www travma org KAFA TRAVMALARI Ulusal Travma ve

  • Slides: 37
Download presentation
www. travma. org KAFA TRAVMALARI Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve

www. travma. org KAFA TRAVMALARI Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org AMAÇLAR Sağlık personelinin; § Kafa travmasına ilişkin belirti ve bulgularını tanılaması,

www. travma. org AMAÇLAR Sağlık personelinin; § Kafa travmasına ilişkin belirti ve bulgularını tanılaması, § Bilinci kapalı travmalı hastaya yaklaşımda öncelik sırasını belirlemesi, § İlk ve detaylı değerlendirmeyi yapması, § Hastanın doğru sıra ile stabilizasyon ve acil girişimlerini gerçekleştirerek en kısa sürede en uygun sağlık kuruluşuna naklini sağlaması amaçlanmaktadır. 1 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Epidemiyoloji § Kafa travması her yaşta, özellikle 15 -24 yaşlar arasındaki

www. travma. org Epidemiyoloji § Kafa travması her yaşta, özellikle 15 -24 yaşlar arasındaki erkeklerde yaygındır. § 20 yaş mortalite oranı %20 iken 60 yaş üzerinde %71'e yükselir. § Tüm ölümlerin % 1'i kafa travmasına bağlı gelişir. § Genelde bir travma sonrası bilinç kaybı gelişen olgularda kafa travması olasılığı öncelikle akla getirilmelidir. 2 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu

www. travma. org Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) 3

www. travma. org Motorlu araç kazalarında akselerasyon ve deselerasyon Beynin frontal bölgesinde coup yaralanması

www. travma. org Motorlu araç kazalarında akselerasyon ve deselerasyon Beynin frontal bölgesinde coup yaralanması ve beynin temporal ve oksipitalinde counter coup yarası 4 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Anatomi § § § Skalp Kafatası Meninksler (duramater, araknoid, piamater) Beyin

www. travma. org Anatomi § § § Skalp Kafatası Meninksler (duramater, araknoid, piamater) Beyin BOS Tentoryum 5 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org 6 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon

www. travma. org 6 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Etyoloji § Saçlı deri yaralanmaları § Kırıklar § Beyin yaralanmaları 7

www. travma. org Etyoloji § Saçlı deri yaralanmaları § Kırıklar § Beyin yaralanmaları 7 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org 8 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon

www. travma. org 8 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Saçlı Deri (Skalp) Yaralanmaları • Yüz ve kafa derisi damarlanma açısından

www. travma. org Saçlı Deri (Skalp) Yaralanmaları • Yüz ve kafa derisi damarlanma açısından zengindir. § Küçük bir kesikte bile kısa zamanda aşırı kan kaybı olabilir. § Kanayan saçlı deri üzerine direk bası uygulanarak kanama durdurulur. 9 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Kafatası Kırıkları § Kubbe kırıkları § lineer/ yıldızvari § çökme kırığı

www. travma. org Kafatası Kırıkları § Kubbe kırıkları § lineer/ yıldızvari § çökme kırığı § Taban kırıkları § BOS fistülü var/ yok § Kaide kırıkları 10 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org 11 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon

www. travma. org 11 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Kafa Taban Kırıklarında Belirtiler Battle etkisi Rakun gözler 12 Ulusal Travma

www. travma. org Kafa Taban Kırıklarında Belirtiler Battle etkisi Rakun gözler 12 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Ön Kaide Fraktürü 13 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği –

www. travma. org Ön Kaide Fraktürü 13 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Beyin Yaralanmaları İntrakraniyal Lezyonlar § Fokal § § Epidural hematom (Beyin

www. travma. org Beyin Yaralanmaları İntrakraniyal Lezyonlar § Fokal § § Epidural hematom (Beyin zarı dışında), Subdural hematom (Beyin zarı altında), Kontüzyon ve İntraserebral Hematom (Beyin içinde) Kommasyo Serebri (Beyin koması). § Diffüz Beyin Hasarı § Konküzyon (Beyin sarsıntısı), § Diffüz aksonal yaralanmalar. 13 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Penetran Kafa Yaralanmaları § Kesici-delici araçlarla, ateşli silahlarla saçlı deri dahil

www. travma. org Penetran Kafa Yaralanmaları § Kesici-delici araçlarla, ateşli silahlarla saçlı deri dahil kemik, beyin ve damarların yaralanması ve dış ortamla ilişkide olmasıdır. § Bu yaralanmalar çok kirlidir. § Komplikasyonları; § Enfeksiyon § Bası 14 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Patofizyoloji § Kafatası kapalı bir ortamdır. § İçindeki basıncı oluşturan temel

www. travma. org Patofizyoloji § Kafatası kapalı bir ortamdır. § İçindeki basıncı oluşturan temel öğeler; § Beyin omurilik sıvısı (BOS) § Perfüzyon basıncı (vasküler yatak basıncı) § BOS ise perfüzyon basıncı § Kanama ya da ödem geliştiğinde; § Kan volümü ve serebral kan akımı § Hipoksi § Karbondioksit Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) 15

www. travma. org Patofizyoloji-2 § Hiperkabri (kanda CO 2'in yükselmesi) ise beyin kan damarlarının

www. travma. org Patofizyoloji-2 § Hiperkabri (kanda CO 2'in yükselmesi) ise beyin kan damarlarının genişlemesine ve sonrasında bu kan damarları içinden geçecek kan miktarını arttırmak için de sistemik kan basıncının yükselmesine neden olur. § Bu refleks yanıt ise tekrar kafa içi basınç artışına yol açar. § Yaralanmış ve hasar görmüş beyin dokusu, bu basınç artışına bağlı olarak tentoriuma doğru yer değiştirerek 3. kafa sinirini sıkıştırıp, pupil dilatasyonuna yol açar. Bu hareketlenme medulla oblingatanın foramen magnuma doğru itilmesine yol açarak yaşamsal fonksiyonların etkilenmesine neden olur. 16 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Patofizyoloji-3 § Cushing refleksi; § Bradikardi, § Solunum ritminin bozulması §

www. travma. org Patofizyoloji-3 § Cushing refleksi; § Bradikardi, § Solunum ritminin bozulması § Kan basıncının yükselmesi kafa içi basınç yüksekliği akla gelmelidir. § Medulla oblangatanın üzerinde artan basınç da nörolojik belirti ve bulgulara yol açabilir. § Hastada, kusma merkezi uyarıldığı için bulantı olmaksızın kusma ve bilinç düzeyinde bozulma gelişebilir. § Kafa içi basıncın arttığı durumlarda dezoryantasyon gelişir ve daha sonra da bilinç kapanır. 17 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Belirti ve Bulgular § § § § § Bilinç düzeyinde bozulma

www. travma. org Belirti ve Bulgular § § § § § Bilinç düzeyinde bozulma / değişiklik, Konfüzyon, disoryantasyon / tekrarlayıcı sorular, Düzensiz solunum, Saçlı deride kontüzyon, laserasyon / hematom, Kafada deformite, Kulak / burundan kan / sıvı gelmesi (BOS), Göz ve kulak etrafında morarma, Nörolojik yetersizlik, Bulantı-kusma, Bilinç düzeyinde bozulma ile eşit olmayan pupil büyüklüğü. 18 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org 19 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon

www. travma. org 19 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Kafa Travmalı Hastanın Değerlendirilmesi Olay Yeri ve Yaralanma Mekanizmasının Değerlendirilmesi §

www. travma. org Kafa Travmalı Hastanın Değerlendirilmesi Olay Yeri ve Yaralanma Mekanizmasının Değerlendirilmesi § Yaralanma mekanizması ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmelidir. § Motorlu araç kazalarında § § çarpışma hızı, çarpışma noktası, araba içindeki kazazedenin pozisyonu, emniyet kemeri takıp takmadığı. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) 20

www. travma. org Birinci Değerlendirme § A ( Airway) : Havayolunun sağlanması § B

www. travma. org Birinci Değerlendirme § A ( Airway) : Havayolunun sağlanması § B ( Breathing) : Solunumun sağlanması § C ( Circulation): Dolaşım ve kanama kontrolü § D ( Disability) : Nörolojik değerlendirme AVPU: Bilinç durumu tanılamak için kullanılır. § Servikal immobilizasyon 21 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Girişimler; § Çeneyi itme manevrası § Orofaringeal/nazofaringeal airway→(bilinçsizse) § Aspirasyon §

www. travma. org Girişimler; § Çeneyi itme manevrası § Orofaringeal/nazofaringeal airway→(bilinçsizse) § Aspirasyon § Oksijenizasyon § Şoka karşı önlem (hipovolemik/nörojenik) 22 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Olası Şok Çeşitleri Hipovolemik Şok Belirtileri Nörojenik Şok Belirtileri §Taşikardi §Soğuk,

www. travma. org Olası Şok Çeşitleri Hipovolemik Şok Belirtileri Nörojenik Şok Belirtileri §Taşikardi §Soğuk, soluk, nemli cilt §Bilinç bulanık §İdrar çıkışı az §Bradikardi §Sıcak, kuru cilt §Bilinç normal §İdrar çıkışı normal 23 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Vital Bulguların Değerlendirilmesi § Solunum ? § Hırıltılı § Yüzeyel §

www. travma. org Vital Bulguların Değerlendirilmesi § Solunum ? § Hırıltılı § Yüzeyel § Hızlı § Nabız ? § Hızlı § Yüzeyel § Kan Basıncı ? § Hipotansiyon § Hipertansiyon § Cushing triadı ? § Hipertansiyon § Bradikardi § Solunum bozukluğu Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) 24

www. travma. org Kısa Nörolojik Muayene • AVPU yöntemi ile değerlendirme A: alert :

www. travma. org Kısa Nörolojik Muayene • AVPU yöntemi ile değerlendirme A: alert : Uyanık V: verbal : Uyarana yanıt var P: pain : Ağrılı uyarana yanıt var U: unresponsive: Yanıt yok 25 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Kısa Nörolojik Muayene II § § Pupilla refleksi, pupilla büyüklüğü Hemiparezi

www. travma. org Kısa Nörolojik Muayene II § § Pupilla refleksi, pupilla büyüklüğü Hemiparezi Glaskow Koma Skalası Sınıflama § Hafif: 13 -15 § Orta: 9 -12 § Ağır: 8 ↓ 26 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Pupillaların Değerlendirilmesi Midriyatik Miyotik Anizokorik 27 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi

www. travma. org Pupillaların Değerlendirilmesi Midriyatik Miyotik Anizokorik 27 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Nörolojik Durum Fleksör cevap Dekortike Ekstansör cevap Deserebre 28 Ulusal Travma

www. travma. org Nörolojik Durum Fleksör cevap Dekortike Ekstansör cevap Deserebre 28 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Glasgow Koma Skoru Göz Açma 4 Spontan açma 3 Sesle açma

www. travma. org Glasgow Koma Skoru Göz Açma 4 Spontan açma 3 Sesle açma 2 Ağrı ile açma Sözel Yanıt 5 Bilinçli oryante 4 Konfüze 3 Uygunsuz kelimeler Motor Yanıt 6 Emirlere uyma 5 Ağrıya lokalize yanıt 4 Ağrıdan açma 1 Cevap yok 2 Anlaşılmaz sesler 1 Cevap yok 3 Ağrıya fleksör yanıt 2 Ağrıya ekstansör yanıt 1 Cevap yok Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) 29

www. travma. org 30 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon

www. travma. org 30 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org İkinci Değerlendirme-1 § Anamnez Alma § Kazayı görenlerden § Naklini sağlayanlardan

www. travma. org İkinci Değerlendirme-1 § Anamnez Alma § Kazayı görenlerden § Naklini sağlayanlardan § Travma zamanı § Bilinç kaybı varlığı, süresi § Travma mekanizması § Alanda solunum arresti/siyanoz varlığı § Alanda ciddi kan kaybı delili § Bilinen herhangi bir hastalığı § Kullandığı ilaçlar (antidepresan, alkol vs. ) 31 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org İkinci Değerlendirme-2 § Fizik Muayene § § Baş ve saçlı deri

www. travma. org İkinci Değerlendirme-2 § Fizik Muayene § § Baş ve saçlı deri Gözler Motor ve duyu fonksiyonlarının muayenesi Yaşam bulguları 32 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org Sürekli Değerlendirme § Yaşam bulguları ve nörolojik muayene tekrar yapılır. §

www. travma. org Sürekli Değerlendirme § Yaşam bulguları ve nörolojik muayene tekrar yapılır. § Hasta değerlendirmesi 5 -10 dakikada bir tekrarlanır. § Bu değerlendirme § § mental durum, yaşam bulguları, göz bulguları, motor ve duyu muayenelerini kapsar. 33 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org İmmobilizasyon ve Transport § Kafa yaralanması ya da nontravmatik beyin yaralanması

www. travma. org İmmobilizasyon ve Transport § Kafa yaralanması ya da nontravmatik beyin yaralanması olan bilinçli hasta yarı oturur pozisyonda nakil, § Spinal immobilizasyonun zorunlu olduğu durumlarda supine pozisyon, § Nontravmatik ya da beyin yaralanması olan hastalarda sol lateral rekümbent, § Alanda 10 dakikadan fazla zaman geçirilmemeli ve hasta en uygun sağlık kuruluşuna nakledilmelidir. 34 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

www. travma. org ÖZET § Olay yeri güvenliği sağlandıktan sonra, hastanın hızlı bir şekilde

www. travma. org ÖZET § Olay yeri güvenliği sağlandıktan sonra, hastanın hızlı bir şekilde değerlendirilmesi § Temel ve ileri yaşam desteğinin sağlanması § En kısa sürede ve uygun koşullarda beyin cerrahisi olan bir hastaneye naklinin sağlanması 35 Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği – Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)