Workshop Denken voelen en doen Module PreTreatment CGT

Workshop ‘Denken, voelen en doen’ Module Pre-Treatment CGT Symposium Kristal, Oegstgeest, 15 -3 -2018 Max Goosen GZ i. o. t. Klinisch Neuropsycholoog Centrum voor Neuropsychiatrie, VVGi (Venray)

Welkom bij de module ‘Denken, voelen en doen’ Even voorstellen… …en aan de slag! 2

Geschiedenis module - Ervaring dat CGT modules vaak (te) moeilijk waren - Ervaring dat dit vaak te maken heeft met basale kennis en ervaring rondom denken, voelen en doen - Behoefte aan module die - Onderzoekt wat een patiënt/cliënt weet - Gelegenheid biedt tot oefenen met de diverse aspecten die CGT tot slagen kunnen maken - Geen wetenschappelijk onderzoek naar de voorwaarden CGT bij doelgroep - Beperkt wetenschappelijk onderzoek naar voorwaarden CGT bij kinderen en jeugdigen - Wel effectstudies CGT bij volwassenen, maar niet naar voorwaarden in relatie tot effect/succes 3

Voorwaarden CGT Welke vier voorwaarden hebben de grondleggers van de cognitieve (gedrags)therapie geformuleerd? 4

Voorwaarden CGT • • Het kennen en kunnen herkennen van emoties Het kennen onderscheid kunnen maken tussen verschillende emoties Het onderscheid kunnen maken tussen gedachten, gevoelens Het kunnen begrijpen van de onderlinge invloed en samenhang van gedachten, gevoelens en gedrag De oefening die we gedaan hebben… 5

Opbouw module • • • Langs de lijn van de voorwaarden (“hiërarchie”) Per thema/hoofdstuk uitleg, oefenen met voorbeelden en invuloefeningen Geen strikte ‘goed/fout’ antwoorden: verkennend met de patiënt/cliënt door de module Elke sessie is een combinatie van assessment en psychoeducatie Zo waardevrij mogelijk uitzoeken wat iemand weet en welke ‘eigen’ taal iemand heeft ‘Daar wordt ik hartstikke hypocriet van!’ . 6

Handleiding • • • Informatie over CGT in relatie tot (psycho)therapie bij mensen met een ZB/LVB Informatie over algemene aanpassingen voor doelgroep aan behandeling Per thema/hoofdstuk theoretische verantwoording en uitleg hoe de oefeningen in te zetten zijn. Uitleg over wat resultaten van de cliënt/patiënt (kunnen) betekenen voor vervolgbehandeling. Hoe kan een behandeling, een CGT-module aangepast worden na afloopt van de pre-treatment? In het algemeen: gebruik je creativiteit! Gebruik internet en Pinterest, volg een tekenles! 7

Hoofdstuk 1: Emoties - Herkenning 4 B’s - Kennis van taal en woorden voor emoties - Herkenning van woorden voor emoties NB: discussie over 6 B’s (‘walging’ en ‘verbazing’ niet meegenomen 8

Hoofdstuk 2: Denken en voelen • • • Bij emoties horen gedachten Bij gedachten zitten vaak emoties Voorbeelden waarbij aangekruist kan worden welke emotie een rol speelt Uitleg dat eenzelfde situatie verschillende gevoelens kan oproepen en verschillende gedachten Oefeningen gericht op diversiteit gedachten en gevoelens in vergelijkbare situaties Onderscheid feit en mening 9

Hoofdstuk 3: Denken, voelen en doen • Oefenen met onderscheid maken tussen denken, voelen en doen middels kleine vignetten. • Zowel werken met mediërende karakter van gedachten als van gedrag 10

Hoofdstuk 4: Denken, voelen en doen bij jou Vier B’s uitwerken zoals in de oefening Check: - Lukt het om onderscheid te maken tussen de emoties? - Welke emoties zijn makkelijker of moeilijker voor iemand? - Lukt om onderscheid te maken tussen denken, voelen en doen? - Lukt het om de onderlinge invloed en samenhang van emoties, gevoelens en gedrag te zien? 11

Hoofdstuk 5: Klaar met de training - Materiaal nog eens doornemen - Check waar de vragen zitten - Voorbeelden van problemen/moeilijkheden met gedachtepatronen - Heeft de persoon last van een specifiek aanhoudend gevoel dat in de weg zit? - Zijn er aanhoudende gedachtepatronen waar iemand hulp bij wil? 12

Na de module • • • Er komt geen vervolg, het is voldoende De module wordt herhaald Er volgt een ‘pauze’ en bijvoorbeeld: • nadere diagnostiek • andere interventies met de persoon (bijvoorbeeld opstellen CSP) • contextuele interventies Er volgt een CGT module … 13

Opnieuw: gebruik je creativiteit en die van anderen 14

Eerste reacties uit de praktijk • • • Volgorde aanpassen aan patiënt Bruikbaar gebleken bij een aantal mensen met ASS (leidraad, aanknopingspunten) Bij bepaalde personen was de module nog (te) ingewikkeld Sommige patiënten gaven aan dat sommige momenten confronterend waren; is dit hoe het werkt bij mij? Is dit wat ik niet weet? Sommige patiënten gaven aan dat ze opluchting ervoeren: meer begrip van zichzelf en optimisme dat er mogelijkheden zijn om kennis en vaardigheden te leren rondom denken/voelen/doen Soms toch: plaatjes zijn kinderachtig 15

Vervolg - Mogelijkheid effectstudie behandelinterventie - Uitwerken diagnostische instrument/testbatterij rondom elementen sociale cognitie die samenhangen met voorwaarden CGT - Werk van focusonemotions. nl (groep prof. Carolien Rieffe “Emoties moet je leren”) inzetbaar maken bij mensen met ZB/VB - Verfijnen vormgeving, dan wel verschillende vormgegeven versies afhankelijk van doelgroep - ‘Auti-proof’ maken van module - Enz. 16

17

Max Goosen m. goosen@vvgi. nl