WPYW DIETY NA DZIAANIE FARMAKOTERAPII Sposb ywienia stanowi

WPŁYW DIETY NA DZIAŁANIE FARMAKOTERAPII

Sposób żywienia stanowi ważną rolę w procesie farmakoterapii. Wykazano, że wiele powikłań farmakoterapii związanych jest z niekorzystnym działaniem żywności na wchłanianie, metabolizm i wydalanie leków z organizmu. Niektóre z tych interakcji mogą prowadzić nawet do zaburzeń rytmu serca, gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi albo hipotonii ortostatycznej. Interakcje leków z żywnością mogą istotnie pogorszyć skuteczność leczenia, wydłużyć okres hospitalizacji oraz zwiększyć jego koszty.

Działanie większości leków zależy od wielu czynników Uwalnianie leku z tabletek lub kapsułek, jego wchłanianie, transport, dystrybucja oraz wydalanie leku i jego meta bo litów z orga nizmu, jest uzależnione od przemian biochemicznych jakim lek podlega w organizmie

Zakres i szybkość tych przemian boiochemicznych warun kują, jaka będzie aktywność biologiczna powstałych metabolitów leku oraz jaki będzie czas i skuteczność jego działania.

Większość składników diety takich jak: białko tłuszcze błonnik flawonoidy , składniki mineralne i witaminy, kofeina, tyramina i inne może modyfikować każdy etap farmakokinetyki leku, tj. wchłanianie i biodostęp ność oraz metabolizm i jego wydalanie

Większość interakcji pomiędzy żywnością a lekami wiąże się z wchłanianiem leku, jego przemianami biochemicznymi w organizmie, głównie w wątrobie i jelitach, oraz jego wydalaniem. dzięki synergistycznemu działaniu leku i składników żywności, siła działania leku może ulec zwielokrotnieniu. Wiele le ków przyjmowanych przewlekle może również wpływać na wchłanianie i trawienie różnych składni ków pokarmowych oraz pogarszać stan odżywienia.

Faza interakcji Farmakokinetyczna Mechanizm interakcji Skutek interakcji Zmniejszenie wchłaniania Zmniejszenie stężenia leku, zmniejszenie skuteczności leku, opóźnienie działania leku Zwiększenie wchłaniania Zwiększenie stężenia leku, leku silniejsze działanie leku, przyspieszenie działania leku Zmniejszenie metabolizmu Zwiększenie stężenia leku, leku zwiększenie ryzyka toksyczności Zwiększenie metabolizmu Zmniejszenie stężenia leku, zmniejszenie skuteczności leku Zmniejszenie leku wydalania Zwiększenie stężenia leku Zwiększenie leku wydalania Zmniejszenie stężenia leku, zmniejszenie skuteczności Antagonizm Farmakodynamiczna Zmniejszenie działania leku

Wpływ składników żywności na zmniejszenie wchłaniania leku: Błonnik pokarmowy Leki antydepresyjne (np. Amitryptylina) Błonnik pokarmowy Naparstnica (np. Digoxin, Bemecor) Wapń (Mleko, produkty mleczne) Tetracyklina, fluorochinolony

Wpływ składników żywności na zwiększenie wchłaniania leku: Tłuszcz pokarmowy Preparaty teofiliny (np. Euphyllin)

Wpływ składników żywności na metabolizm leku: Flawonoidy, furanokumaryny Blokery kanału wapniowego Nitrendypina) (Sok grejpfrutowy) (np. - Flawonoidy, furanokumaryny Lowastatyna (Sok grejpfrutowy) Tyramina Inhibitory MAO (np. phenelzyna isoniazyd, furazolidon) (Sery dojrzewające, kiełbasy typu salami, przejrzałe owoce) -

• Synergiczne działanie składników żywności i leków: • Kofeina (kawa, napoje typu cola, Preparaty teofiliny (np. Euphyllin) • napoje energetyzujące)

ZASADY: 1. Zawsze czytaj ulotkę dołączoną do leku. Jeśli czegoś nie rozumiesz, zapytaj lekarza lub farmaceutę. 2. Popijaj leki wodą (pełną szklanką). Herbata, kawa, mleko mogą zmniejszać wchłanianie leku. Sok grejpfrutowy zaburza metabolizm leku w organizmie. 3. Nie mieszaj leku z posiłkiem ani nie zażywaj go tuż przed, w trakcie lub tuż po jedzeniu (chyba że zaleci to lekarz), ponieważ może to zmienić działanie leku.

4. Nie mieszaj w gorącym napoju leku, gdyż wysoka temperatura może zmniejszyć jego skuteczność. 5. Jeśli posiłek zaburza działanie leku, najlepiej jest go zażyć 1 2 godz. przed lub 2 godz. po posiłku. 6. Nie zażywaj preparatów witaminowo mineralnych w tym samym czasie co leki, po nieważ mogą one zaburzać ich wchłanianie. 7. Nigdy nie zażywaj leków razem z napojami alkoholowymi.