Wydobycie i historia soli Renata Lubas Znaczenie soli

Wydobycie i historia soli Renata Lubas

Znaczenie soli Przez tysiące lat sól odgrywała ogromną rolę w gospodarce, polityce, a nawet wierzeniach religijnych. Była symbolem bogactwa. Wiedza o znaczeniu soli w pradziejach opiera się głównie na badaniach miejsc wydobywania lub pozyskiwania.

Sposoby pozyskiwania soli W Europie minerał ten pozyskiwano w wielu miejscach na różne sposoby - przez odparowywanie wody morskiej, - warzenie solanek (naturalnych wód zawierających dużo soli) - górniczą eksploatację pokładów soli kamiennej.

Odparowanie wody morskiej • Woda morska paruje i pozostawia osad kryształków soli. • Naturalne odparowywanie wody morskiej na słońcu jest zatem najłatwiejszym i najtańszym sposobem uzyskiwania soli. • Mieszkańcy wybrzeży Francji, Hiszpanii, Portugalii, Włoch i Afryki już w starożytności zrozumieli to zjawisko i w niektórych rejonach z produkcji soli uczynili sposób na życie.

Historia pozyskiwania soli z wody morskiej • Rzymianie już w VII wieku p. n. e. założyli własne saliny w Ostii, u ujścia Tybru. • Sól była potrzebna nie tylko ludności, lecz także armii. • Rzymskim żołnierzom płacono solą (łac. sal), co przypuszczalnie tłumaczy francuskie salaire czy angielskie salary, czyli „pensja”.

Historia pozyskiwania soli z wody morskiej • w IX lub X wieku na francuskie wybrzeże Atlantyku zaczęto budować specjalne systemy sztucznych stawów. • rozpoczęto budowę system połączonych ze sobą płytkich zbiorników. • pierwszy, duży otwarty staw był wyposażony w system pomp i śluz, za pomocą których, gdy woda osiągnęła wyższy stopień zasolenia, wpuszczano ją do kolejnego stawu. • W drugim stawie woda dalej parowała i z czasem stawała się zagęszczoną solanką, którą przelewano do następnego zbiornika. • W tym samym czasie ponownie napełniano świeżą wodą morską pierwszy staw, dzięki czemu proces produkcji soli przebiegał w sposób ciągły. • w ostatnim zbiorniku takiej specyficznej „linii produkcyjnej” solanka uzyskiwała wystarczającą gęstość, na dno zbiornika opadały kryształki soli, które zbierano.

Historia pozyskiwania soli z wody morskiej W Peru Inkowie uzyskiwali sól przez odparowywanie solanki w rozmieszczonych piętrowo basenach. Po wstępnym odparowaniu i zagęszczeniu solankę przelewano do położonych niżej, płytkich basenów, w których po dalszym odparowaniu krystalizowała na dnie.

Stopień zasolenia wody morskiej • Morze Bałtyckie ok. 1, 1% (0, 8% Na. Cl ) • Oceany do 3, 5 % (3, 5% Na. Cl ) • Morze Martwe ok. 22% ( 12% Mg. Cl₂ , 7% Na. Cl, 2% Ca. Cl₂, 1% KCl )

Źródła solankowe • źródłem soli są naturalne wody zawierające duże stężenie chlorku sodu - źródła solankowe. • w tym wypadku proces produkcji soli wymaga jednak dostarczania ciepła do odparowania wody. • w Europie solanki z reguły ogrzewano ogniem, a zatem produkcja soli wymagała olbrzymich ilości opału - drewna lub torfu. • specjalne sposoby postępowania i rozbudowane instalacje do warzenia soli z solanek były znane już w pradziejach.

Ważenie soli • warzelnia soli – zakład przemysłowy produkujący sól warzoną, proces polega na odparowaniu wody z solanki (roztworu soli kamiennej) w odkrytych panwiach albo w wyparkach próżniowych. • sól warzona (warzonka) – rodzaj soli kuchennej otrzymywany w warzelniach przez oczyszczenie soli kamiennej. Zawiera co najmniej 99, 9% chlorku sodu.

Kopalnia soli

Kopalnia soli

Historia soli • Pierwsze wzmianki na temat soli pochodzą za Starego Testamentu. W Biblii sól była uważana za niezwykle ważną substancję; wierni składali ofiarę Bogu w postaci soli. • W starożytności odgrywała rolę środka płatniczego. • Hebrajczycy jako pierwsi odkryli zdolności lecznicze soli, dlatego często towarzyszyła im podczas odprawiania ceremonii religijnych.

Historia soli • Rzymianie odkryli zdolności konserwujące soli. • W Rzymie w postaci soli wypłacano żołnierzom pensje; z tego okresu pochodzi słowo solarium oznaczające płatność. • W Tybecie i w Etiopii wybijano z soli monety używane jako środek płatniczy. • W średniowiecznej Europie rola soli była na tyle doceniana, iż wyznaczała drogi handlu międzynarodowego, powstały tzw. „drogi solne”, czyli trasy, którymi transportowano sól.

Historia soli • Z czasem wprowadzono podatek od wydobycia soli. • Na przełomie Średniowiecza i Renesansu po raz pierwszy próbowano pozyskać sól z wody morskiej. Do tej pory jedynym źródłem wydobycia były złoża kamienne. • W XIV wieku rozpowszechniło się określenie na sól: „białe złoto”.

Historia soli Sól traktowana była jako rzecz święta, dana przez bogów, wiązało się z nią sporo symboli i wierzeń. W wielu częściach świata kojarzona jest: • z gościnnością, • dzielenie chleba i soli symbolizuje także związek braterstwa, który nie może być zerwany. • wysypana sól oznacza koniec pobratymstwa i boskiej opieki - aby temu zapobiec należy trzykrotnie rzucić za siebie przez lewe ramię szczyptę soli. • dla starożytnych Rzymian rozsypana sól była tak złym znakiem, że często rzucali ją na ziemie w podbitych miastach, by zniweczyć plony. W Polsce uważa się, że rozsypana sól jest zwiastunem kłótni, natomiast witanie przybyłych chlebem i solą jest oznaką przyjaźni i gościnności.

Chlorek sodu - sól kuchenna i kamienna jest w Polsce wydobywany w okolicy Wieliczki, Bochni, Kłodawy i Inowrocławia. Zarówno sól kamienna jak i jej postać oczyszczona - sól kuchenna, zawiera niewielkie ilości bromków i jodków sodu oraz potasu.

Geneza powstania soli Naturalna sól krystaliczna jest najwartościowszą formą soli naturalnej. W przeciwieństwie do soli kamiennej zawarte w niej pierwiastki i minerały związane są koloidalnie. Umożliwia to organizmowi przyswajanie naturalnych antagonistów jak potas, magnez, wapno i współdziałających mikropierwiastków. Sól krystaliczna powstała w wyniku wyschnięcia pierwotnych mórz.

Postacie soli

Zastosowanie soli • jako sól spożywcza • w przetwórstwie rybnym • w przemyśle spożywczym • w garbarstwie • w gospodarce hodowlanej • w przemyśle chemicznym • w zimowym utrzymaniu dróg • w rolnictwie, jako nawóz • w ciepłownictwie, w procesie zmiękczania wody • jako sól lecznicza-kąpielowa Stwierdzono, że istnieje ponad 1500 dziedzin, w których ma zastosowanie sól kłodawska lub jej pochodne.

Działanie lecznicze soli Groty solne : • Powietrze w grotach solnych charakteryzuje się wysoką wilgotnością, brakiem , dużym nasyceniem minerałami. Ważną właściwością jest brak alergenów w powietrzu groty solnej. • Każdy oddech w grocie solnej zapewnia intensywne natlenienie organizmu przy jednoczesnym łagodzeniu podrażnień układu oddechowego. • Sól rozpuszczona w powietrzu stanowi pewnego rodzaju naturalny aerozol, który odżywia i stymuluje śluzówkę dróg oddechowych. • Poprawia funkcjonowanie śluzówek układu oddechowego jest ważna nie tylko dla alergików, nasze śluzówki są cienkie i osłabione.

Działanie lecznicze soli • w grotach solnych jest jod • charakterystyczny klimat solny stymuluje pracę serca • przeciwbakteryjne i przeciwzapalne działanie soli jest powszechnie znane • dodatkowo sól ma właściwości osuszające

Działanie lecznicze soli Podstawowe korzyści dla skóry: • działanie antybakteryjne i przeciwzapalne, • wygładza, • wspomaga rozpad tłuszczu, • zwiększenie elastyczności skóry, • regulacja równowagi kwasowo-zasadowej, • likwiduje obrzęki, • wzmacnia naczynia krwionośne, • wspomaga usuwania toksyn, • leczenie łuszczycy i innych schorzeń.

Działanie lecznicze soli Kąpiele solankowe, inhalacje i okłady działają wspomagająco w chorobach : • ortopedyczno-urazowych, • układu nerwowego, • gośćcu, • nadciśnieniu tętniczym , • chorobach alergiczny skóry, • nadmiernej wilgotności skóry, chorobie naczyń obwodowych, • nieżytach zanikowych górnych dróg oddechowych, • astmie oskrzelowej.

Bibliografia • http: //www. kopalniawieliczka. eu/historia • http: //nieciodziennik. pl/2010/03/nocleg-wkopalni-soli-w-bochni • http: //www. sktj. pl/epimenides/genez_p. html • http: //www. slideshare. net/ebiblioteka/sole 3313683
- Slides: 25