Wykad V rodki zaskarenia dr Katarzyna ucarz rodki

Wykład V Środki zaskarżenia dr Katarzyna Łucarz

Środki zaskarżenia – definicja Środki zaskarżenia to przewidziane w ustawie środki prawne, za pomocą których strony (obwiniony, oskarżyciel publiczny i posiłkowy) albo inny wskazany w ustawie uczestnik postępowania (pokrzywdzony lub osoba, która zawiadomiła o popełnieniu wykroczenia) niezadowolone z zapadłego rozstrzygnięcia mogą domagać się jego zmiany lub uchylenia przez organ wyższej instancji. System środków zaskarżenia tworzą: 1) zwyczajne środki zaskarżenia wnoszone od rozstrzygnięć nieprawomocnych (środki odwoławcze, sprzeciwy, quasi sprzeciwy i inne środki zaskarżenia), 2) nadzwyczajne środki zaskarżenia od rozstrzygnięć prawomocnych (wznowienie postępowania, kasacja).

Środki odwoławcze (zwyczajne środki zaskarżenia) Środki odwoławcze służą kontroli instancyjnej nieprawomocnych rozstrzygnięć lub innych niż decyzje czynności w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Zaliczamy do nich apelację oraz zażalenie.

Warunki formalne środka odwoławczego 1) jego dopuszczalność, 2) wniesienie przez osobę uprawnioną, 3) zachowanie terminu wniesienia określonego dla danego środka, 4) złożenie go na piśmie w sądzie (organie), który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie. Brak warunków formalnych oznacza, że prezes sądu I instancji zarządzeniem odmawia jego przyjęcia, a po przyjęciu sąd odwoławczy postanowieniem pozostawia taki środek bez rozpoznania. Na decyzje te służy zażalenie (art. 429 i 430 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Cofnięcie środka odwoławczego Złożony środek odwoławczy może być cofnięty. Obwiniony może skutecznie cofnąć wniesiony na jego korzyść środek odwoławczy, chyba że wniósł go oskarżyciel publiczny lub zachodzi przypadek obrony obligatoryjnej. Jednakże jeżeli oskarżyciel publiczny lub obrońca wnieśli go na korzyść obwinionego do jego cofnięcia potrzebna jest zgoda obwinionego (art. 431 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW). Sąd pozostawia bez rozpoznania cofnięty środek odwoławczy, chyba że zachodzi tzw. uchybienie bezwzględne określone w art. 104 § 1 KPW lub potrzeba zmiany kwalifikacji prawnej czynu (art. 432 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Cechy środka odwoławczego 1) 2) 3) 4) skargowość (wnioskowość), dewolutywność, suspensywność, zakaz reformationis in peius.

Skargowość (wnioskowość) Środki odwoławcze są najczęściej wnioskami stron. Postępowanie kontrolne jest wdrażane, gdy wpłynie skarga na rozstrzygnięcie lub czynność organu procesowego. Apelacja służy wyłącznie stronom. Zażalenie natomiast służy także osobie, której postanowienie, zarządzenie lub inne czynności bezpośrednio dotyczą (art. 103 § 2 i 3 KPW).

Dewolutywność oznacza przeniesienie rozpoznania sprawy do sądu wyższej instancji. Ma ona charakter bezwzględny przy rozpoznawaniu apelacji i względny przy rozpoznawaniu zażalenia.

Suspensywność oznacza wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia na skutek wniesienia środka odwoławczego. Ma ona charakter bezwzględny przy rozpoznawaniu apelacji i względny przy rozpoznawaniu zażalenia.

Zakaz reformationis in peius oznacza zakaz pogarszania sytuacji obwinionego, jeżeli środek odwoławczy złożony jest wyłącznie na jego korzyść. Orzeczenie w instancji odwoławczej na niekorzyść obwinionego jest możliwe, jeżeli wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy i tylko w granicach zaskarżenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli środek odwoławczy na niekorzyść sporządzony wniesiony został przez oskarżyciela publicznego lub pełnomocnika strony, to sąd odwoławczy rozważa jedynie stwierdzone uchybienia podniesione w środku odwoławczym lub podlegające uwzględnieniu z urzędu (art. 434 § 1 KPK w art. 109 § 2 KPW).

Zakres orzekania organu odwoławczego 1) zakres środka zaskarżenia wskazuje, czy orzeczenie zaskarżone jest w całości czy w części (art. 103 § 4 KPW); 2) kierunek wniesienia środka odwoławczego wskazuje, czy jest on wniesiony na korzyść czy na niekorzyść obwinionego. Osoba uprawniona do wniesienia zaskarżenia musi mieć w tym interes prawny (tzn. gravamen), co oznacza, że może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające jej prawa lub szkodzące jej interesom (możliwe jest zaskarżenie samego uzasadnienia). Wyjątkiem jest oskarżyciel publiczny, którego wiąże zasada obiektywizmu i który ma prawo wnieść środek odwoławczy także na korzyść obwinionego. Pamiętać jednak należy, że orzekanie na korzyść obwinionego jest możliwe zawsze niezależnie od kierunku zaskarżenia (art. 434 § 2 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW, art. 425 § 3 i 4 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW); 3) podniesione zarzuty. W ramach zarzutów, które może podnosić strona w środku odwoławczym wyróżniamy, tzw. uchybienia względne i bezwzględne.

Uchybienia tzw. względne 1) obraza przepisów prawa materialnego; 2) obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona wpłynąć na treść orzeczenia; 3) błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on wpłynąć na treść tego orzeczenia; 4) rażąca niewspółmierność kary/środka karnego lub niesłuszne zastosowanie albo niezastosowanie innego środka (art. 438 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Uchybienia tzw. bezwzględne, które sąd uwzględnia z urzędu, powodują zawsze uchylenie zaskarżonego orzeczenia, niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia. Mają miejsce wtedy, gdy: 1) orzeczenie wydała osoba nieuprawniona do orzekania albo sędzia podlegający wyłączeniu z mocy prawa lub niezdolny do orzekania; 2) sąd był nienależycie obsadzony lub orzeczenie zostało podpisane; 3) sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wojskowego albo sąd wojskowy orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego; 4) sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do sądu wyższego rzędu; 5) orzeczono karę lub środek karny nieznany ustawie;

Uchybienia tzw. bezwzględne cd. 6) zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia uniemożliwiająca jego wykonanie; 7) obwiniony nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 21 § 1 (obrona obligatoryjna) lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy; 8) zachodzi jedna z wyłączających postępowanie okoliczności, określonych w art. 5 § 1 pkt 4 -10 KPW (art. 104 § 1 KPW). Chodzi tu o następujące okoliczności: przedawnienie orzekania, śmierć obwinionego, obwiniony korzysta z immunitetu dyplomatycznego/konsularnego, z mocy przepisów szczególnych nie podlega on orzecznictwu na podstawie KPW, postępowanie co do tego samego czynu obwinionego zostało prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte toczy się jeszcze, zachodzi brak skargi uprawnionego oskarżyciela/żądania ścigania pochodzącego od osoby uprawnionej/zezwolenia na ściganie, zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekanie na podstawie KPW; Orzeczenia w sprawie o wykroczenie uchyla się z tego tylko powodu, że sąd orzekł w postępowaniu karnym zamiast w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (art. 439 a KPK)

Przekroczenie granic zaskarżenia 1) 2) 3) sąd odwoławczy jest obowiązany orzec niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia w wypadku bezwzględnych przyczyn odwoławczych wymienionych w art. 104 § 1 KPW (tzw. uchybienia bezwzględne), sąd odwoławczy jest obowiązany zmienić niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów zaskarżone orzeczenie na korzyść obwinionego wówczas, gdy utrzymanie w mocy tego orzeczenia byłoby rażąco niesprawiedliwe (art. 440 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW), a także gdy poprawia błędną kwalifikację czynu w wyroku przy ograniczeniu wynikającym z zakazu reformationis in peius (art. 455 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW), sąd odwoławczy rozszerza zakres podmiotowy orzeczenia na korzyść współoskarżonych, choćby nie wnieśli oni środka odwoławczego, jeżeli uchyla lub zmienia orzeczenie na rzecz współobwinionego, który wniósł środek odwoławczy, a te same względy przemawiają za uchyleniem lub zmianą na rzecz tamtych pozostałych. Rozwiązanie to przełamuje prawomocność orzeczenia w części, w której uprawomocniło się ono na skutek niezłożenia środka zaskarżenia, co jest możliwe jedynie na korzyść nieskarżących orzeczenia współobwinionych (art. 435 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Rodzaje rozstrzygnięć sądu odwoławczego Sąd odwoławczy może orzec: 1) utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia, 2) zmienić je orzekając odmiennie także co do istoty sprawy, 3) uchylić je w całości lub w części, umarzając postępowanie lub przekazując sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (art. 437 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Apelacja – środek odwoławczy Apelacja służy stronom od wyroku sądu I instancji, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 103 § 2 KPW). Wnosi się ją na piśmie w terminie 7 dni od daty otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli uzasadnienie wyroku zostało przedstawione wyłącznie w formie ustnej – termin do wniesienia apelacji biegnie od daty otrzymania wyroku wraz z przekładem tego uzsadnienia. W postępowaniu przyspieszonym termin ten jest skrócony do 3 dni. Jest to termin zawity, a więc nieprzekraczalny (to oznacza, że apelacja wniesiona po terminie jest bezskuteczna), choć przywracalny (art. 105 § 1 KPK, art. 122 § 2 KPK w zw. z art. 38 § 1 KPW). Apelacja wywołuje także skutki prawne, jeżeli wniesiona zostaje wcześniej, przed upływem terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku lub wniosku o jego przekład jeśli ten przedstawiony był w formie ustnej (art. 105 § 2 KPW). O przyjęciu apelacji zawiadamia się strony, obrońców i pełnomocników, po czym akta przekazuje niezwłocznie sądowi okręgowemu. Sąd odwoławczy rozpoznający apelację od wyroku sądu I instancji orzeka w sprawie na rozprawie, a w wypadkach przewidzianych w ustawie, np. w wypadku uchybień bezwzględnych (art. 104 § 1 KPW) na posiedzeniu (art. 449 § 1 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW), w składzie jednoosobowym, co oznacza, że sędzia rozpoznający apelację spełnia jednocześnie funkcję sprawozdawcy, przewodniczącego i składu orzekającego (art. 13 § 1 i 14 § 1 KPW). Uzasadnienie wyroku sąd odwoławczy sporządza w terminie 7 dni. W przypadku utrzymania wyroku sądu I instancji uzasadnienie sporządza się tylko na wyraźne żądanie strony złożone w terminie zawitym 7 dni od daty wydania wyroku przez sąd odwoławczy. W przypadku utrwalenia rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk lub dźwięk/obraz uzasadnienie wyroku może być z urzędu przedstawione wyłącznie w formie ustnej, bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. O fakcie tym należy powiadomić strony.

Zażalenie jest środkiem odwoławczym od postanowień, zarządzeń zamykających drogę do wydania wyroku, a także od innych postanowień, zarządzeń i czynności, jeżeli przewiduje to ustawa. Zażalenie służy stronom oraz osobie, której postanowienie, zarządzenie lub inne czynności bezpośrednio dotyczą (art. 103 § 3 KPW). Dodatkowo przysługuje osobie, która złożyła zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia, ujawnionemu pokrzywdzonemu oraz organowi, który złożył wniosek o ukaranie i na postanowienie o umorzeniu postępowania z przyczyn wskazanych w art 61 § 1 i § 2 KPW. Sądem właściwym do rozpoznawania zażaleń na postanowienia i zarządzenia zamykające drogę do wydania wyroku jest sąd okręgowy, a na pozostałe postanowienia i zarządzenia sąd rejonowy w innym, równorzędnym składzie (art. 14 § 1 KPW). Zażalenie wnosi się w terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia rozstrzygnięcia albo ustnie do protokołu rozprawy lub posiedzenia, a gdy podlega doręczeniu od daty doręczenia lub daty zaskarżonej czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 108 KPW, art. 122 KPK w zw. z art. 38 § 1 KPW).

Zażalenie cd. Dewolutywność zażalenia jest względna. Zażalenie bowiem może być uwzględnione przez sąd, na którego postanowienie złożono zażalenie, jeżeli orzeka w tym samym składzie, w którym wydał zaskarżone postanowienie. W innych wypadkach prezes sądu przekazuje zażalenie niezwłocznie wraz z aktami lub odpisami z akt sprawy do rozpoznania sądowi powołanemu do rozpoznania zażalenia (art. 463 § 1 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW). Suspensywność zażalenia jest też względna; nie wstrzymuje ono wykonania zaskarżonego postanowienia, jednak sąd, który je wydał lub sąd powołany do rozpoznania zażalenia, może wstrzymać wykonanie postanowienia (art. 462 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW). Odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia. Organ rozpoznający zażalenie na czynności lub zaniechanie czynności, uznając zasadność zażalenia, stwierdza niezgodność czynności z prawem lub brak czynności i zarządza naprawienie skutków uchybienia lub zapobieżenie podobnym uchybieniom w przyszłości, a także podejmuje inne przewidziane w ustawie czynności (art. 467 § 2 KPK w zw. z art. 109 § 2 KPW).

Nadzwyczajne środki zaskarżenia służą kontroli i wzruszaniu prawomocnych orzeczeń, tj. wyroków i postanowień kończących postępowanie sądowe w sprawach o wykroczenia. Orzeczenie staje się prawomocne, jeżeli upłynął termin do składania środka odwoławczego od orzeczeń I instancji, odmówiono skutecznie przyjęcia środka odwoławczego, strona cofnęła środek odwoławczy, sąd odwoławczy w wyniku wniesienia środka odwoławczego orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonego orzeczenia albo o jego zmianie. Nadzwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia to: 1) kasacja, 2) wznowienie postępowania.

Kasacja Prawo do wniesienia kasacji przysługuje wyłącznie: 1) Prokuratorowi Generalnemu, 2) Rzecznikowi Praw Obywatelskich, 3) a w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych także Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu (art. 110 § 1 KPW), 4) A w sprawach naruszenia praw dziecka Rzecznikowi Praw Dziecka. Podstawami kasacji mogą być tylko tzw. uchybienia bezwzględne lub inne rażące naruszenie prawa, jeżeli mogły one istotnie wpłynąć na treść orzeczenia. Nie może być to jednak wyłącznie zarzut niewspółmierności kary (art. 111 KPW). W wyniku rozpoznania kasacji może nastąpić: 1) oddalenie kasacji jeśli jest ona bezzasadna, 2) uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości lub w części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania albo umorzenie postępowanie, 3) uniewinnienie obwinionego, jeżeli ukaranie jest oczywiście niesłuszne (art. 537 KPK w zw. z art. 112 KPW).

Kasacja cd. Kasację wnosi się bezpośrednio do Sądu Najwyższego (art. 110 § 3 KPW). W kasacji należy podać, na czym polega zarzucane uchybienie. Na korzyść obwinionego może być ona wniesiona i rozpoznana niezależnie od wykonania kary, zatarcia ukarania oraz okoliczności wyłączających ściganie (art. 529 KPK w zw. z art. 112 KPW). Na niekorzyść obwinionego kasacja ograniczona jest terminem prekluzyjnym, a więc nieprzekraczalnym i nieprzywracalnym - nie można jej uwzględnić, jeżeli została wniesiona po upływie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia (art. 110 § 2 KPW). Prezes sądu, do którego wniesiono kasację, odmawia jej przyjęcia, jeżeli kasacja nie spełnia wymogów formalnych lub też wniesiona została po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalna z mocy ustawy albo gdy kasację oparto na innych powodach niż wskazane w KPW. Na zarządzenie, o którym mowa powyżej, zażalenie przysługuje do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy rozpoznaje zażalenie jednoosobowo. Sąd kasacyjny wydaje postanowienie bez udziału stron, chyba że Prezes Sądu Najwyższego zarządzi inaczej. W stosunku do tego samego obwinionego i do tego samego orzeczenia uprawniony podmiot można wnieść ją tylko raz (art. 522 KPK w zw. z art. 112 KPW).

Kasacja c. d. W razie wniesienia kasacji Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji (względna suspensywność kasacji – art. 532 KPK). Sąd Najwyższy orzeka jednoosobowo, jeżeli ustawa nie wymaga wydania wyroku. Prezes Sądu Najwyższego może jednak zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów. Jeżeli kasacja dotyczy orzeczenia Sądu Najwyższego, podlega ona rozpoznaniu w składzie siedmiu sędziów, chyba że orzeczenie zostało wydane jednoosobowo. W tym wypadku Sąd Najwyższy orzeka w składzie trzech sędziów (art. 534 KPK). Co do zasady Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację na rozprawie, a w wypadkach przewidzianych przez ustawę - na posiedzeniu bez udziału stron. Strony pozbawionej wolności nie sprowadza się na rozprawę, chyba że Prezes Sądu Najwyższego lub Sąd Najwyższy uzna to za konieczne. Oddalenie kasacji jako oczywiście bezzasadnej nie wymaga pisemnego uzasadnienia; jeżeli postanowienie zostało wydane na posiedzeniu oraz wtedy, gdy zostało wydane na rozprawie a strona pozbawiona wolności nie miała przedstawiciela procesowego i nie została sprowadzona na rozprawę, uzasadnienie sporządza się na jej wniosek (art. 535 KPK). Kasacja wniesiona na korzyść oskarżonego może być uwzględniona w całości na posiedzeniu bez udziału stron, w razie jej oczywistej zasadności. Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym - tylko w wypadkach określonych w ustawie (art. 536 KPK). Niedopuszczalna jest kasacja od orzeczenia Sądu Najwyższego zapadłego w następstwie rozpoznania kasacji – tzw. superkasacja (art. 539 KPK).

Wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, dotyczącym każdego prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Wznowienie postępowania może nastąpić na wniosek strony lub z urzędu, a w razie śmierci ukaranego wniosek o wznowienie może złożyć osoba najbliższa (art. 542 § 1 i 2 KPK w zw. z art. 113 § 1 KPW). Jeżeli wniosek o wznowienie pochodzi od prokuratora, obciążony jest przymusem adwokackim, tzn. musi być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego (art. 545 § 2 KPK w zw. z art. 113 § 1 KPW i art. 24 § 1 KPW) i podlega opłacie sądowej. Ta ostatnia jest zwracana w razie uwzględnienia wniosku. W stosunku do spraw o wznowienie obowiązuje żaden termin, tzn. mogą być one przeprowadzone pomimo wykonania kary, zatarcia skazania oraz okoliczności wyłączającej ściganie (art. 545 KPK w zw. z 529 KPK i w zw. z art. 113 § 1 KPW).

Wznowienie postępowania – przesłanki stosowania 1) 2) 3) 4) stwierdzenie, że w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa ( tzw. propter falsa), przy czym istnieją uzasadnione podstawy do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia (art. 540 § 1 pkt 1 KPK w zw. z art. 113 § 1 KPW). Czyn taki powinien być ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że zachodzą przesłanki umorzenia albo zawieszenia postępowania, ujawnienie się po wydaniu orzeczenia nowych faktów lub dowodów (tzw. propter nova) nie znanych przedtem sądowi, wskazujących na to, że ukarany nie popełnił przypisanego mu czynu albo czyn jego nie stanowił wykroczenia lub nie podlegał karze, albo ukarano obwinionego karą surowszą niż przewidziana w ustawie za popełnione wykroczenie (art. 540 § 1 pkt 2 KPK), na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stracił moc lub uległ zmianie przepis prawny będący podstawą ukarania ( art. 540 § 2 KPK) potrzeba wznowienia postępowania wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej, ratyfikowanej przez RP ( art. 540 § 3 KPK w zw. z art. 113 § 1 KPW). Wznowienie postępowania na podstawie wymienionej w pkt 1 nastąpić może zarówno na korzyść, jak i niekorzyść obwinionego, natomiast w pkt 2 -4 wyłącznie na korzyść obwinionego (ukaranego). Niedopuszczalne jest wznowienie postępowania z urzędu na niekorzyść oskarżonego po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia.

Wznowienie postępowania c. d. W kwestii wznowienia postępowania orzeka sąd okręgowy, a w kwestii wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu okręgowego - sąd apelacyjny. W jednym i drugim wypadku w składzie trzech sędziów. W kwestii wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu apelacyjnego lub Sądu Najwyższego orzeka Sąd Najwyższy również w składzie trzech sędziów. Sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes sądu lub sąd postanowi inaczej (art. 544 KPK). Wniosek o wznowienie postępowania, jeżeli nie pochodzi od prokuratora, powinien być sporządzony i podpisany przez obrońcę albo pełnomocnika. Na postanowienie oddalające wniosek lub pozostawiające go bez rozpoznania przysługuje zażalenie, chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy. Orzekając o wznowieniu postępowania, sąd uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania. Od tego orzeczenia środek odwoławczy nie przysługuje. Uchylając zaskarżone orzeczenie, sąd może wyrokiem uniewinnić oskarżonego, jeżeli nowe fakty lub dowody wskazują na to, że orzeczenie to jest oczywiście niesłuszne, albo też postępowanie umorzyć. Od wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie przysługuje środek odwoławczy, chyba że wydane zostały przez Sąd Najwyższy (art. 547 KPK). Jeżeli postępowanie wznowiono na skutek wniosku na korzyść oskarżonego i toczy się ono po jego śmierci lub jeżeli zachodzi przyczyna zawieszenia postępowania, prezes sądu wyznacza do obrony praw oskarżonego obrońcę z urzędu, chyba że wnioskodawca ustanowił już obrońcę (art. 548 KPK).