WIEDZA O SPOECZESTWIE Temat Organy wadzy wykonawczej prezydent

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Temat: Organy władzy wykonawczej – prezydent

Od 2015 r. prezydentem jest Andrzej Duda

Rola prezydenta w państwie Prezydent razem z Rządem ma władzę wykonawczą w Polsce Głowa państwa – osoba reprezentująca państwo. Jest to organ jednoosobowy, prosty, centralny, naczelny, kadencyjny, samodzielny, konstytucyjny. Działa permanentnie i zaliczany jest do władzy wykonawczej.

Wybór i odwołanie prezydenta Prezydent • Wybierany jest na 5 – letnią kadencję w wyborach powszechnych, tajnych, równych, bezpośrednich i większościowych. • Ta sama osoba może pełnić tę funkcję tylko dwa razy. • Kandydata zgłasza co najmniej 100 tys obywateli. • Każdy obywatel ma prawo wnieść protest przeciwko ważności wyborów. Decyzję w tej sprawie podejmuje Sąd Najwyższy

Wybór i odwołanie prezydenta Wybory prezydenckie zarządza marszałek sejmu na dzień, który przypada nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego prezydenta. Wybory muszą się odbyć w ciągu 60 dni od ich zarządzenia i przypadają na dzień wolny od pracy. Art. 129. Konstytucji RP 1. Ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza Sąd Najwyższy. 2. Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej 3. W razie stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej przeprowadza się nowe wybory, na zasadach przewidzianych

Wybór i odwołanie prezydenta Prezydent • Prezydentem zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnych głosów. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyska takiej większości, za 14 dni odbywa się druga tura wyborów z udziałem dwóch kandydatów, którzy w pierwszej turze otrzymali najwięcej głosów. Prezydentem zostaje kandydat, który w drugiej turze otrzymał większą liczbę głosów. • Kadencja rozpoczyna się w dniu założenia przez niego przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym. • Kadencja może ulec skróceniu w wypadku śmierci, zrzeczenia się urzędu, stwierdzenia nieważności wyborów, uznania przez Zgromadzenie Narodowe niezdolności do sprawowania funkcji lub orzeczenia Trybunału Stanu, który stwierdzi, że prezydent złamał konstytucję lub ustawę. W stan oskarżenia stawia prezydenta Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów.

Wybór i odwołanie prezydenta Art. 131. Konstytucji RP 2. Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej, wykonuje obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej w razie: • śmierci Prezydenta Rzeczypospolitej, • zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej, • stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej lub innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze, • uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego, • złożenia Prezydenta Rzeczypospolitej z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.

Uprawnienia prezydenta dzielą się na: • uprawnienia zwykłe – wymagają kontrasygnaty, czyli podpisu premiera, co oznacza, że przejmuje on odpowiedzialność polityczną za podjętą decyzję. • prerogatywy – nie wymagają zgody premiera. Należą do nich m. in. Uprawnienia wobec parlamentu, powoływanie najwyższych urzędników państwowych i tradycyjne uprawnienia prezydenta.

Uprawnienia prezydenta - uprawnienia względem parlamentu • zarządzanie wyborów i zwoływanie pierwszego posiedzenia obu izb, • prawo zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności usta z konstytucją, • inicjatywa ustawodawcza, • prawo weta zawieszającego wobec ustaw parlamentu, • podpisywanie ustaw i ich ogłoszenie, • prawo skrócenia kadencji sejmu, gdy nie uda mu się wyłonić rządu lub nie uchwali budżetu w wyznaczonym terminie, • występowanie z wnioskiem do sejmu o powołanie prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Uprawnienia prezydenta - uprawnienia względem Rady Ministrów • powoływanie rządu, • dokonywanie zmian w rządzie na wniosek premiera, • zwoływanie w sprawach szczególnej wagi Rady Gabinetowej, • wystąpienia z wnioskiem do sejmu o pociągnięcie członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu. Rada Gabinetowa - Rada Ministrów pod przewodnictwem prezydenta, nie posiada ona jednak kompetencji Rady Ministrów.

Uprawnienia prezydenta - uprawnienia względem władzy sądowniczej • powoływanie sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, • powoływanie prezesów : - Naczelnego Sądu Administracyjnego, - Sadu Najwyższego, - Trybunału Konstytucyjnego, - oraz jednego członka Krajowej Rady Sądownictwa.

Uprawnienia prezydenta - uprawnienia w zakresie spraw zagranicznych • reprezentowanie państwa w stosunkach zagranicznych, • ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych, • mianowanie i odwoływanie przedstawicieli Polski w innych państwach lub przy organizacjach międzynarodowych, • przyjmowanie listów uwierzytelniających oraz odwołujących przedstawicieli innych państw w Polsce.

Książę William i księżczniczka Kate w Muzeum Powstania Warszawskiego

Belgijska para królewska z polską parą prezydencką

Uprawnienia prezydenta - zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi i obronnością • w czasie pokoju sprawowanie władzy za pośrednictwem ministra obrony (jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych), • w sytuacji zagrożenia zarządzanie powszechną lub częściową mobilizację, • wydawanie decyzji o użyciu sił zbrojnych dla obrony kraju, • zarządzanie wprowadzenia stanu wojennego, gdy nie może tego uczynić parlament. Uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza, z udziałem Prezydenta RP, Zwierzchnika Sił Zbrojnych Lecha Kaczyńskiego

Uprawnienia prezydenta - tradycyjne uprawnienia • nadawanie obywatelstwa polskiego, • nadawanie orderów i odznaczeń, • prawo łaski, • nadawanie tytułów profesorskich.

Prezydent USA z żoną w Polsce

Odpowiedzialność prezydenta Zgromadzenie Narodowe może postawić prezydenta w stan oskarżenia na wniosek co najmniej 140 członków. Uchwała w tej sprawie musi być podjęta w obecności co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia. Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej za swoją działalność. Akty urzędowe podpisywane są przez prezydenta za kontrasygnatą prezesa Rady Ministrów. Pałac prezydencki w Warszawie

Prezydenci III Rzeczypospolitej

Ile zarabia prezydent? Urzędowanie w Pałacu Prezydenckim wiąże się odpowiednim uposażeniem. Także po zakończeniu kadencji. Ile wynoszą zarobki obecnego i byłego prezydenta? Andrzej Duda jako głowa państwa zarobi 20, 138 tys zł, podczas gdy do kieszeni Bronisława Komorowskiego miesięcznie będzie wpływać 6, 183 tys. zł – wynika z wyliczeń TVP Info.

W przypadku Andrzeja Dudy kwota 20, 138 tys. zł nie jest imponująca, ponieważ przez ostatnie miesiące jako poseł w Parlamencie Europejskim dostawał wynagrodzenie w wysokości ok 8 tys. euro, czyli ponad 32 tys. zł miesięcznie. Były prezydent Bronisław Komorowski także od tej pory będzie zarabiał znacznie mniej niż dotychczas. Na otarcie łez po przegranych wyborach przysługuje mu także 60 tys. zł odprawy. Zawsze też może dorobić na wykładach w Polsce i na świecie. Robią tak zarówno Lech Wałęsa, jak i Aleksander Kwaśniewski. A na takich wykładach można zarobić krocie! Lech Wałęsa pochwalił się kiedyś, że za przemówienie zagranicą jednorazowo zgarnia nawet 340 tys. zł. No ale jego znają wszyscy nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.

Prezydent Andrzej Duda zarabia blisko dwa razy mniej niż jego ojciec. Jak to możliwe? 434 tys. zł – taka była łączna kwota zarobków Jana Tadeusza Dudy, ojca prezydenta w zeszłym roku, podał "Super Express". To blisko dwa razy więcej niż wynagrodzenie Andrzeja Dudy. Jan Tadeusz Duda jest profesorem nauk oraz radnym sejmiku małopolskiego.

Nie jest tajemnicą, że od lat żony prezydentów nie dostawały żadnych pensji, a musiały zrezygnować z pracy i wszelkich zarobków. Ponadto nie naliczano im składek ZUS. Teraz ma się to zmienić. Jak dowiedział się Fakt, grupa posłów Pi. S pracuje nad projektem ustawy, która ma regulować pensje dla pierwszych dam i tak Agata Duda będzie mogła otrzymywać maksymalnie 13 540 złotych, czyli 12 275 złotych pensji i 1265 zł dodatku za staż. Przepisy obejmą także żony byłych prezydentów: Anna Komorowska, Jolanta Kwaśniewska oraz Danuta Wałęsa otrzymają po 10 tysięcy złotych (9207 złotych to pensja, a 949 złotych jest maksymalnym dodatkiem za staż). Pensje wypłacane będą dożywotnio. Wynagodzenia nie otrzyma jedynie Barbara Jaruzelska, gdyż jej mąż został wybrany przez parlament, a nie w wyborach powszechnych.