Wojewdzki Urzd Pracy w Biaymstoku Sektor transportu Uwarunkowania

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Sektor transportu Uwarunkowania rozwoju sektora transportu w województwie podlaskim dr Urszula Widelska 1

Plan prezentacji 1. Sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstw w opinii respondentów. 2. Fundusze europejskie a rozwój firm badanego sektora. 3. Popytowo – podażowe aspekty rozwoju. 4. Analiza Portera. 5. Analiza SWOT. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Kondycja ekonomiczna badanych podmiotów w opinii respondentów Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Zmiana sytuacji ekonomicznej badanych podmiotów w okresie ostatnich 5 lat Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Zmiana poziomu przychodu badanych podmiotów w okresie ostatniego roku Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Czynniki determinujące sytuację ekonomiczną firm transportowych: • sytuacja ekonomiczna na rynkach międzynarodowych, szczególnie w Rosji i Chinach, oraz Unii Europejskiej, • ceny paliw, • ograniczony dostęp do środków zewnętrznych przeznaczanych na rozwój firm transportowych, • system obciążeń podatkowych, Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• niski poziom infrastruktury technicznej, • położenie przygraniczne umożliwiające współpracę ze Wschodem, • ograniczone możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych na rozwój działalności, • brak zbliżonego poziomu rozwoju zróżnicowanych form transportu w regionie, co ogranicza poziom rozwoju całego sektora transportu • Obciążenia fiskalne Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Czynniki wewnętrzne a sytuacja ekonomiczna firm transportowych • elastyczność, • poszukiwanie nowych rynków zbytu, • innowacyjność. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Oczekiwana zmiana kondycji ekonomicznej firmy w perspektywie najbliższych 3 lat Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Kierunki inwestycji w przedsiębiorstwach sektora transportu w okresie minionych 3 lat Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Uwarunkowania rozwoju a fundusze UE Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Zakres dofinansowania projektów współfinansowanych z funduszy UE realizowanych przez firmy analizowanego sektora (28) Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Przyczyny niekorzystania z dofinansowania ze środków UE Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Chęć skorzystania ze środków UE w najbliższych 3 latach wśród firm badanego sektora Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ocena oddziaływania czynników otoczenia sprzyjających rozwojowi sektora transportu Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ocena oddziaływania czynników utrudniających rozwój i działalność firm sektora transportu Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

üANALIZA SIŁ KONKURENCJI üW SEKTORZE TRANSPORTU Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Dostawcy produktów materialnych i usług • dilerzy samochodów dostawczych i transportowych, • serwis oraz dostawcy części zamiennych, • dostawcy paliwa. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Dostawcy usług pomocniczych • urzędy i agencje celne – każdy towar eksportowany jak i importowany musi zostać poddany kontroli przestrzegania przepisów prawa celnego oraz wniesieniu odpowiednich opłat celnych i podatków; • przedsiębiorstwa i instytucje kontrolujące ładunki (SANEPID); • operatorzy systemów GPS – umożliwiają przedsiębiorstwom bezpośredni nadzór nad pojazdem i pracownikiem; • firmy informatyczne – dostarczają rozwiązania informatyczne, które na potrzeby firm transportowych; Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• dostawcy systemów kodowania i odkodowania towarów – systemy wspomagające o pracę przy manipulacji ładunków w systemie dystrybucyjnym; • operatorzy baz danych – wpływających na poziom znajomości firmy na rynku usług transportowych; • towarzystwa ubezpieczeniowe – wywierają znaczący wpływ na koszty zabezpieczenia ponoszone przez przedsiębiorstwa transportowe; • instytucje finansowe – uzyskiwane środki finansowe determinują rozwój firm transportowych, także w czasie spadku popytu na usługi. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü Siła przetargowa dostawców w sektorze transportu jest bardzo wysoka. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

NABYWCY ü Siła przetargowa nabywców zwiększa się. Nabywcą dla firmy transportowej jest każde przedsiębiorstwo, organizacja lub też osoba indywidualna, która wyraża zapotrzebowanie na usługi transportowe. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü Podstawową kategorię nabywców dla firm transportowych stanowią producenci towarów i usług, których przemieszczanie z miejsc ich wytworzenia do miejsc ich konsumpcji decyduje o poziomie zadowolenia ich rynków docelowych z nabywanych dóbr zarówno w odniesieniu do klientów indywidualnych jak i biznesowych. Poziom jakości usług transportowych bezpośrednio przedkłada się na trwałość relacji sprzedawca – klient, stąd duże znaczenie ogniwa transportu jako ogniwa pomocniczego, ale także odwzorowującego coraz większą presję klientów na szybkość oraz jakość usług przewozowych. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

W polskiej branży transportowej wyróżnia się: ü Transport i spedycję towarów masowych, reprezentowaną przez kilkadziesiąt firm, w większości posiadających swój tabor. ü Transport i spedycję towarów drobnicowych – reprezentowaną przez kilkadziesiąt tysięcy małych przewoźników, działających na rzecz małych i średnich firm oraz klientów indywidualnych. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü Transport specjalistyczny – reprezentowany przez mniejszą liczbę przedsiębiorstw, działających na potrzeby klientów niszowych, mających szczególne potrzeby zaopatrzeniowe. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü • • ü Na transport specjalistyczny składają się: transport ładunków niebezpiecznych, transport ładunków ponadgabarytowych, transport ładunków ciężkich, transport ładunków specjalistycznych. Transport pozadrogowy (kolejowy, śródlądowy; lotniczy) – dotyczy obsługi towarów transportowanych inną drogą niż drogowa. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Konkurencja w sektorze w opinii ankietowanych Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ocena barier rozwoju sektora transportu w Polsce w opinii badanych przedsiębiorstw Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Przynależność do klastrów i opinia ankietowanych o tej formie integracji Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Nowi producenci i produkty ü Sektor transportu jest zagrożony groźbą nowych wejść. Pojawienie się nowych firm analizowanej branży uzależnione jest od: • barier kosztowych, • kapitałowych potrzeb przedsiębiorstw, • polityki rządu, • skali działania, wielkości realizowanej sprzedaży. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ocena barier hamujących pojawienie się i rozwój konkurencyjnych przedsiębiorstw w branży Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ryzyko pojawienia się nowych przedsiębiorstw w sektorze w opinii ankietowanych Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Substytuty ü W sektorze transportu nie można mówić o groźbie pojawienia się substytutów. Przemieszczanie się towarów i usług jest bowiem zarezerwowane tylko dla tej formy aktywności rynkowej. Przestrzenne rozmieszczenie produktów na rynku, a tym samym efektywność łańcucha dostaw jest zawsze uzależniona od sprawności ogniwa transportu, dla którego nie ma żadnej alternatywy. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Ocena atrakcyjności sektora Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü sektor cechuje się umiarkowaną atrakcyjnością. W kontekście zaprezentowanej analizy pięciu sił Portera, analiza punktowa pozwala na stwierdzenie, iż szczególne znaczenie dla rozwoju sektora mają takie czynniki jak: wielkość rynku, zmiany technologiczne oraz przewidywana dynamika jego wzrostu. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Silne strony • korzystne przygraniczne położenie województwa podlaskiego • wysokiej jakości środki transportu wykorzystywane do przewozów międzynarodowych • położenie geograficzne województwa umożliwiające budowę jednego z wariantów europejskiego korytarza transportowego VIA Baliica (fragmenty dróg krajowych nr 8 i 61) Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• korzystne przygraniczne położenie województwa podlaskiego • wysokiej jakości środki transportu wykorzystywane do przewozów międzynarodowych • położenie geograficzne województwa umożliwiające budowę jednego z wariantów europejskiego korytarza transportowego VIA Baliica (fragmenty dróg krajowych nr 8 i 61) Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• istniejące plany modernizacji dróg ekspresowych • plany rozwoju sieci kolejowej w oparciu o koncepcje projektu RAIL BALTICA • wysoki na tle kraju przyrost ilości dróg publicznych • krótki czas przemieszczania towarów i osób pomiędzy województwem podlaskim a Warszawą Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Słabe strony • bardzo słaba dostępność transportowa rozumiana nako ilość dróg utwardzonych • niekorzystna struktura firm transportowych pod względem wielkości, w której przeważają małe podmioty działające na potrzeby małych firm i klientów indywidualnych • bardzo niski stopień wykorzystania funduszy unijnych przez firmy transportowe • silne uzależnienie sektora transportu od koniunktury gospodarczej na rynku krajowym i światowym Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• niski poziom rozwoju gospodarczego województwa podlaskiego na tle kraju, • niski poziom rozwoju szkolnictwa zawodowego ograniczający dostęp przedsiębiorstw do wykwalifikowanej kadry • niedostatecznie zróżnicowana oferta, szkolnictwa wyższego pod kątem potrzeb regionalnego sektora transportu i logistyki (główną uczelnią kształcącą na kierunku logistyka jest Politechnika Białostocka) Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

brak uwzględnienia węzłów multimodalnych niski poziom międzygałęziowej dostępności transportowej duże zróżnicowanie jakości i gęstości lokalnej sieci drogowej ostatnie miejsce w kraju pod względem długości linii kolejowych na jednostkę powierzchni • brak regionalnego portu lotniczego • • Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Szanse • przygraniczne połączenie województwa w ciągach komunikacyjnych, umożliwiające bezpośrednie połączenie w transporcie lądowym pomiędzy krajami bałtyckimi a reszta Unii Europejskiej • polityki UE nastawiona na rozwój transportu multimodalnego wspierająca rozwój infrastruktury na obszarach najbardziej jej pozbawionych • wzrost popytu na rynkach wschodnich, Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• łatwy dostęp do wykwalifikowanych pracowników spoza UE • planowany rozwój dróg szybkiego ruchu • możliwość uruchomienia dużych centrów turystycznych w kluczowych aglomeracjach, także w Białymstoku Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• możliwy rozwój inwestycji w zakresie optymalizacji i racjonalizacji wykorzystania infrastruktury kolejowej • plany rozwoju transportu multimodalnego poprzez rozbudowę centrów logistycznych i przeładunkowych • rozwój systemów teinformacyjnych i telemetrycznych zwiększających jakość i bezpieczeństwo usług transportowych Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Zagrożenia • marginalizacja województwa wynikająca ze słabej dostępności komunikacyjnej • wzrost natężenia ruchu szczególnie ciężarowego na niedostosowanych drogach, co wiąże się z obniżeniem poziomu bezpieczeństwa dostaw oraz zwiększeniem kosztów działalności transportowej • prawdopodobna likwidacja istniejących połączeń kolejowych Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

• bariery o charakterze politycznym, administracyjnym i ekonomicznym, ograniczające możliwości wykorzystania przygranicznego położenia regionu i wejścia na rynki wschodnie • niekorzystne dla województwa działania na szczeblu centralnym związane z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej i drogowej • odwlekanie w czasie realizacji kluczowych dla regionu inwestycji infrastrukturalnych • brak stabilności cen paliw Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Wnioski strategiczne: ü • • Rozwój sektora transportu w województwie podlaskim uzależniony jest w głównej mierze od: światowej koniunktury gospodarczej (w tym cen paliw), kondycji ekonomicznej polskich przedsiębiorstw z różnych sektorów, europejskich regulacji prawnych w zakresie transportu krajowego i międzynarodowego, polskich rozwiązań prawno – administracyjnych i finansowych w zakresie funkcjonowania firm transportowych. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

ü Sprawność ekonomiczna i potencjał konkurencyjny firm sektora transportu jest w bezpośrednim stopniu uzależniony od systemu infrastruktury drogowej i kolejowej. Podejmowane w tym zakresie działania na szczeblu regionu i kraju powinny sprzyjać rozwojowi nowoczesnego transportu multimodalnego. ü Sytuacja ekonomiczna w województwie podlaskim wymusza poszukiwanie przez regionalne firmy transportowe krajowych i międzynarodowych rynków zbytu, co może wywierać pozytywny wpływ na poziom ich konkurencyjności. Białystok, 11. 12. 2012 r. Sektor transportu

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! dr Urszula Widelska 49