WORLD WAR I Kailanman walang naging mabuting digmaan

WORLD WAR I

“Kailanman walang naging mabuting digmaan”

KELAN? Sumiklab noong Agosto 1914 at natapos noong 1918. BAKIT? O DAHILAN? Pagkakakampi ng mga bansang Europa at pag-uunahan nila sa teritoryo at iba pang interes.

SINU - SINO? CENTRAL POWERS Germany at mga kaalyado ng Austria – Hungary ALLIES / ALLIED POWERS France, England at Russia

ARCHDUKE FRANCIS FERDINAND

ARCHDUKE FRANCIS FERDINAND - Tagapagmana sa trono ng Austria – Hungary - Binaril ni Gavrilo Princip ng Serbia - Noong mamatay siya, nag-umpisa ang mobilisasyon ng mga sundalo sa Europa at sumiklab na ang digmaan.

WORLD WAR I SA ASYA - Bagamat nakasentro sa Europe ay nagkaroon din ng labanan sa Asya dahil sa sphere of influence at interes ng mga Kanluranin sa China.

JAPAN - Kakampi ng England - Agad-agad sinakop ang mga teritoryo ng Germany sa China at Pacific Ocean. Kinuha ang lalawigan ng Shantung at Carolina at Marianas Islands.

JAPAN - Ipinilit ang 21 demands sa China – kasama ang pagbibigay ng mas malawak na kapangyarihan at benepisyo sa mga Hapones sa China. - Tutol ang China at nagsumbong sa League of Nations pero walang nangyari.

CHINA - Ayaw sumama sa digmaan ng China - Sumali ang US (Allies) sa digmaan noong 1917, sumunod ang China na hangad na kilalanin sila ng mga Kanluranin at mabago o matanggal ang mga di-pantay na kasunduan.

INDIA - Sumuporta sa Allies at nagkaisa ang mga kilusang nasyonalista at pangkalayaan. - Pansamantalang nagkaisa ang mga Hindu at Muslim at lumakas ang hangad nila na mabigyan sila ng karapatang mamahala sa sarili.

INDIA - Nanguna si Gandhi sa kilusan at isinulong ahimsa o nonviolence o mapayapang pagtutol.

PILIPINAS Itinaguyod ni Gov. Gen. Francis Burton Harrison at Pang. Manuel Quezon ang Guardia Nacional upang ipakita na handa ang Pilipinas sa kasarinlan, ngunit hindi sila pinadala sa Europe dahil kulang sa pondo at suporta galing sa US.

EPEKTO NG WORLD WAR I

- Natalo ang Central Powers at nagpulong sa Versailles, France. - Humina ang mga bansa sa Europa at lumakas ang US at Japan.

CHINA - Nagkaroon ng MAY FOURTH MOVEMENT (May 4, 1919) - Nagsimula ang NEW CULTURE MOVEMENT

LEAGUE OF NATIONS - Itinatag upang maiwasan ang pagkakaroon ng digmaan sa daigdig. - Japan ang tanging miyembro sa Asya. Hindi miyembro ang USA

1. Pagpasok ng mga Kanluranin sa Kanlurang Asya para malinang langis - Ottoman empire - 1914, nadiskubre ang langis

2. Ipinatupad ang sistemang mandato

3. Pagbabalik ng mga Jews sa Palestine upang maging tahanan - Balfour Declaration of 1917 - Dito nag – ugat ang problema ng mga Jews at mga Muslim dahil nagsimulang bumalik ang mga Jew na nasa Europa sa Kanlurang Asya.

MARAMING SALAMAT PO! Inihanda ni: JARED RAM A. JUEZAN Teacher I, Araling Panlipunan I January 6, 2011