgtechnologie in uw organisatie?

Wrap up (5) Wij doen nu dit, zien jullie nog aanpassingen of veranderingen? Welke projecten / trainingen zouden jullie graag willen zien als vervolg? We hebben gekozen voor een insteek vanuit menselijk perspectief en NIET technologisch perspectief. Wat vinden van de menselijke insteek? Zouden jullie het fijn vinden als het specifieker op technieken in gaat?

www. inn 4 care. nl lars@inn 4 care. nl