WYKAD VIII MOTYWACJA MOTYWACJA Termin stosowany do opisu

WYKŁAD VIII MOTYWACJA

MOTYWACJA Termin stosowany do opisu wszelkich mechanizmów odpowiedzialnych za: �uruchomienie zachowania �ukierunkowanie zachowania �podtrzymanie zachowania �zakończenie zachowania

DEFINICJA MOTYWACJI Podstawowe pytania związane z motywacją: 1) co decyduje o wyborze formy zachowania? (dlaczego takie, a nie inne zachowanie zostało wybrane); 2) co sprawia, że jednostka kontynuuje działania mimo konieczności wydatkowania często znacznego wysiłku? (jakie są mechanizmy podtrzymujące aktywność - wytrwałość, silną wolę); 3) co sprawia, że jednostka porzuca dana formę aktywności przed osiągnięciem założonego wyniku? 4) co sprawia, że zachowanie uznane zostaje za zakończone? (jakie są mechanizmy rozpoznawania wyniku czynności).

EWOLUCYJNE PODEJŚCIE DO MOTYWACJI � Motywację w etologii pojmuje się jako gotowość do wykonania utrwalonego wzorca reakcji. � Instynkt (popęd) – biologicznie ukształtowany stereotypowy wzorzec zachowania i znajdujący się w zapleczu zachowania mechanizm energetyczny � Wrodzony mechanizm wyzwalający – niewymagający uczenia się bodziec (zespół bodźców), stanowiący warunek konieczny i wystarczający do wystąpienia zachowania instynktownego � Hierarchiczna struktura instynktów (np. instynkt rozrodczy – instynkty niższego rzędu: budowanie gniazda, zaloty, opieka nad młodymi – konkretne konsumacyjne przejawy) � Wg socjobiologów (Dawkins, Wilson) podstawowym motywem rządzącym wszelkimi zachowaniami organizmów żywych jest tendencja do rozpowszechniania własnych genów

PSYCHODYNAMICZNA TEORIA MOTYWACJI � Freud, twórca psychoanalizy twierdził, iż wszelkie zachowania są zdeterminowane, rządzą nimi wrodzone instynkty (popędy); motywy ludzkiego zachowania mają charakter nieświadomy i razem ze strukturami osobowości są w ciągłym konflikcie. � Najważniejsze popędy: �Freud: libido – szeroko rozumiany popęd życiowy, seksualny, siła tworzenia; thanatos – popęd śmierci, siła destrukcji, niszczenia �Horney: potrzeba bezpieczeństwa i będący konsekwencja jej niezaspokojenia lęk podstawowy, �Fromm: dążenie do integralności własnej osoby

PODEJŚCIE PSYCHOLOGII HUMANISTYCZNEJ- KONCEPCJA MASLOWA � Motywacja niedoboru – potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, społeczne (przynależności) oraz egotystyczne (szacunku) – zasada homeostazy � Motywacja wzrostu – potrzeby tożsamościowe (samorealizacji) Realizacja potrzeby z każdego kolejnego poziomu hierarchii jest możliwa pod warunkiem zaspokojenia potrzeb z poziomu niższego – hierarcha potrzeb

POZNAWCZE KONCEPCJE MOTYWACJI � Motywujące znaczenie informacji – badania nad deprywacją sensoryczną i zachowaniami eksploracyjnymi � Koncepcje równowagi poznawczej (Heider) i dysonansu poznawczego (Festinger) � Motywacja wewnętrzna – tendencja podmiotu do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na samą jego treść � Motywacja zewnętrzna – działanie realizowane jest ze względu na zewnętrzne wobec podmiotu czynniki, będące konsekwencją jego wykonywania lub efektywnego zakończenia. � Informacyjny i sterujący aspekt nagrody (Deci– informacja o poziomie wykonania, nawet jeśli jest to powtarzająca się pochwała, nie obniża motywacji wewnętrznej) � Egzogenny i endogenny charakter nagrody - Kruglansky.

MOTYWACJA SPOŁECZNA �Ludzie nawzajem wpływają na swoje zachowania, zamiary i plany ich podjęcia, podtrzymują je lub zmieniają albo kończą. �Psychologia społeczna wskazuje na kilka najsilniejszych motywów odpowiedzialnych za nasze zachowania w kontekście wpływu innych ludzi. �Wpływ ten jest na ogół nieintencjonalny i niekoniecznie nawet uświadamiany przez tych, którzy dane zachowania jednostki wywołują, korygują lub sprawiają, że zostają zakończone.

MOTYWACJA SPOŁECZNA, C. D. �Konformizm - uleganie wpływowi grupy; zmiana postaw, poglądów i zachowań zgodnie z kierunkiem, który reprezentuje grupa bez występowanie jawnej groźby (kary). Istnieje konformizm informacyjny i normatywny. Ludzie mogą jednak zachowywać się nonkonformistycznie (niezależnie od nacisku grupy) lub antykonformistycznie (zawsze przeciwnie do wpływu grupy). �Lubienie i dążenie do kontaktu z osobami podobnymi do siebie (homofilia, kategoryzacja in-group). �Reaktancja – bunt psychologiczny – reakcja na pozbawianie jednostki możliwości dokonania wyboru w danej sytuacji i zmuszanie do pewnych zachowań. �Posłuszeństwo wobec autorytetów