Woede SESSIE 13 Agenda Welkom 5 10 min

Woede SESSIE 13

Agenda • • • Welkom (5 -10 min. ) Nabespreking huiswerk (25 -30 min. ) Lezing, eerste deel (30 min. ) Pauze (10 -15 min. ) Vervolg lezing (20 min. ) Huiswerk (30 -25 min. ) Sessie 13 - Woede

Checklist huiswerk Neem nog eens door • Infoblad 1 (typen kromme gedachten) • Infoblad 2 (4 regels voor het weerleggen) Maak elke dag • Een G-schema met een kromme gedachte Sessie 13 - Woede

B Typen kromme gedachten (Sessie 12, Infoblad 1) 1. Overgeneralisatie (van een mug een olifant maken, nooit, altijd, iedereen et cetera) 2. Filteren (door een donkere bril kijken) 3. Zwart-witdenken 4. Zelfbeschuldiging 5. Personalisatie (dingen persoonlijk opvatten) 6. Gedachtenlezen 7. Emotioneel redeneren (gevoel is feit) 8. Over- of onderschatting eigen controle Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Lezing Boosheid als energiebron A Wat is woede en hoe ontstaat het? PTSS = woedestoornis Negatieve kanten van woede • Moeilijk helder te denken • Jezelf onnodig verdedigen • Staat andere gevoelens in de weg • Kan tot agressie leiden • Kan anderen van je vervreemden Sessie 13 - Woede

Positieve functies van woede • • • Geeft je een belangrijk signaal Geeft je energie Manier om spanning te uiten Communiceren Informatie mensen en situaties Sessie 13 - Woede

Vrouwen en boosheid ‘Ik heb nooit ruzie, ben nooit boos’ Of ‘Ze heeft haar op haar tanden’ Sessie 13 - Woede

Boosheid en trauma Overleven in gewelddadige situaties: Het uiten van boosheid werkt vaak averechts Sessie 13 - Woede

Gevolgen Te weinig woede • Opkroppen, vermijden • Boosheid op jezelf richten • Depressie • Lage eigenwaarde • Zelfbeschadigend gedrag • Middelenmisbruik • Chronische pijn Te veel woede • Exploderen • Verwijten • Schreeuwen • Beschuldigen • Vervreemden van anderen Sessie 13 - Woede

B Boosheid vroeg opsporen Oplopende lijn Ergernis – boosheid – woede – razernij Het gevoel hoeft niet verklaard te worden Boosheid is nuttig als • Je het accepteert • Je je er verantwoordelijk voor voelt • Je uitzoekt wat of wie boos maakt • Je kiest hoe je daar uiting aan geeft • Je bedenkt wat je wilt bereiken Voor ontwikkeling van zelfvertrouwen is leren omgaan met woede essentieel Sessie 13 - Woede

C Boosheid erkennen Is het terecht? Helpt het me? Signalen negatieve boosheid • Te frequent • Te intens • Te lang • Leidt tot agressie • Verstoort werk/relaties • Merkt de ander dat ik boos ben? • Hoe laat ik dat merken? Sessie 13 - Woede

D Boosheid veranderen G-gebeurtenis Triggers ontdekken • Helpt bij strategie voor de volgende keer • Leert bepaalde triggers te vermijden Signaleer zo vroeg mogelijk • Frustraties, irritaties, ergernissen • Herrie/geluiden • Regelmatige onderbrekingen • Je bedreigd/aangevallen voelen • Afgewezen worden Sessie 13 - Woede

G-gedachten • • Hoge verwachtingen Overmatig generaliseren Gedachten lezen Overdrijven Onterechte overtuigingen en kromme gedachten • Onnodige woede, houd die in stand • Gebruik je G-schema • Gebruik ook aanmoedigende uitspraken Sessie 13 - Woede

Aanmoedigen (Infoblad 1 a-c) Voorbereiding op moeilijke situatie • Dit kan me van streek maken, maar ik weet hoe ik er mee om moet gaan Als je kalm wilt blijven … • Beschuldig niet en oordeel niet • Houd je stem kalm en zacht Omgaan met iemand die boos is • Hij vindt het leuk om mij kwaad te zien: ik zal hem teleurstellen! • Ik hoef mezelf niet te bewijzen Sessie 13 - Woede

Aanmoedigen (vervolg) Achteraf doen of bedenken, als het probleem niet is opgelost • Ik word hier beter in als ik meer oefen • Kan ik erom lachen? Het is niet zo ernstig Conflict is opgelost • Ik ging er behoorlijk goed mee om. Het werkte! • Dat was niet zo moeilijk als ik dacht • Het gaat me steeds beter af Sessie 13 - Woede

G-gevoel: woede verdragen • Spanning in je lichaam • Lichaamstaal • Neiging tot actie Andere emoties kunnen leiden tot woede • Boosheid > woede • Angst > woede • Verdriet > woede • Schaamte > woede • Schuldgevoel > woede • Gevoelens van falen > woede Sessie 13 - Woede

G-gevoel (vervolg) Oefen: ontspanning (sessie 8, 9) • Ademhaling • Gebalde vuist-oefening • Veilige plek • Ankeroefening • Verbeelding Sessie 13 - Woede

G-gedrag Regel: vroeg ingrijpen is het beste • Vaardigheden, sessie 2 -10 • Inclusief crisisplan (Huiswerkblad 2) • Afleidingsvaardigheden: VAARDIG • Time outs nemen (Infoblad 2) Sessie 13 - Woede

Time out (Infoblad 2) • Tevoren afspraken voor time out • Oefen de time out • Niets zeggen behalve ‘Time out’ • De ander ook • Zeg niet: ‘Je maakt mij boos’ • Verlaat de situatie • Na vertrek: geen alcohol/drugs • Fysieke inspanning • Houd boze gedachten niet vast • Tijd om af te koelen (1 uur) • Als je terugkomt: ‘inchecken’ • Geef tijdstip om erover te praten Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Checklist huiswerk Elke dag • G-schema over boosheid (Huiswerkblad 1) • ontspanningspauze (relaxatieoefening, sessie 8) • Schrijf aanmoedigende uitspraken op kaartjes (Infoblad 2) • Oefen 3 x time out en neem drie echte time outs Herhaling • Huiswerkblad 2: pas oef. uit eerdere sessies toe op boosheid bv. : • ontspanning/verbeelding/ankeren uit sessie 8 • gebalde vuist uit sessie 3 • afleiding uit VAARDIG van sessie 6 Sessie 13 - Woede