WIELKA EMIGRACJA 1 2 3 Gwne nurty polityczne

WIELKA EMIGRACJA 1. 2. 3. Główne nurty polityczne Wielkiej Emigracji Polska emigracja a europejskie nurty rewolucyjne Spiski w kraju w latach trzydziestych i czterdziestych XIX w.

„Finis Poloniae” – obraz Dietricha Montena

Polski Prometeusz, obraz Horace Verneta jako alegoria upadku powstania listopadowego

WIELKA EMIGRACJA: Ø Była najliczniejsza - objęła około 8 -9 tys. żołnierzy i cywilów Ø odegrała ważną rolę w przyszłych losach Polski: § zainicjowała działania konspiracyjne i walkę zbrojną w kraju § stworzyła programy polityczne na przyszłość. § rozwój kultury narodowej KIERUNKI EMIGRACJI • Francja – ok. 5 tys. ludzi; głównie Paryż i okolice • Niemcy (Saksonia) – ok. 3 tys. ludzi; gł. Drezno, Lipsk • Belgia (gł. Bruksela) – ok. 200 osób • Anglia – ok. 700 osób – gł. Londyn, wyspa Jersey • Szwajcaria – ok. 50 osób • Stany Zjednoczone • również: Norwegia, Algieria i Turcja „Powitanie we Francji”

OBOZY POLITYCZNE – HOTEL LAMBERT Ø Głowni działacze: ks. Adama Jerzy Czartoryski, Władysław Zamoyski Ø Przyczyny klęski powstania listopadowego: § brak pomocy ze strony Zachodu Ø Drogi do niepodległości: § ogólnoeuropejski konflikt zbrojny( państw konstytucyjnych z absolutnymi) § tworzenie polskich sił zbrojnych na Zachodzie § powstanie w kraju w momencie wkroczenia sił koalicyjnych Ø Przyszła Polska – monarchią konstytucyjną Ø Planowane reformy społeczne: § Uwłaszczenie chłopów za odszkodowaniem dla byłych właścicieli ks. Adam Jerzy Czartoryski Hotel Lambert

„Polonez Chopina na balu w Hotelu Lambert” Teofil Kwiatkowski

OBOZY POLITYCZNE – „PÓŁŚRODKOWCY” Ø Organizacje: Zemsta Ludu, Związek Emigracji Polskiej, Młoda Polska Ø Przwódca: Joachim Lelewel Ø Przyczyny klęski powstania listopadowego: § egoizm szlachty § niezdecydowanie dowódców Ø Drogi do niepodległości: § ogólnoeuropejska rewolucja przeciw monarchiom konstytucyjnym i absolutnym § stworzenie republiki europejskiej Ø Przyszła Polska – republiką Ø Planowane reformy społeczne: § uwłaszczenie chłopów bez odszkodowania dla byłych właścicieli Joachim Lelewel

OBOZY POLITYCZNE – TOWARZYSTWO DEMOKRATYCZNE POLSKIE Ø Przwódcy: Wiktor Heltman, Jan Nepomucen Janowski Ø Przyczyny klęski powstania listopadowego: § egoizm szlachty § niezdecydowanie dowódców Ø Drogi do niepodległości: § samodzielne, polskie powstanie narodowe § szeroki udział chłopstwa pod przewodnictwem szlachty § Pomoc europejskich spiskowców Ø Przyszła Polska – republiką Ø Planowane reformy społeczne: § uwłaszczenie chłopów bez odszkodowania dla byłych właścicieli Wiktor Heltman

OBOZY POLITYCZNE – GROMADY LUDU POLSKIEGO Ø Przwódcy: Stanisław Worcell, Zenon Świętosławski, Tadeusz Krepowiecki Ø Przyczyny klęski powstania listopadowego: § egoizm szlachty § niezdecydowanie dowódców Ø Drogi do niepodległości: § rewolucja ludowa § Likwidacja feudalizmu Ø Przyszła Polska – republiką ludową § zasady socjalizmu utopijnego § władza sprawowana przez lud § społeczeństwo bezklasowe Ø Planowane reformy społeczne: § likwidacja własności ziemskiej § ziemia własnością tych co na niej pracują

KLUTURA NA EMIGRACJI na emigracji skupili się czołowi twórcy polskiego romantyzmu (Mickiewicz, Krasiński, Słowacki, Chopin, Lelewel, Mochnacki)

Działalność emisariuszy Emisariusze – specjalni wysłannicy instytucji emigracyjnych • przemycanie nielegalnej literatury • dostarczanie pieniędzy na działalność konspiracyjną • organizowanie siatek spiskowych • w latach 30 –tych najaktywniejszy Komitet Narodowy Polski • w latach 40 –tych TDP i Hotel Lambert • wiara, że wystarczy społeczeństwu pod zaborami hasło do walki (złudna)

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – ZEMSTA LUDU Zemsta Ludu 1831 - Joachim Lelewel, Józef Zaliwski • z inicjatywy KNP • próba wywołania powstania w Królestwie Polskim w 1833 r. • zbyt mała liczba spiskowców • małe poparcie społeczne • aresztowania policji rosyjskiej i austriackiej ( m. in. Zaliwskiego) Józef Zaliwski

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – STOWARZYSZENIE LUDU POLSKIEGO Stowarzyszenie Ludu Polskiego 1835 - Szymon Konarski Młoda Polska • zbliżenie między zaborami • wywołanie powstania (nie podano daty) • wyzwolona Polska – demokratyczna • pełnia praw obywatelskich (wolność, równość, braterstwo) • prawo do własności prywatnej • plany uwłaszczenia • działania w trzech zaborach • rozbite po aresztowaniu Konarskiego w 1838

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – KOMITET POZNAŃSKI Komitet Poznański (Centralizacja Poznańska od 1844)Wielkopolska. TDPKarol Libelt • głoszenie haseł demokratycznych • przygotowanie społeczeństwa do walki o niepodległość • termin w sprzyjającym momencie Karol Libelt

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – ZWIĄZEK NARODU Związek Narodu Polskiego 1839 -Warszawa-Edward Dembowski, Henryk Kamieński • wolność Polski w drodze rewolucji społecznej (chłopskiej) • zagrożenie aresztowaniem ucieczka do Wielkopolski • likwidacja klas, własności, wyzysku Edward Dembowski

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – ZWIĄZEK PLEBEJUSZY Związek Plebejuszy 1842 Poznań- Walenty Stefański • ludowe powstanie • zniesienie własności prywatnej • prawo do pracy • sprawiedliwy podział dóbr Walenty Stefański

ORGANIZACJE KONSPIRACYJNE – ZWIĄZEK CHŁOPSKI Związek Chłopski 1838 – Lubelszczyzna - Piotr Ściegienny • dążył do odzyskania niepodległości • zniesienie pańszczyzny • uwłaszczenie chłopów (Złota Książęczka, List ojca św. Grzegorza papieża) • plan powstania 1844 • aresztowanie 1844 i skazanie na 25 lat (powrót dopiero w 1871) Piotr Ściegienny